images/articles/1458/Untitled-1-Recovered.jpg
ភ្លើងនរកបច្ចុប្បន្ន
ផ្សាយ : ២២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
ភ្លើងនរកបច្ចុប្បន្ន
ការសំដែងអំពីនរក ឬ ក៏ស្ថានសួគ៍ មិនមែនមានតែក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាទេ ក្នុងសាសនាដទៃក៏មាននិយាយដែរ ប៉ុន្តែអ្នកគោរពបូជាសាសនាភាគច្រើន តែងប្រកាន់ថា នរកមានតែនៅក្នុងលោកខាងមុខឯណោះទេ ប៉ុន្តែមិនបានសិក្សាឲ្យយល់ចូលចិត្តថា ក្នុងលោកនៃជីវិតសព្វថ្ងៃនេះឯង ឋានសួគ៌ក៏មាន ឋាននរកក៏មានដែរ។ នៅក្នុងអាទិត្តបរិយាយសូត្រ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ត្រាស់សម្ដែងថា
images/articles/519/Untitled-1.jpg
សេចក្តីស្រវឹង ៣
ផ្សាយ : ២២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
មទ សេចក្តីស្រវឹង ៣
តយោ មទា សេចក្តីស្រវឹង ៣ យ៉ាង គឺ៖
១. អារោគ្យមទោ ស្រវឹងដោយការមិនមានរោគ
២. យោព្វនមទោ ស្រវឹងដោយវ័យ
៣. ជាតិមទោ ស្រវឹងដោយជាតិត្រកូល
[ ក្នុងអដ្ឋកថា៖ ជីវិត មទោ ស្រវឹងក្នុងជីវិត ]
( បិដកលេខ ១៩ ទំព័រ ១៤៤ )
អធិប្បាយ
បទថា មទា ប្រែថា ប្រព្រឹត្តទៅដោយអំណាចនៃអាការស្រវឹង ។ ក្នុងសេចក្តីស្រវឹងទាំងនោះ ការមានមានះយ៉ាងនេះថា អញជាមនុស្សដែលមិនមានរោគ តាំងពី ៦០ ឬ ៧០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ សូម្បីតែចំណិតផ្លែសម៉ក៏អញមិនដែលទំពាស៊ី ចំណែកជនដទៃដើរនិយាយយ៉ាងនេះថា ទីឯណោះ ត្រូវរោគបៀតបៀន អ្នកទាំងឡាយ ចូរលេបថ្នាំ ជនណាហ្ន៎ ឈ្មោះថា មិនមានរោគដូចជាអាត្មាអញសោត ដូច្នេះ ឈ្មោះថា ស្រវឹងដោយការមិនមានរោគ ។
ការនៅក្នុងវ័យកំលោះក្រមុំ ហើយមានមានះយ៉ាងនេះថា ពួកយើងនឹងធ្វើបុណ្យក្នុងវ័យចាស់ជរា ពេលនេះពួកយើងជាកំលោះក្រមុំនៅឡើយ ដូច្នេះ ឈ្មោះថា ស្រវឹងក្នុងវ័យជាកំលោះក្រមុំ ។
ការមានមានះយ៉ាងនេះថា អាត្មាអញរស់នៅយូរហើយ នឹងរស់នៅយូរអង្វែងតទៅទៀត រស់នៅជាសុខមកហើយ កំពុងរស់នៅជាសុខ នឹងរស់នៅជាសុខ ( តទៅទៀត ) ដូច្នេះ ឈ្មោះថា ស្រវឹងក្នុងជីវិត ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/522/Untitled-1.jpg
ធម៌ ៤០ យ៉ាងនាំសត្វទៅកាន់ស្ថានសួគ៌
ផ្សាយ : ២២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គលប្រកបដោយធម៌ ៤០ យ៉ាងនេះ នឹងទៅកើតឯស្ថានសួគ៌ ដូចជាគេនាំយកទៅតម្កល់ទុក។
ធម៌ ៤០ យ៉ាងតើអ្វីខ្លះ?
ធម៌ ៤០ យ៉ាងនោះគឺ៖
images/articles/523/Untitled-1.jpg
អនិសង្សសីល ៥
ផ្សាយ : ២២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
បញ្ចសីលសមាទានិយត្ថេរាបទាន ក្នុងបិដកលេខ ៧២ ទំព័រ១៧៣។
គ្រានោះ ខ្ញុំកើតជាបុរសអ្នកស៊ីឈ្នួល ក្នុងក្រុងចន្ទវតី ខ្ញុំរវល់តែនឹងការងាររបស់ជនដទៃ មិនបាននូវបព្វជា្ជ។
ខ្ញុំគិតថា បុគ្គលទាំងឡាយ ដែលត្រូវងងឹតធំបិទបាំងហើយរមែងឆេះដោយភ្លើង ៣ យ៉ាង អញគប្បីគេចចេញដោយឧបាយណាហ្ន៍។ អញជាមនុស្សកំព្រា ធ្វើនូវការឈ្នួល ទាំងទេយ្យធម៌ក៏មិនមាន បើដូច្នោះគួរតែអញរក្សាសីល ៥ ឲ្យពេញលេញ។
មានព្រះថេរៈមួយ អង្គឈ្មោះ និសភៈ ជាសាវ័ករបស់ព្រះមុនី ព្រះនាម អនោមទស្សី ខ្ញុំក៏ចូលទៅរក ព្រះថេរៈអង្គនោះ ហើយទទួលនូវសិក្ខាបទទាំង ៥ ក្នុងសម័យនោះ អាយុ (របស់សត្វ) មានប្រមាណមួយសែនឆ្នាំ ខ្ញុំរក្សាសីល ៥ ឲ្យបរិបូណ៍ អស់កាលប៉ុណ្ណោះដែរ។
លុះមរណកាលមកដល់ព្រមហើយ ទេវតាទាំងឡាយលួងលោមខ្ញុំថា នែ អ្នកនិទុ៍ក្ខ រថដែលទឹមដោយសេះ ១ ពាន់នេះ មកប្រាកដដល់អ្នកហើយ។ កាលបើចិត្តជាខាងក្រោយ កំពុងប្រព្រឹត្តទៅ ខ្ញុំបានរំលឹកនូវសីលរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានទៅកាន់ឋានតាវត្តឹង្ស ដោយសារអំពើដែលខ្ញុំធ្វើល្អហើយនោះ។
ខ្ញុំបានជាធំជាងទេវតាសោយរាជ្យ មានពួកស្រីអប្សរចោមរោម សោយសេចក្តីសុខដ៏ជាទិព្វអស់ ៣០ ដង។ ខ្ញុំបានជាស្តេចចក្រពត្តិ អស់ ៧៥ ដង បានសោយរាជ្យប្រទេសដ៏ធំទូលាយ រាប់បានមួយអសង្ខេយ្យជាតិ។
ខ្ញុំចុត្យចាកទេវលោក ត្រូវកុសលមួយដាស់តឿន ក៏មកកើតក្នុងត្រកូលមហាសាលដ៏ស្តុកស្តម្ភ ក្នុងក្រុងសាវត្ថី ។ កាលសាសនារបស់ព្រះជិនស្រី កំពុងរុងរឿង មាតានិងបិតារបស់ខ្ញុំបាន ទទួលនូវសិក្ខាបទទាំង ៥ ក្នុងកាលជិតចូលវស្សា។ ខ្ញុំបានទទួលសីលជាមួយ (និងមាតា) ហើយបានដល់នូវអរហត្ត។ ខ្ញុំមានអាយុ ៥ ឆ្នាំអំពីកំណើត បានដល់នូវអរហត្ត ព្រះពុទ្ធមានចក្ខុ ទ្រង់ជ្រាបនូវគុណ (របស់ខ្ញុំ) ហើយទ្រង់ឲ្យឧបសម្បទាជាភិក្ខុដល់ខ្ញុំ។
ខ្ញុំរក្សានូវសិក្ខាបទទាំង ៥ ពេញលេញ ខ្ញុំមិនដែលទៅកាន់កំណើត អសុរកាយអស់កប្ប នឹងប្រមាណមិនបានអំពីភទ្ទកប្បនេះ។ ខ្ញុំនោះបានទទួលនូវយស ព្រោះហេតុនៃសីលទាំងនោះ ខ្ញុំកាលសម្តែងនូវកោដិនៃកប្ប គប្បីសម្តែងជាឯកទេស (មួយចំណែកៗ)។ ខ្ញុំរក្សាសីលទាំង ៥ ហើយបាននូវត្រៃហេតុ គឺខ្ញុំជាអ្នកមាន អាយុវែង ១ មានទ្រព្យច្រើន ១ មានប្រាជ្ញាមោះមុត ១ ។
