ព្យាបាទ គឺ​ ជំនិត​គិត​ប៉ង​ឲ្យ​គេ​វិនាស​នូវ​ប្រយោជន៍​ និង​សេចក្ដី​សុខ វា​ធ្វើ​ឲ្យ​ចិត្ត​ក្ដៅ​ងំ ដូច​យក​ភ្លើង​មក​បង្កាត់​ត្រង់​ដើម​ទ្រូង​របស់​ខ្លួន​ឯង ទម្លាយ​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត ធ្វើ​ឲ្យ​ចិត្ត​ខ្ទេចខ្ទាំ​គ្រាំគ្រា។ ពេល​ខ្លះ​អ្នក​ដែល​យើង​គិត​ដោយ​គំនិត​ព្យាបាទ​នោះ គេ​មិន​ទាំង​បាន​ដឹង​រឿង​អ្វី​ផង គឺ​យើង​ក្ដៅ​ក្រហាយ​ដោយ​គំនុំ ឬ​ដោយ​ការ​ច្រណែន​ទៅ​តែ​ម្នាក់​ឯង។ បើ​យើង​ចាប់​ភ្លើង​គប់​ក្រវែង​ទៅ​រក​អ្នក​ដទៃ ភ្លើង​រមែង​ឆេះ​ដៃ​យើង​មុន ហើយ​បើ​ក្រវែង​ទៅ​គេ​មិន​ត្រូវ​ទេ​ភ្លើង​នោះ​ឯង និង​បាន​ឆេះ​ចំពោះ​យើង​តែ​ម្ខាង​ប៉ុណ្ណោះ។ព្រះធម៌​ បាន​ទូន្មាន​យើង​ឲ្យ​លះ​ព្យាបាទ​ដោយ​មេត្តា​ពោល​គឺ​ឲ្យ​មាន​បំណង​ល្អ ប្រាថ្នា​ល្អ​ចំពោះ​អ្នក​ដទៃ និង​ឲ្យ​មាន​ខ្លួន​ឯង​ជា​ឧបមា។ សូម្បី​យើង​មិន​ឲ្យ​ទុក្ខ​ដល់​គេ​ទេ​តែ​គ្រប់​គ្នា ក៏​មាន​ទុក្ខ​ស្រេច​តាម​សភាព​របស់​ខ្លួន​ម្នាក់​ៗ​ជា​ធម្មតា​ទៅ​ហើយ ដូច​ជា​ខ្លួន​យើង​អ៊ីងចឹង​ដែរ ដែល​ចេះ​តែមាន​ទុក្ខ រឿង​នេះ រឿង​នោះ ទាំង​ដែល​មិន​ដែល​មិន​មាន​អ្នក​ណា​មក​ធ្វើ​ទុក្ខ​នោះ​ៗ​ឲ្យ​យើង​ផង។ ដកស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ ៤៨ធម្មទស្សន៍ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

បុគ្គល​ដែល​ជា​មិត្ត​ល្អ​តែ​សំដី មាន​លក្ខណៈ​ ៤ យ៉ាង​ដែរ​គឺ​៖ ១- អតីតេន​ បដិសន្ថរតិ មិត្តទទួល​រាក់​ទាក់​ដោយ​របស់​អស់​ទៅ​ហើយ មនុស្ស​ប្រភេទ​ល្អ​តែ​មាត់ តែ​ចិត្ត​មិន​ប្រាកដ​ឃ្លាង​ឃ្លោត​ពុត​ត្បុត និយាយ​បោក​ប្រាស់​បញ្ឆោត មនុស្ស​ពួក​នេះ​ចេះ​សង្គ្រោះ​យើង​ចំពោះ​តែ​របស់​ដែល​យើង​អស់​ទៅ​ហើយ​តែ​ប៉ណ្ណោះ​យ៉ាង​នេះ​ថា << ទាល់​តែ​ថ្ងៃ​ហ្នឹង​បានសម្លាញ់ឯង​មក ម្សិល​ម្ង៉ៃ​ម៉េច​ក៏​មិន​មក ខ្ញុំ​ខំ​តែ​រៀប​ចំ​ទុក​ដាក់​ស្រូវ​អង្ករ​ ផ្លែដូង​ផ្លែ​ខ្នុរ រើស​សុទ្ធ​តែ​សម្រាំង​ៗ​ល្អៗ ទុក​ឲ្យ​សម្លាញ់​ឯង​ហ្នឹង​ណា៎ ហើយ​ម៉េច​ក៏​មិនឆាប់​មក ចំ​ជា​ស៊យ​មែន​សម្លាញ់​ឯង​នេះ ព្រោះ​ចៃដន្យ​អី ទើប​តែ​ម្សិលមិញ​ហ្នឹង គេ​ចេះ​តែ​មក​អង្វរ​សួរ​រក​ទិញ​ពេក គ្នា​ក៏​លក់​អស់​ទៅ >>។ ២- អនាគតេន បដិសន្ថរតិ មិត្ត​ទទួល​រាក់​ទាក់​ដោយ​របស់​ដែល​មិន​ទាន់​មាន​មក មនុស្ស​របៀប​នេះ តែង​តែ​សន្យា​ថា​នឹង​ឲ្យ ប៉ុន្តែ​គេ​ចេះ​មាន​ល្បិច​លេប​ពាក្យ​លេប​សម្ដី គេ​មិន​បាន​ឲ្យ​តម្លៃ​ជីវិត​របស់​គេ​នៅ​លើ​ការងារ​រក្សា​ពាក្យ​សម្ដី​ឡើយ មិន​មែន​បាន​សេចក្ដី​ថា គេ​មិន​ស្រលាញ់​ខ្លួន​របស់​គេ​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​នេះ​គឺ​មក​ពី​អំពើ​ខ្វះ​ការ​ចេះ​ដឹង​របស់​គេ​ហ្នឹង​ឯង មនុស្ស​នេះ​យក​ជា​ការ​ពុំ​បាន​ឡើយ ខ្មោច​កណ្ដុល​ប្រសើរ​ជាង​មនុស្ស​និយាយ​កុហក​បោកប្រាស់ បើ​យើង​យក​វា​ទៅ​កប់​ក្នុង​ដី​ចំការ។ ៣- និរត្ថតេន សង្គណ្ហាតិ សង្គ្រោះ​ដោយ​អំពើ​មិន​ជា​ប្រយោជន៍ មនុស្ស​ល្អ​តែ​សម្ដី និយាយ​អ្វីៗ​យក​គាប់​យក​គួរ ប៉ុន្តែ​ខ្លឹម​សារ​ចាញ់​ក្អាត់​យំ​តាម​វាល​ស្រែ​សន្ទូង ស្រូវ​បែក​គុម្ព វា​ឭ​រងំ​ពី​រោះ​ជាង ព្រោះ​ថា​មនុស្ស​របៀប​នេះ បើ​គេ​នៅ​លើ​ផ្ទះ រួច​ហើយ​យើង​ក៏​ទៅដល់ គេ​ហៅ​យើង​ពាក្យ​រាក់ទាក់​ដូច្នេះ​ថា << យីអើ! សម្លាញ់​ទេតើ ចូរឡើង​មក​សម្លាញ់ ចូរ​អង្គុយ​ទី​នេះ​ចុះម៉េច​ទៅ​សម្លាញ់​ភ្ជួរ​បាន​ប៉ុន្មាន​ស្រែ​ហើយ? គ្នា​ឥឡូវ​ធូរ​កម្លាំង​ច្រើន​ណាស់ ដោយ​សារ​បាន​អាត្រាក់ទ័រ​មួយ​ហ្នឹង​មក សម្លាញ់​អើយ សម្លាញ់​ឯង​ហ្នឹង បើ​បាន​តែ​មួយ​គ្រឿង​សម្រាប់​ភ្ជួរ​ចំណាប់​តែម្ដង នែ​សម្លាញ់! បើ​គ្នា​មាន​ពីរ​គ្រឿង គ្នា​ឲ្យ​ទៅ​សម្លាញ់​ឯង​មួយ​គ្រឿង មែន​ណា៎ ឲ្យ​វា​ណា​ណី​ម្ដង >> ទីបំផុត​យើង​អស់​ដដែល​យើង​កាន់​តែ​ដឹង​ថា អ្នក​ដែល​អាច​ជួយ​យើង​បាន​ពិត​ប្រាកដ គឺ​ខ្លួន​យើង​ហ្នឹង​ឯង ដូច្នេះ​មាន​តែ​យើង​កុំ​ខ្ជិល ប្រឹង​ប្រែង​ធ្វើការងារ​គាំ​ទ្រ​នូវ​ការងារ​របស់​ខ្លួន មាន​តែ​ការងារ​របស់​ខ្លួន​យើង​ទេ​ដែល​សង្គ្រោះ​យើង​បាន​ពិតប្រាកដ ត្រូវ​ចេះ​មាន​អំណត់​កុំ​មើល​ងាយ​ការងារ​របស់​ខ្លួន​ឯង​ថា​អន់ ហើយ​ទៅ​សសើរ​តែ​ការងារ​របស់​អ្នក​ដទៃ​នោះ តាម​ពិត​ជីវិត​យើង​រស់​សព្វ​ថ្ងៃ ដោយ​សារ​តែ​ការងារ​របស់​យើង​ប៉ុណ្ណោះ សេចក្ដីមិន​ខុស​អំពី​ម៉ែ​យើង​ចិញ្ចឹម​យើង ចំណែក​ម៉ែ​អ្នក​ដទៃ​ចិញ្ចឹម​អ្នក​ដទៃ ទោះ​ជា​ម៉ែ​អ្នក​ដទៃនោះ​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ទ្រព្យ​ច្រើន​រាប់​កោដិ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ តែ​យើង​មិន​ត្រូវ​តិះដៀល ម៉ែ​យើង​ដែល​ក្រីក្រ​នោះ​ទេ ព្រោះ​ថា​យើង​បាន​រស់​ដោយ​សារ​ម៉ែ​កំសត់​របស់​យើង​ជា​អ្នក​ចិញ្ចឹម។ ៤- បច្ចុប្បន្នេសុ កិច្ចេសុ ព្យសនំ ទស្សេតិ កាល​កិច្ចទាំង​ឡាយ​កើង​ឡើង​ភ្លាមៗ ក៏​សម្ដែង​អាង​របស់​ខូច​ខាត។មនុស្ស​នេះ​យើង​ពឹង​ពាក់​អ្វី​យក​ជា​ការ​ពុំ​បាន​ឡើយ ប៉ុន្តែ​គេ​បាន​សម្ដី​ណាស់ ដោយ​សារ​យើង​ធ្លាប់​ជួយ​គេ​ច្រើន គេ​និយាយ​សូមទោស​យើង​ គេ​ថា << សូមទោស​ចុះ​សម្លាញ់​អើយ រទេះ​គ្នា​នោះ​វា​បរលែង​កើត​ទៅ​ហើយ ស្ដាយ​មែន​ទែន បើ​នៅ​ប្រើ​កើត​នោះ គ្នា​មាន​ទៅ​កំណាញ់​អី គ្នា​គិត​ថា​ធ្វើ​វា​ដែរណា៎ ប៉ុន្តែ​មួយ​ថ្ងៃ​ជា​មួយ​ថ្ងៃ​វា​ចេះ​តែ​រវល់ >> នោះ​បើ​យើង​មាន​ការ​ប្រញ៉ាប់​ចង់​ខ្ចី​រទេះ​របស់​មិត្ត​ប្លម​នោះ។ អំពី​មិត្ត​ល្អ​តែ​សំដី​នេះ វា​មាន​លក្ខណៈ​យ៉ាង​ណា​មួយ​ក្នុង​លក្ខណៈ ៤ យ៉ាង​ ដូច​បាន​រៀបរាប់​ហើយ ពោល​គឺ​ចិត្ត​មិន​ស្មោះមិន​ត្រង់​តាម​ពាក្យ​សម្ដី តាម​ពិត​មាន​មនុស្ស​ច្រើន​ណាស់ ដែល​មាន​ចិត្តស្រកេក​ស្រកាយ​ទៅ​ដោយ​ល្បិច មាន​បំណង​បំភ្លេច​គុណ​គឺ​សេចក្ដី​ល្អ​របស់​អ្នក​ដទៃ ប៉ុន្តែ​គេ​មាន​ពាក្យ​សម្ដី​ជា​រនាំង​បិទបាំង​ខ្លួន​របស់​គេ ដោយ​គេ​ចូល​ចិត្ត​និយាយ​លើក​ជើង​លើក​ដៃ សសើរ​បញ្ជោរ​ចំពោះ​មិត្តភក្តិ យើង​ត្រូវ​តែ​ប្រយ័ត្ន​ឲ្យ​ណាស់​ចំពោះ​មនុស្ស​ដែល​មិន​មាន​ចិត្ត​ស្មោះ​ត្រង់​ចំពោះ​យើង គេ​អាច​បោក​យើង​ប្រើ​ឲ្យ​ធ្វើ​ការងារ​ប្រកប​ដោយ​ទោស​បាន បើ​យើង​មិន​បាន​ពិនិត្យ​ឲ្យ​ដិត​ដល់​ យើង​អាច​រងគ្រោះ​បាន​គ្រប់​ពេល​វេលា បើ​យើង​មិន​បាន​ប្រយ័ត្ន​ ជួន​កាល​ពាក្យ​សម្ដី​ដែល​យើង​បាន​និយាយ វា​អាច​ជា​ចំណុច​ខ្សោយ​របស់​យើង ត្រូវ​ប្រយ័ត្ន​កុំ​អាង​ទុក​ចិត្ត​អ្នក​នេះ​អ្នក​នោះ ហើយ​ចេះ​តែ​ពី​និយាយ​មិន​គិត ម្យ៉ាង​ទៀត​បើ​គេ​បបួល​យើង​ឲ្យ​ធ្វើ​ការងារ​អ្វីៗ បើ​មាន​មន្ទិល​សង្ស័យ​ក្នុង​ការងារ​នោះ​ត្រូវ​រក​អ្នក​ដទៃ​ទៀត​ដែល​យើង​ទុក​ចិត្ត​ជាង​គេ ពិគ្រោះ​ពិភាក្សា​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​អ្នក ជា​ពិសេស​គឺមាតា​បិតា​យើង កុំ​ធ្វើ​អ្វី​ស្រេច​តែ​និង​ចិត្តឲ្យ​សោះ ព្រោះ​មនុស្ស​ចាស់ៗ​គាត់​មានការ​ពិសោធន៍​ច្រើន​ជាង​យើង​ដែល​នៅ​វ័យ​ក្មេង យើង​ត្រូវ​បន្ទាប​ខ្លួន​ទទួល​យក​ពាក្យ​ប្រៀន​ប្រដៅ​អំពី​មនុស្ស​ចាស់ កុំ​អាង​ខ្លួន​ឯង​បាន​រៀន​សាលា​ច្រើន​ជាង​គាត់ ហើយ​មើល​ងាយ​ចំណេះ​ដឹង​របស់​គាត់ តាម​ពិត​កូន​ប្រុស​ស្រី​ត្រូវ​សូម​ពាក្យ​ទូន្មាន​ប្រៀនប្រដៅ អំពី​មាតាបិតា​ជីដូនជីតា​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​បំផុត នៅ​ពេល​​ដែលល​យើង​ចូល​ទៅ​បំរើ​គាត់ មាន​ពេលច្របាច់​ដៃ​ច្របាច់​ជើង​ជូន​គាត់​ជា​ដើម​នោះ ព្រោះ​គាត់​ស្រលាញ់​យើង​ដោយ​ស្មោះ ហ៊ាន​ប្ដូរ​ជីវិត​ចំពោះ​យើង​ទៀត​ផង។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ មនុស្សនិងការងារ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

បញ្ញា​បាន​ចូល​ទៅ​ដឹង​ការ​ពិត​នៃ​ជីវិត ការ​ពិត​នៃ​ធម្មជាតិ មិន​នាំ​ឲ្យ​ជីវិត​ជួប​ប្រទះ​ក្នុង​រឿង​កើត​ទុក មិន​សុខ​ចិត្ត ដូច​ជា​តណ្ហា​ឡើយ។ ធម្មជាតិ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​យ៉ាង​ណា បញ្ញា​ដឹង​ទាន់​យ៉ាង​នោះ ដែល​ជា​ហេតុ​នាំ​ឲ្យ​ស្ងប់​ចិត្ត។ បញ្ញា​ដឹង​ហេតុ​នៃ​សេចក្ដី​វិនាស ដឹង​ហេតុ​នៃ​សេចក្ដី​ចម្រើន ហើយ​បាន​តម្កល់​ជីវិត​ឲ្យ​ឋិត​នៅ​ក្នុង​ហេតុ​នៃ​សេចក្ដី​សុខ​ចម្រើន​ហើយ​បាន​តម្កល់​ជីវិត​ឲ្យ​ឋិន​នៅ​ក្នុង​ហេតុ​នៃ​សេចក្ដី​ចម្រើន​គ្រប់​យ៉ាង។ ការ​ឈ្នះ​ចិត្ត​អាក្រក់​របស់​ខ្លួន​ឯង​បាន ឈ្មះ​អំណាចនៃ​ធម៌​ថោក​ទាប ឈ្នះ​កិលេស ហាម​ចិត្ត​មិន​ឲ្យ​សេពគប់​នឹង​បាប​ធម៌ អប់​រំ​ចិត្ត​ឲ្យ​មាន​សីល មាន​កល្យាណធម៌ មាន​សតិ មាន​បញ្ញា មាន​ភាព​ភ្លឺ​ស្វាង នោះ​ឯង​គឺ​ជា​ជ័យ​ជម្នះ​ដ៏​ប្រសើរ គឺ​ប្រសើរ​ជាង​ឈ្មះ​មនុស្ស​រាប់​លាន​នាក់​ក្នុង​សមរភូមិ។ ដកស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ ៤៨ធម្មទស្សន៍ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

