30
Tueday, 19 Mar B.E.2567  
ស្តាប់ព្រះធម៌ (mp3)
ការអានព្រះត្រៃបិដក (mp3)
ស្តាប់ជាតកនិងធម្មនិទាន (mp3)
​ការអាន​សៀវ​ភៅ​ធម៌​ (mp3)
កម្រងធម៌​សូធ្យនានា (mp3)
កម្រងបទធម៌ស្មូត្រនានា (mp3)
កម្រងកំណាព្យនានា (mp3)
កម្រងបទភ្លេងនិងចម្រៀង (mp3)
បណ្តុំសៀវភៅ (ebook)
បណ្តុំវីដេអូ (video)
Recently Listen / Read






Notification
Live Radio
Kalyanmet Radio
ទីតាំងៈ ខេត្តបាត់ដំបង
ម៉ោងផ្សាយៈ ៤.០០ - ២២.០០
Metta Radio
ទីតាំងៈ រាជធានីភ្នំពេញ
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
Radio Koltoteng
ទីតាំងៈ រាជធានីភ្នំពេញ
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
Radio RVD BTMC
ទីតាំងៈ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
វិទ្យុសំឡេងព្រះធម៌ (ភ្នំពេញ)
ទីតាំងៈ រាជធានីភ្នំពេញ
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
វិទ្យុសំឡេងព្រះធម៌ (កំពង់ឆ្នាំង)
ទីតាំងៈ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
មើលច្រើនទៀត​
All Counter Clicks
Today 121,115
Today
Yesterday 195,955
This Month 4,470,835
Total ៣៨៣,៧៥៧,៥២៨
Reading Article
Public date : 09, Apr 2023 (30,393 Read)

សាលាបាលី ឬពុទ្ធិកសិក្សា នៅប្រទេសកម្ពុជា



 
សាលាបាលី ឬពុទ្ធិកសិក្សា នៅប្រទេសកម្ពុជា
 
សាលាពុទ្ធិក​សិក្សា ​ត្រូវ​បាន​បង្កើតឡើង​​នៅប្រទេសកម្ពុជា ដោយ​ក្តី​បារម្ភផ្នែក​វប្បធម៌ និង​អក្សរ​​សា​ស្ត្រនៃរាជ​ការ​ខ្មែរ និងក្តី​បារម្ភ​របស់រដ្ឋ​ការអាណា​ព្យាបាល​បារាំង​ខ្លាចបាត់​បង់ការ​គ្រប់​គ្រង មក​​​ប្រទេស​ខ្មែរដោយ​សារ​មនោ​គមន៍​វិជ្ជា និងឥទ្ធិពល​នយោបាយសៀមមកលើកុលបុត្រខ្មែរ និងបាន​ក្លាយជា​​ស្ថាប័នដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​វប្បធម៌និង​អក្សរសាស្ត្រជាតិខ្មែរ។

ចំពោះព្រឹត្តិការណ៍​ប្រវត្តិសាស្ត្រ យើងនៅ​ចាំបានថា បន្ទាប់ពីបានដណ្តើម​យកខេត្ត អយុធ្យា និងសុខោទ័យ​របស់ខ្មែរ ហើយ​បង្កើតបានជារដ្ឋសៀម នាសតវត្យទី១៣ មក ពួកគេនៅ​បានបន្ត​​ទន្រ្ទានយក​ទឹកដីខ្មែរ ជាបន្តបន្ទាប់រហូត​អាណា​ចក្រខ្មែរមិន​អាចទប់​ទល់បាន។ ចាប់តាំងពីបែក​ក្រុង​អង្គរមក ខ្មែរបានធ្លាក់ទៅក្នុងឪន​ភាពគ្រប់យ៉ាង។ គម្ពីរក្បួន​ខ្នាត និងអ្ន្កប្រាជ្ញរបស់​ខ្មែរត្រូវ​បច្ចាមិត្ត​​បំផ្លាញ ឬរឹបអូស​យកស្ទើរគ្មានសល់។ វិស័យ​អប់រំស្ទើរសូន្យ ហើយមានតែបន្តិច​បន្តួចនៅតាមវត្ត​​អារាម​តែប៉ុណ្ណោះ។ ប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជាកម្មវត្ថុនៃការដណ្តើមគ្នារវាងយួននិងសៀម។

បន្ទាប់ពីការព្យាយាមយ៉ាងលំបាករបស់​ព្រះបាទអង្គ ឌួង មក ឆ្នាំ១៨៦៣ បារាំងបានយល់ព្រម​ដាក់អាណានិគមន៍លើប្រទេសខ្មែរ (បន្ទាប់ពីបានធ្វើអាណានិគមន៍លើ​វៀតណាម)។ ទោះមាន​បារាំងជា​អាណានិគមន៍ហើយក្តី ក៏ប្រទេសសៀមនៅតែមិន​ដែលបោះបង់គំនិតចង់លេបត្របាក់ទឹក​ដីខ្មែរ ម្តងណាឡើយ។ អតីតកុលសម្ព័ន្ទចិននិរទេសខ្លួនមករស់នៅលើទឹកដីខ្មែរ អម្បូរមួយ​នេះបាន​​ប្រើប្រាស់គ្រប់រូបភាពគឺ ទាំងរូបភាព​កងទ័ពនិងមនោគមន៍វិជ្ជា។

បន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជា​បានស្ថិតនៅក្រោមការ​គ្រប់គ្រងរបស់បារាំងមក ខេមរជន ជាពិសេស​ព្រះសង្ឃតែងតែទៅបន្តការសិក្សានៅប្រទេស​សៀមច្រើនឡើងៗ ដែលក្នុងនោះមានទាំងសម្តេច​ព្រះសង្ឃនាយក និល ទៀង អតីតសម្តេចព្រះសង្ឍរាជគណៈមហា​និកាយ និងសម្តេច​ព្រះសគុន្ធា​ធិ​បតី ប៉ាន អតីតសម្តេច​សង្ឃរាជទី១គណៈ​ធម្មយុត្តិកនិកាយផងដែរ។

ប្រការនេះធ្វើឲ្យអាណា​ព្យាបាលបារាំង​មានក្តីបារម្ភខ្លាចខ្មែរទទួលមនោគមន៍វិជ្ជា និងឥទ្ធិពល​​នយោបាយពីសៀម ធ្វើឲ្យពួកគេពិបាកគ្រប់គ្រង ហើយក៏អាននឹងធ្វើ​ឲ្យប្រទេស​ខ្មែរ របូតចេញពីដៃ​របស់ពួកគេផង។

ចំណែករាជការខ្មែរដែល​កាលនោះមានព្រះករុណា ស៊ីសុវត្ថិ ជាប្រមុខនោះ មានក្តីបារម្ភខ្លាំង​ឡើងៗ ដោយឃើញនូវសភាពគ្រោះថ្នាក់នៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្លួន រងការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ ដោយសារកុលបុត្រខ្មែរ ជា​ពិសេសព្រះ​សង្ឃទៅសិក្សាភាសាបាលី​ គម្ពីរព្រះត្រៃបិដក ព្រះពុទ្ធសាសនា នៅប្រទេសសៀម។ រាជការខ្មែរក៏មានបំណង​ចង់ឲ្យប្រទេស​កម្ពុជាមានឯករាជ្យផ្នែកវប្បធម៌និងអក្សរសាស្ត្រឡើត។

នៅឆ្នាំ១៩០៩ តំណាងរដ្ឋការ​បារាំង, ក្សត្រខ្មែរ​ព្រះបាទ ស៊ីសុវត្ថិ និងសម្តេច​ព្រះសង្ឃរាជ និល​ ទៀង និងកុង្សីយ៍ សេនា​បតីខ្មែរ បានព្រមព្រៀងគ្នា និងត្រូវបង្កើតសាលាបាលីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយគប្បីមានសាលា​នៅនគរវត្ត១ និងនៅវិហារ​ព្រះកែវក្រុងភ្នំពេញ១។

ដោយហេតុនេះ​ទើបសាលាបាលី ឈ្មោះថា បរមពុទ្ធវចនបរិយត្តិបាសាន ជាសាលាបាលីដំបូង​ត្រូវបានបង្កើតនៅនគរវត្ត (ខេត្តសៀមរាប) ដោយព្រះរាជ​ប្រកាស ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩០៩ ហើយមានព្រះពុទ្ធវង្ស អ៊ីង ទេពម៉ី ជាចាង​ហ្វាង។ កាលនោះ​ព្រះករុណាបានប្រគល់ព្រះពន្លា​មុខ​នាគមុខនគរវត្តឲ្យបង្រៀនព្រះបរិយត្តិបានពីរឆ្នាំ។

ដោយសារ សាលាបាលីនេះមានទីតាំងនៅឆ្ងាយពីទីក្រុង ជាហេតុនាំឲ្យដំណើរការមិនបានល្អ​ហើយក៏ត្រូវបានបិទទៅវិញនៅថ្ងៃទី៦មិថុនា ឆ្នាំ១៩១១។

ដោយបានរៀនសូត្រនូវបទ​ពិសោធន៍បរាជ័យកន្លងមក ទើបនៅឆ្នាំ១៩១៤ សាលាបាលី១ទៀត​ត្រូវបានបង្កើតឡើង នៅភ្នំពេញ ហើយមានឈ្មោះថា អរម​ពុទ្ធវចនបរិយត្តិមន្ទីរ (បរមពុទ្ធវចនបរិ​យត្តិមន្ទីរ) តាមប្រកាសលេខ៨៥ ចុះថ្ងៃទី២៤ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩១៤ ក្រោមព្រះរាជូបត្ថម្ភនៃព្រះករុណា​ព្រះ​បាទ ស៊ីសុវត្ថិ។ ព្រះករុណា បានប្រទានមន្ទីរព្រះសទ្ធម្ម និងថែវភាគខ្លះនៃវិហារព្រះកែវបរកត ធ្វើជា​កន្លែងសិក្សា​ភាសាបាលីបណ្តោះអាសន្ន។ សាលាបាលីនេះ ដំបូងឡើយមាន៣ថ្នាក់ ហើយបាន​ចាប់ផ្តើមបើកសម្ពោធនៅថ្ងៃ​ទី២៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩១៥ ក្រោមព្រះរាជាធិបតីព្រះករុណា ស៊ីសុវត្ថិ និង តំណាងរដ្ឋការបារាំង។ ស្ថាប័ននេះបង្រៀន​ភាសាបាលី, សំស្រ្កឹត, ឡាតាំងនិងសៀមមកជា​ភាសាខ្មែរ។

រាជការខ្មែរបានចេញសរាចរលេខ​៤ ចុះថ្ងៃទី៣០ ខែមិនា ឆ្នាំ១៩១៦ ហាមឃាត់ភិក្ខុ សាមណេរ និងគ្រហស្ថខ្មែរកុំឲ្យទៅសិក្សាព្រះត្រៃបិដកនៅប្រទេស​ក្រៅ​ (សំដៅជាពិសេសប្រទេសសៀម) ហើយបានជំរុញឲ្យមកសិក្សានៅសាលាបាលីរបស់ខ្មែរនៅភ្នំពេញវិញ។ ខែ​មេសា​ ឆ្នាំ១៩២២ សាលាបាលីនេះបានក្លាយជាសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់។

គ្រឹស្តសករាជ ១៩២៦ សាលា​ផ្សារសួន ជាសាលាបឋមសិក្សាបារាំង-ខ្មែរ ដែលជាសាលា​សម្រាប់កុមារីត្រូវបានរាជការយកធ្វើជាសាលាបាលីជាន់​ខ្ពស់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។

តាំងពីសាលានេះកើត​មក មានព្រះសង្ឃជាច្រើនបាន​បញ្ចប់ការសិក្សាជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយ​ព្រះសង្ឃជាច្រើនបានទទួលសញ្ញាបត្រ ដែលផ្តល់​នូវគុណភាពយ៉ាងគាប់ប្រសើរជាពេលមុនៗ។ នៅតាមវត្តអារាមនានា បើទោះជាមានវត្តខ្លះត្រូវបានហួងហែងដោយគំនិតបុរាណនិយមជ្រុលក្តី ក៏​​ព្រះសង្ឃភាគច្រើនមានក្តីសោមនស្ស ហើយចៅអធិការតាមវត្តធំៗបានសំណូមពរឲ្យបង្កើតសាលា​បាលីរងនានា​នៅតាមវត្តរបស់ខ្លួន និងឲ្យមានការតែងតាំងព្រះសង្ឃដែលបានរៀនចប់ពីសាលា​បាលីជាន់ខ្ពស់ ទៅបង្ហាត់បង្រៀននៅទីនោះ។ ដោយហេតុនេះ តាមរយៈសាលាបាលីនេះ ទ្រឹស្តី​ព្រះពុទ្ធសាសនាត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងទូលំទូលាយ។

សាលាបាលី បានក្លាយទៅជាទីប្រជុំអ្នកប្រាជ្ញ​ជាតិខ្មែរដែលបានបង្រៀនទាំងវិជ្ជា ផ្លូវលោក និងផ្លូវធម៌ និងភាសាបាលី, សំស្រ្កឹត, បារាំង, ឡាតាំង,សៀម, ឡាវ។

ពីឆ្នាំ១៩២២ ដល់ ឆ្នាំ ១៩៥៤ សាលានេះ បានស្ថិតនៅ​ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់សាលាបារាំង​ចុងបូព៌ា ហើយកាលនោះសាលានេះមានតែ៤ថ្នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ 

ថ្ងៃសុក្រទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៤៨ សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់នេះ ត្រូវបានរដ្ឋបាលបារាំងប្រគល់មកឲ្យ​រដ្ឋាភិបាលខ្មែរជាអ្នកគ្រប់គ្រងវិញ។


មុនទសវត្ស៍១៩៣០ សាលាពុទ្ធិកបឋមសិក្សា មិន​ទាន់បើកជាផ្លូវការនៅឡើយ លុះឆ្នាំ១៩៣៣ សាលាបាលីរង ត្រូវបានបើកទូទាំងប្រទេស ហើយនៅឆ្នាំ១៩៥៧ បានផ្លាស់ឈ្មោះមកជា សាលា​ពុទ្ធិកបឋមសិក្សា មាន៣៧៤សាលា ហើយនៅក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម បាកកើតឡើងដល់​​ទៅ៦៦៧សាលា។ ទោះយ៉ាងណាសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់គ្រានោះមានតែមួយគត់នៅឡើយ។ 

តាមព្រះរាជប្រកាសលេខ២៦៥ ន.ស ចុះថ្ងៃទី១៨ ឧសភា ឆ្នាំ១៩៥៥ បង្គាប់សាលាបាលីជាន់​ខ្ពស់មាននាមថា គ្រឹះស្ថានមធ្យមសិក្សានៃពុទ្ធសាសនា ហើយព្រះរាជ​ប្រកាស លេខ ៣៨៨ ន.ស ចុះថ្ងៃទី៤ កក្កដា ឆ្នាំ១៨៥៥ បានប្រែឈ្មោះទៅជាពុទ្ធិកវិទ្យាល័យព្រះសុរាម្រឹតវិញ។


