ប្រពៃណី​ពុទ្ធសាសនា ហេតុអ្វី​បាន​ជា​មាន​បវេណី​ពុទ្ធសាសនា​ផ្សេងៗ​គ្នា? ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​បាន​ប្រសូត​ឡើង​អស់​រយៈពេល​ជាង ២៥០០ ឆ្នាំ​កន្លង​មក​ហើយ ឆ្លង​កាត់​រយៈ​ពេល​ដ៏​យូរ​អង្វែង​នេះ យើង​ឃើញ​មាន​ប្រពៃណី​ធំៗ​បី​ផ្សេង​គ្នា​បាន​វិវឌ្ឍន៍​កើត​ឡើង។ ការ​រីក​ចម្រើន​ទាំង​នេះបាន​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ ព្រោះ​ថា​ព្រះពុទ្ធសាសនា​បាន​ធ្វើ​តាម​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ និង​វប្បធម៌​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ឡាយ​ដែល​សាសនា​នេះ​បាន​ផ្សាយ​ទៅ​ដល់។

ពិចារណា​ទោស​នៃ​សេចក្ដី​ក្រោធ ក្នុង​ចំណុច​នេះ​ព្រះពុទ្ធ​ជាម្ចាស់ ទ្រង់​ត្រាស់​សម្ដែង​ទុក​មក​ច្រើន​ណាស់ ដូច​ជា បុគ្គល​ក្រោធ​រមែង​មាន​ពណ៍​សម្បុរ​មិន​ស្អាត ដេក​ជា​ទុក្ខ បែក​មិត្ត អស់​យស ។ល។ បុគ្គល​អ្នក​ក្រោធ​មិន​ដឹង​ថា​សេចក្ដី​ក្រោធ​នោះ គឺ​ជា​ភ័យ​ដែល​កើត​ឡើង​ក្នុង​ខ្លួន​ទេ។ បុគ្គល​អ្នក​ក្រោធ​ខឹង​ រមែង​មិន​ដឹង​ប្រយោជន៍ រមែង​មិនឃើញ​ធម៌។ បុគ្គល​ដែល​សេចក្ដី​ក្រោធ​គ្រប​សង្កត់​មាន​តែ​ភាព​ងងឹត​ប៉ុណ្ណោះ។

ការ​រក្សា​ឧបោសថសីល ឬ​សីល​៨ មាន​ភាព​ខុស​ប្លែក​គ្នា​ ពី​ការ​រក្សា​និច្ចសីល ឬ សីល​៥ ព្រោះ​ការ​រក្សា​ឧបោសថ​សីល​ ធ្វើ​ឡើង​តែ​៤ថ្ងៃ​(ឬ៤សីល)​​​ក្នុង​មួយ​ខែ គឺ​ថ្ងៃ ​៨រោច ថ្ងៃ ១៥រោច ថ្ងៃ ៨កើត ថ្ងៃ ១៥កើត ហើយ​ឧបោសថសីល​​​ក្នុង​ថ្ងៃ​នីមួយ​ៗ រក្សា​តែ​មួយ​យប់​មួយ​ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ​។ មាន​ថ្ងៃ​ដទៃ​ទៀត​ដែល​រាប់​បញ្ចូល​ក្នុង​ថ្ងៃ​ឧបោសថ​ដែរ ប៉ុន្តែ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​ ជា​ទូទៅ​គឺ​កំណត់​យក​តែ​បួន​ថ្ងៃ ឬ​បួនសីល​ដូច​បាន​រៀប​រាប់​ខាង​លើ​ ​។ ចំណែក​ឯ​សីល​៥​វិញ មិន​បាន​កំណត់​កាល​ឬ​កំណត់​ថ្ងៃ​ដូច្នេះ​ទេ ព្រោះ​​​សីល៥​ គឺ​ជា​សីល​ដែល​ត្រូវ​រក្សា​ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​ ជានិច្ច​និរន្តរ៍ ដូច្នេះ​ហើយ​ទើប​មាន​វេវចនស័ព្ទ​មួយ​ទៀត​ហៅ​ថា​ និច្ច​សីល ​។ កិច្ច​នៃ​ឧបោសថ​សីល​ មាន​ការ​ពន្យល់​ក្បោះ​ក្បាយ​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​ “គិហិ​បដិបត្តិ​” នៅ​ក្នុង​ទីនេះ​សូម​លើក​យក​តែ​គោល​ និង​អង្គ​នៃ​សិក្ខាបទ​មក​ចែក​ជូន​តែប៉ុណ្ណោះ​។ គោល​និង​អង្គ​នៃ​សិក្ខាប​ទ​មួយ​ចំនួន​ដូច​គ្នា​នឹង​សីល​៥​ដែរ សូម​ពិនិត្យ​នឹង​សង្កេត​តាម​សិក្ខា​បទនានា​​ដូច​ខាង​ក្រោម​នេះ​ ៖​ ១-បាណាតិបាត​ វេរមណី វៀរ​​ចាក​​ការ​​សម្លាប់​​សត្វ​ ។ ◊ បាណាតិ​បាត មាន​​អង្គ​​​៥ ​គឺ៖ ១-បាណោ សត្វ​​មាន​​ជីវិត ២-បាណ​សញ្ញិតា សេចក្ដី​​ដឹង​​ថា សត្វ​​មាន​​ជីវិត ៣-វធក​ចិត្ដំ ចិត្ដ​​គិត​នឹង​​សម្លាប់ ៤-ឧប​ក្ក​មោ ព្យាយាម​នឹង​​សម្លាប់ ៥-តេន​​មរណំ សត្វ​​ស្លាប់​​ដោយ​​ការ​​ព្យាយាម​​នោះ ២-អទិន្នាទានា វេរមណី វៀរ​​ចាក​​ការ​​កាន់​​យក​​របស់​​ដែល​​គេ​​មិន​​បាន​​ឲ្យ​​ដោយ​​កាយ ឬ ដោយ​​វាចា (វៀរចាក​លួច​​​ទ្រព្យ​​​គេ)។ ◊ អទិន្នាទាន ​មាន​​អង្គ​៥ គឺ៖​ ១-បរ​បរិគ្គ​ហិតំ ទ្រព្យ​​ដែល​​មាន​​ម្ចាស់​​គេ​​ហួង​​ហែង​​រក្សា។ ២-បរ​បរិគ្គហិត​​សញ្ញិតា សេចក្ដី​​ដឹង​​ថា ទ្រព្យ​​មាន​​ម្ចាស់​​គេ​​ហួង​​ហែង​​រក្សា។ ៣-ថេយ្យ​ចិត្ដំ ចិត្ដ​​គិត​​នឹង​​លួច។ ៤-ឧបក្ក​មោ ព្យាយាម​​នឹង​​លួច។ ៥-តេន​ហរណំ​ លួច​​បាន​​មក​​ដោយ​​ការ​​ព្យាយាម​​នោះ។ ៣-​ អព្រហ្មចរិយា វេរមណី វៀរចាកការសេពនូវមេថុនធម្ម (សេពកាម)។ ◊ អព្រហ្ម​​ចរិយា​ មានអង្គ ៤ ១ – ភេទនវត្ថុ វត្ថុ​ជា​ទី​ទម្លាយ​នូវ​សីល គឺ​ទ្វារ​ទាំង ៣០ ចំពោះ​ត្រង់​ទ្វារ​ណា​មួយ​។ ២ – សេវន​ចិត្តំ គិត​នឹង​សេព។ ៣ – តជ្ជោ វាយាមោ ព្យាយាម​នឹង​សេព​នូវ​មេថុន​ធម្ម​នោះ។ ៤ – មគ្គេន មគ្គប្បដិបាទនំ ញ៉ាំង​មគ្គ និង​មគ្គ​ឲ្យ​ដល់​គ្នា។ ៤-មុសាវាទា វេរមណី វៀរ​ចាក​ការ​ពោល​ពាក្យ​មិន​ពិត គឺ​ពាក្យ​កុហក។ ◊ មុសាវាទ​ មាន​អង្គ​៤​ គឺ៖ ១-អតថំ​វត្ថុ វត្ថុ​​​មិន​​​ពិត។ ២-វិសំ​វាទ​ន​​ចិត្ដំ ចិត្ដ​​គិត​​នឹង​​ពោល​​ឲ្យ​​ខុស។ ៣-តជ្ជោ​វា​យា​មោ ព្យាយាម​​នឹង​​ពោល​​ឲ្យ​ខុស។ ៤-បរស្ស​ត​ទត្ថ​វិជា​​ននំ ញុំាង​​អ្នក​​ដទៃ​​ឲ្យ​​ដឹង​​ច្បាស់​​នូវ​​សេចក្ដី​​នោះ។ ៥-សុរា​មេរយ​មជ្ជប្បមា​ទដ្ឋានា វេរមណី វៀរ​ចាក​ការ​សេព​នូវ​ទឹក​ស្រវឹង​គឺ​សុរា និង​មេរ័យ។ ◊ សុរាមេរយៈ មាន​អង្គ​៤​ គឺ៖ ១-មជ្ជនីយវត្ថុ វត្ថុ​ជា​​ទី​​តាំង​​នៃ​​សេចក្ដី​​ស្រវឹង​ គឺ​​សុរា​ និង​មេរ័យ​។ ២-បាតុ​កម្យ​តា​ចិត្ដំ ចិត្ដ​​គិត​​បម្រុង​​នឹង​​ផឹក។​ ៣-តជ្ជោ​​វា​យា​​មោ ព្យាយាម​​នឹង​​ផឹក​​នូវ​​ទឹក​​ស្រវឹង​​នោះ។ ៤-តស្ស​​បានំ បាន​​ផឹក​​នូវ​​ទឹក​​ស្រវឹង​​នោះ​​ឲ្យ​​កន្លង​​បំពង់​​ក​​ចូល​​ទៅ។ ៦-វិកាល​ភោជនា​ វេរមណី វៀរ​ចាក​កិរិយា​បរិភោគ​នូវ​ភោជនាហារ​ក្នុង​កាល​ខុស​។​ ◊ វិកាលភោជន មានអង្គ ៣ ១ – វិកាលោ កាល​ខុស គឺ​ព្រះ​អាទិត្យ​ជ្រេ​ទៅ​ហើយ​ដរាប​ទល់​អរុណរះ។ ២ -យាវកាលិ​កំ របស់​ដែល​គួរ​បរិភោគ​បាន​ក្នុង​កាល គឺ​តាំង​ពី​អរុណរះ​ឡើង​ដរាប​ដល់​ថៃ្ង​ត្រង់​។ ៣ -អជ្ឈោ​ហរណំ បាន​លេប​ចូល​ទៅ​ក្នុង​បំពង់​ក។ ៧-និច្ចគីតវា​ទិ​ត​វិសូ​ក​ទស្សន​មាលា​គន្ធ​ វិលេបន​ធារណ​មណ្ឌន​វិភូស​នដ្ឋានា​ វេរមណី​ វៀរ​ចាក​កិរិយា​រាំ និង​ច្រៀង​ និង​ប្រគំ​ និង​មើល​ល្បែង​ដែល​ជា​សត្រូវ​ដល់​កុសលធម៌​ និង​ករិយា​ទ្រទ្រង់​និង​ប្រដាប់​តាក់​តែង​ ស្អិតស្អាង​រាង​កាយ​ ដោយ​ផ្កា​កម្រង​ និង​គ្រឿង​ក្រអូប​ និង​គ្រឿង​លាប​ផ្សេងៗ​ ។ ◊ នច្ចគីត​ព្រម​ទាំង មាលា​រួម​ជា​សិក្ខា​បទ​មួយ មាន​អង្គ ៦ ១-នច្ចគី​តាទិ ការ​លែ្បង​មាន​រាំ និង​ច្រៀង​ជា​ដើម។ ២ -កត្តុ​កម្យ​តាចិត្តំ គិត​បម្រុង​នឹង​ធ្វើ ។ ៣ -សុត​ទស្ស​នត្ថាយ​គមនំ ទៅ​ដើម្បី​ស្តាប់ ឬ​មើល ហើយ​បាន​ស្តាប់​ឬ​មើល។ ៤ – មាលា​ទិ វត្ថុ​សម្រាប់​ប្រដាប់​កាយ​មាន​កម្រង​ផ្កា​ជា​ដើម​ ។ ៥ -ធារណ​ច្ឆន្ទ​តា សេចក្តី​ប្រា​ថ្នា នឹង​ប្រដាប់​តាក់​តែង។ ៦-តស្ស ធារណំ បាន​ប្រដាប់​តាក់​តែង​នូវ​វត្ថុ​សម្រាប់​ប្រដាប់​កាយ​មាន​ផ្កា​កម្រង​ជាដើម​នោះ។ ៨-​ឧច្ចាសយនមហាសយនា វេរមណី វៀរ​ចាក​ទី​សេនា​សនៈ​ដ៏​ខ្ពស់​ហួស​ប្រមាណ​ និង​ទី​សេនាសនៈ​ដ៏​ប្រសើរ​។ ◊ ឧច្ចា​សយ​ន មាន​អង្គ ៣​ ១-ឧច្ចាសយនមហាសយនំ ទីដេក ទីអង្គុយ ដ៏ខ្ពស់ ដ៏ប្រសើរហួសប្រមាណ។ ២-បរិភោគចិត្តំ គិតនឹងដេក ឬ អង្គុយ។ ៣-បរិភោគករណំ បានដេក ឬ អង្គុយ។ កាល​​បើ​​ឧបាសក​​ឧបាសិកា ប្រព្រឹត្ត​​ឲ្យ​​កន្លង​​នូវ​​សិក្ខា​​បទ​​ណា​​ៗ លុះ​​តែ​​ព្រម​​ដោយ​​អង្គ​​ក្នុង​​សិក្ខា​​បទ នោះ​​ៗ ទើប​​បាន​​ឈ្មោះ​​ថា​​កន្លង បើ​​មិន​​ទាន់​​ព្រម​​ដោយ​​អង្គ​​នោះ ក៏​​មិន​​បាន​​ឈ្មោះ​​ថា​​កន្លង​​នូវ​​សិក្ខា​បទ​​​នោះ​​​ទេ។​​ ប្រភព ដោយ ៥០០០ឆ្នាំ

ព្រះ​ពុទ្ធ​ឱ​វាទ សម្តែង​ប្រារព្ធ​ចំ​ពោះ​អនា​ថ​បិណ្ឌិក​គ​ហ​បតី សុត្ត​ន្ត​បិ​ដក អង្គុត្ត​រ​និ​កាយ បញ្ច​ក​និ​បាត ( បិ​. ៤៤ ទំ. ៩៥-៩៨ ) គ្រា​នោះ​ អនា​ថ​បិណ្ឌិក​គ​ហ​បតី ចូល​ទៅ​គាល់​ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ លុះ​ចូល​ទៅ​ដល់​ហើយ ក៏​ថ្វាយ​បង្គំ​ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ ហើយ​អង្គុយ​ក្នុង​ទី​សម​គួរ ។ លុះ​អ​នា​ថ​បិណ្ឌិក​គ​ហ​ប​តី អង្គុយ​ក្នុង​ទី​សម​គួរ​ហើយ ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ​ទ្រង់​ត្រាស់​យ៉ាង​នេះថា ម្នាល​គ​ហ​ប​តី

មហា​បុ​រិ​ស​ក្ខ​ណៈ​ ៣២ ប្រការ​ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ មហា​បុ​រស​ប្រ​កប​ដោយ​មហា​បុ​រិស​ក្ខណៈ​ ៣២​ ប្រ​ការ​នោះ ដូច​ម្តេច​ខ្លះ ។ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ មហា​បុ​រស​ ក្នុង​លោក​នេះ​មាន៖ ១- មាន​ព្រះ​បាទា​ប្រ​តិ​ស្ឋាន​ស៊ប់​ គឺ​មាន​ផ្ទៃ​ព្រះ​បាទា​ទាំង​គូ រាប​ស្មើរ​សព្វ​អន្លើ ។ ២- ត្រង់​ផ្ទៃ​ព្រះ​បាទ​ទាំង​គូ​ខាង​ក្រោម មាន​រូប​ចក្រប្រ​កប​ដោយ​ខ្នង​កង់ និង​ដុំ ប្រ​ដាប់​ដោយ​កាំ​មួយ​ពាន់ មាន​ចន្លោះ​ស្មើ​គ្នា​គ្រប់​អន្លើ ។

សុត្ត​ន្ត​បិ​ដក​ អង្គុត​រ​​និ​កាយ តិក​​និ​បាត មហា​​វគ្គ ( បិ. ៤១ ទំ ២៤៣ ) ជន​ទាំង​ឡាយ​ណានិ​យាយ ( ទាំង​កំ​ហឹង ) ជា​អ្នក​ប្រ​កាន់​ខ្ជាប់​ ជា​អ្នក​លើក​តម្កើង​ខ្លួន ពោល​ទាក់​ទង​ដល់​អ​ន​រិយ​គុណ ជា​អ្នក​ស្វែង​រក​កំ​ហុស​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក តែង​ត្រេក​អរ​ចំ​ពោះ​ពាក្យ​ទុព្ភា​សិត សេច​ក្តី​ភ្លាំង​ភ្លាត់​ភាន់​ច្រ​ឡំ​នឹង​ការ​ផ្ចាញ់​សម្តី​នៃ​គ្នា​នឹង​គ្នា ឯ​អ​រិ​យ​​ជនមិន​ប្រ​ព្រឹត្ត​ការ​និ​យាយ​ដូច្នោះ​ឡើយ ។ បើ​អ​រិ​យជន