ភាព​ដ៏​ប្រសើរ​លើស ​ដែល​ត្រឹម​ត្រូវ​ពិត​ប្រាកដ​នោះ​គឺ​ការ​ប្រសើរ​លើស​លើ​ខ្លួន​ឯង ដោយ​មិន​មាន​ការ​ប្រៀប​ផ្ទឹម​ជា​មួយ​អ្នក​ណា​ៗ​ទាំង​អស់។ ការ​ប្រៀប​ផ្ទឹម​ថា << យើង​ប្រសើរ​ជាង​គេ ឬ​អន់​ជាង​គេ ឬ​ក៏​ស្មើ​នឹង​គេ >> ក្នុង​ព្រះ​ធម៌​សម្ដែង​ថា គឺ​ជា​តួមានះ ( អកុសល​ចេតសិក​មួយ​ប្រភេទ )។ បុគ្គល​ដែល​មិន​មាន​ការ​ប្រៀប​ផ្ទឹម​ខ្លួន​នឹង​អ្នក​ដទៃ​រមែង​រស់​នៅ​យ៉ាង​ស្ងប់​រៀប​រយ មិន​ចាញ់​អ្នកណាហើយ​ក៏​មិន​ឈ្មះ​អ្នក​ណា​ដែរ ជា​បុគ្គល​មាន​តែ​សេចក្ដី​ស្ងប់​សុខ​ធ្វើ​ការងារ​អ្វី គឺ​ធ្វើ​ដោយ​អនុគ្រោះ​ សំដៅ​ទៅ​រក​ប្រសិទ្ធ​ភាព​ក្នុង​ប្រយោជន៍​នៃ​អ្នក​ដទៃ។ បុគ្គល​ដូច​ពោល​មក​នេះ ជា​បុគ្គល​មិន​ប្រជែង​ជា​មួយ​អ្នក​ណា​ៗ​ឡើយ ព្រោះ​ថា​ជា​បុគ្គល​បាន​ប្រជែង​ឈ្មះ​ជា​មួយ​ខ្លួន​ឯង​ស្រេច​ហើយ។ ដកស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ ៤៨ធម្មទស្សន៍ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

សទ្ធា​និង​បញ្ញា​ជា​គូគុណ​ធម៌ ជំនឿ​ជា​មួយ​នឹង​ការ​ឆ្លាត​វៃ គឺ​ត្រូវ​តែ​ស្មើ​គ្នា។ មនុស្ស​ដែល​មាន​ការ​ជឿ​ច្រើន តែ​បញ្ញា​តិច ទន់​ខ្សោយ​ក្នុង​ការ​សិក្សា រមែងចេះ​តែ​ជឿ សូម្បី​ក្នុង​រឿង​ដែល​មិន​គួរ​ជឿ​ឬ​ចេះ​តែ​ជឿ​ដោយ​ប្រាស​ចាក​ហេតុ​ផល។ ចំណែក​មនុស្ស​ដែល​ឆ្លាត​ពេក​ទៅ ប៉ុន្តែ​ខ្សោយ​សទ្ធា​ រមែង​មិន​ជឿសូម្បី​តែ​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ជា​មនុស្ស​តម្កើង​ខ្លួន រួច​ហើយ​ក៏​ធ្លាក់​ចុះ​ក្នុង​ផ្លូវ​នៃ​ការ​យល់​ខុស។

មនុស្ស​យើង​ដែល​រស់​នៅ​រួម​គ្នា​ក្នុង​សង្គម ត្រូវ​អប់រំ​ចម្រើន​ខន្តី ព្រោះ​មនុស្ស​មាន​ចិត្ត​មិន​ស្មើ​គ្នា ឧបនិស្ស័យ​មិន​ដូច​គ្នា។ មនុស្ស​ពួក​ខ្លះ ក្រាស់​ដោយ​កិលេស ឯ​ពួក​ខ្លះ​​កិលេស​ស្រាល​ស្ដើង ពួក​ខ្លះ​សុភាព​រាប​សា ឯ​ពួក​ខ្លះ​ទៀត​កោង​កាច​ខ្លាំង​ក្លា ប្រហើន​ព្រៃ​ផ្សៃ...