Reading Article
Public date : 12, Nov 2023 (22,269 Read)
អធិប្បាយអានិសង្សមេត្តា១១យ៉ាង
|
|
|
អធិប្បាយអានិសង្សមេត្តា១១យ៉ាង
ព្រះយោគាវចរនេះកាលចម្រើនមេត្តាចេតោវិមុត្តិ តាមផ្លូវអប្បនានោះក្នុងផ្លូវណាមួយ ដូចបានពោលហើយដូច្នេះ (លោកសម្ដែងសមាធិខាងដើមដោយមិនបានយកមកដាក់ក្នុងសៀវភៅនេះទេ) រមែងបានអានិសង្ឃ១១ប្រការ ដែលព្រះដ៏មានព្រះភាគជាម្ចាស់ត្រាស់ទុកដោយន័យថា អ្នកចំរើនមេត្តាចេតោវិមុត្តិ រមែងដេកលក់ដោយសុខដូច្នេះជាអាទិ៍។ - ក្នុងអានិសង្ឃ១១នោះ សេចក្ដីថាដេកលក់ជាសុខ មានអធិប្បាយថា ជនទាំងឡាយដែលដេកលក់នោះ (ដែលមិនបានមេត្តាចេតោវិមុត្តិ) រមែងប្រែប្រួលកាយទៅវិញទៅមកមុនសិនហើយ (ទើបដេកលក់ទៀត) មើលទៅជាទុក្ខយ៉ាងណា លោកអ្នកបានមេត្តាចេតោវិមុត្តិមិនលង់លក់ដូច្នោះទេ រមែងលក់ដោយសប្បាយសូម្បីលក់ស៊ប់ហើយក៏ដូចជាការចូលសមាបត្តិ (អ៊ីចឹង)។ - សេចក្ដីថា ភ្ញាក់ឡើងជាសុខ មានអធិប្បាយថា ជនទាំងឡាយដទៃកាលដែលភ្ញាក់ឡើងហើយក៏ធ្វើសំឡេងថ្ងូរ (ថ្ងូរស្ងាប) ពត់ខ្លួនផ្អៀងផ្អងចុះឡើងទៅមក មើលទៅជាទុក្ខយ៉ាងណាលោកអ្នកបានមេត្តាចេតោវិមុត្តិ មិនភ្ញាក់ឡើងយ៉ាងនោះទេ គឺរមែងភ្ញាក់ឡើងដោយសប្បាយ គឺមិនមានវិការ (អាការសុខប្លែក) ដូចផ្កាបុទុមរីកហើយដូច្នោះ - សេចក្ដីថា មិនយល់សុបិនអាក្រក់ អធិប្បាយថាលោកអ្នកបានមេត្តាចេតោវិមុត្តិនោះ សូម្បីសុបិនឃើញ ក៏សុបិនតែនិមិត្តដែលល្អ ដូចជាថ្វាយបង្គំព្រះចេតិយ ដូចជាកំពុងធ្វើការបូជា និងដូចជាកំពុងស្ដាប់ព្រះធម៌ ចំណែកជនទាំងឡាយដទៃ (សុបិន) ឃើញខ្លួនឯងដូចជាចោរលោមព័ទ្ធ (ចាប់ចង) ដូចជាត្រូវហ្វូងសត្វសាហាវធ្វើអន្តរាយឲ្យ និងដូចជាកំពុងធ្លាក់ (អន្លង់ជាដើម) យ៉ាងណា លោកអ្នកបានមេត្តាចេតោវិមុត្តិមិនឃើញសុបិនឃើញសេចក្ដីអន្តរាយយ៉ាងនោះទេ - សេចក្ដីថា ជាទីស្រឡាញ់របស់មនុស្សទាំងឡាយ គឺថាជាទីស្រឡាញ់ពេញចិត្តរបស់មនុស្សទាំងឡាយ ប្រៀបដូចជាគ្រឿងអលង្ការ គុជដែលពាក់ត្រង់ដើមទ្រូង និងប្រៀបដូចជាភួងផ្កាឈើដែលប្រដាប់ទុកហើយលើសីសៈដូច្នោះ។ - សេចក្ដីថា ជាទីស្រឡាញ់របស់អមនុស្សទាំងឡាយ គឺថាអ្នកចំរើនមេត្តាចេតោវិមុត្តិនោះ ជាទីស្រឡាញ់របស់មនុស្សទាំងឡាយយ៉ាងណា