Reading Article
Public date : 28, Jul 2019 (13,880 Read)
សត្វលោកស្រលាញ់ ជីវិតខ្លួន
|
|
|
សត្វលោកស្រលាញ់ ជីវិតខ្លួន
ពាក្យថា សត្វលោក ចែកចេញជាពីរស័ព្ទគឺ៖ សត្វ ជាស័ព្ទមួយ, លោក ជាស័ព្ទមួយ។ សត្ត ឬ សត្វ ( ជាភាសាបាលី ឬសំស្ក្រឹត ) ប្រែជាភាសាខ្មែរ បានដល់បុគ្គលអ្នកជាប់ជំពាក់ក្នុងអារម្មណ៍ ក្នុងបំណងក្នុងជីវិតខ្លួនប្រាណ។ បើយោលទៅតាមន័យសេចក្ដី ពាក្យថា សត្វ សំដៅដល់សត្វមានជីវិត ៖ ក្សត្រិយ៍ក្ដី, ព្រាហ្មណ៍ក្ដី, វេស្សក្ដី, សុទ្ទៈក្ដី, គ្រហស្ថក្ដី, បព្វជិតក្ដី, ទេវតាក្ដី, មនុស្សក្ដី, តិរច្ឆានក្ដីរួមហៅថា សត្វ។ លោក ( ជាភាសាបាលី ឬសំស្ក្រឹត ) ប្រែជាភាសាខ្មែរបានដល់សភាវធម៍ដែលកើតឡើងហើយ តែងវិនាសទៅវិញជារឿយៗ ឬដែលបាត់ៗ ឃើញៗ គឺកើតមានហើយវិនាសបាត់ទៅហើយក៏កើតឡើងតាមកាលសម័យ។ បើយោលទៅតាមន័យសេចក្ដី ពាក្យថា លោក សំដៅដល់ ៖ អបាយលោក មនុស្សលោកទេវលោក ខន្ធលោក ធាតុលោក អាយតនលោក។ លោក ជាទីអាស្រ័យនៅ នៃសត្វតិរច្ឆានក្ដី អសុរកាយក្ដី ប្រេតក្ដី នរកក្ដី ចាត់ថាជាអបាយ ព្រោះជាភូមិឋាននៃសេចក្ដីវិនាស សូន្យចាកសេចក្ដីចម្រើន មិនអាចសាងបុណ្យ កុសលបានរកសេចក្ដីសុខគ្មានមានតែទុក្ខទារុណកម្មដែលកើតពីអកុសលវិបាក ជាបច្ច័យ។ មនុស្សលោក ជាទីអាស្រ័យនៃមនុស្ស ដែលចែកចេញទៅជាប្រទេស ជាតិ ភូមិឋាន ផ្សេងៗដោយឡែកពីគ្នា។ ទេវលោក លោកជាទីអាស្រ័យនៅនៃពពួកទេវតា មានភូមិឋានប្រាំមួយជាន់មាន ៖ ចាតុម្មហារាជិកា , តាវតិង្សា , យាមាតុសិតា , និម្មានរតី , បរនិម្មិតវសវត្តី។ ភូមិឋានជាទីអាស្រ័យនៅនៃរូបព្រហ្មដប់ប្រាំមួយជាប់មាន ៖ ព្រហ្មបារិសជ្ជា , ព្រហ្មបុរោហិតា , មហាព្រហ្មា , បរិត្តាភា , អប្បមាណាភា , អភស្សរា , បរិត្តាសុភា , អប្បមាណាសុភា , សុភកិណ្ហា , វេហប្ផលា , អសញ្ញិសត្តាអវេហា , អតប្បា , សុទស្សា , សុទស្សី , អកនិដ្ឋកា។ លោកជាទីអាស្រ័យនៅ នៃអរូបព្រហ្មបួនគឺ៖ អាកាសនញ្ចាយតនៈ , វិញ្ញាណញ្ចាយតនៈ , អាកិញ្ចញ្ញាតនៈ , នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនៈ។ នរកប្រេត , តិរច្ឆាន , អសុរកាយក្ដី , មនុស្សក្ដី , ទេវតាក្ដី , ព្រហ្មមានរូប , ព្រហ្មឥតរូបក្ដី មានភូមិឋានជាទីកើតអាស្រ័យនៅខុសប្លែកពីគ្នា សូម្បីតែរូបរាងកាយក៏ផ្សេងៗគ្នាដែរ។ ទាំងនេះអាស្រ័យកម្ម ជាកុសល ជាអកុសល ដែលសត្វលោកបានធ្វើ ហើយកម្មនោះបានវិចិត្រតាក់តែងមក ដូចជាសត្វកើតក្នុងអបាយលោក ឬយមលោក កើតបានដោយអកុសលវិបាក ជាផលនៃអកុសលចិត្តទាំងដប់ពីរ មានលោភមូលចិត្តប្រាំបី ទោសមូលចិត្តពីរ មោហមូលចិត្តពីរ។ អកុសលមូលចិត្ត ទាំងដប់ពីរនេះ មានអកុសលចេតសិកកើតរូមជាមួយគ្នា ជួយជាកម្លាំង ឲ្យប្រព្រឹត្តអកុសលកម្មបទទាំងដប់ប្រការ ប្រកបដោយកម្លាំងចិត្តខ្លាំងក្លា ត្រេកអរសប្បាយរីករាយខ្លះ មានកម្លាំងចិត្តខ្សោយស្មើៗ ធ្វើនូវបាបកម្ម ដោយចេតនាខ្លួនឯងខ្លះ ដោយតាមគេបបួលណែនាំខ្លះ ដូច្នេះទើបកើតក្នុងភពឋាន មានខ្លួនប្រាណខុសដោយឡែកពីគ្នា ទាំងបានទទួលទារុណកម្មផ្សេងៗគ្នាដូច្នេះដែរ។ លោកជាទីអាស្រ័យនៅនៃមនុស្សក្ដី ទេវតាក្ដី ឬថាកំណើតមនុស្ស កំណើតទេវតា កើតបានដោយកាមាវចរកុសលចិត្តប្រាំបី ដែលមានកុសលចេតសិកកើតជាមួយ បំពេញនូវកុសលកម្មបថដប់ ទៅតាមកម្លាំងនិងចេតនាចិត្តរៀងៗខ្លួន។ ពួកព្រហ្មមានរូប កើតបានដោយរូបាវចរកុសលឈានប្រាំព្រហ្មឥតរូប កើតបានដោយអរូបាវចរកុសលឈានបួន។ សត្វក្នុងអបាយលោកក្ដី មនុស្សលោកក្ដី ទេវលោកក្ដី ព្រហ្មលោកក្ដីរួមមកហៅថា សត្វលោក ព្រោះជាអ្នកជាប់ជំពាក់ក្នុងអារម្មណ៍ស្មើដូចគ្នា។ បានដល់ចិត្តថ្ពក់ជាប់ ប្រកាន់មាំប្រកាន់ខ្ជាប់ខ្លួនទៅលើអារម្មណ៍មាន៖ រូប សម្លេង ក្លិន រស ផោដ្ឋព្វៈ ជាប់ជំពាក់ត្រេកត្រអាល ចំពោះភព ភូមិឋាន ទ្រព្យសម្បត្តិ យសសក្ដិ អំណាចតំណែង នាទីជីវិតរបស់ខ្លួន។ សូម្បីតែពពួកសត្វ ដែលកើតក្នុងអបាយភូមិ ក៏គង់មានការប្រកាន់សោកស្ដាយចំពោះជីវិតរបស់ខ្លួន ដោយមានការខកខូចតូចចិត្ត ត្បិតជាអំពើអកុសលដែលខ្លួនបានធ្វើហើយ នាំឲ្យសោយទុក្ខវេទនាដូច្នេះ។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ជីវិតកថា ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
