images/articles/1304/Untitled-1-Recovered.jpg
ការទំនុកបម្រុងចិញ្ចឹមមាតាបិតា
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
ការទំនុកបម្រុងចិញ្ចឹមមាតាបិតា រមែងបានបុណ្យកុសលច្រើនខ្លាំងណាស់ កូនត្រូវតែទំនុកបម្រុងលោកដោយធម៌ ៥ យ៉ាងគឺ៖
១- ភតោ នេសំ ភរិស្សាមិ អាត្មាអញមាតាបិតាបានចិញ្ចឹមរក្សាមកហើយ នឹងចិញ្ចឹមមាតាបិតាវិញ
២- កិច្ចំ នេសំ ករិស្សាមិ នឹងជួយធ្វើការងារមាតាបិតា
៣- កុលវំសំ ឋបេស្សមិ នឹងតម្កល់វង្សត្រកូល
៤- ទាយជ្ជំ បដិបជ្ជាមិ ប្រតិបត្តិឲ្យសមគួរជាអ្នកទទួលទ្រព្យមត៌កបាន
៥- បេតានំ កាលកតានំ ទក្ខិណំ អនុប្បទស្សាមិ ឧទ្ទិទក្ខិណាទានដល់មាតាបិតា ដែលធ្វើកាលកិរិយាទៅកាន់បរលោកហើយ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ចិញ្ចឹមកូនតាមគន្លងធម៌
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1305/Untitled-1-Recovered.jpg
ប្រតិបត្តិគ្រូអាចារ្យដោយស្ថាន ៥
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
កូនជាកូនសិស្ស កូនត្រូវប្រតិបត្តិគ្រូអាចារ្យដោយស្ថាន ៥ យ៉ាងគឺ៖
១- ឧដ្ឋានេន ក្រោកទទួល
២- ឧបដ្ឋានេន គាល់បម្រើ
៣- សុស្សុសាយ ជឿស្ដាប់តាម
៤- បារិចរិយាយ ដោយការបម្រើតូចៗ
៥- សក្កច្ចំ សិប្បំ បដិគ្គហណេន រៀនសិល្បដោយគោរព។
កាលកូនបានគោរពប្រតិបត្តិតាមឱវាទ ទាំង៥ ខាងលើនេះ គ្រូអាចារ្យរបស់កូននឹងអនុគ្រោះកូនវិញ ដោយស្ថាន ៥ យ៉ាងគឺ៖
១- សុវីនីតំ វិនេន្តិ ដឹកនាំល្អ
២-សុគ្គហិតំ គាហាបេន្តិ ឲ្យរៀនល្អ
៣- សព្វសិប្បេសុ តំ សមក្ខាយិនោ ភវន្តិ ប្រៀនប្រដៅសិស្សឲ្យចេះត្រឹមត្រូវក្នុងសិល្បសាស្ត្រសព្វគ្រប់
៤- មិត្តាបច្ចេសុ បដិវេទេន្តិ តែងលើកតម្កើងក្នុងទីប្រជុំមិត្តអាមាត្យ
៥- ទិសាសុ បរិត្តាណំ ករោន្តិ ធ្វើសេចក្ដីការពារក្នុងទិសទាំងឡាយ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ចិញ្ចឹមកូនតាមគន្លងធម៌
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1306/Untitled-1-Recovered.jpg
ហេតុ ៥ យ៉ាង ដែលមានចំណង់ចង់បានបុត្រ
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
មាតាបិតាក្នុងលោកយើងនេះពិចារណាឃើញហេតុ ៥ យ៉ាង ហើយមានចំណង់ចង់បានបុត្រដែលកើតមកក្នុងត្រកូលគឺ៖
១- ភតោ វា នោ ភរិស្សតិ បុត្រដែលយើងចិញ្ចឹមហើយនឹងចិញ្ចឹមយើងវិញ
២- កិច្ចំ វា នោ ករិស្សតិ បុត្រនឹងជួយធ្វើកិច្ចយើង
៣- កុលវំសោ ចិរំ ឋស្សតិ វង្សត្រកូលនឹងឋិននៅយូរ
៤- ទាយជ្ជំ បដិបជ្ជតិ បុត្រប្រតិបត្តិទទួលយកមត៌ក
images/articles/1307/Untitled-1-Recovered.jpg
ចូរកូនជាមនុស្សប្រដៅដោយងាយ
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
ការចូលរៀនក្នុងសាលា ការលេងកីឡា ការសម្តែងសិល្បៈ ជាដើមទាំងអស់នេះ គឺត្រូវមានគ្រូ មានការគ្រប់គ្រង មានការបង្វឹកពីខាងដើមមក យ៉ាងណាមិញមនុស្សយើងតាំងពីតូចមករហូតដល់ធំ និងចេះមានការទទួលខុសត្រូវដោយខ្លួនឯងបាននោះ ក៏ត្រូវមានឪពុកមានម្តាយ មានគ្រូមានអ្នកមើលថែនិងមានអ្នកបង្វឹកបង្ហាត់បង្រៀន យ៉ាងនេះដែរ កាលបើកូនមានអ្នកបង្វឹកបង្ហាត់បង្រៀនយ៉ាងនោះដែរ កាលបើកូនមានការចេះដឹងល្អមានការប្រព្រឹត្តល្អហើយនោះ កូនរមែងមានសេចក្តីសុខក្នុងជីវិតរបស់កូនយ៉ាងពិតប្រាកដ ។
