កូន​ជា​ទី​ស្រឡាញ់! កូន​គួរ​ប្រយ័ត្ន​ពាក្យ​និយាយ​របស់​អ្នក​ដទៃ ដោយ​ចំពោះ​ពាក្យ​ផ្អែម​ល្ហែម ។ ទឹក​អំពៅ ទឹក​ត្នោត​ដែល​មាន​រស​ផ្អែម កាល​បើ​ទុក​យូរ​ទៅ ហើយ​ត្រូវ​ផ្សំ​នឹង​មេ​ផង​ក៏​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ទឹក​ស្រវឹង យ៉ាង​ណា​មិញ ពាក្យ​សម្តី​ផ្អែម​ល្ហែម​របស់​មនុស្ស​ខ្លះ ក៏​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ស្រវឹង​បាន យ៉ាង​នោះ​ដែរ ។ កាល​បើ​ស្រវឹង​ហើយ ក៏​ធ្វើ​ឲ្យ​វង្វេង​ភ្លេច​ខ្លួន បាត់​បង់​ស្មារតី ខូច​ប្រក្រតី​ដែល​ធ្លាប់​តែ​រាប​សា រហូត​ដល់​មាន​ពេល​ខ្លះ​ត្រូវ​អស់​មាស អស់​ប្រាក់​ទៀត​ផង ព្រោះ​ជឿ​ពាក្យ​ផ្អែម​ល្ហែមរបស់គេ ។ ចូរ​កូន​ពិចារណ​ឲ្យ​បាន​ល្អ អ្នក​ណា​ៗ មក​និយាយ​ផ្អែម​ល្ហែម លើក​តម្កើង​កូន ថា​កូន​ល្អ​យ៉ាង​នេះ ពូកែ​យ៉ាងនេះ​កូន​ត្រូវ​តែ​ប្រយ័ត្ន​ឲ្យ​មែន​ទែន កុំ​ប្រញាប់​ស៊ី​ជោរ​រីក​រាយ​សប្បាយ​ភ្លេច​ខ្លួន​ឲ្យ​សោះ បើ​កូន​មិន​ស្រវឹង​នឹង​ពាក្យ​ផ្អែម​ល្ហែម​របស់​អ្នក​ដទៃ​ទេ កូន​នឹង​មិន​ក្តៅ​ក្រហាយ​ស្តាយ​ក្រោយ​ឡើយ ។ត្រី​ដែល​ស្លាប់​ទៅ​ហើយ មួយ​ចំណែក​នោះ ព្រោះ​ត្រូវ​គេ​បញ្ឆោត​ដោយ​នុយ ដោយ​លំនៅ​ឋាន​ជា​ដើម បើ​វា​មិន​ទាក់​ចិត្តជាប់​នឹង​គ្រឿង​បញ្ឆោត​ទេ វាក៏​មិន​ស្លាប់​ដែរ​ក្នុង​រឿង​នេះ​កូន​ត្រូវ​តែ​ចេះ​ប្រយ័ត្ន​នឹង​អ្វីៗ គ្រប់​យ៉ាង​ មិន​ចំពោះ​តែ​ពាក្យ​សម្តី​ផ្អែម​ល្ហែម​របស់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ​ឡើយ​ពោល​គឺ​ប្រយ័ត្ន​ចំពោះ​គ្រឿង​បោក​បញ្ឆោត​ក្នុងលោក​កុំ​ឲ្យ​ស្លាប់​ដូច​ត្រី​ដែល​ចាប់​នុយ​នោះ ។ កូន​អើយ ប្រយ័ត្ន​គឺ​ជា​ស្មារតី ប្រយ័ត្ន​នឹងអ្វី​គឺ​ល្អ ទាំង​អស់ កូន​ត្រូវ​ចាំ​ពាក្យ​ក្នុង​សៀវភៅ​កូន​មាស​ឪពុក​ថាៈ ភ្លេច​អ្វី​ភ្លេច​បាន​ តែ​បើ​ភ្លេច​ប្រាណ ឈាន​ធ្លាក់​រណ្តៅ បើ​បាន​ជា​ភ្លាត់ មិន​ទាន់​ធ្លាក់​ជ្រៅ ប្រឹង​ឡើង​ណា​ពៅ​ កុំ​នៅ​នាំ​ជ្រុល ។ ខូច​អ្វី​មិន​គ្រោះ តែ​បើ​ខូច​ឈ្មោះ មិន​ងាយ​ជួស​ជុល កូន​ត្រូវ​ប្រយ័ត្ន កុំ​ងប់​ងុល កាម​ជា​គ្រឿង​ពុល​ ខូច​អស់​ទាំង​ខ្លួន ។ ខូច​ខ្លួន​ខូច​ឈ្មោះ ខូច​នេះ​ពេញ​គ្រោះ រស់​លែង​ស៊ប់​សួន តែ​ទោះ​យ៉ាង​ណា កុំ​ឲ្យ​ខូច​ផ្ទួន ត្រូវ​ប្រឹង​កែ​ខ្លួន​ កុំ​ចោល​អាត្មា ។ ចោល​អ្វី​ចោល​បាន តែ​កុំ​ចោល​ប្រាណ ក្នុង​វដ្ត​សង្សារ ព្រោះ​តែ​លោក​នេះ ឥត​មាន​នរណា ជួយ​ស្រង់​អាត្មា ក្រៅ​ពី​ខ្លួន​ឡើយ ។ កូន​ត្រូវ​រក្សា ការ​ពារ​អាត្មា ឲ្យ​បាន​ដល់​ត្រើយ​ ដោយ​ការ​ប្រយ័ត្ន និង​មិន​កន្តើយ ប្រយ័ត្ន​ហ្នឹង​ហើយ ជា​ព្រះ​ក្នុង​ខ្លួន ។ ប្រយ័ត្ន​ជា​ម្តាយ ញ៉ាំង​គុណ​ទាំង​ឡាយ ឲ្យ​កើត​មាំ​មួន អត់​ធន់​ជា​ឪ រក្សា​គ្រង​ស្ងួន គុណ​ធម៌​ក្នុង​ខ្លួន​ ដូច​ខែ​ខាង​ខ្នើត ។ ខន្តីដូច​ថ្នាំ លេប​ជា​ប្រចាំ រស​ជាតិ​ល្វីង​ឆើត លំបាក​ទ្រាំ​ណាស់ លុះ​ដល់​ផល​កើត រស​ជាតិ​ល្វីង​ឆើត​ មាន​គុណ​គាប់​ហោង ។ អត្ថបទ​នេះ​ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅៈ ពាក្យ​ពេចន៍ ម៉ែឪ រៀប​ររៀង​ដោយៈ អគ្គបណ្ឌិត ធម្មាចារ្យ ប៊ុត សាវង្ស វាយ​អត្ថបទ​ដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

