តើយើងគិតថា អ្វីៗមកដល់ជីវិតយើង ក្នុងការបៀតបៀនយើង ឬមកឲ្យយើងសិក្សាចម្រើនគុណធម៌ គប្បីជ្រាបថា បើយើងប្រទូស្ត គឺយើងរៀនក្នុងសាលាមារ តែបើអត់ធន់បាន ចម្រើនគុណធម៌ គឺយើងរៀនក្នុងសាលាព្រះពុទ្ធ ។ ក្នុងនាគវគ្គជាបន្ត ព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា៖ ទន្តំ នយន្តិ សមិតឹ ទន្តំ រាជាភិរូហតិ ទន្តោ សេដ្ឋោ មនុស្សេសុ យោតិវាក្យន្តិតិក្ខតិ ។ ពួកជនតែងនាំវាហនៈ ដែលទូន្មានហើយទៅកាន់ទីប្រជុំ ព្រះរាជាទ្រង់ឡើងកាន់វាហនៈដែលទូន្មានហើយ បណ្តាមនុស្សទាំងឡាយ មនុស្សណា ដែលអត់សង្កត់នឹងពាក្យល្មើសបាន មនុស្សនោះ ជាអ្នកមានខ្លួនទូន្មានហើយ ឈ្មោះថា ជាបុគ្គលប្រសើរបំផុត ។ ដកស្រង់ពីសៀវភៅ សិក្សាព្រះសូត្រភាគ ១១ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

បុគ្គុល​ជា​មិត្ត​គិត​យក​តែ​ប្រយោជន៍​ខ្លួន បុគ្គុល​ជា​មិត្ត​គិត​យក​តែ​ប្រយោជន៍​ខ្លួន មាន​លក្ខណៈ​ ៤ យ៉ាង​គឺៈ ១- អញ្ញទត្ថុហរោ ហោតិ គិត​ចង់​បាន​អ្វីៗ​អំពី​មិត្ត​តែ​ម្យ៉ាង ដោយ​សេចក្ដី​ថា ជា​អ្នក​ដទៃ​ទេ​មក​កាន់​ផ្ទះ​របស់​សម្លាញ់ ហើយ​ពោល​សសើរ​របស់​នេះ របស់​នោះ ដែល​ជា​សម្បត្តិ​ទ្រព្យ​របស់​សម្លាញ់ ឬ​ក៏​និយាយ​ថា មាន​អ្នក​ដទៃ​សសើរ​យ៉ាង​នេះ​យ៉ាង​នោះ​

តួនាទី​មាតា​បិតា ៥ សិក្ខាបទ សិក្ខាបទ​ទី​១ : មាតាបិតា​គប្បី​សិក្សា​ថា​អាត្មា​អញ​ត្រូវ​ហាម​ឃាត់​កូន ក្នុង​កាល​ដែល​កូន​ធ្វើ​នូវ​អំពើ​បាប​ផ្សេងៗ។ សម្បត្តិ​មរតក​មាស​ប្រាក់​លុយ​កាក់ ដីធ្លី​ស្រែ​ចំការ ទោះ​បី​ច្រើន​ប៉ុនណា​ក៏​មិន​មាន​តម្លៃ​ដូច​ជា​ឱវាទ​ទូន្មាន​ប្រៀន​ប្រដៅ​ឡើយ ម៉ែឪ​ហាម​កូន​ធ្វើ​បាប​គឺ​ជា​ការ​ចែក​សុគតិភព​ឲ្យ​កូន​ផង ជួយ​សង្គ្រោះ​មនុស្ស​សត្វ​យ៉ាង​ច្រើន​ឲ្យ​រួច​ផុត​អំពី​ការ​បៀត​បៀន​របស់​កូន​ផង

