វិហារ​វិមាន​ ព្រះ​អនុ​រុទ្ធ​ត្ថេរ​សួរ​ថា ម្នាល​ទេ​វតា នាង​មាន​សម្បុរ​ដ៏​រុង​រឿង​ ។ល។ ដូច​ផ្កាយ​ព្រឹក​ កាល​នាង​កំពុង​រាំ​នោះ​សម្លេង​ទិព្វ​ទាំង​ឡាយ​ គួរ​ស្តាប់​ គួរ​រីក​រាយ​ នៃ​ចិត្ត រមែង​លាន់​ឮ​ អំពី​អវយវៈ​តូច​ធំ​ដោយ​សព្វ​គ្រប់​ កាល​ដែល​នាង​កំពុង​រាំនោះ​ ក្លិន​ទិព្វ​ទាំង​ឡាយ​ មាន​ក្លិន​ក្រអូប​ ជា​ទីរីក​រាយ​នៃ​ចិត្ត រមែង​ផ្សាយ​ចេញ​អំពី​​អវ​យវៈ​តូច​ធំ​ ដោយ​សព្វ​គ្រប់​ កាល​នាង​ងាក​កាយ គ្រឿង​ប្រ​ដាប់​ទាំង​ឡាយ​ឰ​ដ៏​ផ្នូង​សក់

ចំណុច​ខ្សោយ ១០ យ៉ាង​ខាង​ក្រោម អ្នកជា​ស្វាមី​គប្បី​ដឹង និង​ពិនិត្យ​កែ​ខៃ​ខ្លួន​ឲ្យ​បាន​ល្អ និង​ទាន់​ពេល​វេលា ព្រោះ​ចំណុច​ខ្សោយ​នេះ ជា​កត្តា​ដែល​អាច​ឲ្យ​ភរិយា​របស់​ខ្លួន​មើល​ងាយ ឬ​ធុញ​ទ្រាន់មក​លើ​ខ្លួន​បាន ។ ១. ជា​មនុស្ស​ក្រ មិន​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​អ្វី​សោះ។ ក្រ​នេះ​អាច​រួម​ដល់​ការ​ក្រ​គំនិត ក្រ​បញ្ញា ឬ​ដូច​សម្ដេចសង្ឃរាជ​លោក​តែង​ជា​កាព្យ​ថា" ក្រកិច្ច ក្រកល់ ក្រដឹង ក្រយល់ ក្រវៃឆ្នៃទាស់ "។ ២. ជា​មនុស្ស​ដែល​មាន​ជំងឺ​ជាប់​ជានិច្ច ជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ មួយ​ថ្ងៃកាត់ មួយថ្ងៃ​កោរ រក​ថ្ងៃ​ជា​នោះ​តិច បន្តិច​ឈឺៗ។ ៣. ជា​មនុស្ស​ចាស់ គ្រាំគ្រា ទុព្វលភាព រាង​កាយ​មិន​មាំ​មួន ចាស់ជរា ចូល​តម្រា​តា​ជូជក និង​នាង​អមិត្តធីតា ធ្វើ​អ្វី​មិន​កើត ត្រូវ​ពឹង​ភរិយា​ខ្លួន។ ៤. ជា​មនុស្ស​ស្រវឹង​អ៊ួទីនួ ដើរ​ដេក​តាម​ផ្លូវ​ក្របី ឬ​តាម​ផ្លូវ​ជាដើម ពេល​ស្រវឹង​ ក៏​ថ្វើ​អាការៈ​ថោក​ទាប អាក្រាតខ្លួន ឬពុំ​នោះសោត ក៏​វាយ​ប្រពន្ធកូន។ ៥. ជា​មនុស្ស​ល្ងង់ ទក់មក់ ទ្រើកៗ មិន​សូវ​គ្រប់​១០។ ៦. ជា​មនុស្ស​ធ្វេស​ប្រហែស ខ្ជីខ្ជា គ្មាន​សតិ មាន​សេចក្ដី​ប្រមាទច្រើន។ ៧. ធ្វើ​អ្វី ធ្វើ​មិន​ជាក់លាក់ ចាប់​នេះ ចាប់​នោះ​មិន​ឆ្ពោះ​ត្រង់ណា ធ្វើ​នោះ​បន្តិច ធ្វើ​នោះ​បន្តិច ចាប់​ការ​ឲ្យ​ពីសពាស មិន​ច្បាស់​អ្វី​សោះ។ ៨. ខ្ជិល​ច្រអូស មិន​ធ្វើ​ការងារ ដេក​ចាំ​តែ​ស៊ី ចាំ​តែ​អង្គុយ​បង្ហាញ ពឹង​តែ​កម្លាំង​ប្រពន្ធ រកស៊ី​ដូច​សត្វ​ប្រឡាំង​កាស។ ៩. មិន​ប្រឹង​ប្រែង​រក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​យក​មក​ទុក​ដាក់។ ១០. បំផ្លាញ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ឲ្យ​វិនាស​ទៅ​ដោយ​អបាយ​មុខ ឬ​ដោយ​ប្រការ​ណា​មួយ។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ជីវិតអាពាហ៍ពិពាហ៍ រៀប​រៀង​ដោយ ឥន្ទបញ្ញោភិក្ខុ ហ មណីចិន្ដា ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