ព្រះរាជក្រឹត្យលេខ ២៦៥ ន.ស ចុះថ្ងៃទី១៨ ឧសភា ១៩៥៥ រៀបចំឲ្យមានពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សា និងរៀបចំឡើងវិញនូវកម្មវិធីសិក្សាសាជាថ្មី ក្នុងបំណងផ្សព្វផ្សាយមធ្យមសិក្សា និងដើម្បីបណ្តុះ​បណ្តាលសិស្សសម្រាប់ត្រៀមខ្លួនចូលរៀនមហាវិទ្យាល័យពុទ្ធសាសនា។ 

ឆ្នាំ១៩៥៣ សម្តេចព្រះពោធិវ័ង្ស ហួត តាត (ជាមិត្ត​ដ៏ជិតស្និទ្ធបំផុតរបស់សម្តេច ព្រះមហាសង្ឃ​រាជ ជួន ណាត) ក្នុងឋានៈជាចាងហ្វាងសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ បាននិមន្តទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅ​ប្រទេសឥណ្ឌា ស្រីលង្កា និងប្រទេសសៀមរយៈពេល១ខែគត់ ដោយមានការគាំទ្រ​ពីរាជការខ្មែរ​សម្តេចនរោត្តម សីហនុ ដើម្បីពិនិត្យមើលការសិក្សាព្រះពុទ្ធសាសនានៅបណ្តាប្រទេសទាំងនោះ។ លុះត្រឡប់មកវិញ ព្រះអង្គបានរាយការណ៍ថ្វាយព្រះប្រមុខរដ្ឋខ្មែរ សីហនុ ដោយប្រៀបធៀបពុទ្ធិក​សិក្សានៅបណ្តាប្រទេស​ទាំងនោះ និងនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ព្រះករុណាបានបញ្ជាក្រសួង ធម្មការឲ្យ​ចាត់ការពិនិត្យដោយរួសរាន់។ ក្រសួងនេះ​បាន ចាត់តាំងគណៈកម្មការ១ ដោយមានរដ្ឋមន្ត្រី សម្តេច​ព្រះសង្ឃ នាយកទាំងពីគណៈ និងបញ្ញវ័ន្តមួយចំនួនទៀត ដើម្បីពិនិត្យមើលរបាយការណ៍របស់​សម្តេចព្រះ ពោធិវ័ង្ស ហួត តាត ។ គណៈកម្មការនេះក្រោយមកបានព្រមព្រៀង​គ្នាថា និងបង្កើតពុទ្ធិ​កមហាវិទ្យាល័យមួយដែលមានឈ្មោះថា ពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ រួចបាននាំយក​សេចក្តីព្រមព្រៀងនេះទៅទូលថ្វាយសម្តេច សីហនុ ។​ ដោយសារព្រះអង្គរជាព្រះអគ្គពុទ្ធសាសនូ​បត្ថម្ភស្រាប់ផងនោះ ទ្រង់​មានព្រះទ័យរីករាយក្រៃពេក។


បន្ទាប់ពីគណៈរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋសភា និងក្រុមប្រឹក្សា​ព្រះរាជាណាចក្រ បានជំនុំព្រមព្រៀងគ្នារួច​មក​សម្តេចសីហនុ បានយល់ព្រម និងបានចេញព្រះរាជក្រឹត្យលេខ ៨៧៩ ន.ស ចុះថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ​១៩៥៤ ឲ្យបង្កើតពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យនៅកម្ពុជទេស មានឈ្មោះថា ពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យព្រះសីហ​នុរាជ គឺប្រើព្រះនាមរបស់ព្រះអង្គ។

សាលានេះ មានទីតាំងនៅក្នុងផ្សារសួន​ចាស់ ដែលជាព្រះរាជអំណោយរបស់ព្រះអង្គ នៅជ្រុង​វិធីឧកញ៉ាឈុននិងតិរវិថីស៊ីសុវត្ថិពោលគឺខាងជើងសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់។ 

ចាប់ពីពេលនោះមក សាលាបាលីបានប្រសូត​នូវបណ្ឌិតអក្សរសាស្រ្តជាច្រើន។ វិស័យសិក្សា​ព្រះពុទ្ធសាសនាបានស្គាល់នូវវឌ្ឍនភាពយ៉ាងអស្ចារ្យ។ សញ្ញាបត្រមានកិត្តិនាមល្បីល្បាញយ៉ាង​ខ្ទរ​ខ្ទារនៅតាមបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់។


ថ្ងៃ១៨មីនា ១៩៧០ ឧត្តមសេនីយ៍៍ លន់ នល់, ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរីមតៈ និងអ៊ិនតាំ បាន​ដឹកនាំរដ្ឋប្រហារមួយទម្លាក់សម្តេច នរោត្តម សីហនុ ពីតំណែងជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ ដោយចោទព្រះអង្គ​ថា បានអនុញ្ញាតឲ្យវៀតណាមខាងជើងប្រើប្រាស់ទឹកដីខ្មែរ ធ្វើសង្គ្រាមជាមួយវៀតណាម​ខាងត្បូង​១, អំពើពុករលួយនៃមនុស្សនៅជុំវិញព្រះអង្គ១ និងភាពផ្តាច់ការរបស់ព្រះអង្គ១។ 

