images/articles/1223/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៦៨៩៦ ដង)
រឿងសមុទ្ទទេវតា
(ចាក ស. តិ.)
(សេចក្តីលោភនាំសត្វឲ្យហួងហែងហួសហេតុ)
កាលពុទ្ធសម័យព្រះសម្តុទ្ធបរមគ្រូ ទ្រង់រំលឹកដាស់តឿនឧបនន្ទភិក្ខុ ដែលមានសេចក្តីលោភគ្របសង្កត់ គឺធម្មតារបស់ភិក្ខុឧបនន្ទ តែដល់រដូវចូលវស្សាហើយ លោកដើរទៅចូលវស្សាផ្ញើរគ្រប់វត្ត ដែលលោកអាចទៅបាន វត្តខ្លះលោកទុកស្បែកជើង ខ្លះដំរងទឹក ខ្លះទ្រនាប់ជើង ខ្លះឆ័ត្រជាដើម ឲ្យចូលវស្សាជំនួសលោកដល់ចេញវស្សាលោកទៅវាយចំណែកលាភគ្រប់វត្ត ដែលលោកបានទុករបស់ទាំងនោះ ដឹកទាំងរទេះៗ យកមកប្រមូលទុកក្នុងកុដិរបស់លោក ។
ពួកភិក្ខុទាំងឡាយទ្រាន់ចិត្ត នាំគ្នាទូលព្រះសម្តុទ្ធតាមដំណើររឿង ព្រះអង្គទ្រង់ប្រជុំសង្ឃ ហើយហៅឧបនន្ទ មករំលឹកតាមលំនាំព្រះពុទ្ធពីបូរាជ ទើបនាំអតីតនិទានមកសំដែងថា ភិក្ខុឧបនន្ទនេះ មិនមែនចង់បានឥតរបបតែក្នុងជាតិនេះទេ កាលពីដើមក៏ដូច្នេះដែរ ។ ពីព្រេងនាយយូរហើយ ព្រះពោធិសត្វកើតជាសមុទ្រទេវតា ថែរក្សាមហាសមុទ្រ កាលនោះមានក្អែកទឹកមួយ នៅអាស្រ័យនឹងសមុទ្រនោះ ជាសត្វមានសេចក្តីលោភច្រើន មួយថ្ងៃៗ ហើរមុជងើបៗ ក្នុងទឹកសមុទ្រ ស្រែកបា្រប់ត្រីទាំងឡាយកុះឲ្យផឹកទឹកច្រើន ក្រែងអស់ទឹកសមុទ្រ ។
ដោយសេចក្តីហួងហែងហួសហេតុ នេះ សមុទ្រទេវតាទ្រាន់ចិត្តពេក ស្តីតិះដៀលឲ្យក្អែកទឹកនោះថានែ ! ក្អែកទឹកអប្បឥតប្រាជ្ញា លោភលន់ហួសហេតុ ទឹកសមុទ្រនេះជ្រៅណាស់ មិនចេះស្រកមិនចេះជន់ទេ សូម្បីហូរចាក់ទៅក្នុងទីទំនាបច្រើនយ៉ាងណា ក៏មិនអស់ដែរ យើងនៅថែរក្សាសមុទ្រមកយូរហើយ មិនដែលឃើញអ្នកណាលោភហួងហែងហួសហេតុដូច្នេះទេ ។ តិះដៀលហើយនិម្មិតខ្លួនយ៉ាងធំ ដេញក្អែកទឹកនោះឲ្យរត់បាក់ទៅ ។ប្រជុំជាតក ក្អែកទឹកក្នុងកាលនៅគឺភិក្ខុឧបនន្ទសមុទ្រទេវតាគឺតថាគតនេះឯង ។
អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ ប្រជុំជាតក
វាយអត្ថបទដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1222/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៣៥៤៧២ ដង)
រឿងសង្ខព្រាហ្មណ៍
(ចាក ស. ទ.)
(គុណនៃការធ្វើទានចំពោះបុញ្ញក្ខេតដ៏ប្រសើរ)
ក្រុងពារាណសីកាលពីដើមមានឈ្មោះថា មោឡិនីលំដាប់នោះព្រះពោធិសត្វ កើតជាព្រាហ្មណ៍ឈ្មោះ សង្ខៈក្នុងនគរមោឡិនីបានធ្វើដំណើរទៅជួញដោយនាវា ក៏ស្រាប់តែឃើញព្រះបច្ចេកពុទ្ធមួយអង្គ កំពុងនិមន្តកាត់ដីខ្សាច់ប្រាកដដោយរងើកភ្លើង ក្នុងទីមានខ្យល់និងកំដៅដ៏ឃោរឃៅក្រៃពេក មានចិត្តជ្រះថ្លាថា បុញ្ញក្ខេតរបស់អញមកដល់ហើយតើ ទើបយកស្បែកជើង និងឆ័ត្រមកប្រគេន ហើយត្រឡប់ទៅទូតវិញ ។
ថ្ងៃទី ៧ នាវាគាត់ក៏បែកកណ្តាលសមុទ្រ ។ ព្រះពោធិសត្វ និងអ្នកបំរើម្នាក់ស៊ីស្ករ និងសប្បីដរាបដល់ឆ្អែតរៀងខ្លួន ក៏ឡើងទៅលើចុងក្តោងលោតបានប្រមាណទី១ ឧសភ ក៏ធ្លាក់ចុះក្នុងសមុទ្រនោះហែលឆ្លងទៅ ។ ព្រះពោធិសត្វហែលឆ្លងយ៉ាងនេះអស់ ៧ ថ្ងៃ ។
ពេលនោះទេពធីតាឈ្មោះមណីមេខលា ជាអាណាព្យាបាលសមុទ្រ មានបំណងនឹងស្រង់ព្រះពោធិសត្វ ក៏និម្មិតទូកជារវការះកែវដ៏ពេញដោយកែវ ៧ ប្រការ ហើយស្រង់ព្រះពោធិសត្វដាក់លើទូកនោះ តែនាងមិនអាសូរដល់ឧបដ្ឋាកព្រះពោធិសត្វសោះឡើយ ។ ព្រះពោធិសត្វ ក៏បានឲ្យចំណែកបុណ្យដែលខ្លួនបានធ្វើ ដល់បុរសនោះ ៗ ក៏បានអនុមោទនានូវចំណែកបុណ្យនោះ ទេពធីតា ក៏ស្រង់បុរសនោះដាក់លើទូកទៀត ហើយនាំទូកទៅកាន់ក្រុងមោឡិនី ក៏ឲ្យនូវទ្រព្យដល់ព្រះពោធិសត្វទាំងអស់ ហើយវិលមកវិញ ។
(មហា សំ . សុខ និស្សិតសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់)
អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ ប្រជុំជាតក
វាយអត្ថបទដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1221/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៣៥៨៨៦ ដង)
រឿងសច្ចវានិនី
(ចាក ម. អ.)
(និយាយពាក្យពិត គង់បានទៅកើតក្នុងស្ថានទេវលោក)
ពីដើមមានស្ត្រីម្នាក់ មិនបានឲ្យទាន មិនបានធ្វើការបូជា មិនបានស្តាប់ធម៌ទេក្នុងមួយជាតិនេះ គ្រាន់តែ រក្សាពាក្យសច្ចៈប៉ុណ្ណោះ លុះស្លាប់ទៅបានកើតក្នុងស្ថានទេវលោក សោយទិព្វម្បត្តិជាសុខសានសម្រាន្តសម្រួលកាយដោយសិរី មានបរិវារគាល់ជាច្រើន ។ គ្រាក្រោយព្រះមហាមោគ្គល្លាន មានឥទិ្ធឬទិ្ធច្រើនបានថ្វាយបង្គំទូលាព្រះបរមសាស្តាជាម្ចាស់ទៅកាន់ស្ថានទេវលោក ដើម្បីនឹងបានពិនិត្យស្ថានភាពផ្សេងៗ និងសួរបុញ្ញកម្មខ្លះៗ យកមកផ្សាយក្នុងជម្ពូទ្វីបនេះ ។កាលព្រះសាស្តាអនុញ្ញាតហើយ ក៏និមន្តទៅឋិតនៅទៀបទ្វារនៃទេពធីតាម្នាក់ ។នាងក៏ចេញមកថ្វាយបង្គំដោយសេចក្តីគោរព ។ព្រះថេរៈសួរថា នាងធ្វើបុញ្ញកម្មដូចម្តេច បានជាមានសម្បត្តិស្តុកស្តម្ភយ៉ាងនេះ?
ទេពធីតាខ្មាស់ព្រះថេរៈណាស់ ធ្វើលាក់លៀម មិនចង់ប្រាប់សោះ តែដោយលោកជំរិតសួរខ្លាំងពេក អត់ទ្រាំមិនបាន ក៏ទូលថា បពិត្រលោកម្ចាស់ដ៏ចម្រើន ខ្ញុំព្រះកុរណាឥតដែលបានធ្វើបុណ្យកុសលអ្វីនឹងគេទេ កាលកើតជាមនុស្សនោះគ្រាន់តែរក្សាសច្ចប៉ុណ្ណោះ សម្បត្តិទាំងនេះ កើតឡើងដោយពាក្យសច្ចៈ ដែលខ្ញុំបានរក្សានឹងថាកើតពីកុសលកម្មដទៃឥតអង្គីមានឡើយ ។ ព្រះថេរៈ កាលជ្រាបដំណឹងសព្វគ្រប់ហើយ ក៏ត្រឡប់ពីទេវលោកមកវិញ ចូលទៅថ្វាយបង្គំព្រះបរមសាស្តាឯវត្តជេតពន ទូលសួរថាបពិត្រសម្តេចព្រះមានព្រះភាគដ៏ចំរើន បុគ្គលដែលគ្រាន់តែរក្សានូវសច្ចះ មិនបានធ្វើបុណ្យទានអ្វីទេ ហើយបានទៅកើតក្នុងទេវលោកសោយសម្បត្តិទិព្វមានឬទេ? ព្រះសាស្តាតថា នែមោគ្គល្លាន ម្តេចក៏អ្នកចាំមកសួរតថាគត ក្រែងរឿងរ៉ាវនេះទេពធីតាបា្រប់អ្នកដោយសព្វគ្រប់ហើយដឹង? នែមោគ្គល្លានសត្វទាំងឡាយ គ្រាន់តែរក្សានូវសច្ចះខ្វះអីទៅកើតក្នុងទេវលោក សោយទិព្វសម្បត្តិមានគគោក ។(មហា សំ សុខ និស្សិតសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់)
អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីសៀភៅៈ ប្រជុំជាតក
វាយអត្ថបទដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1220/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៣៤២៦៣ ដង)
រឿងខន្តិវាទិតាបស
(ចាក ខ. ច.)