ឪពុកនិងម្តាយរបស់កូនមានសេចក្តីសុខណាស់កាលបើបានមើលថែនិងទូន្មានអប់រំកូនហើយ កូនជាមនុស្សប្រដៅងាយ ប្រព្រឹត្តល្អចម្រើនដោយគុណ និងមានសីលធម៌ប្រចាំខ្លួនជាប់ជាឧបនិស្ស័យ តាមការដែលម៉ែឪទូនា្មននោះ.... ឱសូមឲ្យពរ ។
អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ កូនមាសឪពុក
រៀបរៀងដោយៈ អគ្គបណ្ឌិត ធម្មាចារ្យ ប៊ុត សាវង្ស
វាយអត្ថបទដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1308/Untitled-1-Recovered.jpg
កតញ្ញុតាធម៌
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
កតញ្ញុតាធម៌
កតញ្ញុតាធម៌ ជាគុណធម៌ដែលសំខាន់ក្នុងភាពជាមនុស្ស ។
ការដឹងគុណ និងការតបគុណនោះ អាចគ្រប់គ្រងរក្សាឲ្យកូនផុតអំពីភាពអាក្រក់ទាំងពួងបាន ។
បុគ្គលដែលតបគុណដល់អ្នកដែលមានគុណ រមែងមិននិយាយ មិនធ្វើនូវអ្វីដែលជាហេតុឲ្យអ្នកមានគុណក្តៅក្រហាយចិត្តឡើយ ។
កតញ្ញុតាធម៌ មានកម្លាំងដ៏ក្រៃលែង បើមិនគិតឲ្យល្អទេ
images/articles/1309/Untitled-1-Recovered.jpg
ទំនុកបំរុងភរិយាដោយធម៌ ៥ យ៉ាង
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
ទំនុកបំរុងភរិយាដោយធម៌ ៥ យ៉ាង
ក្នុងកាលអនាគត កូននឹងត្រូវធ្វើជាស្វាមីគេ ព្រោះហេតុនោះ កូនត្រូវទំនុកបម្រុងភរិយារបស់កូនដោយធម៌ ៥ យ៉ាងគឺ៖
១- សម្មាននាយ ដោយការរាប់អានជាភរិយាពេញទី
២- អវិមាននាយ ដោយមិនមើលងាយ
៣- អនតិចរិយាយ មិនប្រព្រឹត្តក្បត់ចិត្ត
៤- ឥស្សរិយវោសគ្គេន ប្រគល់ឲ្យជាធំក្នុងផ្ទះ
៥- អលង្ការានុប្បទានេន ឲ្យគ្រឿងអលង្ការតែងខ្លួន។
images/articles/1310/Untitled-1-Recovered.jpg
កូនត្រូវមានកតញ្ញូកតវេទិតាតបវិញ
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
កូនត្រូវមានកតញ្ញូកតវេទិតាតបវិញ
កាលមាតាបិតាបានចិញ្ចឹមកូន ត្រូវតាមគន្លងធម៌យ៉ាងនេះហើយ ខ្លួនយើងជាកូនត្រូវដឹងគុណគាត់វិញ ដោយជួយចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាគាត់ ដូចគាត់ធ្វើមកលើយើង ទើបសមជាកូនដ៏ល្អរបស់មាតាបិតា។ សូម្បីព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធក៏ទ្រង់ទុកមាតាបិតាដូចជាភ្លើង ដូចទ្រង់ត្រាស់ថា៖
ម្នាលព្រាហ្មណ៍ ភ្លើង ៣ ប្រការនេះគួរបុគ្គលគួរធ្វើសក្ការៈគោរព
images/articles/1311/Untitled-1-Recovered.jpg
សូមកូនជាមនុស្សល្អប្រៀបដូចជាផ្កាឈើ
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
សូមកូនជាមនុស្សល្អប្រៀបដូចជាផ្កាឈើ
ផ្កាឈើជាទីពេញចិត្តនៃសត្វឃ្មុំ យ៉ាងណា របស់ស្អុយទាំងឡាយមានលាមកនិងសាកសពជាដើម ក៏ជាទីពេញចិត្តនៃសត្វរុយ យ៉ាងនោះដែរ ។
បើកូនស្រីសម្លាញ់របស់ឪពុកមានកាយកម្មល្អមានវាចាល្អ និងមានចិត្តល្អ រមែងប្រៀបដូចជាផ្កាឈើ តែបើកូនមានកាយកម្មមិនល្អ និងចិត្តមិនល្អទេ កូនក៏ប្រៀបបាននឹងរបស់ដែលស្អុយដែរ ។