មួយទៀត ខ្ញុំសម្តែងនូវភាពជាខ្លួនជាបុរសដ៏ក្រៃលែងជាងជនទាំងពួង អន្ទោលទៅក្នុងភពតូច និងភពធំ ហើយតែងបាននូវឋានៈទាំងនុះ។ សាវ័កទាំងឡាយ របស់ព្រះជិនស្រីកាលប្រព្រឹត្ត ក្នុងសីលនឹងប្រមាណមិនបាន បើលោកនៅត្រេកអរ ក្នុងភព តើនឹងបានផលដូចម្តេចទៅ។
សីល ៥ ដែលខ្ញុំជាអ្នកស៊ីឈ្នួលគេ មានព្យាយាមប្រព្រឹត្តល្អហើយ ខ្ញុំបានរួចចាកចំណងទាំងពួង ក្នុងថ្ងៃនេះដោយសារសីលនោះ។ ក្នុងកប្បប្រមាណមិនបាន អំពីកប្បនេះ ព្រោះហេតុដែលខ្ញុំរក្សាសីល ៥ ខ្ញុំមិនដែលស្គាល់ទុគ្គតិ នេះជាផលនៃសីល ៥ ។ បដិសម្ភិទា ៤ វិមោក្ខ ៨ និងអភិញ្ញា ៦ នេះខ្ញុំបានធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់ហើយទាំងសាសនា របស់ព្រះពុទ្ធ ខ្ញុំក៏បានប្រតិបត្តិហើយ។
បានឮថា ព្រះបញ្ចសីលសមាទានិយត្ថេរមានអាយុ បានសម្តែងនូវគាថាទាំងនេះ ដោយប្រការដូច្នេះ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ “ឃរាវាសធម៌”រៀបរៀងដោយ មុនីកោសល្យ នៅ-ហៃឡុន ៕
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/539/Untitled-1.jpg
សារៈសំខាន់នៃគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក
ផ្សាយ : ២២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់មុននឹងចូលបរិនិព្វានត្រូវបានព្រះអានន្ទទូលសួរថា "បពិត្រព្រះអង្គទ្រង់ចម្រើន ! ក្រោយពីព្រះអង្គ បរិនិព្វានទៅហើយ
images/articles/542/ertw34t-1.png
វិថីជំនឿព្រះពុទ្ធសាសនា
ផ្សាយ : ២២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
ពាក្យប្រាមប្រៀនរបស់ ព្រះពុទ្ធសាសនា ជាគោលការណ៍ពិត ស្ថិតនៅស្រាប់តាមច្បាប់ធម្មជាតិដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ទ្រង់បានរកឃើញមិនមែន ព្រះអង្គប្រឌិតផលិតសាងឡើងដោយខ្លួនឯង
images/articles/550/woe-1.png
ចក្រវាលវិជ្ជា
ផ្សាយ : ២២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
ចក្រវាលវិជ្ជា ជាវិជ្ជាមួយនិយាយអំពីដើមកំណើតនៃចក្រវាឡ ។ បណ្តាប្រជាជនដែលបាន ដល់នូវសេចក្តីចម្រើនខ្លះហើយ បាននាំគ្នាយកចិត្តទុកដាក់នឹងប្រស្នានេះ ហើយរបៀបរៀបចំនៃការកសាងចក្រវាឡ ក៏បែបផ្សេងៗគ្នា សឹងប្រព្រឹត្តទៅតាមជំនឿរបស់ប្រជាជនក្នុងសម័យ