តួនាទី​ស្វាមី ៥​សិក្ខាបទ សិក្ខាបទ​ទី​១ : ស្វាមី​គប្បី​សិក្សា​ថា​អាត្មា​អញ​ត្រូវ​រាប់​អាន​នាង ឲ្យ​តម្លៃ​នាង លើក​តម្កើន​នាង ថា​ជា​ភរិយា​ពេញ​មុខ។ បាន​កើត​មក​ជា​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា គឺ​ជា​ស្នាដៃ​ពិត​ប្រាកដ​របស់​ខ្លួន​ឯង ដែល​ជា​អ្នក​មាន​បុណ្យ​បាន​ធ្វើ​ទុក​ហើយ មិន​មែន​ព្រោះ​ការ​សូក​ប៉ាន ឬ ព្រោះ​ការ​ភាន់​ច្រឡំ​ដោយ​ប្រការ​ណា​មួយ​នោះ​ទេ ដូច្នេះ​ គួរ​រាប់​អាច​មនុស្ស​ទាំង​ពួង​ដែល​មាន​ស្នាដៃ​ពូកែ​អំពី​ជាតិ​មុន​មក។

មិនមានអ្វីទៀងទាត់ក្នុងជីវិតឡើយ ដូច្នេះហើយទើបមិនគប្បីអួតខ្លួនឯងក្នុងរឿងអ្វីៗនោះទេ ។ ធ្វើសេចក្តីល្អ ដើម្បីខ្លួនឯងជាមនុស្សល្អ មិនមែនគ្រាន់តែដើម្បីបង្អួតបង្អរអ្នកដទៃនោះឡើយ ។ នៅក្នុងធម្មដ្ឋវគ្គ ( វគ្គទី ១៩ នៃព្រះគាថាធម្មបទ ) ព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា៖ ន វាក្ករណមត្តេន វណ្ណបោក្ខរតាយ វា សាធុរូបោ នរោ ហោតិ ឥស្សុកី មច្ឆរី សឋោ ។ បុគ្គលមានសេចក្តីច្រណែន មានសេចក្តីកំណាញ់ ជាអ្នកអួតអាង ឈ្មោះថាជាមនុស្សល្អ ដោយហេតុត្រឹមតែចេះនិយាយឬ ដោយភាពជាអ្នកមានពណ៌សម្បុរល្អស្អាតនោះ មិនទាន់បានឡើយ។ យស្ស ចេតំ សមុច្ឆិន្នំ មូលឃច្ឆំ សមូហតំ ស វន្តទោសោ មេធាវី សាធុរូបោតិ វុច្ចតិ ។ លុះត្រាតែអកុសលធម៌ មានឥស្សាជាដើមនេះ ដែលបុគ្គលណាបានផ្តាច់ផ្តិល ដកឡើង ធ្វើឲ្យមានឫសគល់ដាច់ហើយ បុគ្គលនោះ ជាអ្នកមានទោសៈខ្ជាក់ចោលហើយ ជាអ្នកមានប្រាជ្ញា ទើបហៅថា ជាមនុស្សល្អទៅបាន ។ ដកស្រង់ពីសៀវភៅ សិក្សាព្រះសូត្រភាគ១១ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

សម័យមួយ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ ទ្រង់ពុទ្ធដំណើរទៅក្នុងដែនកុរុ ថុល្លកោដ្ឋិតនិគម​ មួយអន្លើដោយភិក្ខុសង្ឃច្រើនអង្គ ។ ក្នុងសម័យនោះឯងដែលព្រះរដ្ឋបាលត្ថេរ បានចូលកាន់ផ្នួស ក្រោយមកព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់តែងតាំងក្នុងតំណែងឯតទគ្គៈ ខាងមានសទ្ធាចេញចាកផ្ទះចូលកាន់ផ្នួសបួសជាបព្វជិត ។ ក្នុងកាលដែលព្រះថេរៈបួសហើយ បានកន្លះខែ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ បាននាំព្រះរដ្ឋបាលត្ថេរទៅកាន់ក្រុងសាវត្ថី ព្រះរដ្ឋបាលត្ថេរជានេយ្យបុគ្គល បំពេញព្យាយាមអស់ ១២ ឆ្នាំ ទើបបានសម្រេចព្រះអរហត្ត ។ បានជាព្រះអរហន្តហើយ ព្រះរដ្ឋបាលត្ថេរ បានក្រាបថ្វាយ បង្គំព្រះដ៏មានព្រះភាគ និមន្តមកកាន់ស្រុកកំណើតរបស់លោក ទទួលចង្ហាន់នៅផ្ទះញោម ហើយសម្តែងព្រះធម៌ រួចហើយបាននិមន្តគង់សម្រាកនៅក្នុងព្រះរាជឧទ្យានឈ្មោះមិគាចីរៈ របស់ព្រះបាទកោរព្យរាជ ។ ព្រះរាជាបានយាងមកជួបហើយ បានសន្ទនាជាមួយនឹងព្រះថេរៈអំពីធម្មុទ្ទេស ៤ យ៉ាង ។ ធម្មុទ្ទេស ៤ យ៉ាង គឺ ១- ឧបនីយតិ លោកោ អទ្ធុវោ សត្វលោកមិនទៀង ត្រូវជរានាំចូលទៅរកសេចក្តីស្លាប់ ។ ២- អតាណោ លោកោ អនភិស្សរោ សត្វលោកមិនមានគ្រឿងការពារ មិនមានទីពឹងឡើយ ។ ៣- អស្សកោ លោកោ សព្វំ បហាយ គមនីយំ សត្វលោកសុទ្ធតែមិនមានអ្វីជារបស់ខ្លួន ត្រូវលះបង់នូវរបស់គ្រប់-យ៉ាងហើយទៅ ។ ៤- ឩនោ លោកោ អតិត្តោ តណ្ហាទាសោ សត្វលោកមានតែការខ្វះខាត មិនចេះឆ្អែតសុទ្ធតែជាខ្ញុំរបស់តណ្ហា ។ ព្រះរដ្ឋបាលដ៏មានអាយុ បានសម្តែងធម្មុទ្ទេសរួចហើយ ទើប បានសម្តែងគាថាពន្ធ តទៅទៀតដូច្នេះថា៖ បស្សាមិ លោកេ សធនេ មនុស្សេ លទ្ធាន វិត្តំ ន ទទន្តិ មោហា លុទ្ធា ធនំ សន្និចយំ ករោន្តិ ភិយ្យោ ច កាមេ អភិបត្ថយន្តិ ។ អាត្មាភាព ឃើញពួកមនុស្សអ្នកមានទ្រព្យក្នុងលោក បានទ្រព្យគាប់ចិត្តហើយ មិនឲ្យទានព្រោះតែសេចក្តីវង្វេង រមែងធ្វើនូវការសន្សំ ព្រោះជាប់ជំពាក់នឹងទ្រព្យ រឹងរឹតតែប្រាថ្នានូវកាមទាំងឡាយ ឲ្យក្រៃលែងទៅទៀត ។ រាជា បសយ្ហ បឋវឹ វិជិត្វា សសាគរន្តំ មហិមាវសន្តោ ឱរំ សមុទ្ទស្ស អតិត្តរូបោ បារំ សមុទ្ទស្សបិ បត្ថយេថ ។ ព្រះរាជាប្រាបប្រាម ឈ្នះមនុស្សលើផែនដី ហើយគ្រប់គ្រងសម្បត្តិលើផែនដី មានសមុទ្រជាទីបំផុត តែនៅមិនស្កប់នឹងប្រទេសខាងអាយនៃសមុទ្រ តែងប្រាថ្នានូវប្រទេសខាងនាយនៃសមុទ្រទៀត ។ រាជា ច អញ្ញេ ច ពហូ មនុស្សា អវីតតណ្ហា មរណំ ឧបេន្តិ ឩនាវ ហុត្វាន