សេច​ក្ដី​ពិត​​ថា​​៖​ កាល​ដែល​​ព្រះ​បរម​សាស្ត្រា​ចារ្យ ​ទើប​​បាន​​ត្រាស់ ​ទ្រង់​​គង់​​ក្នុង​នគរ​រាជ​គ្រឹះ​ អស់​​ហេម​ពាន្ត​រ​ដូវ ទ្រង់​​មាន​​ព្រះភិក្ខុ​សង្ឃ​​អង្គ​អរ​ហន្ត​​ចំនួន​ ២០ ពាន់​អង្គ​ ជា​បរិវារ ទ្រង់​​យាត្រា​​​និវត្ត​​មកកាន់​​នគរកបិលពស្តុ​​វិញ មាន​​ព្រះ​ឧទា​យី​ ដែល​ព្រះ​បាទ​ស្រី​សុទ្ធោ​ទន៍ ឲ្យ​​ទៅ​និមន្ត​​នោះ​​ជា​​មគ្គុទ្ទេសក៏។ គ្រា​នោះ​ពួក​​ស្ដេច​​សក្យរាជ​​ព្រម​ព្រៀងគ្នា​​កំណត់​យក​​សួនច្បា​រ​ជា​​រមណីយ​ដ្ឋាន របស់​ដែន​​សក្កៈ ឈ្មោះ​​និគ្រោ​ធារាម​ថ្វាយ​​ជា​​អារាម​​ផ្ដាច់​​មក​​ចំពោះ​​ព្រះពុទ្ធ​​ជា​​ម្ចាស់​។​ ព្រះ​រាជា​​ទាំងឡាយ​​នោះ​​កាល​យាង​​ទៅ​​ធ្វើ​​បដិស​ណ្ឋារៈ​​ចំពោះ​​ព្រះ​បរម​គ្រូ​ ទ្រង់​តែង​តែ​​រុញ​​ពួក​​យុវ​ក្សត្រ​​ដែល​​ក្មេង​ៗ​​ជាង​​ព្រះពុទ្ធ​​ឲ្យ​​ចូល​ទៅ​​គង់​​ខាង​មុខ​ៗ ឯ​​ពួក​​ព្រឹទ្ធ​រាជ ក្រាញ​​នៅ​​តែ​​ខាង​ក្រោយ​ៗ ដោយ​​កិរិយា​​ពុំ​​ព្រម​ថ្វាយ​បង្គំ​ព្រះ​បរម​សាស្ដា​​។ ព្រះ​ភគវន្តា​ចារ្យ ទ្រង់​ជ្រាប​​អធ្យាស្រ័យ​​នៃ​ពួក​​ព្រះ​ញាតិ​ទាំង​នោះ ទើប​​ទ្រង់​ចូល​កាន់​ចតុ​ត្ថជ្ឈាន​​ហោះ​​ទៅកាន់​​អាកាសវេ​ហាស៍ ទ្រង់​សម្ដែង​​បាដិហារ្យ​​ជា​​គ្រឿង​​អស្ចារ្យ​ប្លែក​ៗ​។ ព្រះ​បាទ​សុទ្ធោទន​មហារាជ​ជា​​ពុទ្ធបិតា ទ្រង់​​ទស្សនា​​នូវ​ការ​​សេចក្ដី​​អស្ចារ្យ ទ្រង់​​ផ្គង​​ព្រះ​អញ្ជលី​​លើ​​ព្រះ​សិរសី​។ ​កាល​ព្រះចក្រី​​ថ្វាយ​បង្គំ​​ហើយ ឥត​​មាន​​ស្ដេច​ណា​មួយ​​ឡើយ​ដែល​​មិន​ថ្វាយ​បង្គំ​​សោះ​។ កាល​​ស្ដេច​ទាំង​នោះ​ថ្វាយ​បង្គំ​ហើយ​ ព្រះពុទ្ធជា​ម្ចាស់​ទ្រង់​​ចុះ​អំពី​​អាកាស​​មក​គង់​​លើ​ព្រះ​បវរ​ពុទ្ធអាសន៍ កណ្ដាល​​ញាតិ​​សមាគម​។ ​លំដាប់នោះ​​មហា​មេឃ​ក៏​​បង្អុរ​​មក​​នូវ​ភ្លៀង​បោក្ខរព័ស៌​​ដ៏​អស្ចារ្យ គឺ​ថា​​ជន​ណា​​ចង់​ទទឹក​​ទើប​​ទទឹក ជន​ណា​​ពុំ​ចង់​​ទទឹក​​ក៏​ឥត​​ទទឹក​​ទឹក​​ឡើយ​។ ប្រជាជន​​ទាំងអស់​​បាន​ឃើញ​​ភ្លៀង​នោះ​ប្រឹ​ង​​តែ​ស្ងើច​​ប្រឹង​តែ​​សរ​សើរ​​ថា​ ៖ ឱ! អ​ស្ចារ្យ​ណា​ស់​តើ​ហ្ន៎! ឱ!​​ចម្លែក​​ប្លែក​​ត្រកាល​​ណាស់​​តើហ្ន៎!​ ឱ!​​អានុ​ភាព​​នៃ​​ព្រះ​ពុទ្ធ​អើយ​ ធំ​​អ្វី​មាល្បា​យ​ម៉េ្លះ​ហ្ន៎​ ។ព្រះ​បរមសាស្ដា​​ទ្រង់​​មាន​​ព្រះ​ពុទ្ធដីកា​​ថា​៖ មិន​មែន​​តែ​​ឥឡូវ​នេះ​​ទេ ពី​បុព្វេ​​គឺ​​កាល​តថា​គត​ជា​​ពោធិ​សត្វ​​ក៏​ម​ហាមេ​ឃ​បង្អុរ​​ភ្លៀង​បោក្ខរ​ព័ស៌​​មាន​សភាព​​យ៉ាង​​នេះ​​ក្នុង​ញាតិ​​សមា​គម​​ដែរ​​។ អានសាច់រឿងលំអិតដូចតទៅនេះ (ចុចទីនេះ) ស្តាប់សំឡេងអាន (ចុចទីនេះ) ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

