images/articles/1679/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៥,២២៩ ដង)
លទ្ធផលដែលកូនមិនស្ដាប់ម៉ែ
កូនប្រុសស្រី ដែលមិនស្ដាប់តាមពាក្យ របស់ឪពុកម្ដាយច្រើនតែបរាជ័យនៅរាល់ការងារដែលខ្លួនឯងធ្វើ ឮជួបឧបសគ្គ បង្កឲ្យមានបញ្ហា ដែលមិនចេះដោះស្រាយបាន និងជួបនូវសេចក្ដីទុក្ខលំបាកសព្វគ្រប់បែបយ៉ាង នៅក្នុងជីវិត ដែលមិនអាចគេចផុងឡើយ ហើយទៅណាមកណា តែងបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតជានិច្ច ព្រោះទោសមិនស្ដាប់តាមពាក្យឪពុកម្ដាយ
images/articles/1680/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ៩,១១៩ ដង)
សម្ផប្បលាបវាទ
(អំពី អភិជ្ឈា)
ឯសម្ផប្បលាបវាទនោះ បានខាងពាក្យដែលនិយាយឡេះឡោះ ឬពាក្យដែលរោយរាយ ឥតប្រយោជន៍ខ្លួននិងអ្នកដទៃ ដូចនិយាយរឿងចំពូកខ្លះ លោកលើករឿងនាងនាងសិតាជាដើម ថាជារឿងរោយរាយមិនមានប្រយោជន៍។ ក្នុងន័យខ្លះលោកឃាត់អ្នកប្រតិបត្តិធម៌មិនឲ្យនិយាយពាក្យតិរច្ឆានកថា ៣២ យ៉ាង មានរាជកថា និងមហាមត្តថាជាដើម
images/articles/1682/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៤,៣៨៣ ដង)
ថ្ងៃមួយ ខ្ញុំធ្វើដំណើរចេញពីខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ឆ្ពោះទៅកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ តាមរយៈរថយន្តក្រុងថ្ងៃនោះខ្ញុំបានជួបហេតុការណ៍ ដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំនឹកអាណិតខ្លោចចិត្តដល់អ្នកម្ដាយគ្រប់រូបដែលពុះពាររាល់សេចក្ដីទុក្ខលំបាកដើម្បីមើលថែកូន ពេលខ្លះកូនយំ ម៉ែលោមកូនមិនបាត់យំតាមកូនក៏មាន ។ហេតុការណ៍ ដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំចាំទុកក្នុងចិត្តនោះគឺ ពេលដែលខ្ញុំធ្វើដំណើរ តាមរថយន្តក្រុងបានពាក់កណ្ដាលផ្លូវ ស្រាប់តែមានស្ត្រីវ័យក្មេងម្នាក់ ដែលបីកូនតូចជាប់នឹងដើមទ្រូង បានកាក់ឡានជិះធ្វើដំណើរទៅភ្នំពេញដែរ។
ពេលដែលជិះបានមួយសន្ទុះ កូនក៏ចាប់ផ្ដើមរករឿង រើបម្រាបស្រែកយំពេញក្នុងឡាន ទោះបីជាស្ត្រីជាម្ដាយលួងលោមយ៉ាងណាក៏នៅតែមិនបាត់ ធ្វើឲ្យអ្នកដំណើរទាំងឡាយមុខមិនស្រស់គ្រប់ៗគ្នា ដោយសារសម្លេងរំខានរបស់ក្មេងដែលយំ អ្នកដំណើរខ្លះសម្លឹងមើលទៅស្ត្រីជាម្ដាយនិងកូនដែលយំដោយការធុញទ្រាន់យ៉ាងក្រៃលែង ហាក់ដូចជាខ្លួនឯងមិនដែលធ្លាប់មានម្ដាយ ឬមិនដែលធ្លាប់មានកូនជាខ្លួនឯងមិនដែលធ្លាប់មានម្ដាយ ឬមិនដែលធ្លាប់មានកូនអ៊ីចឹង រហូតបញ្ចេញវាចាស្ដីថាឲ្យស្ត្រីជាម្ដាយទៀតផងថា មិនចេះលួងលោមកូន ទុកឲ្យកូនទំរំខានគេឯង តាមពិតម្ដាយលោមកូនដែរ តែលោមមិនបាត់ កូននៅតែយំ តើអ្នកម្ដាយណាទៅដែលចង់ឲ្យកូនយំ?