ចាលាសូត្រ បិដកលេខ ៣០ ទំព័រ ១២ សាវត្ថីនិទាន ។ គ្រានោះ ចាលាភិក្ខុនី ស្លៀក​ដណ្តប់​ក្នុង​បុព្វណ្ហ​សម័យ។អង្គុយ​សម្រាក​ក្នុង​វេលាថ្ងៃ​ ក្រោម​ម្លប់​ឈើ​មួយ ។ គ្រានោះ​មារមាន​ចិត្ត​បាប ចូល​ទៅ​រក​ចាលា​ភិក្ខុនី ។ លុះ​ចូល​ទៅ​ដល់​ហើយ បាន​ពោល​ពាក្យនេះ​នឹងចាលាភិក្ខុនី ថា ម្នាល​ភិក្ខុនី នាង​មិន​គាប់​ចិត្ត នឹង​អ្វី ។ ម្នាល​អាវុសោ យើង​មិន​គាប់​ចិត្ត នឹង​ជាតិ ។

ធម្មបទគាថា បណ្ឌិត​វគ្គទី ៦ បិដកលេខ ៥២ ទំព័រ ៣៧ និធីនំវ បវត្តារំ យំ បស្សេ វជ្ជទស្សិនំ និគ្គយ្ហវាទឹ មេធាវឹ តាទិសំ បណ្ឌិតំ ភជេ តាទិសំ ភជមានស្ស សេយ្យោ ហោតិ ន បាបិយោ ។ បុគ្គល​គួរ​ឃើញ​នូវ​អ្នក​ប្រាជ្ញ​ណា ដែល​ជាអ្នក​ពោល​សង្កត់​សង្កិន ចង្អុល​ប្រាប់​ទោស ថា​ដូច​ជា​បុគ្គល​អ្នក​ប្រាប់​កំណប់​ទ្រព្យ​ឲ្យ​ដូច្នោះ គួរ​គប់​អ្នក​ប្រាជ្ញ​បែប​នោះ​ដែល​ជា​បណ្ឌិត

ធម្មបទគាថា អរហន្តវគ្គទី ៧ បិដកលេខ ៥២ ទំព័រ ៤០ គតទ្ធិនោ វិសោកស្ស វិប្បមុត្តស្ស សព្វធិ សព្វគន្ថប្បហីនស្ស បរិឡាហោ ន វិជ្ជតិ ។ សេចក្តី​ក្តៅ​ក្រហាយ រមែង​មិន​មាន​ដល់​អ្នក​ដែល​មាន​ផ្លូវ​ឆ្ងាយ បាន​ទៅ​ដល់​ហើយ មិន​មាន​សេចក្តី​សោក រួច​ស្រឡះ​ចាក​ធម៌ទាំង​ពួង (មាន​ខន្ធជាដើម) មាន​កិលេស​ជា​គ្រឿង​ចាក់​ស្រែ​ទាំង​ពួង​លះ​បង់​ហើយ ។ ឧយ្យុញ្ចន្តិ សតីមន្តោ ន និកេតេ រមន្តិ តេ