images/articles/1297/Untitled-1-Recovered.jpg
ឥទ្ធិពលខាងក្រៅនាំឲ្យកូនខូច
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
កូនខ្លះទោះបីឪពុកម្ដាយខំទូន្មានប្រៀនប្រដៅ អប់រំយ៉ាងណាក៏ដោយ តែនៅអាចខូចបាន ព្រោះឥទ្ធិពលខាងក្រៅអូសទាញ ។ឥទ្ធិពលគឺកម្លាំងដ៏មានប្រសិទ្ធភាពខាងក្រៅ បានដល់សង្គម សាលាឬមិត្តភ័ក្តិ។ កាលបើក្នុងសង្គមសម្បូរទៅដោយអំពើទុយ៌ស ដូចជា បងធំ ផឹកស៊ី រាំច្រៀង ជាដើម ធ្វើឲ្យកូនបែរងាកទៅតាមសង្គមអូសទាញផងដែរ។ ព្រោះហេតុនោះត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ច កុំឲ្យកូនសេពគប់បុគ្គលដែលមាននិស្ស័យមិនល្អ ចរិតមិនល្អ ហើយនាំកូនទៅដើរលេងមិនមានខកខាន។ យើងត្រូវខំព្យាយាមហាមឃាត់កូនមិនឲ្យដើរជាមួយបុគ្គលប្រភេទនោះឡើយ។
សម័យឥឡូវជាសម័យទំនើបឬគេថា "សម័យកុំព្យូទ័រ"នេះ មនុស្សមាន រាគៈ ទោសៈ មោហៈច្រើន ឃើញគុណជាទោស ឃើញទោសជាគុណ។ ឥទ្ធិពលខាងក្រៅនាំឲ្យខូចបាន ដូចព្រះរាជកុមារអជាសត្តុគ្រាដំបូង ទ្រង់មិនទាន់ដល់ថ្នាក់ឃោរឃៅយង់ឃ្នងទេ តែអាស្រ័យការសេពគប់ភិក្ខុទេវទត្ត ក៏ហ៊ានធ្វើឃាតព្រះបិតាដែលជាធម្មិករាជបាន។ ដូច្នេះឥទ្ធិពលខាងក្រៅនេះ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នឲ្យមែនទែន មិនត្រូវធ្វើលំៗ នោះទេ។
មាតាបិតាជាឥទ្ធិពលទី១ របស់កូន កាលបើមាតាបិតាប្រព្រឹត្តធ្វើឲ្យមានកំហុស ធ្វើឲ្យកូនមានចិត្តធ្លាក់លិចចុះក្នុងហេតុមិនប្រក្រតីដូចជាឈឺចុកចាប់ក្នុងចិត្ត ព្រោះទង្វើរបស់មាតាបិតាមិនជាទីពេញចិត្តរបស់ខ្លួន រហូតដល់កូនទៅប្រព្រឹត្តអំពើមិនសមរម្យបាន ។ សាលាក៏ឥទ្ធិពលដ៏មានកម្លាំងខ្លាំងមួយដែរ ព្រោះកាលកូនទៅសាលាជួបជាមួយមិត្តភក្តិមិនល្អ ក៏នាំឲ្យខូចបាន ឃើញកូនទៅបាត់ៗ បើមិនប្រយ័ត្នទេ កូនទៅដើរលេងមិនចូលសាលាក៏មាន។ សម័យយើងនេះ កូនអាងឡេះថាទៅសាលាៗ ទៅរៀនគួរៗ តែជួនកាលកូនទៅដើរលេងមិនបានចូលសាលាបន្តិចសោះក៏មាន។ ព្រោះហេតុនោះត្រូវប្រយ័ត្នប្រយែងចំពោះ ឥទ្ធិពលខាងក្រៅឲ្យមែនទែន កុំធ្វេសប្រហែស។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ចិញ្ចឹមកូនតាមគន្លងធម៌
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1298/Untitled-1-Recovered.jpg
ត្រូវសង្គ្រោះកូនដោយសង្គហធម៌ ៥
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
ត្រូវសង្គ្រោះកូនដោយសង្គហធម៌ ៥
នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ជាព្រះសាស្ដាក្នុងលោកទ្រង់ចង្អុលបង្ហាញនូវធម៌សង្គ្រោះ ៥ យ៉ាងដែលឪពុកម្ដាយត្រូវមានចំពោះកូន គឺ៖
១- បាបា និវារេន្តិ ហាមឃាតកូនចាកអំពើអាក្រក់
២- កល្យាណេ និវាសេន្តិ ឲ្យកូនតម្កល់នៅតែក្នុងអំពើល្អ
៣- សិប្បំ សិក្ខាបេន្តិ ឲ្យកូនរៀនសូត្រសិល្បសាស្ត្រ
៤- បដិរូបេ ទារេន សញ្ញោជេន្តិ ដណ្ដឹងភរិយាស្វាមីឲ្យសមគួរដល់កូន។
images/articles/1301/Untitled-1-Recovered.jpg
កូនមានជម្ងឺត្រូវខំព្យាបាល
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
កូនមានជម្ងឺត្រូវខំព្យាបាល