គ្រា​នោះ​ ព្រះ​សម្ពុទ្ធ​ ព្រះ​នាម​សុមនៈ​ គង់​នៅ​ក្នុង​ក្រុង​ឈ្មោះ​តគ្គរា ខ្ញុំ​បាន​យក​ផ្លែ​គុយ​ ទៅ​ថ្វាយ​ព្រះ​សយម្ភូ​។​

នេះ​ជា​ការ​សម្តែង​របស់​លោកគ្រូអគ្គបណ្ឌិត​ ប៊ុត សាវង្ស តប​នឹង​​ចម្ងល់​មួយ​​ចំនួន​របស់​​ពុទ្ធសាសនិកជន.. សូម​សន្តាប់​ដូច​ត​ទៅ៖ មើលវីដេអូមិនឃើញ សូមចុចទីនេះ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

បពិត្រ​ព្រះ​ដ៏​មាន​បុណ្យ​ដ៏​ចម្រើន​ កិរិយា​ល្ងង់​ខ្លៅ​មិន​ដឹង​ ព្រះ​អង្គ​ពោល​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា​ អវិជ្ជា​ បពិត្រ​ព្រះ​ដ៏​មាន​បុណ្យ​ដ៏​ចម្រើន​ អវិជ្ជា​នោះ​តើ​ដូច​ម្តេច​? បុគ្គល​ដែល​លុះ​ក្នុង​អំណាច​នៃ​អវិជ្ជា​ មាន​ដោយ​ហេតុ​ប៉ុន្មាន​យ៉ាង​ ។ ម្នាល​ភិក្ខុ​ សេចក្តី​ល្ងង់​ពុំ​ដឹង​​ច្បាស់​ក្នុង​កង​ទុក្ខ​ឯណា​មែន​ពិត​ សេចក្តីល្ងង់​ពុំ​ដឹង​ច្បាស់​ក្នុង​សភាវៈ​ គឺ​តណ្ហា​ ជា​ទី​ប្រជុំ​បណ្តាល​ឲ្យ​កើត​ឡើង​នូវ​កង​ទុក្ខ​ឯណា​មែន​ពិត​..