គ្រាន់តែឮសម្លេងកូនយំ ទ្រូងរបស់ម្ដាយស្ទើរតែប្រេះបែកទៅហើយ គួរតែយល់អធ្យាស្រ័យ និងអនុគ្រោះដល់គ្នា ព្រោះយើងក៏ធ្លាប់ធ្វើជាកូនរបស់ឪពុកម្ដាយយើង និងធ្លាប់ធ្វើឪពុកម្ដាយរបស់កូនយើងដែរ តើយើងមានអារម្មណ៍បែបណា បើសិនជាកូនរបស់យើងយំលោមមិនបាត់ ហើយមានអ្នកដទៃថាឲ្យយើងដូច្នេះ យើងគួរតែគិត ដោយយកខ្លួនឯងជាឧបមាផងទើបល្អ។ ត្រង់ចំណុចនេះ ខ្ញុំហាក់ដូចជាមិនពេញចិត្តទាល់តែសោះ ចំពោះអ្នកធ្វើដំណើរទាំងឡាយ ដែលខ្វះអធ្យាស្រ័យឲ្យដល់គ្នានិងគ្នា ការខ្វះការអនុគ្រោះចំពោះជនជាតិដូចគ្នា ជាពិសេសមិនយល់អំពីតម្លៃនៃមាតាពិភពលោកដែលតែងមានការហួងហែងថែរក្សាកូន ទៅណាមកណាតែងយកកូនជាប់តាមជានិច្ច បើសិនជាកូនទើបតែនឹងកើតចាកផ្ទៃ ម៉ែរឹតតែមិនអាចឃ្លាតឆ្ងាយពីកូនទៅទៀត អ្នកណាដែលចង់ឲ្យកូនយំ តែធ្វើម្ដេច បើក្មេងនៅតូច ពេលដែលជួបអាកាសធាតុអួអ័ព្ទ តែងយំជាធម្មតា។
ស្ត្រីនោះទំនងជា ទើបតែមានកូនជាលើកដំបូង បានជាមិនសូវមានបទពិសោធ ក្នុងការលួងលោមកូន ក្នុងពេលដែលកូនយំ ដោយសារលោមកូនមិនបាត់ និងមានចិត្តអាណិតកូន ភ័យខ្លាចកូនមានបញ្ហាអ្វីមិនស្រួល ជាពិសេសមានការក្រែងចិត្តអ្នករួមដំណើរផង ស្ត្រីជាម្ដាយស្រក់ទឹកភ្នែករហាម ដោយការយំអាណិតកូន ។ពេលដែលខ្ញុំឃើញដូច្នោះ ខ្ញុំមានចិត្តអាណិតស្ត្រីជាម្ដាយណាស់ ហើយក៏នឹងដល់អ្នកម្ដាយគ្រប់រូបមិនថាម្ដាយខ្ញុំ មិនថាម្ដាយគេ ពេលដែលឃើញកូនយំ តែងយំតាមកូនជាធម្មតា ព្រោះបារម្ភពីកូន។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ តំណក់ទឹកភ្នែក
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1684/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១០,៦០៨ ដង)
សម្ផប្បលាបវាទ
(អំពី មិច្ឆាទិដ្ឋិ)
ឯសម្ផប្បលាបវាទនោះ បានខាងពាក្យដែលនិយាយឡេះឡោះ ឬពាក្យដែលរោយរាយ ឥតប្រយោជន៍ខ្លួននិងអ្នកដទៃ ដូចនិយាយរឿងចំពូកខ្លះ លោកលើករឿងនាងនាងសិតាជាដើម ថាជារឿងរោយរាយមិនមានប្រយោជន៍។ ក្នុងន័យខ្លះលោកឃាត់អ្នកប្រតិបត្តិធម៌មិនឲ្យនិយាយពាក្យតិរច្ឆានកថា ៣២ យ៉ាង មានរាជកថា និងមហាមត្តថាជាដើម