កិន្ទទ​សូត្រ នៅ​ក្នុង​បិដក​លេខ​ ២៩ ទំព័រ ៨២ ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​អំពី ទេវតាបញ្ហា​ ៥ខ មាន​សេចក្តី​ថា៖ ទេ​វ​តា​ទូល​សួរ​ថា៖ បុគ្គល​ឲ្យ​អ្វី​ ឈ្មោះ​ថា​ ឲ្យ​កម្លាំង​ ឲ្យ​អ្វី​ ឈ្មោះ​ថា​ ឲ្យ​ពណ៌​សម្បុរ ឲ្យ​អ្វី​ ឈ្មោះ​ថា​ ឲ្យ​សេច​ក្តី​សុខ ឲ្យ​អ្វី​ ឈ្មោះ​ថា​ ឲ្យ​ចក្ខុ មួយទៀត បុគ្គល​ណា​ឲ្យ​អ្វី​ ឈ្មោះ​ថា​ ឲ្យ​គ្រប់​យ៉ាង​ សូម​ព្រះ​អង្គ​សម្តែង​ប្រាប់​សេចក្តី​នោះ​ដល់​ខ្ញុំ​ព្រះ​អង្គ​ជា​អ្នក​សួរ​ ។ ព្រះ​មានព្រះ​ភាគ​ត្រាស់​តប​ថា៖

នៅ​ក្នុង​បិដក​លេខ​ ៣០ ទំព័រ​ ១១៨ ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​អំពី​ ការ​មិន​ជាប់​នៅក្នុង​រស មាន​សេច​ក្តី​ថា​៖ សាវត្ថី​និ​ទាន គ្រា​នោះ​ឯង​ ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ ទ្រង់​ស្បង់​ប្រ​ដាប់​បាត្រ​ និង​ចីវរ​ក្នុង​បុព្វ​ណ្ហ​សម័យ​ សេ្តច​ចូល​ទៅកាន់​លំនៅ​របស់​ឧទយ​​ព្រាហ្ម​ណ៍​អស់​វរៈ​ពី​រ​ដង​ ។ លំ​ដាប់​នោះឯង​ ឧ​ទយ​ព្រាហ្មណ៍​យក​បាយ​ដាក់​ពេញ​បាត្រ​ព្រះ​មាន​ព្រះ ភាគ ។ ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ ទ្រង់​ស្បង់​ប្រ​ដាប់​បាត្រ​និង​ចីវរក្នុង​បុព្វណ្ហ​សម័យ​ សេ្តច​ចូល​ទៅ​កាន់លំនៅ​របស់​ឧ​ទយ​ព្រាហ្មណ៍​ អស់​វរៈ​បីដង ។ ឧ​ទយ​ព្រាហ្មណ៍​ ក៏​យក​បាយ​ដាក់​ពេញ​បាត្រ​ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ជា​គម្រាប់​ពី​រ​ដង ។ ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ ទ្រង់​ស្បង់​ប្រ​ដាប់​បាត្រ​និង​ចីវរ​ ក្នុង​បុព្វ​ណ្ហ​សម័យ​ ស្តេច​ចូលទៅកាន់​លំនៅ​របស់ឧ​ទយ​ព្រាហ្មណ៍​ ជា​គម្រប់​បីដង ។ ឧទយ​ព្រាហ្មណ៍​ ក៏​យក​បាយ​ដាក់​ពេញ​បាត្រ​ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ជា​គម្រប់​បីដង ។ ហើយ​ពោល​ពាក្យ​នេះ​ និង​ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ថា