ការ​សង្គ្រោះ​របស់​ស្វាមី​ចំពោះ​ភរិយា ក្នុង​ឋានៈ​ជា​ស្វាមី លោក​បាន​ចែក​ធម្មៈ ៥ ប្រការ សម្រាប់​អនុវន្តន៍​ចំពោះ​ភរិយា​របស់​ខ្លួន​គឺៈ ១. រាប់​អាន​ លើក​មុខ​ភរិយា ថា​ជា​ភរិយា​របស់​ខ្លួន ។ ត្រង់​នេះ យើង​ធ្លាប់​ឮ​ហើយ​ថា មាន​ប្រុសខ្លះ ពេល​គេ​សួរ​ថា​ដើរ​ជា​មួយ​នរណា ក៏​ប្រាប់​គេ​ថា​ជា​ប្អូន​ជា​បង ឬ​ជា​អ្នក​បំរើ ពួក​ម៉ាក​ខ្លួន​ទៅ​វិញ ដែល​ជា​ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​ភរិយា​ខ្លួន​អន់​ចិត្ត​ និង​ខ្មាស់​គេ​ជា​ខ្លាំង និង​ជា​ការ​នាំ​ទៅ​រក​ការ

មិន​​បម្រើ​តណ្ហា ការ​តាម​ចិត្ត​ចង់​របស់​ខ្លួន​ឯង ទៅ​តាម​ដែល​ចិត្ត​មិន​បាន​សិក្សា​ មិន​បាន​អប់​រំ គឺ​ជា​មូល​ហេតុ​ដ៏​ចម្បង​នៃ​ការ​​ចាញ់​ខ្លួន​ឯង ។ ឯ​រី​ការ​ប្រ​ឆាំង​ជំទាស់​នឹង​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​ឲ្យ​ដំណើរ​ជីវិត​ឋិត​នៅ​ក្នុង​ផ្លូវ​ដែល​ព្រះធម៌​បាន​កំណត់​ឲ្យ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ​មាន​គោល​ធម៌​សម្រាប់​កសាង​ខ្លួន​ច្បាស់​លាស់​និង​មាន​ទិស​ដៅ នេះគឺ​ជា​មូល​ហេតុ​ដ៏​សំខាន់​នៃ​ការ​ឈ្នះ​ខ្លួនឯង ។ ធម្ម​ជាតិ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​តាម​ច្បាប់​របស់​ធ្ម​ជាតិ

ស្តី​អំពី​ សេចក្តី​ផូរ​ផង់​នៃ​ព្រះ​និព្វាន ​(ស្រង់​ចាក សំយុត្ត​និកាយ បិ​ដក​លេខ ៣៧ ទំព័រ​ ២១២) បណ្តា​មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ ជន​ទាំង​ឡាយ​ឯ​ណា ដល់​នូវ​ត្រើយ​គឺ​ព្រះ​និព្វាន ជន​ទាំង​ឡាយ​នោះ មាន​តិច​តួច​ទេ សត្វ​ក្រៅ​អំពី​នេះ សរ​សៀរ​ទៅ​តាម​ត្រើយ គឺ​វដ្តៈ ។ ពួក​ជន​ណា​​ប្រព្រឹត្ត​តាម​ធម៌​ក្នុង​ធម៌ ដែល​ព្រះ​តថាគត​សម្តែង​ប្រាប់​​ប្រ​ពៃ​ហើយ ពួក​ជន​នោះ​នឹង​ឆ្លង​ផុត​ទី​កន្លែង​របស់​មច្ចុ ដែល​គេ​ឆ្លង​ដោយ​លំបាក​ពេក

