ឥរិយាបថ​ល្អ​ក្នុង​ទីវត្ត​អារាម នៅ​ក្នុង​ទី​វត្ត​អារាម គឺ​ជា​កន្លែង​សម្រាប់​គោរព​បូជា ក្នុង​គោល​បំណង កសាង​នូវ​កុសល​ផល​បុណ្យ និង​ជា​កន្លែង​អប់រំ​នូវ​មនុស្ស​ទូទៅ​មិន​ថា​សាសន៍ខ្មែរ ឬ សាសន៍​ដទៃ​ឡើយ។ ពេល​ចូល​មក​ដល់​ទីវត្ត​អារាម​ត្រូវ​ធ្វើ​នូវ​ឥរិយាបថ​ថ្លៃថ្នូរ សុភាពរាបសារ រម្យទម ទន់ភ្លន់ និង​មិន​ត្រូវ​និយាយ​គ្នាលឺៗ នាំ​ឲ្យ​ខុស​សីលធម៌។ ពេល​ស្លៀក​ពាក់​ចូល

កំណត់ហេតុខ្លីស្ដីពីម៉ែឪ ដួង​ផ្កាយ​យ៉ាង​ច្រើន ដែល​រះ​បញ្ចេញ​ពន្លឺ​រស្មី​តិចៗ​ពេញ​ផ្ទៃ​នភាល័យ តែ​ទោះ​បី​ដួងផ្កាយ​រះច្រើន​ប៉ុណ្ណា​ក៏​ដោយ ក៏​មិន​អាច​បំភ្លឺ​ផែន​ដី ទាំង​មូល​ឲ្យ​ភ្លឺ​បាន​ដែរ ចាញ់​ព្រះច័ន្ទ​តែ​មួយ​ដួង តែ​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ពិភព​លោក​ពោរពេញ ទៅ​ដោយ​ពន្លឺ​រស្មី យ៉ាង​ត្រចេះ​ត្រចង់​បាន យ៉ាង​ណាមិញ ឪពុក​ម្ដាយ​ដែល​មាន​កូន​ច្រើន តែសុទ្ធតែ​ជាកូន​ដែល​អកតញ្ញូ មិន​ដឹង​គុណ

ដំណើរ​ត្រាស់​ដឹង​របស់​ព្រះពុទ្ធ​អង្គ ព្រះពោធិសត្វ​ខំប្រឹងប្រព្រឹត្ត​នូវ​តបកម្ម ជាទុក្ករកិរិយា ដែល​សត្វ​លោក​ធ្វើ​បាន​ដោយ​លំបាក នា​ដង​ភ្នំដង្កេស្វារី។ បញ្ចវគ្គិយតាបស​ទាំង ៥ រូប​មាន​កោណ្ឌរូប​មាន​កោណ្ឌញ្ញៈ ភទ្ទិយ វប្បៈ មហានាម អស្សជិ ជាអ្នក​ខ្វល់ខ្វាយ​ក្នុង​កិច្ច​ប្រព្រឹត្ត​តប​កម្ម ដោយ​យល់​ឃើញ​ថា ការ​ប្រព្រឹត្ត​ធ្វើ​យ៉ាង​នេះ នឹង​បាន​សម្រេច​នូវ​មោក្ខធម៌ ជាទីក្សេម រួចផុត​ចាក​កិលេស​ទាំង​ពួង​មិន​ខាន​។

វិនិច្ឆ័យក្នុងរឿងគ្រហស្ថបានសម្រេចព្រះអរហត្ត (ព្រះអរហន្តជាគ្រហស្ថ) ការសម្រេចព្រះអរហត្តរបស់គ្រហស្ថនេះ មានមតិរបស់អាចារ្យមួយចំនួនសម្ដែងថា គ្រហស្ថណាបានសម្រេចព្រះអរហត្តហើយ បើមិនបានបួសជាបព្វជិតទេ នឹងត្រូវបរិនិព្វាន ក្នុងថ្ងៃទី ៧ គឺគ្រហស្ថអាចទ្រទ្រង់នូវព្រះអរហត្តបាន ៧ ថ្ងៃ ។ ការយល់យ៉ាងនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវឡើយ ព្រោះក្នុងគម្ពីរបបញ្ចសូទនី អដ្ឋកថា មជ្ឈិមនិកាយ មជ្ឈិមបណ្ណាសកៈ បរិព្វាជកវគ្គ តេវិជ្ជវច្ឆសូត្រ បានសម្ដែងថា យេបិ ហិ សន្តតិមហាមត្តោ ឧគ្គសេនោ សេដ្ឋិបុត្តោ វីតសោកទារកោតិ គិហិលិង្គេ ឋិតាវ អរហត្តំ បត្តា, តេបិ មគ្គេន សព្ពសង្ខារេសុ និកន្តិំ សុក្ខាបេត្វា បត្តា។ តំ បត្វា បន ន តេន លិង្គេន អដ្ឋំសុ, គិហិលិង្គំ នាមេតំ ហីនំ, ឧត្តមគុណំ ធារេតុំ ន សក្កោតិ។ តស្មា តត្ថ ឋិតោ អរហត្តំ បត្វា តំទិវសមេវ បព្ពជតិ វា បរិនិព្ពាតិ វា។ សូម្បីបុគ្គលទាំងឡាយណា គឺសន្តតិមហាមាត្យ ឧគ្គសេនសេដ្ឋបុត្ត វីតសោកទារកៈ ឋិតនៅក្នុងភេទជាគ្រហស្ថ ក៏បានសម្រេចនូវព្រះអរហត្ត ។ សូម្បីបុគ្គលទាំងនោះ ញ៉ាំងសេចក្ដីប្រាថ្នាក្នុងសង្ខារទាំងពួងឲ្យស្ងួតទៅដោយមគ្គហើយទើបបានសម្រេច ។ តែកាលបានសម្រេចនូវព្រះអរហត្តហើយ រមែងមិនតាំងនៅដោយភេទជាគ្រហស្ថនោះឡើយ ។ ភេទជាគ្រហស្ថឈ្មោះថាជា ហីនភេទ រមែងមិនអាចដើម្បីនឹងទ្រទ្រង់ឧត្តមគុណគឺព្រះអរហត្តនោះឡើយ ។ ព្រោះហេតុនោះ បុគ្គលណាឋិននៅក្នុងភេទជាគ្រហស្ថ បានសម្រេចហើយនូវព្រះអរហត្ត តែងតែបួសក្នុងថ្ងៃនោះប៉ុណ្ណោះ ឬ (បើសិនជាមិនបានបួស) រមែងបរិនិព្វានក្នុងថ្ងៃនោះប៉ុណ្ណោះ ។ សូម្បីក្នុងគម្ពីរមិលិន្ទបញ្ហា ត្រង់ខីណាសវភាវបញ្ហា ក៏សម្ដែងថា ឯវមេវ ខោ, មហារាជ, អរហត្តំ បត្តោ គិហី តេន លិង្គេន អរហត្តំ ធារេតុំ ន សក្កោតិ, តេន ការណេន តស្មិំ យេវ ទិវសេ បព្ពជតិ វា បរិនិព្ពាយតិ វា បពិត្រមហារាជ គ្រហស្ថដែលបានសម្រេចនូវព្រះអរហត្ត រមែងមិនអាចដើម្បីនឹងទ្រទ្រង់នូវព្រះអរហត្តដោយភេទជាគ្រហស្ថនោះបានឡើយ រមែងបួសក្នុងថ្ងៃនោះប៉ុណ្ណោះ ឬ (បើមិនបានបួសទេ) រមែងបរិនិព្វានក្នុងថ្ងៃនោះ ប៉ុណ្ណោះ យ៉ាងនេះឯង ។ ដូច្នេះ បញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា មតិរបស់អាចារ្យដែលយល់ថា គ្រហស្ថបានសម្រេចជាព្រះអរហន្តហើយ បើមិនបានបួសទេ រមែងបរិនិព្វានក្នុងរវាង ៧ ថ្ងៃនោះ ជាការយល់មិនត្រឹមត្រួវឡើយ ។ ដោយ ខេមរ អភិធម្មាវតារ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