(កុំធ្វើបាបមនុស្សមានខន្តី ប្រយ័ត្នផែនដីស្រូប)
កាលកន្លងទៅហើយ ព្រះពោធិសត្វរបស់យើងសោយព្រះជាតិជាព្រាហ្មណ៍ នាមកុណ្ឌះ នៅក្នុងក្រុងពារាណសី មានការនឿយណាយនឹងកិច្ចមានរវល់ក្រៃពេកក៏ចេញទៅបួសជាតាបស នៅអាស្រ័យក្នុងហេមវត្ត ហើយក៏មានបំណងចង់ឆាន់វត្ថុប្រៃ និងជូរ ក៏ត្រឡប់មកកាន់ក្រុងពារាណសីសវិញ គង់នៅក្នុងឧទ្យានរបស់សេនាបតីម្នាក់ជាអ្នកទំនុកបំរុង ។ ថ្ងៃមួយព្រះរាជា ស្រវឹងស្រាជោគជាំ មានស្រីរបាំចោមរោមជាបរិវារ យាងទៅកាន់ឧទ្យាន ផ្ទំកើយព្រះសិរលើភ្លៅស្រ្តីពេញព្រះទ័យមួយរូបលង់លក់ស្កប់ទៅ ។
គ្រានោះស្ត្រីទាំងឡាយដទៃ ឃើញព្រះរាជាផ្ទំលក់ហើយ ក៏បបួលគ្នាទៅកាន់ឧទ្យាន ឃើញព្រះពោធិសត្វគង់ទៀបគល់សាលព្រឹក្ស ដែលមានផ្ការីកស្គុះស្គាយត្រសាយសុំសាខាសំយុងមែកចុះមកក្រោម ហើយថ្វាយបង្គុំអង្គុយស្តាប់ធម៌ដោយសេចក្តីគោរព ។ ព្រះរាជាកើនឡើងមិនឃើញស្រីទាំងនោះទ្រង់ខ្ញាល់ជាខ្លាំង ហើយចាប់ព្រះខ័នយាងទៅកាន់សំណាក់តាបស ពេលនោះស្រីម្នាក់ដែលមានសេចក្តីស្និទិ្ធស្នាលនឹងព្រះរាជាជាងគេ ស្ទុះទៅចាប់ព្រះខ័នពីព្រះហស្ថព្រះអង្គ ព្រះរាជាសួរព្រះពោធិសត្វអាការគួរខ្លាចថានែសមណ៍កំណោ អ្នកចូលចិត្តនិយាយថាម៉េច បពិត្រមហារាជ អាត្មាភាពចូលចិត្តនិយាយថា ខន្តី ។ យ៉ាងម៉េចហៅថាខន្តី ការមិនបៀតបៀនសត្វទាំងឡាយ ដែលជេរប្រហារផ្តាសារចំពោះខ្លួន ។
ព្រះរាជាគិតថា អញបានឃើញខន្តីរបស់តាបសនោះឥឡូវហើយ ហើយត្រាស់ហៅបុរសអ្នកសម្លាប់ចោរមកបង្គាប់ថា ចូលអ្នកទាញតាបសចង្រៃនេះផ្តួលលើផែនដី ហើយយករំពាត់មានបន្លាមកវាយពីរពាន់រំពាត់ គឺខាងមុខ ប្រាំរយរំពាត់ ខាងក្រោយ ប្រាំរយរំពាត់ខាងឆ្វេងប្រាំរយរំពាត់ ខាងស្តាំប្រាំរយរំពាត់ដូចគ្នា ។
បុរសនោះធ្វើយកចិត្តទុកដាក់តាមព្រះរាជបញ្ជា ។ ព្រះរាជាត្រាស់សួរម្តងទៀតថា អ្នកចូលចិត្តនិយាយថាម៉េច? បពិត្រមហារាជ អាត្មាភាពចូលចិត្តនិយាយថា ខន្តី ៗ តែព្រះអង្គបែរជាសំគាល់ថា ខន្តីនៅចន្លោះស្បែកអាត្មាភាពទៅវិញ ? មិនមែននៅចន្លោះស្បែកទេព្រះអង្គ ខន្តីនេះ នៅក្នុងចន្លោះបេះដូងដ៏ជ្រៅរបស់អាត្មាភាព ។ នែអ្នក ចូរកាត់ដៃជើងតាបសនេះឲ្យឆាប់ ។ រាជបុរសក៏កាត់តាមព្រះរាជបញ្ជា ។ ព្រះរាជាត្រាស់សួរជាគំរប់ ៣ ដងថាអ្នកចូលចិត្ត និយាយថាម៉េច ? បពិត្រមហារាជ អាត្មាចូលចិត្តនិយាយថាខន្តី តែព្រះអង្គបែរជាសំគាល់ថាខន្តីនៅនឹងដៃជើងអាត្មាទៅវិញ ខន្តីក្នុងដៃនិងជើងគ្មានទេ ។
នែអ្នកចូរកាត់ច្រមុះ និងត្រចៀកតាបសនេះឲ្យឆាប់ ។ បុរសនោះក៏ធ្វើតាមព្រះរាជបញ្ជាដូចលើមុន ។ព្រះរាជាត្រាស់សួរតែពាក្យដដែល ៗ តាបសក៏ឆ្លើយតែពាក្យដដែលៗ ដូចគ្នាដរាបតែព្រះរាជាខ្ញាល់ជាខ្លាំង លើកជើងទាត់កណ្តាលដើមទ្រូងព្រះពោធិសត្វ មួយជើងភឹងយ៉ាងធ្ងន់ ទើបថយចេញទៅ ក៏ត្រូវផែនដីស្រូបក្បែរឧទ្យាន ឲ្យទៅកើតក្នុងអវិចីមហានរក មានអណ្តាតភ្លើងក្រហមច្រាលឆ្អៅ ឆេះរោលរាលស្រោបពេញខ្លួន ។
គ្រាន់តែស្តេចអសប្បុរសចេញទៅភ្លាមសេនាបតីចូលទៅជូតឈាមព្រះពោធិសត្វ ហើយឲ្យលោកគង់ចុះនិយាយយ៉ាងនេះថា ប្រសិនបើលោកម្ចាស់ដ៏ចំរើនខ្ញាល់ គួរខ្ញាល់ចំពោះតែព្រះរាជា ដែលធ្វើកំហុសដល់លោកម្ចាស់ សូមកុំខ្ញាល់នឹងជនដទៃ ។ តាបសស្តាប់ពាក្យនោះហើយពោលគាថាថាៈ
យោ មេ ហត្ថេ ច បាទេ ច កណ្ណនាសញ្ច ឆេទយិ
ចិរំ ជីវតុ សោ រាជា នហិ កុជ្យន្តិ មាទិសា ។
ព្រះរាជាអង្គណា ត្រាស់បង្គាប់ឲ្យកាត់ដៃ ជើងត្រចៀក និងច្រមុះអាត្មា សូមឲ្យព្រះរាជាអង្គនោះមានព្រះជន្មវែងបណ្ឌិតទាំងឡាយ អម្បាលយ៉ាងអាត្មាមិនខឹងផ្តេសផ្តាសទេ ។
តាបសពោលយ៉ាងនេះហើយ ក៏ធ្វើមរណកាលក្នុងឧទ្យាននាថ្ងៃនោះឯង ។ ព្រោះហេតុនោះព្រះភគវាត្រាស់ថា៖
អហុ អតីតមទ្ធានេ សមណោ ខន្តីទីបនោ
តំ ខន្តិយាយេវ ឋិតំ កាសីរាជា អឆេទយិ ។
ក្នុងកាលដ៏យូរលង់ហើយ សមណៈអ្នកពោលសរសើរខន្តីត្រូវស្តេចកាសីប្រើគេឲ្យសម្លាប់ខ្លួន ដែលឋិតនៅក្នុងខន្តី ។
ស្តេចកលាបុក្នុងកាលនោះ គឺភិក្ខុទេវទត្តក្នុងកាលឥឡូវនេះ ឯខន្តីវាទីតាបស គឺព្រះអរហន្តសម្មាសមត្តុទ្ធបរមគ្រូយើងនេះ ។(មហា សំ សុខ និស្សិតសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់)
អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ ប្រជុំជាតក
វាយអត្ថបទដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/847/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ០១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ១១៧៤៣ ដង)
រឿងគហបតីប្រេត
( ចាក បេ. ខុ. )
( ទោសនៃការមើលងាយព្រះសារីរិកធាតុ )
កាលព្រះសម្ពុទ្ធបរមគ្រូបរិនិព្វានហើយ ពួកពុទ្ធបរិស័ទទាំងឡាយ មានព្រះបាទមល្លរាជជាប្រធាន បានរៀបបូជាព្រះបរមសពព្រះសម្ពុទ្ធ លុះបូជាហើយ ព្រះមហាក្សត្រទាំងឡាយក្នុងជម្ពូទ្វីប លើកទ័ពមកច្បាំងដណ្តើមព្រះបរមធាតុ កាលនោះទោណអាចារ្យបានសម្រុះសម្រួលចែកព្រះបរមធាតុ ដល់ព្រះរាជាទាំងឡាយនោះ ដោយសន្តិវិធី ។
ព្រះរាជាទាំងឡាយនោះ ក៏យកព្រះបរមធាតុ ទៅនគររៀងរាល់ព្រះអង្គ ។ ឯព្រះបាទអជាតសត្រូវ ព្រះអង្គមានសេចក្តីជ្រះថ្លាយ៉ាងក្រៃលែង បានរៀបចាត់ចែងធ្វើពិធីដង្ហែយ៉ាងឳឡារិកសន្ធឹកមហិមា ចាប់តាំងតែពីចេញដំណើរពីក្រុងកុសិនារា ទៅដរាបដល់ក្រុងរាជគ្រឹះ គឺដម្កល់ព្រះបរមធាតុលើព្រះរាជរថជ័យ ដែលវិចិត្រដោយរតន ៧ ប្រការ កាលបើចេញហែរបានចម្ងាយប្រវែង ១ រាជរថហើយ ឈប់ធ្វើបុណ្យម្តងចំនួន ៧ យប់ ៧ ថ្ងៃ ចេះតែធ្វើតាមលំដាប់ដូច្នេះដរាបដល់ក្រុងរាជគ្រឹះ ។
រូបរួមរយៈវេលាដែលហែចេញពីក្រុងកុសិនារាទៅដល់ក្រុងរាជគ្រឹះអស់ ៧ឆ្នាំ ៧ខែ ៧ខែ ទើបដល់ ។ ពួកពុទ្ធបរិស័ទទាំងអស់ ក្នុងក្រុងរាជគ្រឹះមានសេចក្តីជ្រះថ្លា សប្បាយរីករាយយ៉ាងក្រៃលែង ។ ឯពួកជនមិច្ឆាទិដ្ឋិជាង ៨ ម៉ឺននាក់ មិនជ្រះថ្លាបែរជានិយាយត្អូញត្អែរថាធ្វើបុណ្យយូរយ៉ាងនេះ គ្មានអ្នកណារកស៊ីធ្វើអ្វីកើតទេ ម្យ៉ាងទៀត គ្មានប្រយោជន៍អ្វីអំពីឆ្អឹងដែលគេដុតជាធ្យូងនោះទេ ។