ព្រឹត្តិការណ៍នេះ បានរុញច្រាន​ប្រទេសកម្ពុជាឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមទូទាំងប្រទេស។ វិស័យសិក្សាព្រះពុទ្ធសាសនាក៏ដូចជាវិស័យផ្សេងៗ​ទៀតបានធ្លាក់ចុះក្នុងឪនភាពជាលំដាប់។


ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ប្រទេស​កម្ពុជាបានកាន់កាប់ដោយពួកខ្មែរក្រហម ការប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធ​សាសនាត្រូវបានហាមឃាត់, ពុទ្ធិកសិក្សាទាំងថ្នាក់បឋម ថ្នាក់មធ្យម និងថ្នាក់ឧត្តម ត្រូវបានបិទទ្វារ​ទាំងស្រុង។

ថ្ងៃទី៧ មករា ១៩៧៩ ពួកខ្មែរក្រហមត្រូវបានបណ្តេញចេញពីអំណាចដោយកងទ័ពវៀត​ណាម និងរណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា។ វិស័យព្រះពុទ្ធសាសនាត្រូវបានដំណើរការឡើង​វិញ។



ឆ្នាំ១៩៨៩ លេខាមជ្ឈិមបក្សនៃរដ្ឋកម្ពុជា ប្រកាសលេខ២៩២ ដ.ខមប ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​១៩៨៩ អនុញ្ញាតឲ្យបើកពុទ្ធិកបឋមសិក្សាឡើងវិញ។ ឆ្នាំ១៩៩២ រដ្ឋសភាបានអនុម័តច្បាប់បង្កើត​ក្រសួងធម្មការឡើងវិញ ដើម្បីគ្រប់គ្រង និងដឹកនាំវិស័យសាសនា វិស័យពុទ្ធិកសិក្សានិង​ស្តារឡើង​វិញនូវពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ។


ថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩២ រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសឲ្យក្រសួងធម្មការបង្កើតឡើងវិញនូវពុទ្ធិក​សិក្សាហើយពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញនេះ ដំបូងឡើយធ្វើនៅទីក្រុងភ្នំពេញ គឺ​ពុទ្ធិកវិទ្យាល័យព្រះសុរាម្រឹត។ បន្ទាប់ពីនោះមក សាលាពុទ្ធិសិក្សានានា​ត្រូវបានបើកជាបន្តបន្ទាប់ទូ​ទាំងប្រទេសដូចជា នៅខេត្តបាង់ដំបង, ព្រៃវែងនិងកំពង់ចាមជាដើម។ 

សំណើរលេខ ៧៤៣/៩៦ ក.ធ.ស ចុះថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៦ សុំបើកពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យ​ព្រះសីហនុរាជឡើងវិញ។ ថ្ងៃទី០៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩៧ ពុទ្ធិកមហាវិទ្យា​ល័យព្រះសីហនុរាជ ត្រូវ​បានអនុញ្ញាតឲ្យបើកឡើងវិញតាមសេចក្តីសម្រេចចុះថ្ងៃទី១០ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៩៧។


តាមអនុក្រឹត្យលេខ ០៤ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី២ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៦ បានប្តូរពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យ​ព្រះសីហនុរាជ ទៅជា ពុទ្ធិកសកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ ដែលក្នុងនោះមានដូចជា ពុទ្ធិកមហា​វិទ្យាល័យទស្សនវិជ្ជា និងសាសនា, ពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ និងព័ត៌មានវិទ្យា, ពុទ្ធិក​មហាវិទ្យាល័យ បាលី-សំស្រ្កឹត និងភាសាបរទេស, ពុទ្ធិកមជ្ឈមណ្ឌលគរុកោសល្យ  ជាពិសេសផ្នែក​អក្សរសាស្ត្រ។

សាលាបាលី ឬសាលាពុទ្ធិកសិក្សាទាំងនេះ បានបំពេញតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្រៃលែងសម្រាប់​ព្រះពុទ្ធសាសនា ក៏ដូចជាសម្រាប់វប្បធម៌ និងអក្សរសាស្ត្រជាតិ ហើយបានបណ្តុះឲ្យមានសមណៈ​និស្សិតថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាច្រើនអង្គជារៀងរាល់ឆ្នាំ។

ស្ថាប័នដែលជាដៃគូដ៏ប្រសើរបំផុតរបស់សាលាបាលី ឬសាលពុទ្ធិកសិក្សា គឺព្រះរាជបណ្ណា​ល័យ និងមន្ទីរ/វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ។ ស្ថាប័នទាំង៣នេះត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាត្រី​មុម (ជ្រុង៣) សម្រាប់វប្បធម៌និងអក្សរសាស្រ្តជាតិខ្មែរតាំងពីសម័យអាណានិគមន៍បារាំងរៀងមក។