សូមប្រយ័ត្នផង ទទេៗ ធ្វើតាមតិរ្ថីយ៍ ដោយមិនដឹងខ្លួន ហើយប្រកាសខ្លួនថាជាពុទ្ធបរិស័ទ ពេញក្រអូមមាត់ ទៀតផងក៏មាន ! និកាយតិរ្ថីយ៍មានជំនឿបីយ៉ាងៈ ១- បុគ្គលទទួលសុខទុក្ខក្នុងជាតិនេះព្រោះអំពើបានធ្វើហើយក្នុងជាតិមុន(ប្រកាន់យកកម្មចាស់ទាំង​ស្រុង ដែលព្រះពុទ្ធលោកពិចារណាទាំងកម្មចាស់និងកម្មថ្មី មិនឲ្យដេកដួលតាមកម្ម ត្រូវតស៊ូ កែខៃកម្ម មិនព្រមទទួលយកតាមព្រហ្មលិខិតជាដាច់ខាតបើមិនទាន់បានប្រើគំនិតខ្លួនឯងជាមុនទេ)។កុំសម្លាប់គំនិតខ្លួនឯងដោយការយល់ព្រមរស់តាមកម្មឲ្យសោះ បើខ្លួនរស់នៅលើដី ជនជាតិណាគេធ្វើអ្វីបានយើងក៏ត្រូវតែធ្វើឲ្យបានដូចគេដែរ ។ ២- បុគ្គលទទួលសុខទុក្ខព្រោះតែទេវតាឬព្រះអាទិទេពចាត់ចែងឲ្យ ព្រោះហេតុនេះភារៈរបស់យើងគឺការអង្វរក លន់តួព្រះអាទិទេពនិងការធ្វើតាមហឫទ័យទ្រង់ បញ្ហានេះព្រះពុទ្ធបានទាត់ចោលទាំង​ស្រុង​។ ៣- បុគ្គលទទួលសុខទុក្ខព្រោះមិនមានហេតុបច្ច័យអ្វីទាំងអស់ គឺជារបស់កើតឯងជួបឯងជាភាពចៃដន្យ ។ ព្រះពុទ្ធលោកពន្យល់ថា សុខទុក្ខកើតឡើងព្រោះកម្មចាស់ផងនិងកម្មថ្មីផង ទេវតាអាចជួយយើងក្រោយពីយើងបានជួយខ្លួនឯងហើយ គ្មានអាទិទេពណាអាចចាត់ចែងវាសនាក្រៅពីខ្លួនយើងបានឡើយ ជីវិតគឺជារបស់យើងវាឋិតក្រោមកណ្តាប់ដៃយើង ស្រេចតែយើងប្រើវាទេ កើតជាមនុស្សមិនត្រូវមើលងាយខ្លួនឯងឡើយ មិនត្រូវខ្វះឆន្ទះនិងការព្យាយាមជាដាច់ខាត ។ គរុកម្មប្រែថាកម្មមានទំងន់ធ្ងន់ មានពីរយ៉ាងៈ ១- ផ្នែកកុសលៈបានដល់មហគ្គតកម្មគឺសមាបត្តិ៨ មានរូបឈាន៤និងអរូបឈាន៤។ ២- ផ្នែកអកុសលៈបានដល់អនន្តរិយកម្ម៥យ៉ាង(និងនិយតមិច្ឆាទិដ្ឋិមួយ) គរុកម្មរមែងឲ្យផលមុនកម្មណាៗទាំងអស់ សូមប្រឹងប្រែងធ្វើតែខាងកុសលនិងតាំងចេតនាកុំបីបានធ្វើក្នុងអកុសលឲ្យសោះ ! សូមគ្រប់ៗជាតិកុំឲ្យកើតចិត្តអាក្រក់បែបនោះឲ្យសោះ កុំបីមានសូម្បីតែការនឹកគិត ! ។ ភាពក្តៅក្រហាយចិត្តត្រូវបានស្ងប់រំងាប់ដោយវិធីពីរយ៉ាងៈ ១- តាមរបៀបមនុស្សអត់បញ្ញាៈ ស្ងប់ព្រោះបានជះកំហឹងដាក់អ្នកដទៃ បានធ្វើអ្វីៗតាមចិត្តប្រាថ្នា