ធម្មបទគាថា អត្តវគ្គទី ១២ បិដកលេខ ៥២ ទំព័រ ៥៥ អត្តានញ្ចេ បិយំ ជញ្ញា រក្ខេយ្យ នំ សុរក្ខិតំ តិណ្ណំ អញ្ញតរំ យាមំ បដិជគ្គេយ្យ បណ្ឌិតោ ។ បើ​បណ្ឌិត​ដឹង​ថា ខ្លួន​ជាទី​ស្រឡាញ់ គួរ​រក្សាខ្លួន​នោះ​ឲ្យ​ល្អ​គួរ​ស្ងួន គ្រង​ខ្លួន​ទុក​ក្នុង​វ័យ​ទាំង​ ៣ វ័យ​ណាមួយ ។ អត្តានមេវ បឋមំ បដិរូបេ និវេសយេ អថញ្ញមនុសាសេយ្យ ន កិលិស្សេយ្ស បណ្ឌិតោ ។ បណ្ឌិត គួរ​តម្កល់​ខ្លួន​ទុក ក្នុង​គុណ​ដ៏​សម​គួរ​ជាមុន​សិន​ហើយ​

កសិសូត្រ បិដកលេខ ៣០ ទំព័រ ១១៥ ខ្ញុំ​បាន​ស្តាប់​មក យ៉ាង​នេះ ។ សម័យ​មួយ ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​គង់​នៅ​ក្នុង​ព្រាហ្មណ​គ្រាម ឈ្មោះ​ឯក​នាលា ក្នុង​ទក្ខិណាគិរិជនបទ នាដែនមគធៈ ។ សម័យ​នោះ​ឯង កសិភារទ្វាជ​ព្រាហ្មណ៍​បាន​តាក់​តែង​នង្គ័លប្រមាណ ៥០០ ក្នុង​វេលា​ដែល​ព្រោះ​ស្រូវ ។ លំដាប់​នោះ​ឯង ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ទ្រង់​ស្បង់​ប្រដាប់​បាត្រ​និង​ចីវរ ក្នុង​បុព្វេណ្ហសម័យ

សុភាសិតសូត្រ បិដកលេខ ៣០ ទំព័រ ១៥៩ សាវត្ថីនិទាន​។ ក្នុង​ទី​នោះ​ឯង ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ ទ្រង់​ត្រាស់​ហៅ​ភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ​មក​ថា ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ ។ ភិក្ខុ​ទាំង​នោះ​ទទួល​ព្រះភាគ​ត្រាស់​ដូច្នេះ​ថា ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ​វាចា​ប្រកប​ដោយ​អង្គ​៤ ឈ្មោះ​ថា​សុភាសិត មិនមែន​ទុព្ភាសិត​ទេ ជា​វាចា​មិន​មាន ទោស​ផង ដែល​អ្នក​ប្រាជ្ញ​មិន​តិះ​ដៀល​ផង ។

ធម្មបទគាថា ជរាវគ្គទី ១១ បិដកលេខ ៥២ ទំព័រ ៥២ កោ នុ ហាសោ កិមានន្ទោ និច្ចំ បជ្ជលិតេ សតិ អន្ធការេន ឳនទ្ធា បទីបំ ន គវេសថ ។ កាល​បើ​លោក​សន្និវាស ត្រូវ​ភ្លើង​មាន​រាគៈ ជា​ដើម​ឆេះ​ទ្រលោម​ជានិច្ច ម្តេច​ក៏​សើច ម្តេច​ក៏​ត្រេកត្រអាល អ្នក​ទាំង​ឡាយ​ត្រូវ​ងងឹត គឺ​អវិជ្ជា​រូប​រឹត​ហើយ (ម្តេច​ឡើយ) ក៏​មិន​ស្វែង​រក​ប្រទីប​គឺ​ប្រាជ្ញា (ដើម្បី​កម្ចាត់​នូវ​សេចក្តី​ងងឹត​នោះ​ចេញ) ។ បស្ស ចិត្តកតំ ពិម្ពំ អរុកាយំ សមុស្សិតំ

សម្បទា​មាន​ ៤ យ៉ាង យើង​ត្រូវ​តែ​មាន​ការងារ​ធ្វើ​ទៅ​តាម​កម្លាំង​របស់​យើង ដូច​ព្រះ​សម្មាសម្ពុទ្ធ​ទ្រង់​សម្ដែង​នូវ​សម្បទា ៤ យ៉ាង សម្រាប់​គ្រហស្ថ​យើង​អ្នក​គ្រប់​គ្រង​ផ្ទះ ឲ្យ​មាន​ការប្រតិបត្តិ ដើម្បី​សេចក្ដី​សុខ​ចម្រើន​កើត​សុភមង្គល​ក្នុង​គ្រួសារ​របស់​យើង​គឺ៖ ១- ឧដ្ឋានសម្បទា ២- អារក្ខសម្បទា ៣- សមជីវិតា ៤- កល្យាណមិត្តតា សេចក្ដីអធិប្បាយ