images/articles/1685/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៨,០១៥ ដង)
សរុបសេចក្ដីកាយកម្ម វចីកម្ម មនោកម្ម
កាយកម្ម ៣ វចីកម្ម ៤ មនោកម្ម ៣ នេះ សុទ្ធតែចាត់ជា បាប ទាំងអស់។ ក្នុងបាលីមានសម្ដែងអំពីបាប ៣ ពួកនេះច្រើនជាងចំណែកដទៃ ៗ ព្រោះបាបអម្បាលនេះជាប្រធានរបស់បាបទាំងពួង សូម្បីបណ្ដាបាបដទៃក៏រួមចូលក្នុងបាប ៣ ពួងនេះដែរ បាបទាំងនេះ ជួនកាលលោកហៅថា បាប ដដែល ជួនកាលលោកហៅថា ទុច្ចរិត ជួនកាលលោកហៅថា អកុសល ជួនកាល
images/articles/1692/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៨,៨២៣ ដង)
បុណ្យកតញ្ញូកតវេទី
ពិធីនេះភាគច្រើនគេនិយមធ្វើត្រឹមតែមួយយប់ និងមួយព្រឹកប៉ុណ្ណោះដោយមានការនិមន្តព្រះសង្ឃយ៉ាងតិច៤អង្គឡើងទៅ។ អត្ថន័យដែលធ្វើគឺដើម្បីគោរពចំពោះលោកអ្នកជា មាតាបិតា ជីដូនជីតា និងសូមពរជ័យពីលោកមានគុណទាំងឡាយ។ របៀបធ្វើគេពិភាក្សាជាមួយបងប្អូន សុំការឯកភាព តាមលទ្ធភាព អ្នកមានធូរធារ ក្រ និង មធ្យម ដើម្បីទិញសាដក និងវត្ថុ
images/articles/1691/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៦,៧៣៨ ដង)
ការសំដែងព្រះធម៌ គឺជាការប្រដៅចិត្តមួយផ្នែកទៀតយ៉ាងសំខាន់ ព្រោះអាចប្រគល់ឱ្យនូវការចេះការដឹងដល់ អ្នកដទៃ ទាំងការចេះការដឹងនេះជារបស់មានតម្លៃកាត់ថ្លៃ ពុំបានដូច្នេះអ្នកសំដែងធម៌ក៏មិនត្រូវតាំងចេតនាលក់ព្រះធម៌ឡើយ ប៉ុន្តែត្រូវតាំងចេតនាដោយមេត្តាពិតៗ ដើម្បីឱ្យអ្នកស្តាប់បាន នូវប្រយោជន៍បាននូវព្រះធម៌ជាមរតក ។
ការសំដែងព្រះធម៌ គឺឱ្យទានដ៏ប្រសើរខ្ពង់ខ្ពស់
images/articles/1690/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៦,៧៩០ ដង)
បុគ្គលមកដើម្បី្របយោជន៍ណា គួរគប្បីបំពេញធ្វើនូវប្រយោជន៍នោះ ការបដិសន្ធិជាមនុស្ស បាននាំយកមកនូវឧបនិស្ស័យ នៃបុណ្យកុសលដ៏ច្រើនដែលអាចបំពេញធ្វើបន្ថែមបានក្នុងកំណើតជាមនុស្សបច្ចុប្បន្ននេះ គឺជាកំណើតដែលកើតមកដើម្បីប្រយោជន៍ មិនមែនដូចកំណើត សត្វក្នុងអបាយភូមិដែលត្រូវបិទនូវឧបនិស្ស័យនៃបុណ្យ កុសល គឺពុំអាចបំពេញឱ្យ
images/articles/1694/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១១,៣៨៤ ដង)