ពួកជនទាំងនោះ ចងសេចក្តីក្រោធចំពោះព្រះធាតុ និងព្រះមហាក្សត្រជាដើមគ្រប់ពេលវេលា ។ បណ្តាមនុស្សមិច្ឆាទិដ្ឋិជាង ៨ ម៉ឺននោះ មានគហបតីម្នាក់មានទ្រព្យច្រើន ជាអ្នកមិច្ឆាទិដ្ឋិមួយដែរ ឯភរិយា បុត្រី កូនប្រសារគាត់ ជាសម្មាទិដ្ឋិ មានចិត្ត ជ្រះថ្លា ទៅហែរព្រះសារីរិកធាតុ ធ្វើបុណ្យជាមួយគេឯងរាល់ពេលវេលា ទោះបីគហបតីស្តីបន្ទោសយ៉ាងណា ក៏មិនធ្វើជាដឹងឮ ។ លុះធ្វើមរណកាលតាមលំដាប់សង្ខាររបស់ខ្លួនទៅ គហបតីកើតជាប្រេតជាមួយពួកជនមិច្ឆាទិដ្ឋិជាង ៨ ម៉ឺននាក់នោះនៅចន្លោះភ្នំគិជ្ឈកូដ ។ ឯភរិយា បុត្រី បុត្រប្រសារទៅកើតជាទេវតានៅស្ថានសួគ៌ ។
ថ្ងៃមួយព្រះមហាកស្សបត្ថេរ ចេញពីនិរោធ ហើយពិចារណាឃើញមនុស្សស្លាប់ទៅកើតជាប្រេត នរកច្រើនទើបលោកនិមន្តទៅឈរត្រង់ទីលាន មុខព្រះចេតិយដែលបញ្ចុះព្រះបរមធាតុ ហើយថ្លែងឫទ្ធីធ្វើឲ្យនរក ប្រេត មនុស្ស ទេវតាមើលគ្នាឃើញទៅវិញទៅមក ។ ឯគហបតីប្រេតនោះ ក្រលេកមើលទៅឰដ៏អាកាសឃើញភរិយា បុត្រី បុត្រប្រសារខ្លួនកើតជាទេវតាសោយទិព្វសម្បត្តិដូច្នោះ នឹកក្តៅក្រហាយនឹងវាសនារបស់ខ្លួន ក៏ចូលទៅជិតព្រះមហាកស្សបហើយប្រកាសថា ឲ្យតែបានរួចពីប្រេតវិស័យទៅកើតជាមនុស្សវិញ នឹងខំគោរព បូជាព្រះសារីរិកធាតុគ្រប់ពេលវេលា ។ មួយស្របក់ក្រោយមក ព្រះមហាកស្សបរំសាយឫទ្ធីលែងឲ្យឃើញ នៅដូចធម្មតាវិញ ។
ពួកពុទ្ធបរិស័ទទាំងឡាយ ឃើញហេតុអស្ចារ្យដូច្នោះក៏ចូលទៅថ្វាយបង្គំសូរបុព្វកម្មរបស់នរក ប្រេត ដែលខ្លួនបានឃើញផ្សេងៗគ្នា ។ ព្រះមហាថេរ ក៏ប្រារព្វយករឿងប្រេតជាង ៨ ម៉ឺននាក់ មានគហបតីប្រេតមកសម្តែង តាមដំណើរបុព្វកម្មរបស់ប្រេតទាំងនោះ ក្នុងកាលនោះឯង ។ ឯពួកប្រេតជាង ៨ ម៉ឺននាក់ មានគហបតីប្រេតជាប្រធាន នៅរងទុក្ខវេទនាដរាបដល់សព្វថ្ងៃ ព្រោះតែការមើលងាយព្រះសារីរិកធាតុនោះឯង ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅប្រជុំនិទានជាតក
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/789/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ០១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ១៥១៥៩ ដង)
ព្រះបរមសាស្តាកាលប្រថាប់នៅក្នុងក្រុងសាវត្ថី ទ្រង់ប្រារព្ធព្រះចក្ខុបាលត្ថេរ ត្រាស់ព្រះធម្មទេសនានេះថា "ធម៌ទាំងឡាយមានចិត្តជាប្រធាន មានចិត្តប្រសើរបំផុត សម្រេចមកពីចិត្ត បើបុគ្គលមានចិត្តអាក្រក់ ទោះនិយាយក្តី ធ្វើក្តី សេចក្តីទុក្ខតែងអន្ទោលតាមបុគ្គលនោះ ព្រោះទុច្ចរិតទាំងបីយ៉ាងនោះ គួរនាដូចជាកង់រទេះដែលវិលទៅតាមជើងគោដែលកំពុងតែអូសនឹមទៅដូច្នោះ" ។
នៅសម័យមួយ ព្រះចក្ខុបាលត្ថេរដែលមានព្រះនេត្រពិការព្រោះបដិបត្តិធម៌តឹងតែងពេករហូតដល់មិនព្រមសិង បានធ្វើដំណើរទៅចូលគាល់ព្រះបរមសាស្តាឯវត្តជេតពនក្បែរក្រុងសាវត្ថី នៅរាត្រីថ្ងៃមួយខណៈដែលព្រះថេរៈកំពុងដើរចង្រ្កម បានជាន់សត្វមេភ្លៀងងាប់ដោយអចេតនា លុះដល់ថ្ងៃព្រឹកឡើង ពួកភិក្ខុដែលទៅសួរនាំព្រះថេរៈឃើញសត្វមេភ្លៀងដែលងាប់នោះ គិតថា ព្រះថេរៈសម្លាប់សត្វដោយចេតនា ទើបនាំយករឿងនោះទៅពិតទូលព្រះបរមសាស្តា ព្រះបរមសាស្តាបានត្រាស់សួរភិក្ខុទាំងនោះថា បានឃើញព្រះថេរៈសម្លាប់សត្វមេភ្លៀងទាំងនោះដោយចេតនាឬទេ នៅពេលភិក្ខុទាំងនោះក្រាបទូលថាមិនបានឃើញទេ ទើបត្រាស់ថា "ពួកលោកមិនបានឃើញព្រះចក្ខុបាលសម្លាប់សត្វមេភ្លៀងយ៉ាងណា ព្រះចក្ខុបាលក៏មិនឃើញសត្វមេភ្លៀងទាំងនោះដែរ ម្យ៉ាងទៀត ព្រះចក្ខុបាលនេះជាព្រះអរហន្ត ទើបគ្មានចេតនានឹងសម្លាប់សត្វទាំងជាអ្នកបរិសុទ្ធ" នៅពេលភិក្ខុទាំងឡាយទូលសួរថា ព្រះចក្ខុបាលត្ថេរនេះបានដល់ថ្នាក់ជាព្រះអរហន្ត ប៉ុន្តែព្រោះហេតុអ្វីបានជាមានចក្ខុពិការ ព្រះបរមសាស្តាទ្រង់បាននាំយកអតីតនិទានមកតំណាលថា ៖
កាលពីអតីតជាតិ ព្រះចក្ខុបាលធ្លាប់កើតជាពេទ្យ គ្រាមួយ បានទៅព្យាបាលភ្នែកដល់ស្ត្រីអ្នកជម្ងឺម្នាក់ ស្ត្រីអ្នកជម្ងឺនេះបានសន្យានឹងពេទ្យថា នាងព្រមទាំងកូនសុខចិត្តនឹងធ្វើជាខ្ញុំបម្រើបើភ្នែកដែលខ្វាក់ទាំងសងខាងរបស់នាងពេទ្យអាចព្យាបាលឲ្យជាស្រឡះបាន ប៉ុន្តែលុះតមក នាងខ្លាចក្រែងថា នាងព្រមទាំងកូនត្រូវក្លាយជាខ្ញុំបម្រើរបស់ពេទ្យពិតមែន ទើបនិយាយកុហកពេទ្យថា ភ្នែកទាំងសងខាងរបស់នាងមានអាការដាបខ្លាំងជាមុនទៅទៀតថ្វីបើជាស្រឡះទៅហើយក៏ដោយ ពេទ្យក៏ដឹងថា អ្នកជម្ងឺបោកប្រាស់ទើបកែកុនដោយការផ្សំថ្នាំពិសដាក់ចូលក្នុងថ្នាំបន្តក់ភ្នែកឲ្យអ្នកជម្ងឺនោះបន្តក់ គ្រាន់តែនាងបន្តក់ចូលទៅ ភ្នែកទាំងសងខាងក៏ខ្វាក់ ព្រោះផលរបស់អកុសលកម្មក្នុងគ្រានោះធ្វើឲ្យពេទ្យត្រូវខ្វាក់ភ្នែកជាច្រើនដងក្នុងភពជាតិផ្សេង ៗនៅពេលព្រះបរមសាស្តាបានត្រាស់តំណាលដល់ដំណើររឿងក្នុងអតីតជាតិរបស់ព្រះចក្ខុបាលត្ថេរចប់ហើយទើបសរុបសេចក្តីថា "ពេទ្យនោះគឺចក្ខុបាលត្ថេរ" ហើយត្រាស់ថា "ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ! កម្មដែលបុត្ររបស់យើងបានធ្វើហើយក្នុងកាលនោះបានអន្ទោលជាប់តាមបុត្ររបស់យើងមកជាច្រើនភពជាតិ ព្រោះ ឈ្មោះថាបាបកម្មតែងអន្ទោលតាមអ្នកធ្វើទៅបីដូចកង់រទេះដែលវិលទៅតាមជើងគោដែលគេទឹមរទេះដឹកទំនិញទៅដូច្នោះ" ហើយបានសរុបចុងក្រោយដោយគាថានេះថា
មនោបុព្ពង្គមា ធម្មា មនោសេដ្ឋា មនោមយា
មនសា ចេ បទុដ្ឋេន ភាសតិ វា ករោតិ វា
តតោ នំ ទុក្ខមន្វេតិ ចក្កំវ វហតោ បទំ ។
ធម៌ទាំងឡាយមានចិត្តជាប្រធាន មានចិត្តប្រសើរបំផុត សម្រេចមកពីចិត្ត បើបុគ្គលមានចិត្តអាក្រក់ ទោះនិយាយឬធ្វើក៏ដោយ ព្រោះទុច្ចរិត ៣ យ៉ាងនោះ សេចក្តីទុក្ខតែងអន្ទោលតាមបុគ្គលនោះ បីដូចកង់រទេះដែលវិលទៅតាមជើងគោកំពុងតែអូសនឹមទៅដូច្នោះ ។