images/articles/956/Untitled-1.jpg
មនុស្សបង្កើតព្រះជាម្ចាស់
ផ្សាយ : ២២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
ក្នុងចិត្តរបស់មនុស្សមានការគិតដែលកប់ជ្រៅ (រហូតយើងមិនទាំងដឹងថាវាមានថែមទៀតផង) ២ ប្រការគឺៈ
១. គំនិតដែលត្រូវការការពារខ្លួនឯង
២. គំនិតដែលចង់រក្សាខ្លួនឯង ។
តាមរយៈការគិតចង់ការពារខ្លួនឯងនេះ ទើបមនុស្សបានបង្កើតព្រះឡើងមក ដើម្បីឲ្យខ្លួនបានពឹងពាក់អាស្រ័យនិងជួយការពារខ្លួន ឲ្យរួចចាកផុតពីទុក្ខភ័យ និងដើម្បីភាពរឹងមាំរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ ប្រដូចទៅនឹងទារកដែលត្រូវពឹងពាក់អាស្រ័យមាតាបិតារបស់ខ្លួនដូច្នោះដែរ ។
រីឯគំនិតនៅក្នុងប្រការទីពីរដែលគិតចង់រក្សាខ្លួនឯងនោះ មនុស្សបានបង្កើតនូវផ្នត់គំនិតថា មានវិញ្ញាណឬអាត្ម័នដែលមិនចេះស្លាប់ (អមតៈ) មានជីវិតនៅអស់កាលជានិច្ច ដោយអាស្រ័យហេតុមានអវិជ្ជា ភាពទន់ខ្សោយ ការភ័យខ្លាច និងចំណង់នេះឯង ទើបមនុស្សត្រូវការវត្ថុទាំង ២ យ៉ាងនេះ មកជួយលួងលោមចិត្ត និងបានចងចិត្តជាប់ជាមួយវត្ថុទាំង ២នេះ យ៉ាងរឹងមាំរហូតងើបមុខលែងរួច ។
ឱវាទទូន្មានរបស់ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ មិនគាំទ្រឲ្យមានអវិជ្ជា ភាពទន់ជ្រាយ ការភ័យខ្លាច និងចំណង់ទាំងនេះឡើយ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ គឺមានគោលបំណងដើម្បីដឹកនាំមនុស្ស ឲ្យបានយល់ច្បាស់នូវសេចក្តីពិត ដោយការកម្ចាត់និងបំផ្លាញនូវសភាវៈទាំងនេះ ប្រភេទជីកឫសដកគល់ចោលតែម្តង ។
តាមគោលការណ៍របស់ព្រះពុទ្ធសាសនា គំនិតដែលថាមានព្រះជាម្ចាស់និងមានអត្តានេះ ជាគំនិតដែលខុស (មិច្ឆាទិដ្ឋិ) និងសោះសូន្យទទេឥតប្រយោជន៍ ទោះបីថាផ្នត់គំនិតទាំងនេះ បានវិវឌ្ឍក្លាយមកជាទ្រឹស្តីហើយក្តី តែក៏សុទ្ធតែជាការស្រមើស្រមៃដែលល្អិតសុខុម និងពិបាកក្នុងការកែប្រែ ។
ផ្នត់គំនិតទាំងនេះ បានកប់ជ្រៅទៅក្នុងចិត្តរបស់មនុស្ស ជាអ្វីដែលមនុស្សមានភាពស្និទស្នាលជាមួយ រហូតលែងត្រូវការចង់ដឹង ចង់ឮ និងចង់យល់នូវទ្រឹស្តីទាំងឡាយណា ដែលផ្ទុយទៅនឹងគំនិតទាំងនេះ ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ " ព្រះពុទ្ធទ្រង់បង្រៀនអ្វី "
បែ្រសម្រួលដោយ លីន កុសល
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/961/Untitled-1.jpg
