Reading Article
Public date : 01, Apr 2013 (13,214 Read)
បុគ្គលមិនគួរធ្វើប្រយោជន៍របស់ខ្លួនឲ្យសាបសូន្យ
|
|
១- អត្តទត្ថំ បរត្ថន ពហុនាបុ ន ហាបយេ
អត្តទត្ថមភិញ្ញាយ សទត្ថបសុតោ សិយា ។ បុគ្គលមិនគួរធ្វើប្រយោជន៍របស់ខ្លួនឲ្យសាបសូន្យដោយច្រើនព្រោះប្រយោជន៍អ្នកដទៃឡើយ។ដឹងច្បាស់ប្រយោជន៍របស់ខ្លួនហើយ គប្បីខ្វល់ខ្វាយក្នុងប្រយោជន៍របស់ខ្លួន ។ «ខុ-ធ.» «អត្តវគ្គ» អត្ថាធិប្បាយោ: ក្នុងលំដាប់ខាងដើម សូមលើកយកពាក្យថា «អត្ត» និង «អត្ថ» ពីរម៉ាត់នេះយកមកធ្វើអត្ថាធិប្បាយដូចតទៅ ៖ ពាក្យថា «អត្តៈ» ស័ព្ទនេះប្រែថា «ខ្លួន» បានដល់សភាវៈដែលតែងទំពារស៊ីនូវសុខនិងទុក្ខ ដូចបទវិគ្គហថា សុខទុក្ខំ អទតិ ខាទតីតិ = អត្តា បានសេចក្តីថា សភាវៈណាទំពារស៊ីនូវសុខនិងទុក្ខ សភាវៈនោះហៅថាខ្លួន សំដៅយកសភាវៈដែលទទួលនូវសេចក្តីទុក្ខក្នុងវាលវដ្តសង្សារមានជាតិជាដើម ឬក៏សំដៅយកចិត្តនិងចេតសិកហៅថាខ្លួនដែរ, មួយទៀតសំដៅយកអាការៈ៣២ប្រការមាន កេសា សក់ លោមា រោម ជាដើមរហូតដល់មត្តលុង្គំ ខួក្នុងក្បាលជាទីបំផុតហៅថាខ្លួន ។ ពាក្យថា «អត្ថៈ» ស័ព្ទនេះប្រែថា សេចក្តីឬប្រយោជន៍ សំដៅយកអាការៈជាគ្រឿងប្រព្រឹត្តទៅដល់ទ្រព្យ, សម្បត្តិ, ដូចបទវិគ្គហៈ ថា អរន្តិ បវត្តន្តិ ឯតេនាតិ = អត្ថោ បានសេចក្តីថា អាការជាគ្រឿងប្រព្រឹត្ត, ក្នុងទីនេះសំដៅយកអត្ថស័ព្ទដែលប្រែថា ប្រយោជន៍ បានសេចក្តីថាផល ឬកម្រៃ សេចក្តីសុខ ឬ សេចក្តីចំរើនដែលបានមកអំពីការខំធ្វើ, ខំប្រព្រឹត្ត, ខំប្រកប, មាន៣យ៉ាងគឺ៖ ១- ទិដ្ឋធម្មិកត្ថៈ ប្រយោជន៍បច្ចុប្បន្ន ២- សម្បរាយិកត្ថៈ ប្រយោជន៍ក្នុងភពខាងនាយ ៣- បរមត្ថៈ ប្រយោជន៍យ៉ាងបរម គឺព្រះនិព្វាន ។ ទិដ្ឋធម្មិកត្ថ ប្រយោជន៍បច្ចុប្បន្ននោះមាន ៤ យ៉ាងគឺៈ ១- ឧដ្ឋានសម្បទា ដល់ព្រមដោយសេចក្តីព្យាយាម គឺព្យាយាមក្នុងការប្រកបកិច្ចជាគ្រឿងចិញ្ចឹមជីវិតក្តី, ក្នុងការសិក្សារៀនសូត្រក្តី ក្នុងកិច្ចធុរៈជាមុខការានាទីរបស់ខ្លួនក្តី។ ២- អារក្ខសម្បទា ដល់ព្រមដោយការថែរក្សា គឺថែរក្សាទ្រព្យដែលរកបានមកដោយសេចក្តីព្យាយាមមិនឲ្យអន្តរាយទៅក្តី, រក្សាការងារមិនឲ្យសាបសូន្យទៅក្តី។ ៣- កល្យាណមិត្តតា ភាពជាអ្នកមានមិត្តល្អ មិនសេពគប់មិត្តអាក្រក់ ។ ៤- សមជីវិតា ការចិញ្ចឹមជីវិតតាមសមគួរដល់កម្លាំងទ្រព្យដែលរកបានមក គឺមិនត្បិតត្បៀតពេកមិនខ្ជះខ្ជាយពេក ។ មូលដ្ឋានដែលនាំឲ្យបានសម្រេចសម្បរាយិកត្ថ ប្រយោជន៍ក្នុងបរលោកមាន៤យ៉ាងគឺ៖ ១- សទ្ធាសម្បទា ដល់ព្រមដោយការជឿ ។ ២- សីលសម្បទា ដល់ព្រមដោយការរក្សាកាយ វាចា អោយរៀបរយ ។ ៣- ចាគសម្បទា ដល់ព្រមដោយការបរិច្ចាគ ។ ៤- បញ្ញាសម្បទា ដល់ព្រមដោយបញ្ញា ។ បរមត្ថៈ ប្រយោជន៍យ៉ាងបរម ពោលគឺព្រះនិព្វាន បានដល់ការប្រតិបត្តិទៅតាមផ្លូវទាំងប្រាំបីហៅថា អដ្ឋង្គិកមគ្គ មានសម្មាទិដ្ឋិ ប្រាជ្ញាយល់ត្រូវជាដើម ។ ពាក្យថា «ប្រយោជន៍» ខ្មែរយើងនិយមនិយាយរាល់គ្នា និងចូលចិត្តស្តាប់បានខ្លះទៅហើយតែដែលបញ្ញត្តិប្រើក្នុងភាសាខ្មែរយើងនេះ ជាពាក្យចេញមកពីបាលីភាសាថា «បយោជនៈ» ភាសាសំស្ក្រឹតថា «ប្រយោជន៍» មានអត្ថថា «ផលដែលសមប្រកប ឬផលដែលត្រូវបាន» ។ ពាក្យថា «ប្រយោជន៍» ក្នុងភាសាបាលីគេអាចហៅផ្លាស់ប្តូរគ្នាបានច្រើនស័ព្ទណាស់ ។ ជួនកាលគេហៅថា «អត្ថៈ» ប្រែថាផល កំរៃ ឬសេចក្តីចំរើន ។ ជួនកាលគេហៅថា «ហិតៈ» ប្រែថាប្រយោជន៍ ឬថា គុណ, ជួនកាលគេហៅថា «សុខៈ» ប្រែថា សេចក្តីសុខ ។ រួមសេចក្តីថា ផលប្រយោជន៍, សេចក្តីសុខ ឬសេចក្តីចំរើន ។ ពាក្យថា «អត្តៈ, ហិតៈ, សុខៈ» ទាំងបីស័ព្ទនេះគ្រាន់តែផ្សេងគ្នាដោយតួអក្សរ តែមានន័យដូចគ្នា សំដៅយកផលប្រយោជន៍ដែលអោយនូវសេចក្តីសុខកាយសប្បាយចិត្ត សមប្រកបទៅតាមវត្ថុបំណងដូចគ្នា ។ ភោគសម្ប័ទ, បរិវារសម្ប័ទ, កេរ្តិ៍ឈ្មោះ, យសសក្តិ, ប៉ុណ្ណេះជាដើម ដែលបុគ្គលខំស្វែងរកបានមកសមប្រកបតាមសេចក្តីប្រាថ្នា ជាផលជាកម្រៃ ជាគុណឲ្យកើតសេចក្តីសុខកាយសប្បាយចិត្ត ឃើញយ៉ាងប្រត្យក្សក្នុងបច្ចុប្បន្ន ឬ ក្នុងវេលាដែលមានជីវិតិន្រ្ទិយរស់នៅ, លុះដល់ពេលស្លាប់ចែកឋានទៅ យកទៅជាមួយមិនបាន ឬក៏សម្បត្តិទាំងអស់នោះមិនអាចជូនដំណើរទៅបានទេ ហៅថាទិដ្ឋធម្មិកត្ថៈ ដែលប្រែថាប្រយោជន៍ក្នុងបច្ចុប្បន្ន, ប្រែថាប្រយោជន៍ក្នុងលោកនេះ ជាប្រយោជន៍ក្នុងឥធលោក, ថាប្រយោជន៍ទាន់ភ្នែកវិញដូច្នេះក៏បាន។សេចក្តីសុខដែលប្រាសចាកភ្លើងទុក្ខ គឺជាតិ ជរា ព្យាធិ មរណៈ និងភ្លើកិលេស មានរាគៈ ទោសៈ មោហៈ ជាសុខដ៏ប្រណីត សុខដ៏ស្ងប់ ជាឯកន្តបរមសុខ ឥតមានសេចក្តីទុក្ខនៅលាយឡំ យ៉ាងនេះហៅថា បរមត្ថប្រយោជន៍ ប្រែថាប្រយោជន៍ដ៏ប្រសើរឧត្តមបំផុតពោលគឺព្រះនិព្វាន ។ សេចក្តីថា បុគ្គលមិនគួរធ្វើប្រយោជន៍របស់ខ្លួនឲ្យសាបសូន្យដោយច្រើនព្រោះប្រយោជន៍អ្នកដទៃឡើយ, បើចំណែកខាងឃរាវាស បានដល់ការដែលខំខ្នះខ្នែងប្រឹងប្រែងស្វែងរកភោគសម្ប័ទ មិនត្រូវបណ្តែតបណ្តោយឲ្យកាលវេលាកន្លងទៅទទេៗ គឺខំប្រឹងក្នុងកិច្ចការរបស់ខ្លួនពិតៗ, មិនត្រូវឲ្យកាលវេលាកន្លងទៅព្រោះតែប្រយោជន៍របស់អ្នកដទៃសូម្បីតិចតួច។ ចំណែកខាងបព្វជិត មិនត្រូវលះបង់កិច្ចវត្តផ្សេងៗ មានការជួសជុលកុដិសាលា, វិហារ, ចេតិយ,ដែលដល់ព្រះសង្ឃក្តីជាដើមក្តី, នូវវត្តទាំងឡាយមានឧបជ្ឈាយវត្តជាដើមក្តី, មួយទៀត ត្រូវបំពេញអភិសមាចារិកវត្ត គឺធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់នូវគុណទាំងឡាយមានអរិយផលជាដើម ដោយគិតថាអញនឹងមិនធ្វើប្រយោជន៍របស់ខ្លួនអោយវិនាសសាបសូន្យដូច្នេះ ប្រយោជន៍នេះទើបឈ្មោះថាជាប្រយោជន៍របស់ខ្លួន ។ អាស្រ័យហេតុនេះ បើបព្វជិតរូបណាមួយមានព្យាយាមប្រឹងប្រែងមាំមួន ដោយនឹកសង្ឃឹមថា អាត្មាអញមុខជានឹងបានសម្រេចមគ្គផលក្នុងថ្ងៃនេះៗ ដូច្នេះសឹមលះបង់ឧបជ្ឈាយវត្តជាដើមនោះចោលចេញ ហើយគប្បីធ្វើកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយអំណត់ថានេះប្រយោជន៍របស់អាត្មាអញ ត្រូវប្រឹងប្រែងក្នុងប្រយោជន៍របស់ខ្លួននោះកុំបណ្តែតបណ្តោយឡើយ ទាល់តែបានសំរេចមគ្គផលជាទីបំផុត ។ ប្រយោជន៍របស់ខ្លួនក្នុងទីនេះ សំដៅយកការធ្វើនូវកម្មដ្ឋានទាំងពីរយ៉ាង មានសមថកម្មដ្ឋាន និងវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន ដែលជាប្រយោជន៍ដ៏ឧត្តម ដែលអាចនឹងធ្វើខ្លួនឲ្យរួចចាកសេចក្តីទុក្ខក្នុងវាលវដ្តសង្សារទៅបាន ។ គ្រហស្ថក្តី បព្វជិតក្តី មិនត្រូវធ្វើប្រយោជន៍របស់ខ្លួនឲ្យសាបសូន្យដោយច្រើនព្រោះតែប្រយោជន៍របស់អ្នកដទៃឡើយ ។ ដឹងច្បាស់ថាប្រយោជន៍របស់ខ្លួនហើយ គប្បីខ្វល់ខ្វាយតែក្នុងប្រយោជន៍របស់ខ្លួន ។ ដកស្រង់ពីសៀវភៅអធិប្បាយសាសនសុភាសិតរបស់ មហា សោម សុវណ្ណ ស្រង់ចាក http://www.khmerbuddhism.ca/ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
Articles you may like