នៅពេលចប់ព្រះធម្មទេសនា ភិក្ខុ ៣០០០ រូប បានសម្រេចព្រះអរហត្តព្រមទាំងបដិសម្ភិទាទាំងឡាយ ព្រះធម្មទេសនាមានប្រយោជន៍ទាំងដល់បរិស័ទដែលប្រជុំគ្នាហោង ។
ប្រភព
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2694/5645tpic.jpg
ផ្សាយ : ៣០ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៣៨០ ដង)
កាលព្រះមានព្រះភាគទ្រង់រំលត់ខន្ធចូលកាន់ព្រះនិព្វានហើយ ព្រះបាទអជាតសត្តុបាននាំព្រះបរមសារីរិកធាតុដែលព្រះអង្គបានទទួលអំពីចំណែកបែងចែក មកសាងព្រះស្តូបហើយធ្វើបុណ្យឆ្លង ។ឧបាសិកាអ្នកក្រុងរាជគ្រឹះម្នាក់ បដិបត្តិសរីរកិច្ចអំពីព្រឹកហើយ គិតថា នឹងបូជាព្រះសាស្ដា បានកាន់យកផ្កាននោង ៤ ទងដែលខ្លួនបានមក មានសទ្ធាកើតឆន្ទៈឧស្សាហៈឡើងក្នុងចិត្តយ៉ាងមុតមាំ មិនបានគិតដល់អន្តរាយក្នុងដំណើរផ្លូវ ជាអ្នកមានមុខឆ្ពោះទៅកាន់ព្រះស្តូប ។
ខណៈនោះ មានមេគោកូចខ្ចីមួយបោលស្ទុះទៅដោយរហ័ស បានជល់ឧបាសិកានោះឲ្យអស់ជីវិត ។ នាងធ្វើកាលកិរិយាក្នុងខណៈនោះឯង បានកើតក្នុងតាវត្តិង្សសួគ៌ាស្ថាន ។ កាលសក្កទេវរាជស្ដេចយាងក្រសាលឧទ្យាន នាងបានប្រាកដខ្លួនព្រមទាំងរថ គ្រប់សង្កត់ទេពធីតាទាំងអស់ដោយរស្មីរបស់ខ្លួន នៅកណ្ដាលស្រីទេពនាដកៈទាំងពីរកោដិកន្លះ ដែលជាបរិវាររបស់សក្កទេវរាជនោះ ។
សក្កទេវរាជបានទតឃើញនាងយ៉ាងនោះហើយ ទ្រង់មានព្រះទ័យភ្ញាក់ផ្អើលកើតសេចក្ដីអស្ចារ្យដូច្នេះថា កីទិសេន នុ ខោ ឱឡារិកេន កម្មុនា អយំ ឯទិសិំ សុមហតិំ ទេវិទ្ធិមុបាគតា ដោយកម្មជាឱឡារិកយ៉ាងណាហ៎្ន ទើបទេពធីតានេះមានឫទ្ធិដ៏ធំក្រៃលែងយ៉ាងនេះ ? យ៉ាងនេះហើយ ទើងទ្រង់សួរទេពធីតានោះដោយគាថាទាំងឡាយនេះថា
ម្នាលនាងដ៏ចម្រើន មានសំពត់លឿង មានទង់លឿង ស្អិតស្អាង ដោយគ្រឿងប្រដាប់មានពណ៌លឿង មានអវយវៈលាបដោយខ្លឹម ចន្ទន៍លឿង ទ្រទ្រង់ផ្កាឧប្បលលឿង ។មានប្រាសាទ និងទីដេកលឿង មានទី អង្គុយលឿង មានភោជនលឿង មានឆ័ត្រលឿង មានរថលឿង មានស៊ែលឿង មានផ្លិតលឿង ។ នាងបានធ្វើអំពើដូចម្តេច ក្នុងភពជារបស់មនុស្ស ក្នុងកាលមុន ម្នាលទេវតា យើងសួរហើយ នាងចូរប្រាប់ នេះជាផលនៃកម្មអី្វ ?
សូម្បីទេពធីតានោះក៏បានព្យាករដល់សក្កទេវរាជដោយគាថាទាំងឡាយនេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចម្រើន វល្លិឈ្មោះកោសាតកី (វល្លិននោងព្រៃ) ជាជាតិវល្លិល្វីង ដែលគេមិនត្រូវការ ខ្ញុំម្ចាស់មានចិត្តជ្រះថ្លា បាននាំ យកផ្កាននោងព្រៃនោះ ៤ ទង ទៅបូជាព្រះស្តូប ។ ឧទ្ទិសចំពោះព្រះសរីរធាតុ នៃព្រះសាស្តា ខ្ញុំម្ចាស់កំពុងមានចិត្តប្រព្រឹត្តទៅ ក្នុងព្រះធាតុនៃព្រះមានព្រះភាគនោះ មិនបានក្រឡេកមើលផ្លូវគោនោះ ។
គ្រានោះ មេគោមកជល់ខ្ញុំម្ចាស់ ដែលមានអធ្យាស្រ័យមិនទាន់ដល់ព្រះស្តូប (ស្លាប់ទៅ) បើខ្ញុំម្ចាស់សន្សំបុណ្យនោះ សម្រេចម្ល៉េះសមជាមានសម្បតិ្តដ៏លើលុបជាងនេះ ។
បពិត្រព្រះអង្គជាធំជាងទេវតា នាមមឃវៈ ជាទេវកុញ្ជរ ខ្ញុំម្ចាស់បានលះបង់រាងកាយជាមនុស្ស មកកើតជាមួយនឹងព្រះអង្គ ព្រោះកម្មនោះ ។
នាកាលធ្វើសង្គាយនា ព្រះធម្មសង្គាហកាចារ្យទាំងឡាយពោលថា ព្រះឥន្ទ្រ នាមមឃវៈ ជាទេវកុញ្ជរ ជាធំជាងទេវតាក្នុងជាន់ត្រៃត្រឹង្ស បានស្តាប់ពាក្យនេះហើយ ក៏ញុំាងទេវធីតាឲ្យជ្រះថ្លា ក្នុងភពតាវត្តឹង្សហើយ បានពោលពាក្យនេះ នឹងមាតលិទេវបុត្រ ។
បន្ទាប់មក សក្កទេវរាជ ក៏បានសម្ដែងធម៌ដោយគាថាទាំងឡាយនេះដល់ទេវបរិស័ទ ដែលមានព្រះមាតលីជាប្រធានថាម្នាលមាតលិ អ្នកចូរមើលសេចកី្តអស្ចារ្យ នេះជាផលនៃកម្មដ៏វិចិត្រ ទេយ្យវត្ថុសូម្បី បន្តិចបន្ទួចដែលគេធ្វើហើយ ជាបុណ្យ មានផលច្រើន ។កាលបើចិត្តជ្រះថ្លា ចំពោះព្រះតថាគតជាសម្ពុទ្ធ ឬសាវ័ករបស់ព្រះតថាគតហើយ ទក្ខិណាទាន ឈ្មោះថាមានផលតិចមិនមែនឡើយ ។ម្នាលមាតលិ អ្នកចូរមក យើងទាំងឡាយនឹងបូជាព្រះធាតុព្រះតថាគតឲ្យលើសលុប ជាងនេះទៅទៀត ការសន្សំនូវបុណ្យទាំងឡាយ រមែងនាំមកនូវសេចកី្តសុខ ។
កាលព្រះតថាគតឋិតនៅកី្ត បរិនិព្វានទៅកី្ត បើតាំងចិត្តស្មើ ផលក៏ស្មើ ដ្បិតថាសត្វ ទាំងឡាយ មានការតម្កល់ចិត្តទុកជាហេតុ ទើបទៅកាន់សុគតិបាន ។ទាយកទាំងឡាយ រមែងទៅកាន់ស្ថានសួគ៌បាន ព្រោះធ្វើការបូជា ចំពោះព្រះតថាគត ទាំងឡាយណា ព្រះតថាគតទាំងនោះ បានកើតឡើងក្នុងលោក ដើម្បីប្រយោជន៍ ដល់ជនច្រើន ។
នាកាលសក្កទេវរាជត្រាស់យ៉ាងនេះរួចហើយ ស្ដេចសក្កៈជាទេវានមិន្ទៈទ្រង់រម្ងាប់នូវសេចក្ដីឧស្សាហៈក្នុងការក្រសាលព្រះឧទ្យាន ហើយទ្រង់ត្រឡប់អំពីឧទ្យាននោះ ទ្រង់ធ្វើការបូជាព្រះចូឡាមណីចេតិយអស់ ៧ ថ្ងៃ ដែលជាបូជនីយដ្ឋានដែលទ្រង់បូជាជារឿយៗ ។
សម័យខាងក្រោយមកទៀត ស្ដេចសក្កទេវរាជ បានពោលរឿងនោះថ្វាយ ដល់ ព្រះនារទត្ថេរដែលទៅកាន់ទេវលោក ព្រះថេរៈក៏ប្រាប់រឿងនោះដល់ព្រះធម្មសង្គាហកាចារ្យ ទាំងឡាយ ព្រះសង្គាហកាចារ្យទាំងឡាយនោះ ក៏បានលើករឿងនោះឡើងកាន់ការធ្វើសង្គាយនា ដោយប្រការដូច្នេះឯង ។
ចប់ បីតវិមានវត្ថុ ។ (សុត្តន្តបិដក ខុទ្ទកនកាយ ឥត្ថិវិមាន មញ្ជិដ្ឋកវគ្គ បីតវិមានវត្ថុ បិដកលេខ ៥៥ ទំព័រ ៩៩ និង អដ្ឋកថា ឈ្មោះ បរមត្ថទីបនី)ថ្ងៃអាទិត្យ ០៦ កើត ខែភទ្របទ ឆ្នាំរកា នព្វស័ក ព.ស. ២៥៦១ ម.ស. ១៩៣៩ ច.ស. ១៣៧៩ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ២៧ ខែ សីហា គ.ស. ២០១៧ ។ដោយខេមរ អភិធម្មាវតារ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1213/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ៣០ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៩៧៦០ ដង)
រឿងសត្វខ្លែង និងអ្នកប្រមាញ់
(ចាក ម.ប.)