មនុស្សណាម្នាក់ ដែលថាមិនមានជម្ងឺនោះ គឺមិនមានទេ គ្រាន់តែតិចឬខ្លាំង តែកាលកូនមានជម្ងឺហើយ សូមនាំគ្នាខ្វាយខ្វល់ថែរក្សា ព្យាបាលឲ្យកូនបានជាសះស្បើយ មិនត្រូវទុកឲ្យកូនមានជម្ងឺរ៉ាំរ៉ៃនោះទេ។ មានឪពុកម្ដាយមិនតិចទេក្នុងលោកនេះ ពេលដែលកូនមានជម្ងឺមិនយកចិត្តទុកដាក់ព្យាបាលកូន ដោយអាងឡេះថា មិនមានលុយព្យាបាល។ តែបើយើងជាឪពុកម្ដាយដ៏ល្អនោះ
images/articles/1302/Untitled-1-Recovered.jpg
ពាក្យទូន្មានឪពុកខ្ញុំ
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
នៅក្នុងខ្ទមមួយដ៏តូចប្រក់ទៅដោយស្បូវសែនត្រជាក់រហឹមនិងមានខ្យល់បក់ប៉ះឮក្រោក ៗ នឹងមានសំឡេងសត្វតូច ៗ យំជុំវិញផ្ទះរបស់ខ្ញុំ ។ ពេលនោះមានភ្លើងចង្កៀងប្រេងកាតឆេះភ្លឹបភ្លែត ៗ នៅជិតឪពុកខ្ញុំ ស្រាប់តែមានសំឡេងឪពុកខ្ញុំហៅកូនមកថា កូនមាសឪពុក សូមកូនមកអង្គុយទីនេះ ឪពុកនឹងទូន្មានកូន។
កូនមានឪពុក ឪពុកធ្លាប់ជាអ្នកនៅវត្ត ធ្លាប់សិក្សាព្រះពុទ្ធវចនៈនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធហើយឃើញថា មានតែព្រះពុទ្ធវចនៈនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទេ ទើបដឹងនាំឪពុកដើរតាមគន្លងល្អ ឥឡូវឪពុកនឹងនាំព្រះពុទ្ធវចនៈនៃព្រះពុទ្ធអង្គនោះ ប្រាប់ដល់កូន។ កូនមាសឪពុក ចូរកូនលះបង់នូវកម្មក្កិលេស គឺអំពើដ៏សៅហ្មង ៤ ប្រការផង មិនធ្វើបាបកម្មអំពើអាក្រក់ ព្រោះហេតុ៤យ៉ាង មិនសេពនូវអបាយមុខគឺប្រធាននៃសេចក្ដីវិនាសនៃភោគៈ ៦ យ៉ាងផង។
កូនមាសឪពុក តើកម្មក្កិលេស ៤ យ៉ាងដូចម្ដេច? គឺការសម្លាប់សត្វ ជាកម្មក្កិលេសទី១ ការលួចទ្រព្យគេជាកម្មក្កិលេសទី២ ការប្រព្រឹត្តខុសក្នុងកាម ជាកម្មក្កិលេសទី៣ ការនិយាយកុហក ជាកម្មក្កិលេសទី៤។ កូនមាសឪពុក ចូរកូនលះបង់ឲ្យបាននូវកម្មក្កិលេសទាំង ៤ ប្រការនេះឲ្យបានណា!។ កូនមាសឪពុកកូនមិនត្រូវធ្វើបាបកម្ម ព្រោះហេតុ ៤ យ៉ាងទេ គឺៈ
១- ឆន្ទាគតិ លុះអគតិព្រោះស្រលាញ់ ក៏ធ្វើបាបកម្ម
២- ទោសាគតិ លុះអគតិព្រោះស្អប់ ក៏ធ្វើបាបកម្ម
៣- មោហោគតិ លុះអគតិព្រោះល្ងង់ ក៏ធ្វើបាបកម្ម
៤- ភយាគតិ លុះអគតិព្រោះខ្លាច ក៏ធ្វើបាបកម្ម។
កូនមាសឪពុក កូនមិនត្រូវសេពធម៌ជាប្រធាននៃសេចក្ដីវិនាស ទ្រព្យ ៦ យ៉ាងទេគឺ៖
១- ផឹកទឹកស្រវឹង
២- ដើរលេងខុសកាលវេលា
៣- ដើរមើលមហោស្រព
៤- ការលេងល្បែងភ្នាល់
៥- ការសេពគប់បាបមិត្រ
៦- ការខ្ជិលច្រអូស
កូនមាសឪពុក ចូរកូនដឹងថា បុគ្គលផឹកទឹកស្រវឹងមិនមែននាំមកនូវភាពចម្រើនទេ គឺនាំមកនូវការវិនាសសព្វគ្រប់ប្រការរហូតដល់ឃើញបច្ចុប្បន្ន កូនចូរចងចាំថា ទោសនៃការផឹកសុរាមាន ៦ ប្រការគឺ៖
១- វិនាសទ្រព្យដែលឃើញជាក់ស្ដែងខ្លួនឯង
២- ការកឲ្យកើតជម្លោះ
៣- ហេតុនាំឲ្យកើតរោគគទាំងឡាយ
៤- ការនាំឲ្យខូចឈ្មោះ
៥- ការបង្ហាញកេរ្តិ៍ខ្មាស
៦- ធ្វើឲ្យបញ្ញាមានកម្លាំងថយ
កូនមាសឪពុក ចូរកូនដឹងថា មនុស្សដែលដើរលេងតាមច្រកល្ហកខុសកាលវេលា(ពេលយប់)មានទោស ៦ ប្រការគឺ៖
១- អ្នកនោះឈ្មោះថា មិនគ្រប់គ្រងរក្សាខ្លួន
២- អ្នកនោះឈ្មោះថា មិនគ្រប់គ្រង់រក្សារប្រពន្ធកូន
៣- អ្នកនោះឈ្មោះថា មិនគ្រប់គ្រងរក្សាទ្រព្យសសម្បត្តិ