ព្រះរាជបណ្ណាល័យ ត្រូវបានបង្កើតឡើងតាមប្រកាសចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ១៩២៥។ ប៉ុន្តែ​ ដើមឡើយបណ្ណាល័យនេះមានឈ្មោះថា «ខេមរបណ្ណាល័យ» បង្កើតឡើងតាមព្រះរាជប្រកាសចុះ​ថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩២១​ ហើយត្រូវបានប្រគល់ទៅឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់មន្ទីរពុទ្ធ​សាសនបណ្ឌិត្យ និងបានប្រែឈ្មោះថា «បណ្ណាល័យនៃពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ» តាមរាជប្រកាសចុះ​ថ្ងៃ​ទី១១ ខែកុម្ភៈ១៩៤៣។ ចំណែកមន្ទីពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ឬវិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ត្រូវបាន​បង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៣០។

ដកស្រង់ពីឯកសារស្រាវជ្រាវរបស់សាស្ត្រាចារ្យ ស៊ិន សុវណ្ណនិ ទំព័រ២៦

ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

 
Array
(
    [data] => Array
        (
            [0] => Array
                (
                    [shortcode_id] => 1
                    [shortcode] => [ADS1]
                    [full_code] => 
) [1] => Array ( [shortcode_id] => 2 [shortcode] => [ADS2] [full_code] => c ) ) )
Articles you may like
Public date : 14, Mar 2024 (10,172 Read)
ទសពិធរាជធម៌ ធម៌ ១០ប្រការ 
Public date : 02, Jul 2022 (8,044 Read)
ប្រើ​​សញ្ញា “អឌ្ឍចន្ទ” នឹង​​ពាក្យ​កំព្រា​
Public date : 05, Mar 2024 (9,524 Read)
ទ្រង់ដាក់ព្រះជន្មាយុសង្ខារ
Public date : 05, Mar 2024 (13,834 Read)
ការចូលព្រះវស្សា នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា
Public date : 15, Mar 2024 (457 Read)
អានិសង្សការកសាងព្រះត្រៃបិដក
Public date : 02, Jul 2022 (12,074 Read)
ស្វែងយល់អំពីសមាធិ
Public date : 05, Mar 2024 (6,781 Read)
ប្រវត្តិ​ដូនជី ឬសីលវតី 
Public date : 09, Apr 2023 (30,393 Read)
សាលាបាលី ឬពុទ្ធិកសិក្សា នៅប្រទេសកម្ពុជា
Public date : 18, Mar 2024 (10,575 Read)
ធម៌នាំឲ្យវិនាស១២យ៉ាង (បរាវភសូត្រ)
© Founded in June B.E.2555 by 5000-years.org (Khmer Buddhist).
CPU Usage: 3.58
បិទ
ទ្រទ្រង់ការផ្សាយ៥០០០ឆ្នាំ ABA 000 185 807
   ✿  សូមលោកអ្នកករុណាជួយទ្រទ្រង់ដំណើរការផ្សាយ៥០០០ឆ្នាំ  ដើម្បីយើងមានលទ្ធភាពពង្រីកនិងរក្សាបន្តការផ្សាយ ។  សូមបរិច្ចាគទានមក ឧបាសក ស្រុង ចាន់ណា Srong Channa ( 012 887 987 | 081 81 5000 )  ជាម្ចាស់គេហទំព័រ៥០០០ឆ្នាំ   តាមរយ ៖ ១. ផ្ញើតាម វីង acc: 0012 68 69  ឬផ្ញើមកលេខ 081 815 000 ២. គណនី ABA 000 185 807 Acleda 0001 01 222863 13 ឬ Acleda Unity 012 887 987   ✿ ✿ ✿ នាមអ្នកមានឧបការៈចំពោះការផ្សាយ៥០០០ឆ្នាំ ជាប្រចាំ ៖  ✿  លោកជំទាវ ឧបាសិកា សុង ធីតា ជួយជាប្រចាំខែ 2023✿  ឧបាសិកា កាំង ហ្គិចណៃ 2023 ✿  ឧបាសក ធី សុរ៉ិល ឧបាសិកា គង់ ជីវី ព្រមទាំងបុត្រាទាំងពីរ ✿  ឧបាសិកា អ៊ា-ហុី ឆេងអាយ (ស្វីស) 2023✿  ឧបាសិកា គង់-អ៊ា គីមហេង(ជាកូនស្រី, រស់នៅប្រទេសស្វីស) 2023✿  ឧបាសិកា សុង ចន្ថា និង លោក អ៉ីវ វិសាល ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារទាំងមូលមានដូចជាៈ 2023 ✿  ( ឧបាសក