ប្តីប្រពន្ធ (បទពិចារណា)
ផ្សាយ : ២២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
ប្តីប្រពន្ធ ជាបុគ្គលដែលជិតស្និទ្ធនឹងគ្នាជាទីបំផុត ដូចខ្លួនតែមួយអ៊ីចឹង អាចនិយាយបានថា ចិត្តមួយថ្លើមមួយ ឬបេះដូងតែមួយ ។ បើប្តីប្រពន្ធបានគ្នាជាមនុស្សល្អ ក៏ជាមិត្តស្លាប់រស់នឹងគ្នាបាន តែបើប្តី ឬប្រពន្ធជាមនុស្សអាក្រក់វិញនោះ ក៏នឹងក្លាយជាមនុស្សដែលគួរឲ្យខ្លាចក្រៃលែង ព្រោះដេកនៅជាមួយគ្នា ។
images/articles/958/Untitled-1.jpg
ទឹកចិត្តមានតម្លៃជាងទឹកប្រាក់
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
កូនជាទីស្រឡាញ់
កាលកូនទៅបម្រើការរាជការ ឬទៅធ្វើការស៊ីឈ្នួលគេ គឺកូនធ្វើការអ្វីក៏ដោយ ចូរកូនធ្វើឲ្យពេញដៃពេញជើង ប្រឹងប្រែងឲ្យអស់សមត្ថភាព ឲ្យសមនឹងតម្លៃប្រាក់ខែ ឬតម្លៃឈ្នួល ។ ប្រសិនបើកូនធ្វើឲ្យលើសជាងប្រាក់ខែ ឬតម្លៃឈ្នួលនោះគឺរឹតតែល្អ ។
កុំធ្វើការគ្រាន់តែ ដើម្បីឲ្យបានប្រាក់តែម៉្យាង កុំគិតត្រឹមតែឲ្យការងារហើយស្រេចតែ
images/articles/957/Untitled-1.jpg
អាហារតាមទ្រឹស្តីព្រះពុទ្ធសាសនា
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
តាមគោលការណ៍របស់ព្រះពុទ្ធសាសនា អាហារមាន ៤ ប្រភេទ ក្នុងលក្ខណៈដែលជាមូលហេតុឬជាបច្ច័យ ដែលចាំបាច់សម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវិតនិងការបន្តនូវដំណើរជាប់មិនដាច់ (វិលវល់កើតស្លាប់) ជាពពួកសត្វទាំងឡាយគឺ
១. អាហារគឺវត្ថុទូទៅ (កពលិង្ការោហារ)
២. អាហារគឺការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងអាយតនៈខាងក្នុង (រួមទាំងចិត្ត) ជាមួយអាយតនៈខាងក្រៅ (ផស្សាហារ)
images/articles/962/Untitled-1.jpg
ទុក្ខរបស់សត្វលោក
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
ទុក្ខរបស់សត្វតិរច្ឆាននៅត្រង់ការស្រេកឃ្លាន បើស្វែងរកបានបរិភោគហើយ ក៏ល្មមគ្រប់គ្រាន់ ម៉្យាងទៀត ទុក្ខរបស់សត្វតិរច្ឆានគឺមានភ័យក្នុងជីវិត ដ្បិតខ្លួនត្រូវជាចំណីនៃសត្វដទៃ និងមានភ័យពីធម្មជាតិ ។
មនុស្សយើង មិនមែនមានទុក្ខត្រឹមតែការស្រេកឃ្លាន ព្រោះមិនមានអាហារបរិភោគតែប៉ុណ្ណោះឡើយ ពិតណាស់ការស្រេកឃ្លាន ជាទុក្ខដ៏ក្រៃលែង ប៉ុន្តែកាលបើមានអាហារ
images/articles/963/Untitled-1.jpg