ជហន្តិ ទេហំ កាមេហិ លោកម្ហិ ន ហត្ថិ តិត្តិ ។ ព្រះរាជាក្តី មនុស្សទាំងឡាយដទៃច្រើនក្តី នៅមិនទាន់អស់តណ្ហាផង ក៏រមែងចូលដល់សេចក្តីស្លាប់ មានសភាពជាអ្នកខ្វះខាត ហើយលះបង់នូវរាងកាយ ឈ្មោះថាសេចក្តីឆ្អែតឆ្អន់ដោយកាមទាំងឡាយ រមែងមិនមានក្នុងលោកឡើយ ។ កន្ទន្តិ នំ ញាតិ បកីរិយំ កេសេ អហោ វតានោ អមរាតិ ចាហុ វត្ថេន នំ បារុតំ នីហរិត្វា ចិតំ សមាទាយ តតោ ឌហន្តិ ។ ពួកញាតិរំសាយសក់ទាំងឡាយ ហើយកន្ទក់កន្ទេញ នឹងអ្នកស្លាប់នោះថា ឱហ្ន៎ ! ញាតិយើងស្លាប់ហើយ រួចក៏យកបុគ្គលដែលស្លាប់នោះ រុំដោយសំពត់ នាំទៅដល់ជើងថ្ករហើយដុតក្នុងទីនោះ ។ សោ ឌយ្ហតិ សូលេហិ តុជ្ជមានោ ឯកេន វត្ថេន បហាយ ភោគេ ន មិយ្យមានស្ស ភវន្តិ តាណា ញាតី ច មិត្តា អថវា សហាយា ទាយាទកា តស្ស ធនំ ហរន្តិ សត្តោ បន គច្ឆតិ យេន កម្មំ ។ បុគ្គលដែលស្លាប់ទៅនោះ លះបង់នូវភោគៈទាំងឡាយ នៅតែសំពត់មួយ ត្រូវគេដុតចាក់ដោយឈើសូល៍ ពួកញាតិមិត្ត ឬ សម្លាញ់ទាំងឡាយមកជាគ្រឿងការពារឲ្យដល់អ្នកស្លាប់នោះ មិនមានឡើយ មានតែពួកទាយាទនាំយកទ្រព្យរបស់បុគ្គលដែលស្លាប់នោះឯងទៅ ចំណែកសត្វក៏ទៅតាមយថាកម្ម ។ ន មិយ្យមានំ ធនមន្វេតិ កិញ្ចិ បុត្តា ច ទារា ច ធនញ្ច រដ្ឋំ ។ ទ្រព្យបន្តិចបន្តួច រមែងមិនទៅតាមបុគ្គលស្លាប់ឡើយ ពួកកូនប្រពន្ធ ទ្រព្យនិងដែនក៏មិនជាប់តាមទៅដែរ ។ ន ទីឃមាយុំ លភតេ ធនេន ន ចាបិ វិត្តេន ជរំ វិហន្តិ អប្បកញ្ចិទំ ជីវិតមាហុ ធីរា អស្សសតំ វិប្បរិណាមធម្មំ ។ បុគ្គលមិនមែនបានអាយុវែងព្រោះទ្រព្យទេ ទាំងមិនមែនលះបង់ជរាបាន ព្រោះទ្រព្យដែរ អ្នកប្រាជ្ញទាំងឡាយ ពោលថា ជីវិតនេះតិចពេកណាស់ មិនទៀងទាត់ មានសភាពប្រែប្រួលជាធម្មតា ។ អឌ្ឍា ទលិទ្ទា ច ផុសន្តិ ផស្សំ ពាលោ ច ធីរោ ច តថេវ ផុដ្ឋោ ពាលោ ហិ ពាល្យា វធិតោ វ សេតិ ធីរោ ច ន វេធតិ ផស្សផុដ្ឋោ ។ ពួកអ្នកស្តុកស្តម្ភក្តី អ្នកកំសត់ក្តី តែងពាល់ត្រូវនូវសម្ផស្សស្លាប់ ទាំងពាលទាំងប្រាជ្ញ ក៏ពាល់ត្រូវដូច្នោះដែរ តែថាមនុស្សពាលរមែងដេកទាំងតក់ស្លុត ព្រោះសេចក្តីល្ងង់ ចំណែកអ្នកប្រាជ្ញដែលបានពាល់ត្រូវសម្ផស្សស្លាប់ហើយ ក៏មិនញាប់ញ័រឡើយ ។ តស្មា ហិ បញ្ញា ច ធនេន សេយ្យោ យាយ វោសានំ ឥធាធិគច្ឆតិ អព្យាសិតត្តា ហិ ភវាភវេសុ បាបានិ កម្មានិ ករោន្តិ មោហា ។ ព្រោះហេតុនោះ បុគ្គលបានដល់អរហត្តផលជាទីបំផុតកិច្ច ក្នុងលោកនេះដោយបញ្ញាណា បញ្ញានោះប្រសើរវិសេសជាងទ្រព្យ ( ផ្ទុយមកវិញ ) ព្រោះតែខ្លួនមិនទាន់ដល់កិច្ចជាទីបំផុត និងព្រោះតែសេចក្តីវង្វេង ពួកជនរមែងធ្វើអំពើអាក្រក់ ក្នុងភពតូចនិងភពធំទាំងឡាយ ។ ឧបេតិ គព្ភញ្ច បរញ្ច លោកំ សំសារមាបជ្ជ បរម្បរាយ តស្សប្បបញ្ញោ អភិសទ្ទហន្តោ ឧបេតិ គព្ភញ្ច បរញ្ច លោកំ ។ បុគ្គលរមែងចូលទៅកាន់គភ៌ផង កាន់លោកខាងមុខផង ព្រោះដល់នូវការអន្ទោលទៅតៗគ្នា បុគ្គលអប្បប្រាជ្ញាជឿបុគ្គលនោះ ក៏ចូលទៅកាន់គភ៌ផង កាន់លោកខាងមុខដូចគ្នាដែរ ។ ចោរោ យថា សន្ធិមុខេ គហីតោ សកម្មុនា ហញ្ញតិ បាបធម្មោ ឯវំ បជា បេច្ច បរម្ហិ លោកេ សកម្មុនា ហញ្ញតិ បាបធម្មា ។ ចោរកាន់ធម៌អាក្រក់ ដែលគេចាប់បាន ត្រង់កន្លែងនោះៗ ហើយត្រូវគេបៀតបៀន ( ដាក់ទារុណកម្ម ) ព្រោះកម្មរបស់ខ្លួន យ៉ាងណា ពួកសត្វកាន់ធម៌អាក្រក់ លុះលះលោកនេះទៅ រមែងក្តៅក្រហាយ ព្រោះកម្មរបស់ខ្លួន ក្នុងលោកខាងមុខ យ៉ាងនោះដែរ ។ កាមា ហិ ចិត្រា មធុរា មនោរមា វិរូបរូបេន មថេន្តិ ចិត្តំ អាទីនវំ កាមគុណេសុ ទិស្វា តស្មាហំ បព្វជិតោម្ហិ រាជ ។ ព្រោះតែកាមទាំងឡាយដ៏វិចិត្រ មានរសឆ្ងាញ់ និងជាទីរីករាយនៃចិត្ត ទើបបានញាំញីនូវចិត្ត ដោយសភាពផ្សេងៗ បពិត្រមហារាជ ព្រោះហេតុនោះ អាត្មាភាពឃើញទោសក្នុងកាមគុណទាំងឡាយហើយ បានជាអាត្មាភាពបួស ។ ទុមប្ផលានេវ បតន្តិ មាណវា ទហរា ច វុឌ្ឍា ច សរីរភេទា ឯតំ វិទិត្វា បព្វជិតោម្ហិ រាជ អបណ្ណកំ សាមញ្ញមេវ សេយ្យោតិ ។ មនុស្សទាំងឡាយ ទាំងក្មេង ទាំងចាស់ រមែងបែកធ្លាយសរីរៈ ដូចជាផ្លែឈើទាំងឡាយដែលតែងតែជ្រុះចុះ ដូច្នោះឯង បពិត្រមហារាជ អាត្មាភាព បានយល់ច្បាស់នូវហេតុនេះថា សមណភាព ជាការប្រតិបត្តិមិនខុស ប្រសើរជាទីបំផុត ដូច្នេះបានជាអាត្មាភាពបួស ។ សូមអនុមោទនា ! ដកស្រងពី សៀវភៅ សិក្សាព្រះសូត្រភាគ១១ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