ដែលអាចមានផលវិបាកដោយសារមានការប្រឆាំងតបដែលអាចនាំឲ្យមានផលវិបាកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរផងក៏មាន។មនុស្សបែបនេះជាមនុស្សឥតហេតុផល ត្រូវព្រាត់ញាតិមិត្តគ្មានគេរាប់អានព្រោះជាមនុស្សនោមឆេះ ឬជាមនុស្សភ្លើងចំបើង។ ២- តាមរបៀបមនុស្សមានហេតុផលៈភាពក្តៅក្រហាយចិត្តត្រូវបានស្ងប់រំងាប់ដោយសារសតិនិងបញ្ញាបានកើតឡើងទាន់ពេលវេលា បានរួមកម្លាំងគ្នាជាមួយការអត់ធន់(ខន្តី) ហើយបញ្ចេញវាចាប្រកបដោយហេតុផលនិងការទទួលខុសត្រូវ។ ប្រភព ហ្វេសប៊ុក Thong Nidamony ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

សុខ​ទុក្ខ​ផ្លូវ​ចិត្ត ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​តាម​គំនិត គឺ​គិត​ត្រូវ​កើត​សុខ បើ​គិត​ខុស​កើត​ទុក្ខ ដូច្នេះ​ហើយ ទើប​បាន​ចេះ​តែ​រំលឹក​គ្នា​ថា ខំ​ស្ដាប់​ធម៌ រៀន​ធម៌​ឱ្យ​ទូលំ​ទូលាយ ដើម្បី​បាន​ឆ្លាត​ក្នុង​គំនិត ។ សេចក្ដី​ទុក្ខ​ក្នុង​ចិត្ត​វា​មិន​ចេះ​តែ​តោង​យើង​ជាប់​ទៅ​នោះ​ទេ មក​ពី​យើង​ទេ​តើ​ដែល​ចេះ​តែ​ទូល​រែក​សេចក្ដី​ទុក្ខ​ដោយ​គំនិត​ល្ងង់​ខ្លៅ​ខ្លួន​ឯង ចំណែក​សេចក្ដី​សុខ​វិញ ក៏​មិន​ចេះ​រត់​ចេញ​ពី​ចិត្ត​យើង​ដែរ តែ​មក​អំពី​យើង មិន​ចេះ​ថ្នម មិន​ចេះ​ថែរក្សា​ទុក​ក្នុង​ចិត្ត​ឱ្យ​បាន​ល្អ បណ្តោយ​ឱ្យ សេចក្ដី​ទុក្ខ​មក​នៅជំនួស របៀប​ដូច​ស្រឡាញ់​ទុក្ខ ស្អប់​សុខ​អ៊Íចឹង ។ ដកស្រង់ពីសៀវភៅ សិក្សាព្រះសូត្រ ភាគទី១៣ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

សម័យ​មួយ ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ ទ្រង់​ស្តេច​យាង​ទៅ​កាន់​ដែន​វិទេហៈ ជា​មួយ​នឹង​ភិក្ខុ​សង្ឃ​ប្រមាណ ៥០០ អង្គ សុទ្ធ​តែ​សម្បូណ៌​ទៅ​ដោយ​គុណ មាន​គុណ​គឺ​សេចក្តី​សន្តោស និង​ការ​ប្រាថ្នា​តិច​ជាដើម ។ សម័យ​នោះ​ឯង ព្រហ្មាយុ​ព្រាហ្មណ៍ នៅ​អាស្រ័យ​ក្នុង​នគរមិថិលា ជា​មនុស្ស​ចាស់​ជរា មានអាយុ ១២០ ឆ្នាំ ចេះ​ចប់​គម្ពីរ​ត្រៃវេទ និង​គម្ពីរ​មហាបុរិស​លក្ខណៈ គាត់​មាន​បំណង​គាល់​ព្រះដ៏​មានព្រះភាគ ប៉ុន្តែ​ចាំ​ឲ្យ​ប្រាកដ​សិន​ថា តើ​ព្រះពុទ្ធ​មែន ឬ​មិន​មែន ដូច្នេះ​ទើប​គាត់​ចាត់​ឲ្យ​ឧត្តរមាណព​ជា​កូនសិស្ស ទៅ​ពិនិត្យ​មើល​មហាបុរិស​លក្ខណៈ ៣២ ប្រការ​នៃ​ព្រះពុទ្ធ​អង្គ​ជា​មុនសិន ។ ឧត្តរមាណព បាន​ឃើញ​មហាបុរិស​លក្ខណៈ ៣២ ប្រការ​នៃ​ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ​ហើយ ទាំង​បាន​នៅ​ជាប់​តាម​ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ​អស់ ៧ ខែ​ទៀត​ផង ។ កាល​ដែល​ឧត្តរមាណព បាន​ជម្រាប​ដំណឹង​ដល់​ព្រហ្មាយុ​ព្រាហ្មណ៍ អំពី​មហាបុរិស​លក្ខណៈ​ទាំង​៣២​ប្រការ ព្រម​ទាំង​ព្រះចរិយាគុណ​របស់​ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ យ៉ាង​សន្ធឹក​សន្ធាប់​រួច​មក ព្រហ្មាយុ​ព្រាហ្មណ៍​បាន​ក្រោក​អំពី​អាសនៈ ធ្វើ​នូវ​សំពត់ឧត្តរាសង្គៈ​ឆៀង​ស្មា​ម្ខាង ប្រណម្យ​អញ្ជលី ចំពោះ​ត្រង់​ទី​ដែល​ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ​គង់​នៅ ហើយ​បន្លឺ​វា​ចាន​មស្ការ​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ​គ្រា​នោះ ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ ទ្រង់​ស្ដេច​យាង​ទៅ​កាន់​ចារិក​ក្នុង​ដែន​វិទេហៈ តាម​លំដាប់ ក៏​បាន​ដល់​នគរ​មិថិលា ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ ទ្រង់​គង់​ក្នុង​មឃទេវម្ពវ័ន ជិត​ក្រុង​មិថិលា​នោះ​ឯង ។ ព្រហ្មាយុ​ព្រាហ្មណ៍ បាន​ចូល​គាល់​ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ​ទូល​សួរ​បញ្ហា ៨ ចំណុច គឺ ១- កថំ ខោ ព្រាហ្មណោ ហោតិ បុគ្គល​ដូចម្ដេច ហៅថា ព្រាហ្មណ៍ ?​ ២- កថំ ភវតិ វេទគូ បុគ្គល​ដូចម្ដេច ហៅ​ថា អ្នក​ចេះ​ចប់​នូវ​វេទៈ ? ៣- តេវិជ្ជោ ភោ កថំ ហោតិ បុគ្គល​ដូច​ម្ដេច ហៅ​ថា អ្នក​មាន​ត្រៃវិជ្ជា ? ៤- សោត្ថិយោ កិន្តិ វុច្ចតិ បុគ្គល​ដូច​ម្ដេច ហៅ​ថា អ្នក​មាន​សួស្ដី ? ៥- អរហំ ភោ កថំ ហោតិ បពិត្រ​ព្រះអង្គ​ដ៏​ចម្រើន បុគ្គល​ដូច​ម្ដេច​ហៅថា