(ចេះជួយយកអាសាគ្នាក្នុងគ្រាក្រ ទើបជាមិត្រល្អ)
កាលកន្លងទៅហើយ ព្រះបាទព្រហ្មទត្តសោយរាជ្យក្នុងក្រុងពារាណសី កាលនោះអ្នកស្រុកបច្ចន្តគ្រាម ចូលចិត្តរកស៊ីបរបាញ់សត្វយកសាច់ចិញ្ចឹមគ្រួសារ ។ នៅជិតស្រុកនោះ មានស្រះធំមួយមានសត្វ ៥ ពួកនៅអាស្រ័យគឺ ខ្លែងឈ្មោលនៅខាងត្បួងស្រះខ្លែងញីនៅខាងលិច. រាជសីហ៍នៅខាងជើង អកនៅខាងកើតអណ្តើកនៅត្រង់ដីទួលកណ្តាលស្រះ ។ ខ្លែងឈ្មោលនិយាយសុំខ្លែងញីធ្វើជាប្រពន្ធខ្លែងញីសួរថា អ្នកចង់បានខ្ញុំជាប្រពន្អនេះ តើអ្នកមានមិត្តសម្លាញ់ឬទេ ? ខ្លែងឈ្មោលថា ខ្ញុំមិនមានមិត្តសម្លាញ់ទេ។ ខ្លែងញីក៏ប្រាប់ទៅវិញថា ត្រូវអ្នករកចងមិត្តឲ្យបានគ្នាច្រើនសិន ទើបខ្ញុំព្រមទទួលយក ហើយពន្យល់ខ្លែងឈ្មោលឲ្យទៅចងមេត្រីនឹងសត្វទាំងបីគី អក អណ្តើក និងរាជសីហ៍ ។
ខ្លែងឈ្មោលបានស្តាប់ហើយ ក៏ទៅចងមិត្តនឹងសត្វទាំងនោះបានសំរេចដូចបំណង ។ គ្រានោះ ខ្លែងទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាជាប្តីប្រពន្ធ ធ្វើសំបុកពងលើដើមក្ទម្តដែលដុះត្រង់ដីទួលកណ្តាលស្រះនោះឯង ក្រោយមកខ្លែងញីឈ្មោលក៏បានកូនពីរ ។ថ្ងៃមួយពួកអ្នកស្រុកបច្ចន្តគ្រាម ដើរបរបាញ់សត្វក្នុងព្រៃមិនបាន ដល់ពេលយប់ ក៏នាំគ្នាទៅដេកក្រោមដើមក្ទម្ភដុតភ្លើងបង្ហុយផ្សែងបង្អើលមូស ។ ផ្សែងភ្លើងហុយទ្បើងទៅដល់សំបុកខ្លែងលើចុងក្ទម្ត កូនខ្លែងតូចៗដែលនៅក្នុងសំបុកក៏យំស្រែករំពង ។ អ្នកប្រមាញ់ឮសំលេងកូនសត្វមានសេចក្តីត្រេកអរណាស់ ដាស់គ្នាឲ្យក្រោកទ្បើង កាន់គប់ភ្លើងបំភ្លឺទៅយកកូនសត្វមកដុតស៊ី ។ ខ្លែងឈ្មោលថា អ្នកប្រមាញ់ប្រាថ្នានឹងទ្បើងមកយកូនយើងទៅស៊ីហើយ ដូច្នេះសូមអ្នកទៅឲ្យដំណឹងដល់មិត្តសម្លាញ់យើង ត្បិតយើងមានភ័យអាសន្ទដល់ហើយ ។
ខ្លែងឈ្មោល ក៏ស្ទុះម្នីម្នាទៅប្រាប់អកតាមដំណើរ អកមកជួយយកអាសា ហើយបញ្ជូនខ្លែងឈ្មោលឲ្យប្រញាប់ទៅមុន អកទៅដល់ទំលើចុងឈើមួយក្បែរដើមក្ទម្ភនោះ ឃើញអ្នកប្រមាញ់កំពុងកាន់គុបភ្លើងទ្បើងទៅរកសំបុកអក ក៏មុជទៅក្នុងស្រះឲ្យទទឹកស្លាបជោក ហើយប្រៀមទឹកពេញមាត់ ហើរទៅទទះស្លាបព្រួសទឹកពន្លត់គប់ភ្លើងនោះ ប្រមាញ់ម្នាក់កាន់គប់ទ្បើងទៅទៀតអកខំពន្លត់ដោយឧបាយនោះទៀត ដរាបដល់ពាក់កណ្តាលអធ្រាតុរងារញ័រអស់ទាំងខ្លួន ខ្លែងញីឃើញដូច្នោះក៏និយាយនឹងខ្លែងឈ្មោលឲ្យទៅប្រាប់អណ្តើកជាប្រញាប់ ។
ខ្លែងឈ្មោលប្រាប់អណ្តើកឲ្យមកជួយ អណ្តើកទទួលយកអាសាដោយសេចក្តីស្ម័គ្រ ។ គ្រានោះកូនអណ្តើក បានឮឪពុក សុំធានាទៅជួយការពារខ្លែងនោះ ។ អណ្តើកជាឪពុកឃាត់កូនមិនឲ្យទៅ ទើបទៅយ៉ាងប្រញាប់ដោយខ្លួនឯង ចុះទៅក្នុងស្រះបាភក់ និងសារាយនាំទៅបាចលើគំនរភ្លើងរលត់អស់ ។ ឯពួកប្រមាញ់បានឃើញអណ្តើកធំសំបើមដូច្នោះ ក៏និយាយគ្នាដោយត្រេកអរថា យើយកុំរវល់នឹងកូនខ្លែងល្អិតនោះ នាំគ្នាចាប់អណ្តើកធំឯណោះវិញ បើយើងបានតែមួយនេះ ល្មមឆ្អែតទាំងអស់គ្នា ។
អ្នកប្រមាញ់មិនដឹងដូចម្តេចចាប់អណ្តើកធំនោះឲ្យបានឆាប់ ក៏ស្រាតសំពត់ចុះទៅវេចខ្ចប់អណ្តើកនោះហើយ នាំគ្នាទាញចុងសំពត់ម្ខាង ប៉ុន្តែទាញមិនឈ្នះសោះ ព្រោះអណ្តើកធំពេក ក៏ត្រូវអណ្តើកអូសរហូតដល់ទឹកជ្រៅ ហេតុតែសេចក្តីលោភអ្នកទាំងនោះ ស៊ូមុជទៅតាមទាល់តែឈ្លក់ទឹកផឹកប៉ោងពោះទើបទ្បើងមកវិញរងារញ័រខ្លួនងាកទៅរកភ្នក់ភ្លើងរលត់អស់សំលៀកបំពាក់ក៏គ្នាន បានទៅអណ្តើកអស់ទៅក៏នាំគ្នាឱបដៃអស់សង្ឃឹម ហើយនិយាយថា ណ្ហើយចុះចាំថ្ងៃរះ យើងយកកូនខ្លែងស៊ីឲ្យបាន ។
ខ្លែងញីឮដូច្នោះ ប្រើខ្លែងឈ្មោលឲ្យទៅពឹងរាជសីហ៍ទៀត ។ រាជសីហ៍ ទៅដល់គល់ក្ទម្ភ ឥតឃើញមនុស្សមា្នក់សោះ ។ ខណៈនោះអក អណ្តើកនិងខ្លែងចូលទៅរករាជសីហ៍ ៗ សំដែងនូវអានិសង្ស មិត្តដល់សត្វទាំងនោះ ហើយរំលឹកគ្នាទៅទៀតថា ពីថ្ងៃនេះតទៅយើងទាំងអស់គ្នា ត្រូវរក្សាមិត្តឲ្យថិតថេរមាំមួន កុំប្រហែសធ្វេសទ្បើយ ក៏លាគ្នាទៅកាន់លំនៅរៀងៗ ខ្លួន ។
អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ ប្រជុំជាតក
វាយអត្ថបទដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2838/thjxtpic.jpg
ផ្សាយ : ២៥ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ២២២ ដង)
ព្រះនាលកត្ថេរបានស្ដាប់ដូចនោះហើយ ក៏ជាអ្នកមានសេចក្ដីប្រាថ្នាតិចក្នុងឋានៈ ៣ គឺ ការក្នុងឃើញ ១ ក្នុងការស្ដាប់ ១ ក្នុងការសួរ ១ ។ កាលចប់ព្រះធម្មទេសនា ព្រះនាលកៈមានចិត្តជ្រះថ្លា ថ្វាយបង្គំព្រះមានព្រះភាគ ហើយចូលទៅកាន់ព្រៃ មិនញ៉ាំងការប្រាថ្នាច្រើនឲ្យកើតឡើងថា ធ្វើយ៉ាងណាហ៎្ន ទើបយើងបានគាល់ព្រះមានព្រះភាគទៀត នេះគឺជាភាពជាអ្នកប្រាថ្នាតិចក្នុងការឃើញរបស់ព្រះនាលកៈ ។ មួយទៀត មិនញ៉ាំងការប្រាថ្នាច្រើនឲ្យកើតឡើងថា ធ្វើយ៉ាងណាហ៎្ន យើងគប្បីបានស្ដាប់ព្រះធម្មទេសនាទៀត នេះគឺភាពជាអ្នកប្រាថ្នាតិក្នុងការស្ដាប់របស់ព្រះនាលកៈ ។ មួយទៀត មិនញ៉ាំងការប្រាថ្នាច្រើនឲ្យកើតឡើងថា ធ្វើដូចម្ដេចហ៎្ន យើងគប្បីបានសាកសួរក្នុងមោនេយ្យបដិបទាទៀត នេះគឺ ភាពជាអ្នកប្រាថ្នាតិក្នុងការសួររបស់ព្រះនាលកៈនោះ ។