ព្រះ​បរម​សាស្តា ​កាល​​ទ្រង់​​គង់​​ប្រថាប់​​នៅ​​ជេតពន​មហា​វិហារ ទ្រង់​​ប្រារព្វ​​ភិក្ខុ​​មួយ​​អង្គ ដែល​​ជា​​អ្នក​​ចិញ្ចឹម​​មាតា​​បិតា ត្រាស់​​នូវ​​ព្រះ​​ធម៌​​ទេសនា​​នេះ​​ថា កោ នុ មំ ឧសុនា វិជ្ឈិ ដូច្នេះ​​ជា​​ដើម​ ។ ដូច​​បាន​​ស្តាប់​​មក ក្នុង​ក្រុង​​សាវត្ថី មាន​​កុល​បុត្រ​​ម្នាក់ ជា​បុត្រ​​តែ​មួយ​​ក្នុង​ត្រកូល​សេដ្ឋី ដែល​​មាន​​សម្បត្តិ​ ១៨​​កោដិ។ កុល​បុត្រ​នោះ​​ជា​ទី​ស្រឡាញ់ ជា​ទី​​ចម្រើន​​ចិត្ត​​នៃ​មាតា​​បិតា​​ដ៏​​ក្រៃ​លែង។

ដែល​ហៅ​ថា​ " អ្នក​ធំ​ " តើ​ " ធំ​ " យ៉ាង​ណា​? អ្នកធំ​ពិត ចិត្ត​មុទិ​តា​ វាចា​សុន្ទរ៍​ អ្នកធំ​ពិត ចិត្ត​បុណ្យ​ ព្រះ​គុណ​ក្រៃ​ អ្នកធំ​ពិត ចិត្ត​រុង​រោចន៍​ ដូច​ចរណៃ​ អ្នក​ធំ​ពិត​ ចិត្ត​ថ្លៃ​ សម្តី​ទន់​ ។ អ្នកធំ​ពិត ចិត្ត​ក្លា​ហាន​​ បាន​ជម្នះ​ អ្នកធំ​ពិត ចិត្ត​លះ​ វិសេស​លន់ អ្នកធំ​ពិត ចិត្ត​ត្រ​ជាក់​ ចេះ​អត់​ធន់​ អ្នកធំ​ពិត ចិត្ត​ធ្ងន់​ មន្ត​ព្រះ​ព្រហ្ម​ ។

មេរៀនបាលីវេយ្យាករណ៍ បង្រៀន​ដោយ​លោក​គ្រូ​អាចារ្យ​ ប្រាក់​ ឃុន​ ដែល​បាន​បង្រៀន​តាម​លំដាប់​លំដោយ​តាម​ខ្សែ​អាត់​លេខ​រៀង​ដូច​ត​ទៅ​។ សូម​ស្តាប់​ដោយ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ដូច​ត​ទៅ​នេះ​៖

មនោបុព្វង្គមា ​ធម្មា ​មនោសេដ្ឋា ​មនោមយា​ មនសា ​ចេ ​បស​ន្នេន ​ភាសតី ​វា ​ករោតិ ​វា​ តតោ​ នំ ​សុខ​មន្វេតិ ​ឆាយាវ ​អនុបាយិនី ​។ ទង្វើ​អ្វី​ៗ​មាន​ចិត្ត​ជា​ប្រធាន ​មាន​ចិត្ត​ជា​ធំ កើត​ចេញ​ពី​ចិត្ត បើ​មាន​ចិត្ត​ស្អាត​ស្អំ ទោះនិយាយ​ឬ​ធ្វើ​អ្វី​ក៏​ដោយ សេចក្តី​សុខ

បណ្តា​ព្រះ​អដ្ឋក​ថាចារ្យ​ទាំង​ឡាយ​ ដែល​បាន​រចនា​គម្ពីរ​អដ្ឋ​កថា ​ដីកា ​អនុ​ដីកា​ដើម្បី​ពន្យល់​ព្រះ​បាលីដែល​ជា​ពុទ្ធ​វចនៈ ​ជាឧត្តម​ប្រយោជន៍​ដល់​វេនេយ្យ​ជន​ទាំង​ឡាយ ​ព្រះ​ធម្ម​​បាល​ត្ថេរក៏ជា​ព្រះអាចារ្យ​មួយ​អង្គ​ដ៏ឆ្នើម ​ដែល​មានគុណសម្បត្តិ