ក្រោកព្រឹកឡើង យើងមិនដែលកើតទុក្ខព្រោះមិនបានសោយរាជ្យនោះឡើយ នេះមកអំពីយើងមិនដែលនឹកចង់សោយរាជ្យម្តងណាហ្នឹងឯង នេះគឺជាឧទាហរណ៍សម្រាប់ឲ្យយើងយល់អំពីការមិនមានទុក្ខកង្វល់ គឺនៅត្រង់ដែលមិនត្រូវការ មិនប្រាថ្នា មិនហួងហែង ។ គួរសិក្សាអំពីនគរកាយ អប់រំបរិញ្ញា កាត់បន្ថយចំណង់ក្នុងការគ្រប់គ្រងហួងហែង រហូតដល់អស់ចំណង់ ដូចដែលយើងមិនចង់ធ្វើស្តេចសោយរាជ្យដូច្នោះឯង ព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា ការអស់តណ្ហាឈ្នះអស់ទុក្ខទាំងពួង ។ ប.ស.វ. ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

១. ហ្វឹកហាត់ មើលខ្លួនឯងឲ្យឃើញតូចឡើង ៗ ។ គប្បីជាមនុស្សខ្លួនតូចដោយសតិ កុំជាមនុស្សខ្លួនធំដោយកិលេស ចូរជាមនុស្សធម្មតា ៗ កុំប្រកាន់ថា អញជាមនុស្សសំខាន់ ។ នៅពេលមានអ្វីកើតឡើងដល់យើង កុំចេះតែគិតឲ្យសេចក្ដីសំខាន់ខ្លួនឯងយ៉ាងនេះ យ៉ាងនោះ ត្រូវចេះគិតដល់ធម្មតាធម៌ ។ ២. ហ្វឹកហាត់ ឲ្យខ្លួនឯងជាអ្នកមិនសន្សំ ។ ការសន្សំអ្វី ៗ គ្រប់យ៉ាង គឺជាភារៈ មិនមានអ្វីដែលយើងសន្សំហើយ មិនមែនជាភារៈនោះឡើយ វៀរលែងតែសេចក្ដីល្អក្នុងការលះបាបប៉ុណ្ណោះ ក្រៅពីហ្នឹង សុទ្ធតែជាភារៈទាំងអស់ បើមិនច្រើន ក៏តិចដែរ ។ ៣. ហ្វឹកហាត់ ឲ្យខ្លួនឯងជាមនុស្សសប្បាយ ៗ ។ មានបុគ្គលជាទីសប្បាយ មានធម៌ស្ដាប់ជាទីសប្បាយ និងមានបដិបទាជាទីសប្បាយ ជាដើម កុំទៅវង្វេងជាមួយរបស់សម្បូណ៌បែប ព្រោះតាមពិត របស់សម្បូណ៌បែបនោះមិនមានទេ វាគ្រាន់តែជាអារម្មណ៍នៃឆន្ទរាគៈតែប៉ុណ្ណោះ មានតែបុគ្គលល្ងង់ខ្លៅទេដែលលិចចុះក្នុងរបស់សម្បូណ៌បែប ព្រោះយល់ច្រឡំថា មានពិតក្នុងមាយាធម៌នោះ ៗ ។ ៤. ហ្វឹកហាត់ ឲ្យខ្លួនឯងដឹងធម្មជាតិថា អ្វី ៗ សុទ្ធតែមានការកន្លងទៅ ។ ពេលដែលសុខ ត្រូវដឹងថា បន្តិចវានឹងកន្លងទៅ ពេលដែលមានទុក្ខ ក៏ត្រូវដឹងថា វានឹងកន្លងទៅដូចគ្នាដែរ នៅពេលដែលស្ថានការណ៍លំបាកយ៉ាប់ មកដល់ ត្រូវដឹងឲ្យទាន់ថា រឿងរ៉ាវទាំងនេះ វាមិនបាននៅជាមួយយើងរហូតទៅនោះឡើយ យើងត្រូវតែឈរនៅខាងសេចក្ដីល្អជានិច្ច ។ ៥. ហ្វឹកហាត់ ឲ្យខ្លួនឯងចេះលះបង់ និងចេះព្រមចាញ់ប្រៀបអ្នកដទៃផង ។ ការដែលមនុស្សយើងព្រមចាញ់ប្រៀបអ្នកដទៃ ជាការចាំបាច់ ព្រោះបើយើងទាមទារតែពីត្រូវ អាងហេតុ អាងផល យ៉ាងនេះ យ៉ាងនោះ ដោយមិនព្រមចាញ់ប្រៀបគេ ចង់តែពីត្រូវគ្រប់យ៉ាង ចង់តែពីឈ្នះគេ ប៉ុន្តែបែរទៅជាមិនមានសេចក្ដីសុខក្នុងជីវិត ព្រោះត្រូវតស៊ូជាមួយមនុស្សជុំវិញខ្លួន ដើម្បីទាមទាររកឲ្យខ្លួនឯងត្រូវ និងឈ្នះគេតែម្យ៉ាង ដូច្នេះ មានតែការព្រមចាញ់ប្រៀបអ្នកដទៃហ្នឹងឯង ដើម្បីសេចក្ដីសុខក្នុងជីវិត និងដើម្បីបានឈ្នះនូវមានះក្នុងខ្លួនឯង ៕៚ ប.ស.វ. ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

៙. វិធីកម្ចាត់សត្រូវដែលល្អជាទីបំផុត គឺត្រូវធ្វើឲ្យសត្រូវនោះ ត្រឡប់មកជាមិត្តវិញ ទោះជាមិនមែនមិត្តដែលត្រូវសេពគប់ ក៏ជាមិត្តដោយអំណាចមេត្តាចិត្តរបស់យើងដែរ ។ យើងកុំល្ងង់ដល់ថ្នាក់ ចំណាយជីវិត ចំណាយពេលវេលាដ៏មានតម្លៃ មួយថ្ងៃ ៗ ទៅលើការខឹងក្រោធ ការចងគំនុំ រហូតដល់រកពេលដើម្បីរីករាយ ក្នុងសេចក្ដីល្អរបស់ខ្លួន មិនបាននោះ ។ ៙. គិតរឿងអាក្រក់របស់អ្នកដទៃហើយ ក្ដៅក្រហាយចិត្ត និង គិតរឿងល្អដែលខ្លួនឯងបានធ្វើហើយ កំពុងធ្វើ នឹងធ្វើ ហើយសប្បាយចិត្ត ត្រជាក់ស្ងប់ ទាំងពីរបែបនេះ យើងល្មមចេះជ្រើសរើសបានហើយ ។ បើដឹងថាគេខុសហើយ ចាំទុកជាមេរៀន ប្រយ័ត្នកុំឲ្យខុសខ្លួនឯងដូចគេ ខំប្រឹងបំពេញការខ្វះខាតរបស់ខ្លួន ប៉ុណ្ណេះ ក៏ឈ្មោះថា បានចំណេញដែរ កុំសាងទុក្ខសោកឲ្យខ្លួនឯងហើយ គិតថាខ្លួនពូកែណាស់នោះ វាល្ងង់ពេក ។ ៙. រវល់តែយកពេលទៅស្អប់គេ អត់ពេលសម្រាប់សេចក្តីសុខខ្លួនឯង រវល់តែទាមទារឲ្យគេស្រឡាញ់ ភ្លេចស្រឡាញ់ខ្លួនឯង ។ ប.ស.វ.