ត្រង់ពាក្យថា បានទុក្ខ ឬសុខ ក៏ព្រោះចិត្តនោះមានអធិប្បាយថា ៖ បុគ្គលនឹងធ្វើកិច្ចការអ្វីៗ ដោយកាយក្ដី ដោយវាចាក្ដី ក៏ព្រោះចិត្តរិះគិតផ្ដើមឡើងជាមុនទើបធ្វើបាន កាលបើចិត្តគិតខុសហើយ កិច្ចការនោះ ៗ ក៏មិនល្អ ថែមទាំងមានទោសទុក្ខកើតឡើងផង បើចិត្តរិះគិតត្រូវ ទើបមានផលល្អនិងជាគុណឲ្យបានសេចក្ដីសុខ សេចក្ដីចម្រើនដល់ខ្លួន។ ម្យ៉ាងទៀត ចិត្តដែលលោភចង់បានក្ដី ចិត្តដែលត្រេកត្រអាលក្នុងកាមគុណក្ដី ចិត្តដែលក្រោធខឹងប្រទូស្ដក្ដី ចិត្តដែលវង្វេងមិនដឹងខុសត្រូវក្ដី សូម្បីតែម្យ៉ាងៗ ក៏សុទ្ធតែជាភ្លើងដុតរោលឲ្យក្ដៅក្រហាយឲ្យកើតទុក្ខព្រួយលំបាកទាំងអស់។
ចិត្តនេះបើប្រាសចាកសេចក្ដីលោភ សេចក្ដីត្រេកត្រអាល សេចក្ដីក្រោធខឹងប្រទូស្ដនិងសេចក្ដីវង្វេងហើយ ទើបអស់សេចក្ដីក្ដៅក្រហាយជាសុខសប្បាយទៅបាន ទោះបីមិនអស់ជាសមុច្ឆេទប្បហានផ្ដាច់ផ្ដិលព្រមទាំងឫសគល់ក៏ដោយ ឲ្យតែបានត្រឹមតទង្គប្បហានស្ងប់រម្ងាប់ដោយខណៈៗ ក៏គង់ជាសុខស្រួលក្នុងចន្លោះៗ ដែលព្រោះហេតុនោះបានជាព្រះដ៏មានបុណ្យជាម្ចាស់ ទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោសសេចក្ដីសុខសេចក្ដីចម្រើន មានទ្រង់ប្រដៅមិនឲ្យលុះអំណាចសេចក្ដីសុខសេចក្ដីចម្រើន ឲ្យសន្ដោសតាមមានតាមបាន ឲ្យលះបង់សេចក្ដីក្រោធ និងសេចក្ដីវង្វេងជាដើម។
ឯព្រះពុទ្ធដីកាដែលទ្រង់ប្រដៅឲ្យលះសេចក្ដីលោភជាដើមនេះសូម្បីតែម្យ៉ាងៗ ក៏សុទ្ធតែជាផ្លូវសុខ ផ្លូវចម្រើនទាំងអស់ ។សេចក្ដីដែលបានអធិប្បាយមកនេះ ដើម្បីបង្ហាញឲ្យឃើញថា បានទុក្ខឬសុខក៏ព្រោះតែចិត្ត។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ឱវាទបាតិមោក្ខ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1695/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៥,៣៥៩ ដង)
ខ្យល់ជំនោរដ៏ត្រជាក់នៃរាត្រីកាល ធ្លាក់មកបបោសអង្អែលកាយាមនុស្សសត្វទាំងឡាយ ឲ្យមានភាពត្រជាក់ បានគេងលង់លក់នៅក្នុងរាត្រី ដ៏សែនមនោរម្យនេះ ។ទោះជាអាកាសធាតុខំប្រឹងទម្លាក់ខ្យល់ ឲ្យសព្វសត្វបានត្រជាក់ស្រួលយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មិនអាចបណ្ដាលឲ្យចិត្តអ្នកម្ដាយក្នុងពេលនេះ ឲ្យត្រជាក់ទោទន់ទៅតាមធាតុអាកាសបានដែរ ។
ម៉ែអង្គុយនៅមាត់បង្អួច សម្លឹងមើលទៅដួងចន្ទមួយចំណិត ដែលប្រឹងបញ្ចេញពន្លឺរស្មីយ៉ាងពិបាកវេទនាដោយទឹកភ្នែកហូរមកជានិច្ច ។ ពេលម៉ែនឹកឃើញកូនកាលណាម៉ែខ្លោចផ្សាកាយនោះ ម៉ែឆ្អែតក្នុងទ្រូងរហូតហាស្ដីអ្វីមិនចេញ បានត្រឹមតែសម្លឹងមើលមុខកូន ស្រែកអង្វរសូមឲ្យកូនអាណិតមេត្តា ដល់ឱរាម្ដាយផង ។
ម៉ែខឹងខ្លួនឯងដែលម៉ែទូន្មានកូនមិនបានល្អ បណ្ដាលឲ្យកូនក្លាយទៅជាមនុស្សបែបនេះ គឺមនុស្សដែលសង្គមគេមិនរាប់រក គេរើសអើងម៉ែខ្មាស់ណាស់ ខ្មាសញាតិជិតខាង ខ្មាសមនុស្សដែលនៅក្នុងសង្គមទាំងមូល ដែលម៉ែមានកូនជាក្មេងទំនើងដូច្នេះ។ ម៉ែស្រក់ទឹកភ្នែករាល់រាត្រី ទ្រូងម៉ែខ្ទេចខ្ទាំគ្រាំគ្រាអស់ហើយ ព្រោះម៉ែគិតពីកូន ។
សម្លេងបាស់តន្ត្រីរាំសប្បាយរីករាយនៅក្នុងភូមិ គឺជាសម្លេងដែលម៉ែខ្លាចជាទីបំផុត រាល់ពេលដែលម៉ែឮសូរសម្លេងបាស់តន្ត្រី ក្នុងចិត្តរបស់ម៉ែរន្ធត់ណាស់ ព្រោះម៉ែភ័យព្រួយបារម្ភពីកូន ម៉ែខ្លាចកូនមានគ្រោះថ្នាក់ ឬខ្លាចកូនបង្ករឿងនៅក្នុងវង់បាស់ ។ ពិតដូចជាម៉ែគិតណាស់ ព្រោះរាល់ពេលដែលមានការស៊ីផឹករាំច្រៀងម្ដងៗ កូនម៉ែតាំងមានបញ្ហារហូត កូនបង្កជម្លោះឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា វាយប្រហារប្រកាប់ប្រចាក់គ្នាពេញវង់បាស់ ហើយអ្នកដែលដោះស្រាយបញ្ហាឲ្យកូនគឺគ្មាននរណាឡើយ ក្រៅអំពីពុកនិងម៉ែជាអ្នកដោះស្រាយឲ្យ ។
ដោយមិនចង់ឲ្យកូនជាប់គុក ខ្លាចកូនលំបាកវេទនា ពុកម៉ែស៊ូពុះពារប្រឹងប្រែងរត់រកប្រាក់ដោយការខ្ចីបុលបញ្ចាំចងការគេខ្លះ ដោយលក់ដីស្រែចម្ការកេរពីដូនតាខ្លះ ដើម្បីបានប្រាក់យកមកបង់ឲ្យគេ ជំនួសកូនឲ្យកូនបានរួចផុតពីការជាប់គុកច្រវាក់។ ក្នុងចិត្តម៉ែតែងសង្ឃឹមជានិច្ចថា កូននឹងកែខ្លួន ឈប់ប្រព្រឹត្តអំពើបែបនេះតទៅទៀត តែការសង្ឃឹមរបស់ម៉ែត្រូវខកយ៉ាងក្រៃលែងព្រោះកូនខុសម្ដងហើយម្ដងទៀត ឪពុកម្ដាយបង់ឲ្យគេស្ទើរតែគ្មានសល់អ្វីនឹងខ្លួនឡើយ។
