សម្រេច​ព្រះនិព្វាន ក៏​ព្រោះ​ចិត្ត ពាក្យ​ថា សម្រេច​ព្រះនិព្វាន​ក៏​ព្រោះ​ចិត្ត​នោះ មាន​សេចក្ដី​ថា បុគ្គល​ដែល​បង្ហាត់​ចិត្ត​ដោយ​សមថវិធី និង​វិបស្សនា​វិធី​ដរាប​ដល់​កើត​បញ្ញា​ឃើញ​សភាវធម៌​តាម​ពិត មាន​ចិត្ត​មិន​បាន​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​តាម តណ្ហា មានះ ទិដ្ឋិ ធ្វើ​ចិត្ត​ឲ្យ​ស្រុត​ស្រក​ចាកកិលេស​ទាំង​តូច​ទាំង​ធំ រំលត់​កិលេស​ព្រម​ទាំង​កង​ទុក្ខ​ទាំង​អស់​លោក​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា​ដល់​ព្រះ​និព្វាន

ខេ​មា​ថេ​រី​គា​ថា ថ្ងៃ​មួយ​ព្រះ​នាង​ខេ​មា​ថេ​រី កំ​ពុង​អង្គុយ​សម្រាក​ពេល​ថ្ងៃ​ក្តោម​ម្លប់​ឈើ​មួយ​ដើម ។មារ​មាន​ចិត្ត​បាប ប្លែង​កាយ​ជា​ប្រុស​កម្លោះ​ចូល​ទៅ​រក​ ហើយ​បាន​ពោល​ពាក្យ​ទៅ​រក​ព្រះ​ាង​ខេ​មា​ថេ​រី​ដូច្នេះ​ថា៖ហៃ​នាង​ខេ​មា នាង​នៅ​ក្នុង​វ័យ ជាស្រី​មាន​រូប​ល្អ យើង​សោត​ក៏​នៅក្មេង​កម្លោះ នាង​ចូរ​មក យើង​នឹង​ត្រេក​ត្រ​អាល​ដោយ​តូរ្យ​តន្ត្រី​ប្រ​កប​ដោយ​អង្គ​ ៥ ។ ព្រះ​នាង​ខេ​មា​ថេ​រី បាន​ស្តាប់​ពាក្យ​នោះ​ហើយ

លាភបលិពោធ បច្ច័យ ៤ ឈ្មោះ​ថា លាភ សួរ​ថា បច្ច័យ ៤ នោះ​ ជា​បលិពោធ​បាន​យ៉ាង​ណា​ខ្លះ? ឆ្លើយ​ថា ក៏​ក្នុង​ទី​ដែល​ភិក្ខុ​មាន​បញ្ញា​ទៅ មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ​រមែង​ថ្វាយ​បច្ច័យ មាន​បរិវារ​ច្រើន (​ក្នុង​ទី​ដែល​ទាយក​និមន្ត​បុណ្យ)។ កាល​លោក​អនុមោទនា សម្ដែង​ធម៌​ដល់​មនុស្ស​ទាំង​នោះ រមែង​មិន​បាន​ឱកាស​បំពេញ​សមណធម៌។ តាំង​ពី​អរុណរះ​ឡើង​រហូត​ដល់​បឋមយាម នៅ​ច្រឡូក​ច្រឡំ​ជាមួយ​មនុស្ស

សតិរលឹកដឹងនូវធម៌ ក្នុងពេល​សតិសម្បជញ្ញៈ ជាប់​ជំពាក់​ក្នុង​រឿង​អ្នក​ណា ហើយ​យក​រឿង​របស់​អ្នក​នោះ ឯង​មក​និយាយ។ ថា​អ្នក​នេះ ល្អ​យ៉ាង​នេះ អ្នក​នោះ​អាក្រក់​យ៉ាង​នោះ ហាក់​ដូច​ជា អ្នក​នោះ​មានមែន​អ៊ីចឹង។ កាល​បើ​អប់រំ​បញ្ញាសម្មាទិដ្ឋិទល់​នឹង​សភាវៈ​រូបធម៌ និងមានធម៌យ៉ាង​ដូច្នេះ ហើយ នឹងបានសេចក្ដី​ស្ងប់ ព្រោះ​ថា​ធម៌​ទាំង​ឡាយ កាល​ណា បើ​មាន​ហេតុ​មាន​បច្ច័យ​យ៉ាង​ណា