រក្សាសម្តី
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
កូនជាទីស្រឡាញ់
ពាក្យនិយាយជាការសំខាន់ម៉្យាងរបស់មនុស្សយើង កូនត្រូវប្រយ័ត្ន ២ យ៉ាង៖
១. មុននិយាយ
២. និយាយរួចហើយ
មុននិយាយ កូនត្រូវគិតមុខគិតក្រោយឲ្យបានល្អ និងកាលនិយាយរួចហើយ កូនត្រូវរក្សាពាក្យនិយាយ ។
ពាក្យដែលយើងនិយាយចេញទៅហើយ គឺជាចៅហ្វាយរបស់យើងណា៎កូន នឹងបង្គាប់ឲ្យយើងត្រូវតែធ្វើតាម ដូចជាទទួលពាក្យអ្វីពីអ្នកដទៃ គឺត្រូវធ្វើឲ្យបានទៅតាមសន្យា
images/articles/969/Untitled-1.jpg
ម៉ែឪ (បទពិចារណា)
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
ម៉ែឪ ជាបុគ្គលដែលមាននូវព្រះគុណយ៉ាងក្រៃលែងលើកូនប្រុសស្រី ។ សូម្បីថាគាត់មិនបានបំពេញតួនាទីរបស់ម៉ែឪ ដោយសព្វគ្រប់យ៉ាងក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែកូនជូននូវប្រយោជន៍ផ្សេងៗដល់គាត់ កុំសម្តែងអាការៈស្អប់ខ្ពើម មើលងាយ មើលថោក ឬផ្ចាញ់ផ្ចាលនិយាយបញ្ចើចបញ្ចើគាត់ឲ្យសោះ ត្រូវយកល្អមកឲ្យឈ្នះនូវអ្វី ដែលមិនល្អវិញ នោះគឺតួនាទីខ្លួនជាកូនល្អ ដូចជាៈ
images/articles/970/Untitled-1.jpg
កូន (បទពិចារណា)
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
កូនជាខ្សែលោហិត ដែលមិនងាយកាត់ដាច់បានឡើយ បើអ្នកណាបានកូនល្អដែលហៅថា អតិជាតបុត្រ អ្នកនោះគឺជាអ្នកមានបុណ្យខ្ពស់ ត្រូវសប្បាយក្នុងរឿងកូនអស់មួយជាតិ តែបើបានកូនមិនល្អវិញ ក៏គួរយកអស់កម្លាំងកាយចិត្ត សតិបញ្ញាមកដោះស្រាយអប់រំ ទូន្មានប្រៀនប្រដោះ ។
មានម៉ែឪច្រើនណាស់ ដែលមិនពូកែចិញ្ចឹមកូន គឺច្រើនតែបណ្តោយតាមចិត្តកូនទៅក្នុងផ្លូវដែលខុស ដូចកូនខ្ជិលជាដើម មិនដាស់តឿន មិនដាក់ទោស.. ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយចុះ កូនអាក្រក់ក្នុងលោកបានជាមានទៅហើយ ច្រើនទៀតផង សូម្បីតែមាតាបិតា ជាមនុស្សល្អ មធ្យ័ត ប្រយ័ត្នប្រយែង និងយកចិត្តទុកដាក់អប់រំយ៉ាងពេញទំហឹងក៏ដោយ ។ នេះជាឧបនិស្ស័យអាក្រក់របស់កូន មកជួបនឹងម៉ែឪដែលខ្វះបុណ្យ ឬព្រោះជាប់កម្មពៀរពីជាតិមុនមក ។ ត្រូវដោះស្រាយដោយការយល់អំពីរឿងជីវិត ត្រូវឲ្យមានគុណធម៌ប្រចាំចិត្ត ស្ងប់រម្ងាប់ ត្រជាក់ និងគ្មានបញ្ហា ។