ព្រះនាលកៈនោះ ជាអ្នកមានសេចក្ដីប្រាថ្នាតិចយ៉ាងនេះ ចូលទៅកាន់ជើងភ្នំហើយ មិននៅអស់ ២ ថ្ងៃក្នុងព្រៃមួយ, មិនអង្គុយអស់ ២ ថ្ងៃ នៅក្រោមដើមឈើមួយ, មិនចូលទៅបិណ្ឌបាតក្នុងស្រុកមួយ អស់ ២ ថ្ងៃ ។ ព្រះនាលកៈត្រាច់ពីព្រៃមួយទៅព្រៃមួយ ពីដើមឈើមួយទៅដើមឈើមួយ ពីស្រុកមួយទៅស្រុកមួយ បដិបត្តិបដិបទាដ៏សមគួរ ហើយតាំងនៅក្នុងអរហត្តផល ។ ភិក្ខុអ្នកបំពេញមោនេយ្យបដិបទាយ៉ាងឧក្រិដ្ឋ នឹងមានជីវិតរស់នៅបាន ៧ ខែប៉ុណ្ណោះ ។ បំពេញយ៉ាងកណ្ដាល នឹងមានជីវិតរស់នៅបាន ៧ ឆ្នាំ ។ បើបំពេញកម្រិតស្រាល នឹងមានជីវិតរស់នៅបាន ១៦ ឆ្នាំ ។
ព្រះនាលកត្ថេរនេះ លោកបដិបត្តិយ៉ាងឧក្រិដ្ឋ ដូច្នោះលោករស់នៅបានត្រឹមតែ ៧ ខែ ដឹងថា ខ្លួននឹងអស់អាយុ ទើបស្រង់ទឹក ស្លៀកបណ្ដប់សំពត់ ក្រវ៉ាត់វត្ថពន្ធចង្កេះ ដណ្ដប់សង្ឃាដិ ២ ជាន់ បែរមុខទៅទិសដែលព្រះទសពលគង់នៅ ថ្វាយបង្គំដោយបញ្ចង្គបត្រិស្ថាន ផ្គងអញ្ជលី ឈរត្រង់ចង្កេះភ្នំហិង្គុលិកៈ បរិនិព្វានដោយអនុបាទិសេសនិព្វានធាតុ ។
ព្រះមានព្រះភាគទ្រង់ជ្រាបថា ព្រះនាលកៈបរិនិព្វានហើយ ទើបស្ដេចយាងទៅកាន់ភ្នំនោះព្រមដោយភិក្ខុសង្ឃ ធ្វើឈាបនកិច្ច ឲ្យកាន់យកព្រះធាតុយកទៅបញ្ចុះនៅចេតិយ ហើយស្ដេចយាងត្រឡប់ ។
(បរមត្ថជោតិកា សុត្តន្តបិដក ខុទ្ទកនិកាយ សុត្តនិបាត មហាវគ្គ នាលកសូត្រ)
ដោយខេមរ អភិធម្មាវតារ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2837/t323efwtpic.jpg
ផ្សាយ : ២៥ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ១៩៥ ដង)
វិរោចជាតក (រឿងភិក្ខុទេវទត្តធ្វើតាមពុទ្ធលីលា)
ជាតកដ្ឋកថា សុត្តន្តបិដក ខុទ្ទកនិកាយ
ជាតក ឯកកនិបាត កកណ្ដកវគ្គ
បិដកលេខ ៥៨ ទំព័រ ៦៣
ព.ស. ២៥៦១
ព្រះសាស្ដា កាលស្ដេចគង់នៅក្នុងវត្តជេតពន ទ្រង់ប្រារព្ធភាពដែលភិក្ខុទេវទត្តសម្ដែងអាកប្បកិរិយាដូចព្រះសុគតនៅគយាសីសប្រទេស បានត្រាស់ព្រះធម្មទេសនានេះ មានពាក្យថា លសី ច តេ និប្ផលិតា ដូច្នេះជាដើម ។
សេចក្ដីពិស្ដារថា ភិក្ខុទេវទត្តមានឈានសាបសូន្យហើយ ក៏សាបសូន្យចាកលាភសក្ការៈផងដែរ បានគិតថា នៅមានឧបាយម្យ៉ាងទៀត លុះគិតដូច្នេះហើយ ទើបក្រាបទូលសូមវត្ថុ ៥ ប្រការ (សូមឲ្យភិក្ខុទាំងឡាយនៅតែក្នុងព្រៃជាវត្តអស់មួយជីវិត ភិក្ខុណានៅក្នុងស្រុក ភិក្ខុនោះនឹងត្រូវទោស ១ សូមឲ្យភិក្ខុទាំងឡាយកាន់បិណ្ឌបាតជាវត្តអស់មួយជីវិត ភិក្ខុណាត្រេកអរដោយការនិមន្តន៍ ភិក្ខុនោះនឹងត្រូវទោស ១ សូមឲ្យភិក្ខុទាំងឡាយប្រើប្រាស់តែសំពត់បង្សុកូលអស់មួយជីវិត ភិក្ខុណាត្រេកអរចំពោះគហបតិចីវរ ភិក្ខុនោះនឹងត្រូវទោស ១ សូមឲ្យភិក្ខុទាំងឡាយនៅទៀបគល់ឈើជាវត្តអស់មួយជីវិត ភិក្ខុណាចូលទៅនៅក្នុងទីប្រក់ទីបាំង ភិក្ខុនោះនឹងត្រូវទោស ១ សូមកុំឲ្យភិក្ខុទាំងឡាយឆាន់ត្រី និងសាច់អស់មួយជីវិត ភិក្ខុណាឆាន់ត្រី និងសាច់ ភិក្ខុនោះនឹងត្រូវទោស១) អំពីព្រះសាស្ដា កាលមិនបាន ក៏បបួលភិក្ខុ ៥០០ រូបដែលជាសទ្ធិវិហារិក (អ្នកនៅជាមួយ គឺភិក្ខុឬសាមណេរដែលជាសិស្សរបស់ឧបជ្ឈាយ៍ ត្រូវនៅក្នុងអំណាច ឧបជ្ឈាយ៍ឲ្យលោកមើលការខុសត្រូវស្ដីប្រដៅជានិច្ច)របស់ព្រះអគ្គសាវកទាំងពីរ ដែលទើបនឹងបួសថ្មី មិនទាន់ចេះដឹងក្នុងព្រះធម្មវិន័យ ទៅកាន់គយាសីសប្រទេស បំបែកសង្ឃ ធ្វើសង្ឃកម្មផ្សេងគ្នាក្នុងសីមាជាមួយគ្នា ។
ព្រះសាស្ដាទ្រង់ជ្រាបវេលានៃបញ្ញារបស់ភិក្ខុទាំងនោះចាស់ក្លាហើយ ទើបបញ្ជូនព្រះអគ្គសាវកទាំងពីរទៅកាន់ទីនោះ ។ ទេវទត្តឃើញព្រះអគ្គសាវកទាំងពីរភ្លាមក៏សប្បាយចិត្ត គិតថា កាលអញសម្ដែងធម៌មួយយប់ទល់ភ្លឺនឹងធ្វើ អាកប្បកិរិយាដូចព្រះពុទ្ធ លុះគិតដូច្នោះហើយ កាលនឹងសម្ដែងអាកប្បកិរិយាដូចព្រះសុគត ទើបពោលថា ម្នាលសារីបុត្រ ភិក្ខុសង្ឃមិនទាន់ងោកងុយនៅឡើយទេ អ្នកចូរសម្ដែងធម្មីកថាដល់ភិក្ខុទាំងឡាយចុះ តថាគតរោយខ្នងខ្លាំងណាស់ តថាគតនឹងតម្រង់ខ្នងបន្តិច ហើយក៏ចូលទៅសិង ។ ព្រះអគ្គសាវកទាំងពីរសម្ដែងធម៌ដល់ភិក្ខុទាំងនោះឲ្យភ្ញាក់ដោយមគ្គផលទាំងឡាយហើយ បាននាំត្រឡប់មកកាន់វត្តវេឡុវ័នទាំងអស់ ។ ភិក្ខុកោកាលិកឃើញវិហារសូន្យចាកភិក្ខុ ក៏ទៅកាន់សម្នាក់ទេវទត្ត ហើយពោលថា នៃអាវុសោទេវទត្ត អគ្គសាវកទាំងពីររបស់លោក ទម្លាយបរិស័ទរបស់លោកហើយ នាំភិក្ខុទាំងនោះទៅអស់ នៅសល់តែវិហារទទេ ចំណែកលោករវល់តែសិងដល់ពេលណាទៀត ហើយកន្ត្រាក់សំពត់ដណ្ដប់របស់ទេវទត្តចេញ យកកែងជើងធាក់កណ្ដាលទ្រូង ដូចដំដែកគោលនឹងជញ្ជាំងផ្ទះ ភ្លាមនោះឯង ឈាមក៏ហូរចេញអំពីមាត់របស់ទេវទត្ត តាំងអំពីពេលនោះមក ទេវទត្តក៏ធ្លាក់ខ្លួនឈឺ ។
ព្រះសាស្ដាត្រាស់សួរព្រះសារីបុត្រថា ម្នាលសារីបុត្រ វេលាដែលអ្នកនាំគ្នាទៅ ទេវទត្តកំពុងធ្វើអ្វី ? ព្រះថេរៈទូលថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចម្រើន ទេវទត្តឃើញខ្ញុំព្រះអង្គទាំងពីរហើយ គិតនឹងធ្វើតាមព្រះអង្គ កាលសម្ដែងអាកប្បកិរិយាដូចព្រះសុគត ក៏ដល់នូវការវិនាសធំ ។ ព្រះសាស្ដាត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ មិនមែនតែពេលនេះប៉ុណ្ណោះទេ ដែលទេវទត្តធ្វើតាមតថាគតហើយដល់ការវិនាសនោះ សូម្បីក្នុងកាលមុនក៏ធ្លាប់ធ្វើតាមតថាគត ហើយដល់ការវិនាសដូចគ្នាដែរ កាលព្រះថេរៈទូលអារាធនា ទើបទ្រង់នាំអតីតនិទានមកសម្ដែងដូចតទៅៈ
អតីតេ ក្នុងអតីតកាល កាលព្រះបាទព្រហ្មទត្តសោយរាជសម្បត្តិក្នុងនគរពារាណសី ព្រះពោធិសត្វសោយព្រះជាតិជាកេសររាជសីហ៍ នៅក្នុងគុហាមាស ក្នុងព្រៃហិមពាន្ត ។ ថ្ងៃមួយ ស្ដេចរាជសីហ័ពោធិសត្វចេញអំពីគុហារលាស់កាយ សម្លឹងមើលទិសទាំង ៤ បន្លឺសីហនាទ ហើយចេញទៅរកចំណី បានសម្លាប់ក្របីធំមួយស៊ីសាច់ ហើយចុះកាន់ស្រះ ផឹកទឹកដែលមានពណ៌ដូចកែវមណី ឆ្អែតពេញពោះហើយ ដើរសំដៅទៅគុហាវិញ ។