ឪពុកម្ដាយខ្លះ ធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រ អស់ទ្រព្យសម្បត្តិ ធ្លាក់អំណាចបុណ្យស័ក្ដិ ក៏ព្រោះតែកូន កូនធ្វើឲ្យម៉ែឪបាត់បង់កិត្តិយស កេរ្តិ៍ឈ្មោះនៅក្នុងសង្គម រហូតលោកមិនហ៊ាន ងើបមុខឡើងមើលសង្គមឡើយ ព្រោះលោកខ្មាសគេ ដែលមានកូនជាទំនើង។
កូនអើយឈប់ទៅ ឈប់ធ្វើអំពើបែបនេះតទៅទៀត ទៅណាកូន ឈប់ឲ្យម៉ែស្រក់ទឹកភ្នែកព្រោះកូនទៀតទៅ ទឹកភ្នែកម៉ែស្រក់ខ្សោះអស់ទៅហើយ ក្នុងទ្រូងរបស់ម៉ែស្ទះស្ទើរតែបែកចេញមកក្រៅទៅហើយ តើកូនមានដឹងទេហេតុអ្វីបានជាកូន គ្មានវិចារណញាណ ទាល់តែសោះអ៊ីចឹង ។បើកូនមិនគិតដល់ម៉ែក៏ហីចុះ សូមឲ្យតែកូនគិតខ្លួនឯងផងណាកូន ព្រោះម៉ែស្រលាញ់កូនខ្លាំងណាស់។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ តំណក់ទឹកភ្នែក
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1696/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៦,៨១៧ ដង)
ក្មេងឈាមរាវ
កូនពេញវ័យ លៃគំនិត គិតឆេវឆាវ
ក្មេងឈាមរាវ គំនិតខ្លី វ័យកំលោះ
គេមើលមុខ សម្លក់ដាក់ មិនបានសោះ
រករឿងទាស់ ឈ្លោះប្រកែក វាយតបគ្នា។
កូនវាយតប គេសន្លប់ រងរបួស
ត្រូវជាប់ទោស គេចាប់ដាក់ ពន្ធនាគារ
ធ្វើឲ្យពុក ហើយនឹងម៉ែ ត្រូវវេទនា
រងកម្មពៀរ គ្រាំគ្រាចិត្ត ត្បិតរូបកូន។
images/articles/1700/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ៩,៣៦០ ដង)
លោកប្រៀបធៀបកិរិយាប្រព្រឹត្តទៅរបស់កម្មជាកុសល និងអកុសលដែលឲ្យផលផ្សេងគ្នា ថា៖
យាទិសំ វបតេ ពីជំ តាទិសំ លភតេ ផលំ កល្យាណការី កល្យាណំ បាបការី ច បាបកំ។ សេចក្ដីថា មនុស្សក្នុងលោក គេសាបព្រោះបណ្ដុះពូជបែបណា តែងបានផ្លែផ្កាមកជាបែបនោះវិញ សេចក្ដីនេះមានឧបមាដូចម្ដេចមិញ កល្យាណជនអ្នកធ្វើអំពើល្អតែងបានល្អ បាបជនអ្នកធ្វើអំពើអាក្រក់ ក៏តែងបានអាក្រក់ មានឧបមេយ្យដូច្នោះដែរ។
អធិប្បាយថា បើសត្វឯណាបានធ្វើអំពើល្អឬអាក្រក់ អំពើនោះឯង ក៏បែងចែករំលែកឲ្យសត្វនោះ ៗ បានល្អឬអាក្រក់តាមបែបដែលធ្វើ អំពើអាក្រក់ក៏នាំទៅកាន់ទុគ្គតិ អំពើល្អក៏នឹងនាំទៅកាន់សុគតិ។ ទាំងនេះ ក៏សម្រេចមកតែអំពីចិត្តជាហេតុទាំងអស់ ។សូមលើកឧទាហរណ៍ឡើងសម្ដែងដូចតទៅនេះ
រឿង តិរ្ថិយជួលចោរវាយព្រះមោគ្គលាន