៤- សេចក្ដីរង្កៀសតែងតែកើតមានដល់កន្លែងខ្លួនទៅដល់
៥- ពាក្យមិនពិតតែងធ្លាក់មកត្រូវបុគ្គលនោះ
៦- បុគ្គលនោះឈ្មោះថា បំពេញនូវធម៌ជាទុក្ខច្រើនកូនមានឪពុក មនុស្សដែលចូលចិត្តដើរមើលល្បែងមហោស្រពមានទោស ៦ យ៉ាងគឺ៖
១- របាំក្នុងទីណា ក៏ទៅក្នុងទីនោះ
២- ចម្រៀងក្នុងទីណា ក៏ទៅក្នុងទីនោះ
៣- ការប្រគុំក្នុងទីណា ក៏ទៅក្នុងទៅនោះ
៤- គេប្រជុំរឿងព្រេងឥតប្រយោជន៍ក្នុងទីណាក៏ទៅទីនោះ
៥- ល្បែងវាយគងក្នុងទីណា ក៏ទៅក្នងទីនោះ
៦- ល្បែងវាយរនាតក្នុងទីណា ក៏ទៅក្នងទីនោះ
កូនមាសឪពុក មនុស្សដែលចូលចិត្តលេងល្បែងស៊ីសង រមែងមានទោស ៦ ប្រការគឺ៖
១- បុគ្គលនោះបើឈ្មោះគេ រមែងបានពៀរ
២- បើចាញ់គេតែងសោកស្ដាយទ្រព្យសម្បត្តិ
៣- វិនាសទ្រព្យសម្បត្តិដែលឃើញជាក់ស្ដែងទាន់ភ្នែក
៤- កាលទៅសាលាវិនិច្ឆ័យគេ មិនជឿស្ដាប់ពាក្យ
៥- ពួកមិត្រតែងលះបង់ចោល
៦- ជាបុគ្គលដែលគេមិនត្រូវការដណ្ដឹងឬឲ្យកូនស្រីព្រោះគេគិតថា បុរសបុគ្គលអ្នកលេងល្បែងភ្នាល់មិនអាចចិញ្ចឹមប្រពន្ធបានទេ។
កូនមាសឪពុក បុគ្គលដែលជាអ្នកសេពគប់បាបមិត្តមានទោស ៦ ប្រការគឺ៖
១- ជនណាជាអ្នកលេងល្បែងភ្នាល់ ជាមិត្តនោះ
២- ជនអ្នកលេងស្រី
៣- ជនអ្នកផឹកសុរា
៤- ជនអ្នកបោកប្រាសបញ្ឆោតអ្នកដទៃ
៥- ជនអ្នកបំបាត់ប្រវញ្ចន៍អ្នកដទៃក្នុងទីចំពោះមុខ
៦- ជនអ្នកឆក់ដណ្ដើមទ្រព្យអ្នកដទៃ
កូនមាសឪពុកបុគ្គលទាំង ៦ ពួកនេះ តែងតែជាមិត្តរបស់អ្នកនោះឯង។
កូនមាសឪពុក បុគ្គលអ្នកខ្ជិលច្រអូសមិនធ្វើការងារដោយអាងហេតុ ៦ ប្រការគឺ៖
១- ត្រជាក់ណាស់
២- ក្ដៅណាស់
៣- ល្ងាចណាស់
៤- ព្រឹកណាស់
៥- ឃ្លានណាស់
៦- ស្រេកណាស់
កូនមាសឪពុក បុគ្គុលដែលខ្ជិលច្រអូសយ៉ាងនេះ មិនអាចធ្វើឲ្យទ្រព្យសម្បត្តិដែលមានហើយ ឲ្យតាំងនៅបានឡើយ ហើយមិនអាចញ៉ាំងទ្រព្យមិនទាន់មាន ឲ្យមានឡើងទេ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ចិញ្ចឹមកូនតាមគន្លងធម៌
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1303/Untitled-1-Recovered.jpg
ធម៌ធ្វើឲ្យជីវិតយើងមានគុណតម្លៃ
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
កូនត្រូវដឹងថាៈ ធម៌រមែងរក្សាឲ្យយើងមានសេចក្តីសុខ តែធម៌នឹងមករក្សា យើងមិនបានឡើយ បើយើងមិនចូលទៅរកធម៌ទេនោះ ប្រៀបដូចជាអាហារ នឹងមកឲ្យយើងឆ្អែតមិនបានដោយពិត បើយើងមិនទៅបរិភោគនូវអាហារនោះៗទេ យ៉ាងណាមិញ ធម៌ក៏យ៉ាងនោះដែរ បើយើងមិនយកមកបដិបត្តិទេ ធម៌ក៏ជួយអ្វីយើងមិនបានឡើយ ដូច្នេះ ក្នុងកាលដែលយើងនឹងមាននូវសេចក្តីសុខសេចក្តីចម្រើនទៅបាននោះ ក៏ព្រោះយើងបានបដិបត្តិនូវធម៌ហ្នឹងឯង ។ធម៌ជារបស់ចាំបាច់ក្រៃលែងជាងអាហារ ក្រៃលែងជាងខ្យល់អាកាស និងក្រៃលែងអ្វីទាំងអស់ ព្រោះធម៌ធ្វើឲ្យជីវិតយើងមានគុណតម្លៃ ។
អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ កូនមាសឪពុក
រៀបរៀងដោយៈ អគ្គបណ្ឌិត ធម្មាចារ្យ ប៊ុត សាវង្ស
វាយអត្ថបទដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1296/Untitled-1-Recovered.jpg
ឪពុកម្ដាយត្រូវផ្ដល់វិជ្ជាជាមត៌កដល់កូន