កុលបលិពោធ ត្រកូល​របស់​ញាតិ​ក្ដី ត្រកូល​របស់​ឧបដ្ឋាកក្ដី ឈ្មោះ​ថា​ត្រកូល។ ពិតមែន សម្រាប់ភិក្ខុ​រូប​ខ្លះ​អ្នក​ច្រឡូក​ច្រឡំ (​ជាមួយ​មនុស្ស​ក្នុង​ត្រកូល ស្និទ្ធស្នាល​ពាក់ព័ន្ធ​) ដោយ​ន័យ​ថា កាល​គេ​បាន​ដល់​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​ក៏​សុខ​ផង ដូច្នេះជាដើម សូម្បី​ត្រកូល​ឧបដ្ឋាក ក៏​ជា​បលិពោធបាន (នឹងពោល​ទៅថ្វី​ដល់​ត្រកូល​ញាតិ) ភិក្ខុ (ដូច) នោះ នឹងលះ​បង់​មនុស្ស​ក្នុងត្រកូល​ទៅ​សូម្បី​តែវិហារ​ជិត​ស្រុក

សេចក្ដីចម្រើន​ព្រោះការ​សេពគប់​មិត្តល្អ ព្រះមានព្រះភាគអង្គ​ណា ជា​ព្រះសយម្ភូ ឥត​មាន​គ្រូ​អាចារ្យ បាន​ត្រាស់​ដឹង​សច្ចធម៌​ដោយ​ព្រះអង្គ​ឯង ក្នុង​ធម៌​ទាំង​ឡាយ​ដែល​មិន​ធ្លាប់ឮ​ក្នុង​កាល​មុន​ផង ក្នុង​ធម៌​ទាំង​ឡាយ​ដែល​មិន​ធ្លាប់​ឮ​ក្នុង​កាល​មុន​ផង ទ្រង់​ដល់​នូវ​សព្វញ្ញុតញ្ញាណ ក្នុង​សច្ចៈ​នោះ​ផង ទ្រង់​ដល់​នូវ​ភាវៈ​ស្ទាត់​ក្នុង​ពលៈ​ទាំង​ឡាយ​ផង ព្រះមានព្រះភាគ​អង្គ​នោះ ឈ្មោះ​ថា ពុទ្ធ។

តម្លៃ​ជីវិត ការ​ស្រលាញ់​ជាប់​ចិត្ត​ទៅ​លើ​ជីវិត​ដូច្នេះ​ហើយ ទើប​ឲ្យតម្លៃ​ថា​ជីវិត​ថ្លៃ​ជាង​វត្ថុ​អ្វីៗ​ទាំង​អស់​ក្នុង​លោក​នេះ ព្រោះ​យើង​អាច​សង្កេត​ឃើញ​ថា មនុស្ស​ក្ដី សត្វ​ក្ដី តែង​តែ​ព្យាយាម​ខំប្រឹង​រក្សា​ការពារ​ជីវិត ទៅ​តាម​សមត្ថភាព​និង​សញ្ជាតិញ្ញាណ​របស់​ខ្លួន។ ទោះ​បី​ជា​ដឹង​ថា​ជីវិត​នេះ ត្រូវ​ធន់​ទ្រាំ​តស៊ូ​ប្រឈម​ជា​មួយ​នឹង​ច្បាប់ធម្មជាតិ គឺ​ការ​ស្រេកឃ្លាន កង្វះខាត ស្រលាញ់​ស្អប់ សើច​យំ​ទ្រាំ​នឹង​សេចក្ដី​ទុក្ខ​លំបាក

សេចក្តី​ពិត​មាន​រស​ឆ្ងាញ់​លើស​អស់​រស​ទាំង​ពួង កូន​ចូរ​ចាំ​ទុក​ថាៈ សេចក្តី​ទុក្ខ​នោះ​ឯង វា​ខ្លាច​ស្នាម​ញញឹម​ណាស់​ គ្រាន់​តែ​កូន​ញញឹម​តែ​បន្តិច​ប៉ុណ្ណោះ សេចក្តី​ទុក្ខ​ក៏​គេច​ខ្លួន​បាត់​ទៅ​ហើយ ។ តើ​កូន​ដឹង​ទេ​ថាៈ សេចក្តី​ទុក្ខ​នោះ​វា​ចូល​ចិត្ត​អ្វី? គឺ​សេចក្តី​ទុក្ខ​ចូល​ចិត្ត​មនុស្ស​ណា ដែល​សម្លឹង​មើល​លោក​នេះ​ក្នុង​ផ្នែក​អាក្រក់ ដូច្នេះ​កូន​ត្រូវ​ចេះ​សម្លឹង​មើល​លោក​នេះ​ក្នុង​ផ្នែក​ល្អ