កាលបើពុទ្ធសាសនារុងរឿងឡើង ពួកតិរ្ថិយក៏ឱនអាប់មិនសូវមានគេរាប់អាន ព្រោះហេតុនេះ ទើបពួកតិរ្ថិយជួលពួកចោរឲ្យសម្លាប់ព្រះមោគ្គលាន ដោយយល់ថា ពុទ្ធសាសនារុងរឿងព្រោះតែព្រះថេរៈនោះ។ ព្រះបាទអជាតសត្រូវឲ្យស៊ើបដំណឹងរកឃើញតាមពិត ទ្រង់ឲ្យចាប់ពួកតិរ្ថិយ និងពួកចោរមកឲ្យជិះរណ្ដៅត្រឹមផ្ចឹត គ្របចំបើងដុតភ្លើងហើយទ្រង់បង្គាប់ឲ្យភ្ជួរដោយនង្គ័លដែក ដាច់ជាកំណាត់ធំកំណាត់តូច ស្លាប់អស់មិនមានសល់។ទាំងនេះ ក៏ព្រោះចិត្តលោភលាភសក្ការៈនឹងថ្លៃឈ្នួល ។
រឿង អសោកមហារាជ
ព្រះបាទអសោកមហារាជនោះ ទ្រង់មានព្រះរាជសទ្ធាទោះបីទ្រង់ធ្វើព្រះរាជកុសលជាច្រើន ក៏ទ្រង់មិនស្កប់ព្រះហឫទ័យ កាលទៀបទ្រង់ព្រះទិវង្គត ទ្រង់បង្គាប់ឲ្យពួករាជសេវកាមាត្យយកព្រះរាជទ្រព្យ ទៅប្រគេនតាមព្រះរាជហឫទ័យ ក៏ទ្រង់ព្រះកន្សែងស្រក់ទឹកព្រះនេត្រជោកព្រះភក្ត្រទ្រង់ព្រះពិរោធជាពន្លឹក កំពុងតែទ្រង់ព្រះពិរោធដូច្នោះ ក៏ទ្រង់ព្រះទិវង្គតទៅ ទៅកើតក្នុងទុគ្គតិភាព សមគួរតាមយថាកម្ម ។ទាំងនេះ ក៏ព្រោះចិត្តក្រោធនឹងសេវកាមាត្យ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ឱវាទបាតិមោក្ខ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1703/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ៨,១៤៥ ដង)
ទឹកភ្នែកស្ដាយកំហុសរបស់កូន
កំហុសឆ្គងទាំងឡាយ ដែលកូនធ្វើខុសចំពោះម៉ែ ឲ្យកូនសុំទោសផងណាម៉ែ កូនស្ដាយណាស់នូវរាល់អំពើដែលកូនធ្វើទៅមិនបានគិត ធ្វើឲ្យម៉ែពិបាកចិត្ត យំសោកសង្រេងព្រោះកូន។ ពីមុនកូនតែងមើលរំលងម៉ែ កូនមិនបានដឹងថាម៉ែ គឺជាអ្នកមានគុណកម្រិតណាសម្រាប់កូនទេ កូនធ្វើឲ្យម៉ែយំគ្រប់ពេលវេលា កូនមិនដែលមានចិត្តនឹកអាណិតម៉ែឡើយ តែពេលនេះទើបកូនដឹងថា
images/articles/1702/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៧,៩៦៦ ដង)
ឧបក្កិលេស ១៦ យ៉ាង
១- អភិជ្ឈាវិសមលោភ៖ ល្មោភរំពៃចង់បានទ្រព្យគេ
២- ទោស៖ ប្រទូស្ដ
៣- កោធ៖ ក្រោធ
៤- ឧបនាហ៖ ចងក្រោធទុក្ខ
៥- មក្ខ៖ លុបគុណគេ
៦- បលាស៖ វ៉ៃឫកប្រប
៧- ឥស្សា៖ ឫស្យា
៨- មច្ឆរិយ៖ កំណាញ់
៩- មាយា៖ លាក់ពុត
១០- សាថេយ្យ៖ អួតអាង
១១- ថម្ភ៖ តឹងតែង
១២- សារម្ភ៖ ប្រជែងវាសនា