ការ​វេរចង្ហាន់ ការ​វេរចង្ហាន់​ជាពិធីកម្ម​មួយ​ដ៏​ល្អ​ដែរ។ រាល់​ពេល​ធ្វើ​បុណ្យ​កុសល នៅ​វេលា​ថ្ងៃ​ជិត​ត្រង់​ពុទ្ធបរិស័ទ​តែង​ធ្វើ​ការ​វេរចង្ហាន់។ ការ​វេរចង្ហាន់​ទុក​ដូចជា​សុន្ទរកថា ទូល​ព្រះសង្ឃ​ឲ្យ​បាន​ជ្រាប និង តាំង​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​ក្នុងការ​បំពេញ​ទាន​នេះ។ ក្នុង​ការ​វេរ​នោះ មាន​ពាក្យ​ថា ប្រកប​ដោយ​ធម៌ បាន​មក​ដោយ​ធម៌ កើត​ឡើង​ដោយ​ធម៌។ បានសេចក្ដី​ថា​របស់​ដែល​បាន​យក​មក​ធ្វើ​ទាន​នេះ​

គន្ថបលិពោធ ការ​បរិហារបរិយត្តិ ឈ្មោះ​ថា គន្ថ ការ​បរិហារបរិយត្តិនោះ​រមែង​ជាកង្វល់​ដល់​ភិក្ខុ​ជានិច្ច ដោយ​កិច្ចមាន​ការ​ស្វាធ្យាយ​ជាដើម​ប៉ុណ្ណោះ មិន​ជា​កង្វល់​ដល់​ភិក្ខុ​ក្រៅ​នេះ (​ដែល​មិន​បាន​ខ្វល់ខ្វាយ) ទេ រឿង​ទាំង​នេះ (​ជានិទស្សនៈ) ក្នុង​សេចក្ដី​ដែល​គន្ថៈ​មិន​ជា​បលិពោធ សម្រាប់​ភិក្ខុ​អ្នក​មិន​ខ្វល់​ខ្វាយ។ បាន​ឮ​មក​ថា ព្រះទេវត្ថេរៈ​ដែល​ជា​មជ្ឈិមភាណកៈ (​អ្នក​សូត្រ​មជ្ឈិមនិកាយ)

ឧបាសកនិទ្ទេស សម្តែងអំពីនាមថា ឧបាសក និងធម៌របស់ឧបាសកផ្សេង ៗ មានសីលជាដើម ជនដែលមាននាមប្បញ្ញត្តិថា “ឧបាសក” នោះ ដោយហេតុដែលបានចូលទៅជិតដល់ព្រះរតនត្រ័យ ជាទីពឹងទីរឮកដូចពុទ្ធភាសិតដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់ត្រាស់សម្តែងចំពោះមហានាមសក្យរាជថា “ម្នាលមហានាម គ្រហស្តឯណាមួយ បានដល់ព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ ព្រះសង្ឃជាទីពឹងទីរឮក គ្រហស្តនោះឯង

ធាតុភាជនីយកថា បិដកលេខ ៧៧ ទំព័រ ២៣៦ ព្រះមហាគោតម ជាជិនស្រីប្រសើរ ទ្រង់និព្វានក្នុងនគរកុសិនារា ព្រះធាតុផ្សាយទៅក្នុងប្រទេសនោះ តាមចំណែក គឺព្រះធាតុមួយចំណែក បានទៅព្រះបាទអជាតសត្តុ មួយចំណែកបានទៅក្រុងវាសាលី មួយចំណែកបានទៅក្រុងកបិលព័ស្តុ មួយចំណែកបានទៅដែនអល្លកប្បកៈ មួយចំណែកបានទៅ ក្រុងរាមគ្រាម មួយចំណែកបានទៅ

កុរិធម្មចរិយា កាលតថាគតជាស្តេច ឈ្មោះធនញ្ជ័យ នៅក្នុងឥន្ទបត្តបុរីដ៏ឧត្តម ប្រកបដោយកុសលធម៌ ១០ ។ ព្រាហ្មណ៍ទាំងឡាយ នៅក្នុងដែនកាសិង្គៈ ចូលទៅរកតថាគត សូមដំរីដ៏ប្រសើររបស់តថាគត ជាដំរីនាំឲ្យបានទ្រព្យ ដែលគេសន្មតថា ជាសត្វមង្គល ដោយពាក្យថា ជនបទ ( នៃយើងខ្ញុំព្រះអង្គ ) មិនមានភ្លៀងទុរ្ភិក្ស អត់ឃ្លានខ្លាំងណាស់ សូមព្រះអង្គប្រទានដំរីប្រសើរ ដែលមានសម្បុរ