ព្រះអរហន្ត ? ៦-កថំ ភវតិ កេវលី បុគ្គល​ដូច​ម្ដេច​ហៅ​ថា អ្នក​បរិបូណ៌​ដោយ​គុណ​ទាំង​អស់ ? ៧- មុនិ ច ភោ កថំ ហោតិ បពិត្រ​ព្រះអង្គ​ដ៏​ចម្រើន មួយ​ទៀត បុគ្គល​ដូច​ម្ដេច ហៅ​ថា មុនី ? ៨- ពុទ្ធោ កិន្តិ បវុច្ចតីតិ បុគ្គល​ដូច​ម្ដេច ហៅ​ថា ព្រះ​ពុទ្ធ ? គ្រា​នោះ ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ ទ្រង់​ត្រាស់​តប​នឹង​ព្រហ្មាយុ​ព្រាហ្មណ៍​វិញ ដោយ​គាថា​ទាំង​ឡាយ​ថា បុព្វេនិវាសំ យោ វេទី សគ្គាបាយញ្ច បស្សតិ អថោ ជាតិក្ខយំ បត្តោ អភិញ្ញាវោសិតោ មុនិ ។ បុគ្គល​ណា ដឹង​នូវ​ខន្ធ​ដែល​ខ្លួន​ធ្លាប់​អាស្រ័យ​នៅ​ក្នុង​កាល​មុន ឃើញ​ច្បាស់​នូវ​ឋាន​សួគ៌​និង​អបាយ មួយ​ទៀត បុគ្គល​ណា ដល់​នូវ​កិរិយា​អស់​ទៅនៃ​ជាតិ បុគ្គល​នោះ​ជា​មុនី ដល់​នូវ​ទី​បំផុត​ដោយ​អភិញ្ញា ( ក្នុង​ព្រះគាថា​មួយ​នេះ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​អំពី​អ្នក​មាន​វិជ្ជា ៣ ) ។ ចិត្តំ វិសុទ្ធំ ជានាតិ មុត្តំ រាគេហិ សព្វសោ បហីនជាតិមរណោ ព្រហ្មចរិយស្ស កេវលី បារគូ សព្វធម្មានំ ពុទ្ធោ តាទិ បវុច្ចតីតិ ។ អ្នក​ប្រាជ្ញ​ដឹង​ច្បាស់​នូវ​ចិត្ត​ដ៏​បរិសុទ្ធ ជា​ចិត្ត​រួច​ស្រឡះ​ហើយ​ចាក​រាគៈ ដោយ​ប្រការ​ទាំង​ពួង ជា​អ្នក​មាន​ជាតិ​និង​មរណៈ​លះ​បង់​ហើយ ជា​អ្នក​ប្រកប​ដោយ​មគ្គព្រហ្មចរិយៈ​ទាំង​អស់ ជា​អ្នក​ដល់​ត្រើយ​នៃ​ធម៌​ទាំង​ពួង បុគ្គល​ប្រាកដ​ដូច្នោះ តថាគតហៅ​ថា ព្រះពុទ្ធ ។ ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ ទ្រង់​ត្រាស់​តប​បញ្ហា​ទី ១ ឈ្មោះ​ថា​ព្រាហ្មណ៍ ព្រោះ​ជា​អ្នក​មាន​បាប​បាន​បណ្ដែត​ចោល​ហើយ ដោយ​ព្រះតម្រាស់​ថា ចិត្តំ វិសុទ្ធំ ជានាតិ មុត្តំ រាគេហិ សព្វសោ ។ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​តប​បញ្ហា​ទី ២ គឺ​ជា​អ្នក​ចេះ​ចប់​នូវ​វេទៈ ដោយ​ព្រះ​តម្រាស់​ថា បារគូ ។ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​តប​បញ្ហា​ទី ៣ គឺ​ជា​អ្នក​មាន​ត្រៃវិជ្ជា