គ្រានោះ មានចចកមួយខ្វល់ខ្វាយស្វែងរកចំណី ពើបផ្លូវនឹងរាជសីហ៍ពោធិសត្វ កាលមិនអាចនឹងគេចចេញទៅណាបាន ក៏ដេកក្រាបចុះជិតជើងខាងមុខរបស់រាជសីហ៍ កាលរាជសីហ៍សួរថា នែចចក អ្នកមានការអ្វីហ្នឹង ? ចចកក៏ពោលថា បពិត្រលោកម្ចាស់ ខ្ញុំមកទីនេះ ដោយបំណងថា នឹងបម្រើលោក ។ រាជសីហ៍ពោលថា ល្អហើយចឹង អ្នកចូរបម្រើយើងចុះ យើងនឹងឲ្យអ្នកបានស៊ីសាច់ឆ្ងាញ់ៗ ហើយនាំចចកទៅកាន់គុហាមាស ។
ចាប់ពីពេលនោះមក ចចកក៏បានស៊ីសាច់ដែលសល់អំពីរាជសីហ៍ កន្លងទៅបានពីរបីថ្ងៃ ចចករៀងមានសាច់មានឈាមធំធាត់ ។ ក្រោយមករាជសីហ៍ដេកនៅក្នុងគុហាប្រាប់ចចកថា អ្នកចូរទៅចុះ ចូរឡើងលើកំពូលភ្នំ ហើយបើចង់ស៊ីសាច់សត្វណា មានដំរី សេះ ក្របីជាដើម ដែលត្រាច់ទៅមកនៅជើងភ្នំនេះ ចូរចំណាំសត្វនោះទុក ហើយមកប្រាប់យើងថា ខ្ញុំចង់ស៊ីសាច់សត្វឯណោះ ហើយចូរប្រាប់ថា សូមលោកម្ចាស់ចូរចម្រើន ដូច្នេះហើយ យើងនឹងសម្លាប់សត្វនោះ ស៊ីសាច់ឆ្ងាញ់ៗហើយនឹងចែកដល់អ្នក ។ ចចកក៏ឡើងទៅកាន់កំពូលភ្នំរកមើលហ្វូងម្រឹគផ្សេងៗ លុះនឹកចង់ស៊ីសាច់សត្វប្រភេទណា ក៏ចូលទៅកាន់គុហាមាសប្រាប់សត្វនោះដល់រាជសីហ៍ ហើយក្រាបចុះជិតជើងរាជសីហ៍ពោលថា បពិត្រលោកម្ចាស់ សូមលោកម្ចាស់ចូរចម្រើន ។ រាជសីហ៍រត់ទៅយ៉ាងលឿន ប្រសិនបើឃើញដំរីចុះប្រេង ក៏សម្លាប់ឲ្យស្លាប់នៅទីនោះតែម្ដង ហើយខ្លួនឯងស៊ីសាច់ល្អៗខ្លះ ឲ្យចចកខ្លះ ចចកស៊ីសាច់ឆ្អែតហើយចូលគុហាដេកលក់យ៉ាងស្រួល ។
លុះវេលាកន្លងយូរទៅ ចចកក៏កើតមានះថា សូម្បីយើងក៏ជាសត្វជើង ៤ ដែរ ហេតុអ្វីចាំបាច់ឲ្យអ្នកដទៃចិញ្ចឹមរាល់ៗថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃនេះទៅ យើងនឹងសម្លាប់ដំរីជាដើមស៊ីសាច់សូម្បីតែរាជសីហ៍ដែលជាស្ដេចម្រឹគ ក៏ត្រូវអាស្រ័យអញជួយពោលថា បពិត្រលោកម្ចាស់ សូមលោកម្ចាស់ចូរចម្រើន ដូច្នេះប៉ុណ្ណោះ ក៏សម្លាប់ដំរីបាន អញត្រូវឲ្យរាជសីហ៍និយាយនឹងអញខ្លះថា បពិត្រចចក សូមលោកចូរចម្រើន ដូច្នេះក៏នឹងសម្លាប់ដំរី ហើយស៊ីសាច់ដែរ ។ ចចកនោះ លុះគិតដូច្នោះហើយ ក៏ចូលទៅរករាជសីហ៍ហើយពោលថា បពិត្រលោកម្ចាស់ ខ្ញុំស៊ីសាច់ដំរីដែលលោកម្ចាស់សម្លាប់មកយូរហើយ ខ្ញុំចង់សម្លាប់ដំរីមួយស៊ីសាច់ដែរ ហេតុនោះ ខ្ញុំសូមដេកក្នុងគុហាមាសលើទីដេករបស់លោក សូមលោកជួយមើលដំរីដែលត្រាច់ទៅមកតាមជើងភ្នំ ហើយមកកាន់សម្នាក់ខ្ញុំប្រាប់ថា នែចចក សូមអ្នកចូរចម្រើន សូម្បីត្រឹមតែប៉ុណ្ណេះឯង លោកកុំកំណាញ់ឡើយ ។
ពេលនោះ រាជសីហ៍ប្រាប់ចចកនោះថា នែចចក អ្នកមិនអាចសម្លាប់ដំរីបានទេ ធម្មតា ចចកដែលកើតក្នុងត្រកូលសីហៈ អាចសម្លាប់ដំរីបានមិនមានក្នុងលោកឡើយ អ្នកកុំពេញចិត្តយ៉ាងនេះឡើយ រង់ចាំស៊ីសាច់ដំរីដែលយើងសម្លាប់បានហើយចុះ ។ សូម្បីរាជសីហ៍ប្រាប់យ៉ាងនេះហើយ ចចកនោះមិនលះបង់ការតាំងចិត្ត នៅតែរំអុកដដែល ។ រាជសីហ៍កាលមិនអាចហាមចចកបានក៏ទទួលពាក្យ ហើយពោលថា បើដូច្នោះ អ្នកចូរទៅកាន់លំនៅរបស់យើង ដេករង់ចាំចុះ ហើយឲ្យចចកដេកក្នុងគុហាមាស ខ្លួនឯងរង់ចាំមើលដំរីចុះប្រេងដែលដើរនៅតាមជើងភ្នំ ហើយទៅកាន់មាត់ទ្វារគុហាប្រាប់ថា នែចចក សូមអ្នកចូរចម្រើន ។ ចចកចេញអំពីគុហារលាស់ខ្លួន សម្លឹងមើលទិសទាំង ៤ លូបីដង រួចគិតថា យើងត្រូវលោតចុះឲ្យចំត្រង់ក្បាលដំរីចុះប្រេង ក៏ភ្លាត់ធ្លាក់នៅក្បែរជើងដំរី ដំរីលើកជើងស្ដាំជាន់ក្បាលលលាដ៍ក្បាលបែកជាលម្អិតតូចធំ ពេលនោះ ដំរីយកជើងជាន់ឈ្លីរាងកាយរបស់ចចកនោះធ្វើជាដុំៗហើយចុះអាចម៍ដាច់ចចក បន្លឺកោញ្ចនាទរួចចូលព្រៃទៅ ។
ព្រះពោធិសត្វឃើញការការប្រព្រឹត្តទៅដូច្នោះ ក៏ពោលថា នែចចក ពេលនេះ អ្នកចូរបន្លឺសំឡេងចុះ ដូច្នេះហើយ ទើបពោលគាថានេះថា
លសី ច តេ និប្ផលិតា, មត្ថកោ ច បទាលិតោ;
សព្ពា តេ ផាសុកា ភគ្គា, អជ្ជ ខោ ត្វំ វិរោចសិ។
ខួរក្បាលរបស់អ្នកធ្លាយចេញផង លលាដ៍ក្បាលរបស់អ្នកបែកធ្លាយផង ឆ្អឹងជំនីរទាំងអស់របស់អ្នកដំរីបំបាក់ហើយផង ក្នុងថ្ងៃនេះ អ្នកនៅរុងរឿងអ្វីទៀត ។
បណ្ដាបទទាំងនោះ បទថា លសី ប្រែថា ខួរក្បាល ។
បទថា និប្ផលិតា ប្រែថា ហូរចេញហើយ ។
ព្រះសាស្ដាទ្រង់នាំព្រះធម្មទេសនានេះមកហើយ ទ្រង់ប្រជុំជាតកថា
តទា សិង្គាលោ ទេវទត្តោ អហោសិ ចចកក្នុងកាលនោះ គឺ ទេវទត្ត ។
សីហោ បន អហមេវ អហោសិំ ចំណែករាជសីហ៍ គឺតថាគតនេះឯង ។
ចប់ វិរោចជាតក ។
(ជាតកដ្ឋកថា សុត្តន្តបិដក ខុទ្ទកនិកាយ ជាតក ឯកកនិបាត កកណ្ដកវគ្គ បិដកលេខ ៥៨ ទំព័រ ៦៣ )
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1873/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ១៧១៤៥ ដង)
រឿងនាងអសិតាភូ
(ការប្រាថ្នាហួសហេតុ នាំឲ្យអន្តរាយ)
កាលកន្លងទៅហើយ មានព្រះរាជបុត្រព្រះចៅពារាណសី មួយព្រះអង្គ ព្រះរាជបិតាមិនគាប់ព្រះរាជហឬទ័យទ្រង់បំបរបង់ចាកព្រះរាជនិវេសន៍ បាននាំព្រះរាជទេពីរបស់ទ្រង់ ព្រះនាម អសិតាភូ ចូលទៅនៅក្នុងព្រៃហេមពាន្ត សោយត្រីសាច់និងផ្លែឈើ មើមឈើ ជាអាហារ។
ព្រះនាងអសិតាភូ ជាព្រះទេពី ខំគោរពប្រតិបត្តិបំរើដោយឥតមានធ្វេស ប្រហែសឡើយ។
images/articles/1067/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ១៣៨៤៨ ដង)
(ចាក ធ. ខុ.)