។ សភាព​របស់​មនុស្ស​ក្នុង​សង្គម មាន​ការ​ពិត​ជាក់​ស្ដែង​យ៉ាង​ណា ៗ រមែង​ប្រាកដ​គួរ​ដល់​ការ​សិក្សា ត្រូវ​ចាំ​ថា<< យើង​កើត​មក​បាន​ជួប​នឹង​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា មាន​ប្រយោជន៍​ក្នុង​ការ​សិក្សា​នូវ​ការ​ពិត ដែល​ការ​ពិត​នោះ​មាន​នៅ​ក្នុង​ជីវិត​ខ្លួន​ឯង ជីវិត​អ្នក​ដទៃ និង​ក្នុង​ធម្មជាតិ​ទាំង​ពួង >>។ ព្រះ​សម្មាសម្ពុទ្ធ​ទ្រង់​ត្រាស់​សម្ដែង​ថា << អំណត់​គឺ​សេចក្ដី​អត់​ធន់ ជា​តបធម៌ ( តបៈ = ដុត​នូវ​អកុសលល​ធម៌ ) ដ៏ឧត្ដម >> ដូច្នេះ​ពុទ្ធ​បរិស័ទត្រូវ​ចេះ​អត់​ធន់​ដើម្បី​សេចក្ដី​សុខ​ត្រជាក់​ក្នុង​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​ឯង​ផង ដើម្បី​មិ​នក្ដៅ​ក្រហាយ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ផង​ ជា​ពិសេស​ដើម្បី​មិន​ឈ្លោះ​គ្នា។ ដកស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ ៤៨ធម្មទស្សន៍ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

តួនាទី​ស្វាមី ៥​សិក្ខាបទ សិក្ខាបទ​ទី​១ : ស្វាមី​គប្បី​សិក្សា​ថា​អាត្មា​អញ​ត្រូវ​រាប់​អាន​នាង ឲ្យ​តម្លៃ​នាង លើក​តម្កើន​នាង ថា​ជា​ភរិយា​ពេញ​មុខ។ បាន​កើត​មក​ជា​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា គឺ​ជា​ស្នាដៃ​ពិត​ប្រាកដ​របស់​ខ្លួន​ឯង ដែល​ជា​អ្នក​មាន​បុណ្យ​បាន​ធ្វើ​ទុក​ហើយ មិន​មែន​ព្រោះ​ការ​សូក​ប៉ាន ឬ ព្រោះ​ការ​ភាន់​ច្រឡំ​ដោយ​ប្រការ​ណា​មួយ​នោះ​ទេ ដូច្នេះ​ គួរ​រាប់​អាច​មនុស្ស​ទាំង​ពួង​ដែល​មាន​ស្នាដៃ​ពូកែ​អំពី​ជាតិ​មុន​មក។

តួនាទី​លោក​គ្រូ​អាចារ្យ ៥សិក្ខាបទ សិក្ខាបទ​ទី១ : លោក​គ្រូ​អាចារ្យ​គប្បី​សិក្សា​ថា អាត្មា​អញ​ត្រូវ​ដឹង​នាំ​សិស្ស​ឲ្យ​ល្អ។ រឿង​ល្អ​របស់​មនុស្ស​គឺ​មាយាទល្អ សណ្ដាប់​ធ្នាប់​ល្អ មាន​សុជីវធម៌ មាន​អធ្យាស្រ័យ​យោគយល់​ ចេះ​ឲ្យ​អភ័យ ។ល។ កើត​មក​ជា​មនុស្ស​មាន​ការងារ​ល្អ​ច្រើន​ណាស់​ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ ដូច្នេះ ដើម្បី​ឲ្យបាន​ទៅ​ជាមនុស្ស​ល្អ​ពិត ត្រូវ​ប្រឹង​រៀន​សូត្រ​ឲ្យ​ចេះ​អំពី​មនុស្ស​ធម៌ សីលធម៌​ សុជីវធម៌​ក្នុង​សង្គម