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
ឪពុកម្ដាយត្រូវផ្ដល់វិជ្ជាជាមត៌កដល់កូន
"ទ្រព្យសម្បត្តិក្នុងលោកនេះស្មើដោយវិជ្ជា មិនមានទាល់តែសោះ"។ ឪពុកម្ដាយត្រូវតែជាអ្នកបណ្ដុះចំណេះវិជ្ជាឲ្យដល់កូន ត្រូវចេះឲ្យកូនរៀនបានខ្ពស់មានចំណេះវិជ្ជាលូតលាស់អាចប្រើការបាន។ ធម្មតាសម្បត្តិក្នុងលោកនេះ កូនអាចវាយអស់មិនមានសេសសល់បាន តែចំពោះចំណេះវិជ្ជាវិញកូនចាយវាយយ៉ាងណា ក៏មិនចេះអស់ មានតែរឹងរឹតតែចម្រើនឡើងៗ។
images/articles/1295/Untitled-1-Recovered.jpg
ធ្វើគម្រូល្អដល់កូន
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
ធ្វើគម្រូល្អដល់កូន
ខ្លួនយើងជាឪពុកម្ដាយ ត្រូវធ្វើគម្រូល្អៗដល់កូនដូចជាខ្លួនទាំងពីរនាក់ត្រូវមានសីល ៥ ជាពុទ្ធសាសនិកជន មានសម្មាទិដ្ឋិ ចិញ្ចឹមឪពុកម្ដាយរបស់យើង។ បើយើងឆ្លាតនោះយើងត្រូវអញ្ជើញឪពុកម្ដាយរបស់យើងមកនៅជាមួយ ដើម្បីចិញ្ចឹមថែរក្សាគាត់រៀងរាល់ថ្ងៃ។
ពេលបាយទឹក រៀបចំបាយទឹកដាក់ថាស ជូនចំពោះគាត់ដោយគោរព មិនមែនធ្វើដើម្បីឲ្យគេសរសើរ
images/articles/1293/Untitled-1-Recovered.jpg
កុំបង្រៀនកូនឲ្យខ្ជិលនិងខូច
ផ្សាយ : ២៨ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩
ឪពុកម្ដាយខ្លះមិនដឹងខ្លួនថា ខ្លួនជាអ្នកបង្រៀនកូនឲ្យខ្ជិលទេ តែត្រឡប់ជាបន្ទោសកូនទៅវិញថា វាខ្ជិលខ្លាំងណាស់ ។ ឪពុកម្ដាយត្រូវដឹងថា កាលកូនអាយុបាន៥ឆ្នាំ ទៅ ៨ ឆ្នាំ កូនអាចធ្វើការងារបានខ្លះដូចជា លាងចាន បោសផ្ទះ ជូតឥដ្ឋ ជូតឡាន ឬ ម៉ូតូ កង់ ជាដើម ការងារនេះសុទ្ធតែជាការងារដែលកូននៅតូចតែអាចធ្វើបាន។
យើងត្រូវចេះប្រើកូនឲ្យធ្វើមិនត្រូវឲ្យកូនជាប់និស្ស័យខ្ជិលទេជួនកាលយើងគិតថាអាណិតកូន តែយើងត្រូវដឹងថា ពេលនោះកំពុងបង្រៀនកូនឲ្យខ្ជិលហើយ មិនមែនជាការអាណិតកូនទេ។ ដូចកូនលេងរបស់វាដាក់ចោលយើងទៅរើសមក ឬ ប្រើអ្នកដទៃឲ្យរើសជំនួសមានអ្នកបម្រើជាដើម នេះសុទ្ធតែបង្រៀនកូនឲ្យខ្ជិលដែរ ។
ថ្ងៃក្រោយកូនអាងអ្នកដទៃរើសយកទុកឲ្យ កូនមិនខ្ចីរើសយកទុករហូតអាចជាអ្នកខ្ជិលច្រអូស ។ ដូចជាពេលលាងចាន គួរប្រើកូនឲ្យលាងមិនត្រូវឲ្យកូនទៅមើលទូរទស្សន៍ ស្ដាប់មាញ៉េ ឬដើរលេងទេ ។ បើយើងធ្វើខ្លួនឯងវាជាការបង្រៀនកូនឲ្យខ្ជិល កូននៅក្មេងពី ៥ ឆ្នាំ ទៅ ១៦ ឆ្នាំ កូននៅស្ដាប់តាមបង្គប់អាចបង្រៀនកូនឲ្យឧស្សាហ៍ព្យាយាមបាន។ ពេលរៀនសូត្រ ត្រូវឲ្យកូនរៀនបានទៀងទាត់នូវមេរៀន ដែលកូនយកមកពីសាលា ឬត្រូវមើលមេរៀន សម្រាប់ ថ្ងៃស្អែកទៀត។ មិនត្រូវឲ្យកូនមើលទូរទស្សន៍ក្នុងពេលកំពុងរៀននោះទេ តែគួរចែកការមើលឲ្យបានដល់កូន មិនមែនហាមដាច់ខាតមិនឲ្យ កូនមើលនោះទេ តែត្រូវមើលឲ្យមានរបៀប។
ពេលព្រឹកគួរដាស់កូនឲ្យក្រោកពីម៉ោង ៥ ហើយឲ្យកូនរៀនហាត់ប្រាណពត់ខ្លួន ឲ្យសរសៃនិងឈាមដើរបានស្រួល បើធ្វើយ៉ាងនេះ ជាការបង្រៀនកូនមិនទ្រមក់។ បន្ទាប់មកឲ្យកូនដុសធ្មេញនឹងច្រាសទន់ល្អ កុំឲ្យខូចធ្មេញកូន និងងូតទឹកស្លៀកពាក់ខោអាវទទួលទានអាហារពេលព្រឹកហើយទៅសាលារៀនទាន់ពេលវេលា។ បើកកូនក្រោកពេលម៉ោង ៦ ទម្រាំដុសធ្មេញ ងូតទឹកស្លៀកពាក់ ទទួលទានអាហារធ្វើឲ្យកូនទៅសាលាទាំងតក់ក្រហល់ភ្លេចមុខ ភ្លេចក្រោយ នាំឲ្យមានបញ្ញាស្មារតីមិនល្អ។ ព្រោះហេតុនោះ ត្រូវបង្រៀនកូនឲ្យធ្លាប់ក្រោកពីព្រឹកតាំងពីនៅតូច ជាប់និស្ស័យដល់ធំឡើង មិនហត់នឿយការទូន្មាន។