ដោយ​ព្រះ​តម្រាស់ ៣ បាទ​ខាង​ដើម ក្នុង​ព្រះ​គាថា​ទី ១ មាន​បទ​ថា បុព្វេនិវាសំ ជា​ដើម ។ ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​តប​បញ្ហាទី ៤ គឺ​អ្នក​មាន​សួស្ដី​ ដោយ​ព្រះតម្រាស់​ថា មុត្តំ រាគេហិ សព្វសោ ។ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​តប​បញ្ហា​ទី ៥ គឺ​ព្រះអរហន្ត ដោយ​ព្រះតម្រាស់​ថា បហីន​ជាតិ​មរណោ ។ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​តប​បញ្ហាទី ៦ គឺ​អ្នក​បរិបូណ៌​ដោយ​គុណ​ទាំង​អស់ ដោយ​ព្រះតម្រាស់​ថា ព្រហ្មចរិយស្ស កេវលី ។ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​តបបញ្ហាទី ៧ គឺ​ដែល​ហៅថា​មុនី ដោយ​ព្រះតម្រាស់​ថា អភិញ្ញាវោសិតោ មុនិ ។ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​តប​បញ្ហា​ទី ៨ គឺ​ដែល​ហៅ​ថា​ព្រះពុទ្ធ ដោយ​ព្រះតម្រាស់​ថា បារគូ សព្វធម្មានំ ពុទ្ធោ តាទិ បវុច្ចតិ ។ នៅ​ខាង​ចុង​នៃ​ព្រះសូត្រ គឺ​ព្រះដ៏មានព្រះភាគ​ទ្រង់​ត្រាស់​សម្ដែង​ព្រះធម្មទេសនា ឲ្យ​ព្រហ្មាយុ​ព្រាហ្មណ៍ សម្រេច​មគ្គផល ហើយ​បាន​អារាធនា​ព្រះពុទ្ធអង្គ មួយ​អន្លើ​ដោយ​ព្រះភិក្ខុសង្ឃ ថ្វាយ​ចង្ហាន់​អស់ ៧ ថ្ងៃ ។ ព្រហ្មាយុព្រាហ្មណ៍​បាន​ចាក​លោក​នេះ​ហើយ បដិសន្ធិ​ក្នុង​សុទ្ធាវាស​ព្រហ្ម នឹង​បរិនិព្វាន​ក្នុង​ទី​នោះ​ឯង ។ ដកស្រង់ពីសៀវភៅ ជំនួយសតិភាគទី២២ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

មិន​សន្សំ​រឿង គឺ​មិន​ធ្វើ​រឿង​តូច​តាច​ឲ្យជា​រឿង​ធំ ហើយដែល​ដែល​ត្រឹម​ត្រូវ​ទៅ​ទៀត​នោះ គឺ​ត្រូវ​ធ្វើ​រឿង​ធំ​ឲ្យមក​ជារឿង​តូច បើជារឿង​តូច​ទេ កុំ​ចាប់​យក​ កុំ​សន្សំ​ លើក​លែង​ចោល​ទៅ ត្រូវធ្វើ​ជាខ្វាក់ ឬ​ថ្លង់ ឬ​គ យ៉ាងនេះ​ចិត្ត​យើង​រមែង​បាន​សប្បាយ ។ ពាក្យ​ថា " រឿង " ក្នុងទីនេះ ​គឺសម្តៅ​ដល់​អ្វី​ដែល​នាំឲ្យថ្នាំង​ថ្នាក់​អាក់​អន់​ចិត្ត​ជាមួយ​នឹងអ្នក​ដទៃ ។ យើង​អាច​ឲ្យ​ន័យ​ដោយ​សេចក្តី​សង្ខេប​ចំពោះ​ពាក្យ​ថា " មិន​សន្សំ​រឿង