ទាំងអស់គ្នាត្រូវតែចាំថា បើចង់ល្អត្រូវឲ្យលះ បើចង់ឈ្នះត្រូវឲ្យទ្រាំ ជីវិតកើតមកដើម្បីតស៊ូដោះស្រាយបញ្ហា និងជាពិសេសត្រូវឲ្យចេះល្មមនឹងអ្វីដែលមាន កុំចង់បានរបស់ដែលអត់ អស់ចំណង់តណ្ហាឈ្នះទុក្ខទាំងពួង ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ " បទពិចារណា "
រៀបរៀងដោយលោកគ្រូអគ្គបណ្ឌិតធម្មាចារ្យ ប៊ុត-សាវង្ស ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/972/Untitled-1.jpg
ទុក្ខព្រោះចង់ឲ្យដូចគេ (បទពិចារណា)
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
បើក្នុងលោកនេះ គ្រប់គ្នាបានអ្វីៗតាមដែលចង់ តាមដែលសង្ឃឹមនោះ មុខតែមិនមានអ្នកណាក្រឡើយ ហើយក៏មិនមានអ្នកណាខកចិត្តខុសសង្ឃឹមដែរ ព្រោះអ្នកណាៗក៏ចង់មានបាន ចង់សុខ និងចង់សមតាមបំណងដែលសង្ឃឹមទៅគ្រប់យ៉ាង ។
ប៉ុន្តែ ព្រោះអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង មិនបានប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងនោះ ទើបបានជាមានមនុស្សក្រ ត្រូវមានទុក្ខ និងត្រូវខកចិត្ត ។
images/articles/976/Untitled-1.jpg
ការសេពគប់មិត្ត
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
អំពីការងារសេពគប់មិត្ត មិនសេពគប់នឹងបាបមិត្ត បើសេពគប់ ត្រូវសេពជាមួយបណ្ឌិត ប៉ុន្តែសូមប្រយ័ត្នកុំឲ្យបាបមិត្តក្លាយជាសត្រូវ បើនៅតែមានសូមចៀសឲ្យឆ្ងាយ បើចៀសមិនផុតត្រូវមានស្មារតីគ្រប់ពេល ។ ត្រូវរៀនឲ្យស្គាល់មនុស្សដែលមិនមែនជាមិត្ត គ្រាន់តែជាមិត្តប្លម ការងារនេះសំខាន់ណាស់ កុំប្រហែសឲ្យសោះ មនុស្សដូចម្តេចទើបជាមិត្តពិតប្រាកដ ព្រោះមនុស្សខ្លះជាមិត្តក្នុងរោងស្រាខ្លះទាល់តែមានការពឹងពាក់ទើបមករាក់ទាក់ហៅយើងថាមិត្តៗ មនុស្សខ្លះយើងហៅថាសម្លាញ់ចំពោះមុខ ប៉ុន្តែក្រោយខ្នងចងអាឃាតព្យាបាទ ច្រណែន ចង់ឲ្យយើងវិនាសទ្រព្យ គាប់ចិត្តនិងយើងធ្លាក់បុណ្យស័ក្តិ ។
បុគ្គលដែលជាមិត្តគិតយកតែប្រយោជន៍ខ្លួន១ បុគ្គលដែលជាមិត្តល្អតែសម្តី១ បុគ្គលដែលនិយាយចាក់បណ្តោយឲ្យគាប់ចិត្ត១ បុគ្គលដែលជាសម្លាញ់ក្នុងផ្លូវវិនាស១ បុគ្គលទាំង៤ ពួកនេះ យើងត្រូវដឹងថា មិនមែនជាមិត្តពិតប្រាកដទេ គ្រាន់តែជាមិត្តប្លម ហើយគប្បីចៀសវាងឲ្យឆ្ងាយ ដូចជាអ្នកដំណើរចៀសវាងផ្លូវដែលប្រកបដោយភ័យដូច្នោះ ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ "មនុស្សនិងការងារ "