កាលកូនមកពីសាលាភ្លាម មិនត្រូវឲ្យកូនញ៉ាំបាយទាំងតក់ក្រហល់ទេ ត្រូវដោះសម្លៀកបំពាក់រៀនចេញហើយឲ្យកូនលាងដៃឲ្យស្អាតឬងូតទឹកចេញ ត្រូវមានសាប៊ូសម្រាប់ដុសលាងដៃ ដុសខ្លួនឲ្យស្អាត សម្រាកបន្តិចទើបឲ្យញ៉ាំ ត្រូវឲ្យកូនមានអនាម័យ ដើម្បីថែរក្សាសុខភាពឲ្យរឹងមាំល្អ។
ការងារទាំងនេះ បើយើងមិនប្រាប់ មិនបង្គាប់បញ្ជាទេ កូននៅតូចវាមិនដឹងឡើយ។ យើងកុំចាំឲ្យកូនចេះខ្លួនឯងឡើយ យើងត្រូវដឹងថា កូននៅតូចធ្វើអ្វីទៅតាមឪពុកម្ដាយជាអ្នកបង្គាប់បញ្ជា បើយើងចេះតែបណ្ដែតបណ្ដោយទៅ កូនអាចទៅជាមនុស្សខ្ជិលមិនខាន ទាំងអស់នេះយើងត្រូវដឹងថា វាជាភារៈរបស់យើងជាឪពុកម្ដាយតែម្យ៉ាង ដែលយើងជាគ្រូបាអាចារ្យខាងដើមរបស់កូន។
កូនអាចទៅជាមនុស្សឧស្សាហ៍មានព្យាយាមគ្រប់ពេលវាលា ក៏ដោយសារយើងជាឪពុកម្ដាយព្រោះហេតុនោះ កាលកូនយើងរៀនក្នុងថ្នាក់ជាប់លេខ១ យើងត្រូវឲ្យរង្វាន់ដល់កូន ដើម្បីឲ្យកូនមានទឹកចិត្តព្យាយាមរៀនសូត្រ មិនខ្ជិលច្រអូស រហូតអាចជាទីពឹងរបស់យើងទៅក្នុងអនាគត។ កាលជីដូនជីតាមកផ្ទះឬញាតិមិត្ត ភ្ញៀវមកត្រូវឲ្យកូនចេះជំរាបសួរ លើកដៃសំពះ ទៅយកទឹកមកជូន ហើយជៀសចេញទៅអង្គុយឆ្ងាយ មិនត្រូវឲ្យមកអង្គុយនិយាយចរចានាំភ្ញៀវធុញទេ។ ត្រូវបង្រៀនឲ្យចេះនិយាយតិចៗ ឲ្យចេះថែរក្សាភាពស្ងប់ស្ងៀម មិនត្រូវឲ្យប្រលែងគ្នានៅមុខភ្ញៀវឡើយនេះសុទ្ធតែជាដំបូន្មានត្រូវទូន្មានកូនទាំងអស់ មិនត្រូវឲ្យកូនចេះដោយខ្លួនឯងនោះទេ។
យើងជាឪពុកម្ដាយត្រូវបង្រៀនកូនឲ្យចេះ ដើម្បីថែរក្សាពូជពង្សវង្សត្រូកូលឲ្យបានល្អ ។ម្យ៉ាងទៀត សូមកុំបង្រៀនកូនឲ្យខូចឲ្យសោះ ដូចជាកាលកូននៅតូច បង្រៀនកូនឲ្យចេះជេ ឪពុកម្ដាយទៅវិញទៅមក ពេលកូនចេះជេនាំគ្នាសើចរអឹកថា កូនឆ្លាត តែខ្លួនមិនដឹងថា បង្រៀនកូនឲ្យខូចទេ រហូតដល់កូនជាប់និស្ស័យពូកែជេរអ្នកដទៃ។ ពេលកូនចេះជេរខ្លួនថា កូនរៀនពីណាចេះជេ តាមពិតខ្លួនជាអ្នកបង្រៀន ហើយត្រូវបន្ទោសកូន នេះជាកំហុសរបស់យើង ដោយយើងមិនដឹងខ្លួន។
កាលកូននៅតូចមានដៃជើងទៅលួចរបស់គេ ដូចផ្លែឈើជាដើម យើងមិនហាមឃាត់កូនទេ ថែមទាំងសប្បយាជាមួយកូនទៀត រហូតកូនក្លាយជាអ្នកពូកែលួចមានឈ្មោះថា ចោរ ធ្វើឲ្យយើងអ័ព្ទមុខកិត្តិយស នេះដោយសារយើងជាអ្នកបង្រៀនឲ្យកូនខូច។ កាលបណ្ដោយចិត្តកូនខ្លាំងពេក ធ្វើឲ្យពួកគេភ្លេចរាល់ទង្វើដែលគេបានធ្វើ នឹងភាពប្រមាទចំពោះកិច្ចការដែលកូនបានធ្វើតាំងពីតូច ធ្វើឲ្យជាទម្លាប់មួយដោយទម្រើសចិត្តកូននឹងមានភាពរឹងរួស មិនយល់ពីចិត្តអ្នកដទៃរហូតដល់ធំពេញវ័យនៅតែមានភាពមិនចុះសម្រុងជាមួយអ្នកដទៃ ដោយសារតែឪពុកម្ដាយ មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះភាពទម្រើសកូន និងភាពស្រលាញ់កូនខ្លាំងពេក ដោយមានមោហៈមកបិទបាំងមិនយល់ភាពខុសឆ្គងនៃកូនរបស់ខ្លួន បែរជាទៅចោទអ្នកដទៃថា មកនាំកូនរបស់ខ្លួនខូចទៅវិញ។