ទា សុង និងឧបាសិកា ង៉ោ ចាន់ខេង ✿  លោក សុង ណារិទ្ធ ✿  លោកស្រី ស៊ូ លីណៃ និង លោកស្រី រិទ្ធ សុវណ្ណាវី  ✿  លោក វិទ្ធ គឹមហុង ✿  លោក សាល វិសិដ្ឋ អ្នកស្រី តៃ ជឹហៀង ✿  លោក សាល វិស្សុត និង លោក​ស្រី ថាង ជឹង​ជិន ✿  លោក លឹម សេង ឧបាសិកា ឡេង ចាន់​ហួរ​ ✿  កញ្ញា លឹម​ រីណេត និង លោក លឹម គឹម​អាន ✿  លោក សុង សេង ​និង លោកស្រី សុក ផាន់ណា​ ✿  លោកស្រី សុង ដា​លីន និង លោកស្រី សុង​ ដា​ណេ​  ✿  លោក​ ទា​ គីម​ហរ​ អ្នក​ស្រី ង៉ោ ពៅ ✿  កញ្ញា ទា​ គុយ​ហួរ​ កញ្ញា ទា លីហួរ ✿  កញ្ញា ទា ភិច​ហួរ ) ✿  ឧបាសក ទេព ឆារាវ៉ាន់ 2023 ✿ ឧបាសិកា វង់ ផល្លា នៅញ៉ូហ្ស៊ីឡែន 2023  ✿ ឧបាសិកា ណៃ ឡាង និងក្រុមគ្រួសារកូនចៅ មានដូចជាៈ (ឧបាសិកា ណៃ ឡាយ និង ជឹង ចាយហេង  ✿  ជឹង ហ្គេចរ៉ុង និង ស្វាមីព្រមទាំងបុត្រ  ✿ ជឹង ហ្គេចគាង និង ស្វាមីព្រមទាំងបុត្រ ✿   ជឹង ងួនឃាង និងកូន  ✿  ជឹង ងួនសេង និងភរិយាបុត្រ ✿  ជឹង ងួនហ៊ាង និងភរិយាបុត្រ)  2022 ✿  ឧបាសិកា ទេព សុគីម 2022 ✿  ឧបាសក ឌុក សារូ 2022 ✿  ឧបាសិកា សួស សំអូន និងកូនស្រី ឧបាសិកា ឡុងសុវណ្ណារី 2022 ✿  លោកជំទាវ ចាន់ លាង និង ឧកញ៉ា សុខ សុខា 2022 ✿  ឧបាសិកា ទីម សុគន្ធ 2022 ✿   ឧបាសក ពេជ្រ សារ៉ាន់ និង ឧបាសិកា ស៊ុយ យូអាន 2022 ✿  ឧបាសក សារុន វ៉ុន & ឧបាសិកា ទូច នីតា ព្រមទាំងអ្នកម្តាយ កូនចៅ កោះហាវ៉ៃ (អាមេរិក) 2022 ✿  ឧបាសិកា ចាំង ដាលី (ម្ចាស់រោងពុម្ពគីមឡុង)​ 2022 ✿  លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៅ សុខ 2022 ✿  ឧបាសក ង៉ាន់ សិរីវុធ និងភរិយា 2022 ✿  ឧបាសិកា គង់ សារឿង និង ឧបាសក រស់ សារ៉េន  ព្រមទាំងកូនចៅ 2022 ✿  ឧបាសិកា ហុក ណារី និងស្វាមី 2022 ✿  ឧបាសិកា ហុង គីមស៊ែ 2022 ✿  ឧបាសិកា រស់ ជិន 2022 ✿  Mr. Maden Yim and Mrs Saran Seng  ✿  ភិក្ខុ សេង រិទ្ធី 2022 ✿  ឧបាសិកា រស់ វី 2022 ✿  ឧបាសិកា ប៉ុម សារុន 2022 ✿  ឧបាសិកា សន ម៉ិច 2022 ✿  ឃុន លី នៅបារាំង 2022 ✿  ឧបាសិកា នា អ៊ន់ (កូនលោកយាយ ផេង មួយ) ព្រមទាំងកូនចៅ 2022 ✿  ឧបាសិកា លាង វួច  2022 ✿  ឧបាសិកា ពេជ្រ ប៊ិនបុប្ផា ហៅឧបាសិកា មុទិតា និងស្វាមី ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  ឧបាសិកា សុជាតា ធូ  2022 ✿  ឧបាសិកា ស្រី បូរ៉ាន់ 2022 ✿  ក្រុមវេន ឧបាសិកា សួន កូលាប ✿  ឧបាសិកា ស៊ីម ឃី 2022 ✿  ឧបាសិកា ចាប ស៊ីនហេង 2022 ✿  ឧបាសិកា ងួន សាន 2022 ✿  ឧបាសក ដាក ឃុន  ឧបាសិកា អ៊ុង ផល ព្រមទាំងកូនចៅ 2023 ✿  ឧបាសិកា ឈង ម៉ាក់នី ឧបាសក រស់ សំណាង និងកូនចៅ  2022 ✿  ឧបាសក ឈង សុីវណ្ណថា ឧបាសិកា តឺក សុខឆេង និងកូន 2022 ✿  ឧបាសិកា អុឹង រិទ្ធារី និង ឧបាសក ប៊ូ ហោនាង ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា ទីន ឈីវ (Tiv Chhin)  2022 ✿  ឧបាសិកា បាក់​ ថេងគាង ​2022 ✿  ឧបាសិកា ទូច ផានី និង ស្វាមី Leslie ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  ឧបាសិកា ពេជ្រ យ៉ែម ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសក តែ ប៊ុនគង់ និង ឧបាសិកា ថោង បូនី ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា តាន់ ភីជូ ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសក យេម សំណាង និង ឧបាសិកា យេម ឡរ៉ា ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  ឧបាសក លី ឃី