ក៏រមែងជាទីស្រឡាញ់របស់អមនុស្សទាំងឡាយដូច្នោះដែរ ដូចមានព្រះវិសាខត្ថេរ (ជាសាធកដូច្នេះថា) រឿងព្រះវិសាខត្ថេរ បានឮថាព្រះវិសាខត្ថេរនោះ (កាលនៅជាគ្រហស្ថ) ជាកុដុម្ពីនៅក្នុងក្រុងបាដលិបុត្រ លោកនៅក្នុងក្រុងនោះឯងបានដឹងដំណឹងថា តម្ពបណ្ណិទ្វីប (គឺកោះលង្កា) ប្រដាប់ពេញទៅដោយជួរព្រះចេតិយ រុងរឿងដោយកាសាវភស្ដ ក្នុងទ្វីបនោះអ្នកណាៗអាចនឹងអង្គុយឬដេកបានក្នុងទីគ្រប់នៃដែលខ្លួនប្រាថ្នា សប្បាយទាំងពួងគឺឧតុសប្បាយ សេនាសនសប្បាយ បុគ្គលសប្បាយ ធម្មសវនសប្បាយប្រព្រឹត្តទៅបានយ៉ាងស្រួលក្នុងទ្វីបនោះដូច្នេះលោកទើបប្រគល់នូវគំនរនៃភោគទ្រព្យរបស់ខ្លួនឲ្យដល់បុត្រ និងភរិយាមានប្រាក់កហាបណៈដែលចងទុកនឹងជាយសំពត់ប៉ុណ្ណោះចេញអំពីផ្ទះទៅចាំទូកនៅមាត់សមុទ្រ រហូតដល់ទៅមួយខែ ព្រោះភាពជាអ្នកឆ្លាតក្នុងពាក្យសំដី លោកទិញរបស់ (របស់មានតម្លៃអាចទិញលក់ជួញជាជំនួញបាន) ពីកន្លែងច្រកនេះ ទៅលក់នៅច្រកនោះដោយកាលក្នុងកាលជាចន្លោះ (នៃការចាំទូក) មួយខែនោះឯង (លោក) អាចប្រមូលទ្រព្យបានដល់មួយពាន់កហាបណៈដោយការទិញដូរ ដែលប្រពៃតាមធម៌ លោកមកដល់មហាវិហារ (ក្នុងកោះលង្កា) ដោយលំដាប់ ហើយសូមបព្វជ្ជា ដែលភិក្ខុទាំងឡាយ នាំលោកទៅកាន់សីមាដើម្បីឲ្យបព្វជ្ជា លោកធ្វើថង់ប្រាក់មួយពាន់កហាបណៈនោះ ឲ្យធ្លាក់ចុះលើដីតាមប្រហោងជាយសំពត់ ភិក្ខុទាំងឡាយ (ឃើញហើយ) សួរថា នោះជាអ្វី? (លោក) ក៏ប្រាប់ថា លោកម្ចាស់កហាបណៈមួយពាន់ ភិក្ខុទាំងឡាយតឿនប្រាប់ថា នែឧបាសកបន្ទាប់ពីបានបព្វជ្ជាហើយទៅ លោកនឹងចាត់ចែងប្រើប្រាស់មិនបានទេ លោកចូរចាត់ចែងប្រើប្រាស់ឥឡូវនេះឯងចុះលោកទើបប្រកាសថា ណ្ហើយបើដូច្នោះមនុស្សទាំងឡាយមកកាន់ស្ថានទីជាទីដែលនាយវិសាខបព្វជ្ជា កុំមានដៃទទេត្រឡប់ក្នុងរង្វង់សីមាហើយ ទើបបព្វជ្ជាឧបសម្បទា (លោកនៅក្នុងឧបសម្បទភាវ) មានវស្សាគម្រប់ប្រាំហើយ (រៀន) ធ្វើមាតិកា២មាតិកាឲ្យស្ទាត់ជំនាញហើយ បវារណា (ចេញវស្សា) ហើយរៀនយកកម្មដ្ឋាន ដែលជាទីស្រឡាញ់ដល់ខ្លួន ហើយទៅនៅបំពេញវត្ត ជានិច្ចកាល ក្នុងវិហារមួយៗ (លោកគង់នៅអស់) រយៈពេល៤ៗខែ (យ៉ាងនេះដូច្នេះឯង)។ ព្រះវិសាខៈ (នោះត្រាច់ទៅបំពេញវត្ត) ប្រព្រឹត្តយ៉ាងនោះហើយ (ថ្ងៃមួយ) លោកឈរនៅកណ្ដាលព្រៃ (ពិចារណា) មើលគុណធម៌របស់ខ្លួន និងបន្លឺសំឡេង (ឲ្យប្រាកដទុក) ទើបបានពោលសេចក្ដីនេះថា ខ្ញុំម្ចាស់ឧបសម្បទាមកអស់កាលប៉ុណ្ណា (នឹង) មកក្នុងទីនេះដោយកាលប្រមាណប៉ុណ្ណា ក្នុងចន្លោះនៃកាលប្រមាណប៉ុណ្ណោះនេះ (សេចក្ដីខុសឆ្គង) របស់ខ្ញុំម្ចាស់មិនមានឡើយ ឱ! ជាលាភពិតណាស់ លោកអ្នកនិរទុក្ខទាំងឡាយ។ លោកកំពុងដើរទៅ ចិត្តលបពត៌វិហារ ដល់ផ្លូវបែកជាពីរក៏ឈប់ ស្ងៀមនៅហើយគិតថា ផ្លូវនេះ ឬផ្លូវនេះហ្ន៎ ពេលនោះទេវតាអ្នកនៅនឹងភ្នំនោះឈរបង្ហាញលោកថា លោកម្ចាស់ផ្លូវនោះ លោកស្នាក់នៅចិត្តលបពត៌៤ខែហើយគិតថានឹងទៅក្នុងពេលព្រឹក ព្រហាមហើយ (ចូល) ចាំវត្ត ទេវតាអ្នកនៅនឹងដើមមណិលៈខាងដើមនៃផ្លូវដែលចង្ក្រម មកអង្គុយស្រែកយំនៅនឹងកាំជណ្ដើរព្រះថេរៈសួរថាអ្នកណានោះ? (ឆ្លើយថា) ខ្ញុំម្ចាស់ឈ្មោះមណិលិយាលោកម្ចាស់ (ព្រះថេរៈសួរថា) យំធ្វើអ្វី? (ឆ្លើយថា) ទាក់ទងនឹងការទៅរបស់លោកម្ចាស់ (ព្រះថេរៈសួរថា) កាលបើអាត្មានៅទីនេះមានគុណអ្វីដល់លោកម្ចាស់ទាំងឡាយ (ឆ្លើយថា) បពិត្រលោកម្ចាស់ កាលលោកម្ចាស់នៅទីនេះ ពួកអមនុស្សទាំងឡាយ មានមេត្តាដល់គ្នានិងគ្នា កាលបើលោកម្ចាស់ចេញទៅហើយគេទាំងឡាយក៏បង្កការឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា និយាយពាក្យអាក្រក់ដល់គ្នានឹងគ្នា។ ព្រះថេរៈ ទើបមានថេរដីកាថា ប្រសិនបើអាត្មានៅទីនេះសេចក្ដីនៅជាសុខ (សេចក្ដីសប្បាយកើត) មានដល់អ្នកទាំងឡាយក៏រាប់ថាជាការល្អហើយ ដោយនៅនឹងចិត្តលបពត៌តទៅទៀត៤ខែ ហើយញ៉ាំងគមនចិត្ត (ការគិតនិងប្រព្រឹត្តទៅ) ឲ្យកើតឡើងដូចដើមទៀត ឯខាងទេវតាក៏ (មក) ស្រែកយំដូច្នោះទៀតដោយឧបាយនោះ ព្រះថេរៈនៅទីនោះរហូតបរិនិព្វានទៅក្នុងទីនោះឯង ភិក្ខុអ្នកមានមេត្តា ជាវិហារធម៌រមែងជាទីស្រឡាញ់របស់អមនុស្សទាំងឡាយដូច្នេះ។ ក្នុងសេចក្ដីថា ភ្លើងក្ដី ពិសក្ដី សស្ត្រាក្ដីមិនអាចចូលទៅរំខានបៀតបៀន អធិប្បាយថា ភ្លើងមិនរំខានគឺមិនចូលទៅក្នុងរាងកាយរបស់អ្នកមានមេត្តាជាវិហារធម៌ដូចភ្លើងមិនចូលទៅ (បៀតបៀន) ក្នុងរាងកាយរបស់ឧត្តរាឧបាសិកាដូច្នោះ ពិសក៏មិនរំខានគឺមិនចូល ទៅក្នុងរាងកាយរបស់អ្នកមានមេត្តាជាវិហារធម៌ ដូចពិសមិនចូលទៅក្នុងរាងកាយរបស់ព្រះចុឡសិវត្ថេរៈ អ្នកសូត្រ សំយុត្តនិកាយ ដូច្នោះ សស្ត្រា ក៏មិនរំខាន គឺមិនចូលទៅក្នុង រាងកាយរបស់អ្នកមានមេត្តាវិហារធម៌ ដូចសស្ត្រាមិនចូលទៅ ក្នុងរាងកាយរបស់សង្កិច្ចសាមណេរដូច្នោះ មានអធិប្បាយថា ភ្លើងក្ដី ពិសក្ដី សស្ត្រាក្ដី រមែងមិនធ្វើរាងកាយរបស់លោកអ្នកមានមេត្តា ជាវិហារធម៌នោះឲ្យកម្រើកបាន ក្នុងន័យនេះបណ្ឌិតទាំងឡាយពោលរឿងទឹកដោះនៃមេគោ (ជានិទស្សនៈ) ខ្វះក៏បាន។ មានរឿងដំណាលថា មានមេគោមួយ ឈរបញ្ចេញកសីរធារា (សម្រក់ទឹកដោះ) ឲ្យដល់កូនគោ ព្រានម្នាក់នឹងចាក់មេគោនោះ ទើបកាន់លំពែងដងវែង បោះឆ្ពោះទៅ (ទៅ) របស់ខ្លួនរបស់មេគោនោះ (លំពែកនោះក៏ស្រាប់តែ) អណ្ដែតទៅដូចជាស្លឹកត្នោត (មិនចូល) (ទាំងនេះ) ដោយកម្លាំងនៃឧបចារសមាធិក៏មិនមែន ដោយកម្លាំងនៃអប្បនាសមាធិក៏មិនមែនឡើយ (តែ) ដោយសេចក្ដីដែលមេគោនោះ មានចិត្តស្រឡាញ់អាណិតជាកម្លាំងក្នុងកូនគោប៉ុណ្ណោះ មេត្តាមានអានុភាពច្រើនដូច្នេះឯង។ - ក្នុងន័យថា ចិត្តតាំងមាំរហ័ស គឺចិត្តរបស់ អ្នកមានមេត្តាជាវិហារធម៌ រមែងជាសមាធិបានរហ័សតែម្ដងការយឺតយូរនៃសមាធិចិត្តនោះមិនមានទេ។ - សេចក្ដីថា ពណ៌សម្បុរស្រស់ថ្លាផូរផង់ស្អាត ប្រការមួយនោះគឺ មុខរបរអ្នកមានមេត្តាជាវិហារធម៌នោះ រមែងមានពណ៌ស្រស់ថ្លាផូរផង់ដូច (ធាងស្លឹក) ត្នោតទុំដែលទើបតែជ្រុះចាកអំពីជួរដូច្នោះ។ - សេចក្ដីថា មិនវង្វេងទៀបនឹងធ្វើកាលកិរិយា មានន័យថាដែលឈ្មោះថាសម្មោហមរណៈ (សេចក្ដីវង្វេងទៀបនឹងស្លាប់) របស់អ្នកមានមេត្តា ជាវិហារធម៌រមែងមិនមាន លោកជាអ្នកមិនវង្វេងឡើយទៀបនឹងធ្វើកាលកិរិយានោះ គឺដូចជាដេកលក់ទៅដូច្នោះ។ សេចក្ដីថា កាលនៅមិនទាន់បន្លុះគុណធម៌ដែលក្រៃលែងជាងនោះ មានន័យថា ប្រការមួយ(នោះគឺ) អ្នកមានមេត្តាជាវិហារធម៌នោះកាលមិនអាចបន្លុះព្រះអរហត្ត ដែលជាគុណដ៏ក្រៃលែងជាងមេត្តាសមាបត្តិ ឃ្លាតចាកភពនេះហើយ រមែងចូលទៅដល់ព្រហ្មលោក (គឺចូលទៅកាន់ព្រហ្មលោក) ដូចជាការដេកលក់ហើយភ្ញាក់ឡើងវិញដូច្នោះ។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ មេត្តាចិត្ត រៀបរៀងដោយ កែវ វិមុត្ត ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