ភាពទម្រើសនិងការទម្រុនចិត្តកូនបែបនេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យកូនរបស់ខ្លួនប្រែក្លាយទៅជាមនុស្សពាល គ្មានសីលធម៌ គ្មានការពិចារណាខ្ពង់ខ្ពស់នឹងប្រកបដោយទោសៈគឺការខឹងនេះឯង ដែលជាហេតុនាំឲ្យមានអំពើវាយដំ ទាត់ធាក់ ធ្វើឲ្យគ្មានសេចក្ដីសុខក្នុងរង្វង់គ្រួសារ។ ដោយការមិនស្ដាប់បង្គាប់នោះឯង បណ្ដាលឲ្យគ្រួសារទាំងមូល មានការមិនសប្បាយចិត្ត លំបាកក្នុងចិត្តជាពិសេសនោះ គឺឪពុកម្ដាយតែម្ដង ដែលជាអ្នកព្រួយចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ហើយអាចធ្វើឲ្យមានជម្ងឺមកយាយីរាងកាយ ខូចសុខភាពនឹងធ្វើឲ្យបាត់នូវផលប្រយោជន៍មួយចំនួនដូចជា ការព្យាបាលជម្ងឺ ឬ សងនូវសំណងអន្តរាយដែលបណ្ដាលមកពីកូនខូច។
ធម្មតាឪពុកម្ដាយ តែងតែដឹងនូវចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់កូនខ្លួណ គ្រាន់តែតិចឬច្រើនតែប៉ុណ្ណោះ ទៅតាមការសង្កេតពិនិត្យហើយបន្ថែមពីនេះ យើងអាចដឹងនូវអត្តចរិតរបស់កូនបង្កើតទៀតផង រួមទាំងការបង្រៀនផ្សេងៗ ដើម្បីឲ្យកូនមានចំណេះចេះដឹងក្នុងការងារជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែការដឹងអំពីចិត្តរបស់របស់កូនគឺមានលក្ខណៈផ្សេងៗ ទៅតាមឪពុកម្ដាយ ដូចជាមានឪពុកម្ដាយខ្លះបានបង្ហាញអាកប្បកិរិយា ឲ្យកូនរបស់ខ្លួនដឹងថា ឪពុកម្ដាយពិតជាស្រលាញ់កូន ទោះជាកូនចង់បានអ្វីក៏រកមកឲ្យទាល់តែបាន ចំណែកឪពុកម្ដាយខ្លះទៀត មិនបានបង្ហាញនូវអាកប្បកិរិយាឲ្យកូនរបស់ខ្លួនបានដឹងទេ តែខ្លួនពិតជាស្រលាញ់កូនខ្លាំងជាអ្នកដទៃមែន។
ដោយសារតែឪពុកម្ដាយខ្លះគិតថាការបង្ហាញទឹកចិត្តឲ្យកូនរបស់ខ្លួនបានដឹងនោះ ប្រាកដជាកូននោះ ប្រមាថមើលងាយជាមិនខាន ហេតុនេះហើយ ទើបឪពុកម្ដាយទាំងនោះបានលាក់បាំងចិត្តដ៏ទន់ភ្លន់ ប្រកបដោយក្ដីស្រឡាញ់ ចិត្តមេត្តា អាណិតអាសូរ ដល់កូននៅតែក្នុងចិត្ត កប់ក្នុងហឬទ័យ ទោះជាពេលខ្លះបាន បញ្ចេញនូវអាកប្បកិរិយាមិនស្រលាញ់ក៏ដោយ តែព្រោះព្រោះចង់ឲ្យកូនរបស់ខ្លួនបានល្អ ដើម្បីឲ្យកូនចេះកែប្រែរាល់ទង្វើដែលមិនសមរម្យ។
ផ្ទុយទៅវិញ កូនខ្លះបែរជាមិនយល់ពីបំណងដ៏ល្អរបស់ឪពុកម្ដាយ ហើយបន្ថែមនូវសេចក្ដីលំបាកនោះមកដល់ឪពុកម្ដាយ។ កូននោះចេះតែថា ឪពុកម្ដាយមិនស្រលាញ់ខ្លួន មិនយកចិត្ត ទុកដាក់លើខ្លួន ចចេសចចើងមិនគោរពឪពុកម្ដាយ ជាអ្នកមានគុណលើខ្លួន ពេលខ្លះកូនទាំងនោះ ភ្លេចថា អ្នកដែលបង្កើតខ្លួនជាអ្នកណា បែរជាលើកតម្កើនអ្នកដទៃជាងឪពុកម្ដាយខ្លួន។
ឪពុកម្ដាយគ្រប់រូបសុទ្ធតែមានព្រហ្មវិហារធម៍ ៤ យ៉ាងគឺ៖
១- មេត្តា សេចក្ដីប្រាថ្នាចង់ឲ្យគេបានសុខ
២- ករុណា សេចក្ដីអាណិតគិតនឹងជួយឲ្យគេរួចចាកទុក្ខ
៣- មុទិតា សេចក្ដីត្រេកអរតាមក្នុងវេលាដែលគេបានល្អ
៤- ឧបេក្ខា សេចក្ដីតាំងចិត្តជាកណ្ដាល មិនសោមនស្ស មិនទោមនស្សក្នុងវេលា ដែលគេបានសេចក្ដីសុខ និង វិបត្តិ
ដោយសារតែឪពុកម្ដាយ មានព្រហ្មវិហារធម៌បែបនេះហើយទើបបានជា មិនមានអ្វីមកផ្ទឹមនឹងគុណដ៏ធំធេងបាន។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ចិញ្ចឹមកូនតាមគន្លងធម៌
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