១៣- មាន៖ ប្រកាន់ខ្លួន
១៤- អតិមាន៖ មើលងាយគេ
images/articles/1701/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ៩,២១៨ ដង)
សម្រេចព្រះនិព្វាន ក៏ព្រោះចិត្ត
ពាក្យថា សម្រេចព្រះនិព្វានក៏ព្រោះចិត្តនោះ មានសេចក្ដីថា បុគ្គលដែលបង្ហាត់ចិត្តដោយសមថវិធី និងវិបស្សនាវិធីដរាបដល់កើតបញ្ញាឃើញសភាវធម៌តាមពិត មានចិត្តមិនបានប្រកាន់ខ្ជាប់តាម តណ្ហា មានះ ទិដ្ឋិ ធ្វើចិត្តឲ្យស្រុតស្រកចាកកិលេសទាំងតូចទាំងធំ រំលត់កិលេសព្រមទាំងកងទុក្ខទាំងអស់លោកឲ្យឈ្មោះថាដល់ព្រះនិព្វាន
images/articles/1709/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ៨,៥៨២ ដង)
អសង្ខតា ធម្មា បានដល់ព្រះនិព្វាន ដែលមិនមានការប្រជុំតាក់តែង
គំនរភ្នក់ភ្លើងជាធម្មជាតិតែងតែក្តៅ បុគ្គលដែលេនៅ ក្នុងគំនរភ្នក់ភ្លើង ឬ នៅក្នុងផ្ទះដែលត្រូវភ្លើងឆេះ មិនគួរគប្បី អង្វរភ្លើង ឬគិតចង់ឱ្យភ្លើងត្រជាក់នោះទេ តែមធ្យោបាយ មានតែម៉្យាងគត់គឺ រត់លោតចេញអំពីភ្លើង យ៉ាងណាម៉ិញ រូបក្តី នាមធម៌ក្តី ឬក៏បានដល់ភពជាតិកំណើត
images/articles/2170/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ៤២,០០៩ ដង)
បាបវគ្គ
បុគ្គល មិនគួរមើលងាយបាបថា មានប្រមាណតិច នឹងមិនឲ្យផលដូច្នេះឡើយ ប្រៀបដូចក្អមទឹក រមែងពេញបានដោយតំណក់ទឹកដែលធ្លាក់ចុះមក ។ បុគ្គលពាល កាលសន្សំបាប សូម្បីបន្តិចម្តង ៗ គង់ពេញបានដែរ ។
បុគ្គល គួរខ្លាច គួរជៀសវាងនូវបាបទាំងឡាយ ឲ្យដូចណាណិជ ដែលមានទ្រព្យច្រើន តែមានគ្នាតិចជៀសវាងផ្លូវដែលគួរខ្លាច ឬដូចជាបុរសប្រាថ្នារស់នៅ ជៀសវាងថ្នាំពិស ដូច្នោះដែរ ។
images/articles/2168/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ២៦,៣៦៣ ដង)
រោហិណីគាថា
ព្រះនាងរោហិណីថេរី គ្រាកាលដែលបានសម្រេចព្រះអរហត្តផលហើយ ក៏ពិចារណាសាត្រឡប់ឡើងវិញ ហើយពោលជាឧទានដោយគាថាទាំងឡាយ ដែលបិតានិងខ្លួននៅជាសោតាបន្នាមុននឹងបួស ។
បិតាសួរកូនស្រីថា៖ កូនអើយកូន កូនគេងលក់ក៏ពោលថា សមណៈ កូនភ្ញាក់ឡើងគ៏ពោលថាសមណៈ កូនសរសើរចំពោះពួកសមណៈតែម៉្យាងប៉ុណ្ណោះ កូននឹងទៅជាសមណីដោយពិត ។