រៀបរៀងដោយ លោកគ្រូអគ្គបណ្ឌិត ប៊ុត សាវង្ស ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/983/Untitled-1.jpg
ទោសនៃកាមគុណ
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣
កាលគ្រាព្រះសម្មាសម្ពុទ្ឋ ទ្រង់គង់នៅក្នុងវត្តជេតពន ដែលជាអារាមរបស់អនាថបិណ្ឌិកសេដ្ឋី ក្នុងក្រុងសាវត្ថី ទ្រង់សម្តែងពីទង្វើរបស់ នាងបុរាណទុតិយិកា (ភរិយាមុន) ដល់ភិក្ខុមួយអង្គដែលលះបង់កាលប្រព្រិត្តធម៏ ទើបទ្រង់លើកជាតកមកតំណាលដូចតទៅ៖
កាលកន្លងទៅ នៅក្នុងដែនដីមគធៈមានប្រើសព្រៃជ្រៅមួយចេញមកពីរកស៊ីនៅតាមព្រៃជ្រៅ ក្នុងពេលនោះបានប្រទះឃើញប្រើសញីមួយអាស្រ័យនៅទីនោះ ក៏កើតមានចិត្តប្រតិពទ្ឋ័ចំពោះនាងប្រើសនោះជាខ្លាំងទើបសម្រេចចិត្តបែកចេញពីហ្វូងរបស់ខ្លួនដើម្បីដើរតាមហ្វូងរបស់ប្រើសញីនោះវិញ។
ប្រើសញីដឹងថាប្រើសព្រៃឈ្មោលនេះមិនសូវស្គាល់តំបន់ជាយព្រៃនេះទេ ទើបនាងជាប្រើសញីនោះបានដាស់តឿនអោយគេវិលត្រឡប់ទៅព្រៃជ្រៅរបស់ខ្លួនវិញ តែប្រើសឈ្មោលនោះនៅតែចចេសមិនព្រមស្តាប់ហើយក៏ចេះតែដើរតាមនាងជាប្រើសញីរហូតដល់ជើងភ្នំមួយ។
រំពេចនោះប្រើសញីបានធំក្លិនចម្លែកដូចជាមានព្រានព្រៃនៅក្បែនោះ ទើបនាងថយមកនៅពីក្រោយប្រើសឈ្មោលព្រៃនោះវិញ ដើម្បីសម្លឹងមើលនាយមើលអាយដែលនៅជុំវិញខ្លួន ។ ព្រានដែលកំពុងតែលាក់ខ្លួន នៅពេលឃើញប្រើសទាំងពីរនោះដើរចូលមកជិតដល់ហើយ គេក៏ងើបចេញពីកន្លែងពួន រួចទាញធ្នូបាញ់តម្រង់ទៅរកប្រើសព្រៃឈ្មោលនោះយ៉ាងលឿន។ ពេលនោះ ប្រើសព្រៃឈ្មោលនោះមិនបានដឹងខ្លូនជាមុន ក៏ត្រូវព្រួញចាក់ទម្លុះដងខ្លួន ដេកដូលដោយក្តីឈឺផ្សាជាខ្លាំង។
ចំណែកឯប្រើសញីនោះវិញ កាលបើឃើញប្រើសព្រៃឈ្មោលនោះត្រូវព្រួញដូច្នោះ នាងប្រើសញីនោះគិតតែពីបោលរត់គេចយករួចតែខ្លួន ដោយមិនបានខ្វល់ពីប្រើសឈ្មោលនោះឡើយ។ កាលគ្រានោះ ព្រះតថាគតបានកើតជាទេវតា ដែលអាស្រ័យនៅតាមជើងភ្នំនោះ ដោយបានឃើញហេតុកាណ៏នោះទាំងអស់ ទើបព្រះអង្គតិះទៀនដល់ប្រើសព្រៃឈ្មោលនោះថា ៖
« អ្នកគួរណាតែ មានជីវិតរស់នៅដើម្បីតបស្នងគុណមាតាបិតា បែរជាមកត្រូវបាត់បង់ជិវិត ព្រោះតែកាមគុណ និងក្លាយមកជាអាហាររបស់ព្រានព្រៃទៅវិញ »
ក្នុងកាលក្រោយមក ប្រើសព្រៃឈ្មោល និង ប្រើសញីនោះបានមកកើតជាប្តីប្រពន្ធនឹងគ្នា រីឯ ទេវតាអង្គនោះ បានមកជាតថាគត។
វាយអត្ថបទ ដោយឧបាសក ទី វ៉េងណៃ ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