(ផលនៃសេចក្តីប្រាថ្នាខុសគន្លងធម៌ ជាទោសក្នុងលោក)
កាលព្រះសាស្តាគង់នៅវត្តជេតពន ព្រះអង្គប្រារព្ធនឹងសេដ្ឋីម្នាក់ខេមកៈជាក្មួយអនាថបិណ្ឌិក ។ មានសេចក្តីដំណាលថា សេដ្ឋីនោះមានរូបសម្បត្តិស្អាតណាស់ ពួកស្រីៗជាច្រើនឲ្យតែបានឃើញមានសេចក្តីត្រេកត្រអាលដោយរាគៈ មិនអាចនឹងតាំងនៅតាមសភាពរបស់ខ្លួនបានឡើយ ម្ល៉ោះហើយសេដ្ឋីបុត្រនោះ ក៏ធ្លាក់ខ្លួនទៅជាអ្នកលេងសេពកាមគុណជាមួយនឹងប្រពន្ធកូនគេ ។ លំដាប់នោះពួករាជបុរសចាប់យកទៅថ្វាយព្រះរាជាៗគិតថា អញខ្មាសមហាសេដ្ឋី ហើយទ្រង់គ្មានព្រះរាជឳង្កាអ្វីបន្តិចសោះឡើយ ទ្រង់លែងទៅវិញ ។
ចំណែកសេដ្ឋីហើយ ទ្រង់គ្មានព្រះរាជឳង្កាអ្វីបន្តិចសោះឡើយ ទ្រង់លែងទៅវិញ ។ ចំណែកសេដ្ឋីបុត្រនោះក៏នៅតែមិនលះបង់សោះ ។ គ្រានោះពួករាជបុរសចាប់ទៅថ្វាយព្រះរាជាអស់២លើក៣លើក ព្រះរាជាទ្រង់លែងទៅវិញដដែល ។ លោកមហាសេដ្ឋីជ្រាបដំណឹងនោះ ទើបនាំទៅគាល់ព្រះសាស្តា ក្រាបទូលសូមព្រះអង្គសម្តែងប្រោសដល់ក្មួយដើម្បីលះបង់ឈប់ប្រព្រឹត្តអំពើអាក្រក់តទៅទៀត ។ ព្រះអង្គទ្រង់សម្តែងសំវេគកថា នឹងសម្តែងពីទោសប្រព្រឹត្តសេពប្រពន្ធកូនគេឲ្យស្តាប់ថា ៖
នរជនស្រវឹងសេពប្រពន្ធកូនគេ រមែងបានដល់នូវហេតុអាក្រក់៤យ៉ាងគឺៈ បានបាបទី១ដែលមិនបានស្រួលតាមសេចក្តីប្រាថ្នា ទី២ត្រូវគេត្មះតិះដៀល ទី៣នឹងធ្លាក់ទៅកើតក្នុងនរក ទី៤នរជននោះមិនមានបុណ្យជាអ្នកមានដំណើរអាក្រក់ ថែមទាំងសេចក្តីត្រេកត្រអាលរបស់ជនដែលភ័យនោះជាមួយនឹងស្រ្តីដែលភ័យ ជាសេចក្តីត្រេកត្រអាលមានប្រមាណតិចព្រមទាំងត្រូវព្រះរាជាដាក់ទណ្ឌកម្មថែមទៀតផងព្រោះហេតុនោះនរជនមិនគួរសេពប្រពន្ធកូនគេទេ ។ លុះចប់ព្រះធម្មទេសនានេះខេមមកសេដ្ឋីបុត្រ បានសម្រេចសោតាបត្តិផល លែងប្រព្រឹត្តអំពើអនាចារនឹងប្រពន្ធកូនគេទៀតហើយ ។
សួរថាចុះសេដ្ឋីបុត្រនោះ បានធ្វើបុព្វកម្មដូម្តេចពីជាតិមុន? ឆ្លើយថា សេដ្ឋីបុត្រនេះកើតជាអ្នកលេងចំបាប់យ៉ាងឆ្នើម ក្នុងកាលនៃព្រះពុទ្ធទ្រង់ព្រះនាមមកស្សបះគាត់បានលើកទង់ជ្រុងមាសពីរដាក់លើស្តូបប្រាក់លោហិតរបស់អញចេញ ឲ្យតែបានឃើញអញត្រូវតែត្រេកត្រអាលរីករាយជាមួយនឹងអញកុំខាន សេចក្តីប្រាថ្នា របស់គាត់ដូច្នេះឯង ជាអំពើដែលគាត់ធ្វើក្នុងបុព្វជាតិ ។
ដូច្នេះពួកស្រីៗ ទាំងកូនទាំងប្រពន្ធគេគ្រប់តែជាតិដែលខេមកសេដ្ឋីបុត្រកើត ហើយបើបានឃើញគាត់មិនអាចនឹងអត់ទ្រាំម្រេករបស់ខ្លួនឲ្យតាំងនៅតាមប្រក្រតីបានឡើយ ប៉ុន្តែពេលនេះជាទីបំផុតជាតិរបស់គាត់ហើយ ដោយសារបានជួបនិងព្រះពុទ្ធបរមគ្រូ ព្រះអង្គទ្រង់សំដែងត្រាស់ នៃការប្រព្រឹត្តអំពើអនាចារ ប្រាប់ពន្យល់ឲ្យឃើញពិតបា្រកដ បានរួចចាកផុតទុក្ខគ្រប់យ៉ាង បានឡើងឋានៈ ជាអរិយជនមានជាតិកំណើតភ្លឺស្វាងទៅក្នុងអនាគត។
អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ ប្រជុំជាតក
វាយអត្ថបទដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1224/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២២ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ២០៥៤៣ ដង)
រឿងប្រេតញីស៊ីខ្ទុះឈាម
(ចាក បេ. ខុ.)
(ទោសប្រមាថមើលងាយទានរបស់ជនដទៃ)
សម័យពុទ្ធកាល មានភិក្ខុ ១២ អង្គ រៀនយកព្រះកម្មដ្ឋានអំពីសំណាក់ព្រះសាស្តាហើយ នាំគ្នាចូលទៅក្នុងព្រៃរកទីស្ងាត់ ក៏បានដល់ព្រៃរបោះមួយ ក្បែរក្រុងសាវត្ថីនោះ បានដឹងថាមានភិក្ខុ ១២ អង្គទៅគង់នៅក្នុងព្រៃរបោះជិតលំនៅខ្លួ ក៏នាំចូលទៅថ្វាយបង្គំបវាវណាបច្ច័យ ៤ និមន្តមកទទួលភត្តឯគេហស្ថានរបស់ខ្លួន ។
images/articles/1638/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២០ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ១៥៣៨៩ ដង)
បណ្ឌិត(ភិក្ខុ)អ្នកមានព្យាយាមជាគ្រឿងដុតកម្ដៅកិលេស
ពាក្យថា ព្យាយាម មានន័យថា សេចក្ដីខំប្រឹងប្រែង។ សេចក្ដីខំប្រឹងប្រែងមានច្រើនយ៉ាងទៅទៀតសេចក្ដីប្រឹងប្រែងខ្លះ គឺ ប្រឹងប្រែងដើម្បីនឹងបៀតបៀនអ្នកដទៃ ប្រឹងប្រែងដើម្បីឲ្យអ្នកដទៃមានសេចក្ដីទុក្ខលំបាកជាដើម នេះជាសេចក្ដីខំប្រឹងប្រែងម្យ៉ាងដែលជាខំប្រឹងប្រែងខុស មិនប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីអស់ទៅនៃវេរានោះឡើយ។
images/articles/834/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ០៩ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៤៤៣១៩ ដង)
រឿងសេនកបណ្ឌិត
( ចាក ម. អ. )
( បុរសចាស់មានប្រពន្ធក្រមុំ ដូចបានដុំភ្លើង )
កាលកន្លងទៅហើយ មានព្រះរាជាមួយព្រះអង្គព្រះនាមជនកៈ សោយរាជ្យក្នុងក្រុងពារាណសី ។ ព្រះពោធិសាត់របស់យើងសោយព្រះជាតិជាព្រាហ្មណ៍ ទ្រង់ព្រះនាមសេនកៈ នៅក្នុងក្រុងពារាណសីនោះដែរ បានទៅសិក្សាសិល្បសាស្រ្តនានាក្នុងនគរ
images/articles/835/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ០៩ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៤៧៦៩៤ ដង)
រឿងពស់ថ្លាន់
( ចាក ដី. ម. )
មានសេចក្តីដំណាលថា ក្នុងពុទ្ធកាលព្រះបរមស្តាព្រះនាមកស្សបៈ មានពស់ថ្លាន់ ១ បានកាន់យកនូវនិម្មិតក្នុងសំឡេងនៃភិក្ខុទាំងឡាយអ្នករៀននូវអភិធម្ម កាលស្វាធ្យាយនូវអាយតនកថាលុះស្លាប់ទៅ បានទៅកើតក្នុងឋានសួគ៌សោយសម្បត្តិទិព្វដរាបដល់ព្រះសាស្តាជាម្ចាស់នៃយើងបរិនិព្វាន
images/articles/836/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ០៩ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៤៦៨២២ ដង)
រឿងកិន្នរ
( ចាក ត. តេ. )
( គុណនៃពាក្យសុភាសិត )
តាមដំណឹងថា កាលពីព្រេងនាយ មានព្រានម្នាក់នៅក្នុងក្រុងពារាណសី តែងសញ្ចរទៅក្នុងព្រៃហេមពាន្ត ហើយចាប់បានកិន្នរពីររូបជាប្តីប្រពន្ធ នាំយកទៅថ្វាយព្រះចៅពារាណសី ទ្រង់ក៏ទទួលដោយអណរដ៏ខ្លាំង ហើយមានព្រះបន្ទូលសួរថា
images/articles/832/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ០៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ៤៩១៤០ ដង)
រឿងសរណមាតា
( ចាក ម. វា. )
( ជាតិបុរសថោកទាបច្រើនលុះទៅក្នុងអំណាចស្រ្តី )
ក្នុងក្រុងសាវត្ថី មានគហបតីម្នាក់ឈ្មោះសុមនៈ ភរិយាឈ្មោះនាងសុជម្ឈកា មានកូនពីរនាក់ ប្រុស១ ស្រី១ ។ កាលកូនប្រុសមានអាយុ ១៦ ឆ្នាំ មាតាបិតាមានរោគាពាធជាទម្ងន់ បានហៅកូនទាំងពីរមកប្រគល់ទ្រព្យសម្បត្តិឲ្យ ហើយប្រគល់នាងជាប្អូនឲ្យបងរៀបចំឲ្យមានស្វាមីផង ផ្តាំស្រេចហើយក៏ធ្វើមរណកាលទាំងពីររូបទៅ ។
images/articles/553/wo345324e-1.png
ផ្សាយ : ០១ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ២៤៥៤៧ ដង)
គោធជាតក
( សមណៈដែលមានគ្រឿងសាំញ៉ាំ គឺកិលេសមាននៅក្នុងខ្លួនមិនប្រសើរឡើយ )
ព្រះបរមសាស្តា កាលដែលទ្រង់គង់ប្រថាប់នៅព្រះជេតពនមហាវិហារ
images/articles/552/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ០១ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ (អាន: ១៦៣៧៨ ដង)
សុខវិហារិជាតក
( បុគ្គលដែលមិនជាប់ជំពាក់ក្នុងកាម រមែងនៅជាសុខ )
ព្រះសាស្ដាកាលទ្រង់អាស្រ័យ អនុបិយនគរ ប្រថាប់នៅនាអនុបិយអម្ពវ័ន ទ្រង់ប្រារព្ធព្រះភទ្ទិយត្ថេរ ដែលមានប្រក្រតីនៅជាសុខ