ព្រះ​សមណគោតម នេះ​ជា​អ្នក​ជាប់​ចិត្ត​ក្នុង​រស​ ទើប​និមន្ត​មក​រឿយ​ៗ​ ។ ព្រះ​មាន​ព្រះភាគ​ត្រាស់​ថាៈ ភ្លៀង​បង្អុរ​ចុះ​រឿយៗ​ ជន​ទាំង​ឡាយ​ ក៏​ព្រោះពូជ​រឿយៗ អ្នក​ភ្ជួរ​រាស់​ទាំង​ឡាយ​ ភ្ជួរ​រាស់​ស្រែ​រឿយ​ៗ​ តែង​នាំ​ស្រូវ​ទៅ​កាន់​ដែន​ក៏​រឿយៗ ។ ស្មូម​ទាំង​ឡាយ​សូម​រឿយ​ៗ ម្ចាស់​ទាន​ទាំងឡាយ​ ក៏​ឲ្យ​រឿយ​ៗ លុះ​ម្ចាស់​ទាន​ទាំង​ឡាយ​ឲ្យ​រឿយ​ៗ​ហើយ រមែង​ទៅ​កាន់​ឋាន​សួគ៌​ក៏​រឿយ​ៗ​ ។ អ្នក​រូត​ទឹក​ដោះ​គោ​ទាំងឡាយ​ រូត​រឿយ​ៗ កូន​គោ​ក៏​ចូល​ទៅ​រក​មេ​គោ​រឿយ​ៗ អ្នក​ល្ងង់​ខ្លៅ​លំបាក​ផង ញាប់​ញ័រ​ផង​រឿយៗ តែង​ចូល​ទៅកាន់​គក៌ក៏​រឿង​ៗ​ ទាំង​កើត​ទាំង​ស្លាប់​ក៏​រឿយ​ៗ ។ គេ​នាំ​ទៅកាន់​ទី​ស្ម​សាន​ក៏​រឿយ​ៗ ចំណែក​អ្នក​មាន​បញ្ញា​ដូច​ជា​ផែន​ដី​ លុះ​បាន​នូវ​មគ្គ​ហើយ មិន​កើត​ក្នុង​ភព​ថ្មី​ទៀត​រឿយ​ៗ​ឡើយ ។ កាល​ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ ត្រាស់​យ៉ាង​នេះ​ហើយ ឧ​ទយ​ព្រាហ្មណ៍​បាន​ពោល​ពាក្យ​នេះ​ នឹង​ព្រះ​មានព្រះ​ភាគ​ថា បពិត្រ​ព្រះ​គោតម​ដ៏​ចម្រើន ច្បាស់​ពេក​ណាស់ បពិត្រ​ព្រះ​គោតម​ដ៏​ចម្រើន ច្បាស់​ពេក​ណាស់ ។ល។ សូម​ព្រះ​គោតម​ដ៏​ចម្រើន ចាំ​ទុក​នូវ​ខ្ញុំ​ព្រះ​អង្គ​ថា ជា​ឧ​បាសក​អ្នក​ដល់​នូវ​ព្រះ​រតនត្រ័យ​ជា​ទី​ពឹង​ ស្មើ​ដោយ​ជី​វិត​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​នេះ​ជា​ដើម​រៀង​ទៅ ។ ដក​ស្រង់​ពី​សៀវភៅ​ ទាន​យម​បុណ្យ​ រៀប​រៀង​ដោយ ភិក្ខុ​សីល​ប្បញ្ញោ​ ឆៃ​ សុផល្លី ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

វត្ថុ​ដែល​មិន​ដឹង​ថា​ឆ្អែត​ ១៦​ យ៉ាង​គឺ៖ ១. ម​ហា​​សមុទ្រ​សាគរ​ មិន​ឆ្អែត​ទៅ​ដោយ​ទឹក​ដែល​ហូរ​មក​អំពី​ទិស​ផ្សេង​ៗ ២. ភ្លើង​មិន​ឆ្អែត​ទៅ​ដោយ​អុស ៣. ព្រះ​រាជា​ មិន​ឆ្អែត​ទៅ​ដោយ​រាជ​សម្បត្តិ​ ៤. បុគ្គល​ពាល​ មិន​ឆ្អែត​ទៅ​ដោយ​បាប ៥. ស្រី្ត​មិន​ឆ្អែត​ដោយ​ វត្ថុ​ ៣​យ៉ាង​គឺ​ មេថុន​ធម្ម​ ១ គ្រឿង​ប្រ​ដាប់​កាយ ១ ការ​ប្រសូត​បុត្រ​ ១ ៦. ពួក​ព្រាហ្មណ៍​ មិន​ឆ្អែត​ទៅ​ដោយ​មន្ត​ទាំង​ឡាយ ៧. លោក​អ្នក​ពិនិត្យ​ពិ​ចារណា