នឹង ឧបាសិកា  នីតា ស្រឿង ឃី  ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា យ៉ក់ សុីម៉ូរ៉ា ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា មុី ចាន់រ៉ាវី ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា សេក ឆ វី ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា តូវ នារីផល ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសក ឌៀប ថៃវ៉ាន់ 2022 ✿  ឧបាសក ទី ផេង និងភរិយា 2022 ✿  ឧបាសិកា ឆែ គាង 2022 ✿  ឧបាសិកា ទេព ច័ន្ទវណ្ណដា និង ឧបាសិកា ទេព ច័ន្ទសោភា  2022 ✿  ឧបាសក សោម រតនៈ និងភរិយា ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  ឧបាសិកា ច័ន្ទ បុប្ផាណា និងក្រុមគ្រួសារ 2022 ✿  ឧបាសិកា សំ សុកុណាលី និងស្វាមី ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  លោកម្ចាស់ ឆាយ សុវណ្ណ នៅអាមេរិក 2022 ✿  ឧបាសិកា យ៉ុង វុត្ថារី 2022 ✿  លោក ចាប គឹមឆេង និងភរិយា សុខ ផានី ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារ 2022 ✿  ឧបាសក ហ៊ីង-ចម្រើន និង​ឧបាសិកា សោម-គន្ធា 2022 ✿  ឩបាសក មុយ គៀង និង ឩបាសិកា ឡោ សុខឃៀន ព្រមទាំងកូនចៅ  2022 ✿  ឧបាសិកា ម៉ម ផល្លី និង ស្វាមី ព្រមទាំងបុត្រី ឆេង សុជាតា 2022 ✿  លោក អ៊ឹង ឆៃស្រ៊ុន និងភរិយា ឡុង សុភាព ព្រមទាំង​បុត្រ 2022 ✿  ក្រុមសាមគ្គីសង្ឃភត្តទ្រទ្រង់ព្រះសង្ឃ 2023 ✿   ឧបាសិកា លី យក់ខេន និងកូនចៅ 2022 ✿   ឧបាសិកា អូយ មិនា និង ឧបាសិកា គាត ដន 2022 ✿  ឧបាសិកា ខេង ច័ន្ទលីណា 2022 ✿  ឧបាសិកា ជូ ឆេងហោ 2022 ✿  ឧបាសក ប៉ក់ សូត្រ ឧបាសិកា លឹម ណៃហៀង ឧបាសិកា ប៉ក់ សុភាព ព្រមទាំង​កូនចៅ  2022 ✿  ឧបាសិកា ពាញ ម៉ាល័យ និង ឧបាសិកា អែប ផាន់ស៊ី  ✿  ឧបាសិកា ស្រី ខ្មែរ  ✿  ឧបាសក ស្តើង ជា និងឧបាសិកា គ្រួច រាសី  ✿  ឧបាសក ឧបាសក ឡាំ លីម៉េង ✿  ឧបាសក ឆុំ សាវឿន  ✿  ឧបាសិកា ហេ ហ៊ន ព្រមទាំងកូនចៅ ចៅទួត និងមិត្តព្រះធម៌ និងឧបាសក កែវ រស្មី និងឧបាសិកា នាង សុខា ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  ឧបាសក ទិត្យ ជ្រៀ នឹង ឧបាសិកា គុយ ស្រេង ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  ឧបាសិកា សំ ចន្ថា និងក្រុមគ្រួសារ ✿  ឧបាសក ធៀម ទូច និង ឧបាសិកា ហែម ផល្លី 2022 ✿  ឧបាសក មុយ គៀង និងឧបាសិកា ឡោ សុខឃៀន ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  អ្នកស្រី វ៉ាន់ សុភា ✿  ឧបាសិកា ឃី សុគន្ធី ✿  ឧបាសក ហេង ឡុង  ✿  ឧបាសិកា កែវ សារិទ្ធ 2022 ✿  ឧបាសិកា រាជ ការ៉ានីនាថ 2022 ✿  ឧបាសិកា សេង ដារ៉ារ៉ូហ្សា ✿  ឧបាសិកា ម៉ារី កែវមុនី ✿  ឧបាសក ហេង សុភា  ✿  ឧបាសក ផត សុខម នៅអាមេរិក  ✿  ឧបាសិកា ភូ នាវ ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  ក្រុម ឧបាសិកា ស្រ៊ុន កែវ  និង ឧបាសិកា សុខ សាឡី ព្រមទាំងកូនចៅ និង ឧបាសិកា អាត់ សុវណ្ណ និង  ឧបាសក សុខ ហេងមាន 2022 ✿  លោកតា ផុន យ៉ុង និង លោកយាយ ប៊ូ ប៉ិច ✿  ឧបាសិកា មុត មាណវី ✿  ឧបាសក ទិត្យ ជ្រៀ ឧបាសិកា គុយ ស្រេង ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  តាន់ កុសល  ជឹង ហ្គិចគាង ✿  ចាយ ហេង & ណៃ ឡាង ✿  សុខ សុភ័ក្រ ជឹង ហ្គិចរ៉ុង ✿  ឧបាសក កាន់ គង់ ឧបាសិកា ជីវ យួម ព្រមទាំងបុត្រនិង ចៅ ។  សូមអរព្រះគុណ និង សូមអរគុណ ។...       ✿  ✿  ✿