វាសនា​បារមី យើង​បាន​យល់​ដឹង​ជា​ទូទៅ​ថា បើ​អ្នក​ណា​មាន​ហើយ នឹង​ជា​មនុស្ស​សម្បូណ៌​ទៅ​ដោយ​សេចក្ដី​សុខ លាភយស និង​ឋានៈ​មុខ​នាទី ។ មនុស្ស​ដែល​មាន​វាសនា​បារមី​ល្អ រមែង​ជាទី​រាប់​អាន​ គោរព​ស្រលាញ់​របស់​មនុស្ស​គ្រប់​ជាន់​គ្រប់​ថ្នាក់ បើ​មាន​បុគ្គល​ណាប៉ង​ប្រទូស​រ៉ាយ ឬ​ច្រណែន​ឈ្នា​នីស​គិត​ផ្ដួល​រំលំ រមែង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​មិន​បាន​ឡើយ ត្រឡប់​បែរ​ទៅ​ជា​ចាញ់​ខ្លួន​ឯងវិញ។ វាស​នា​បារមី សំដៅ​ដល់​សេចក្ដី​ល្អ​ដែល​បាន​សន្សំ​ទុក​មក​យូរ​ហើយ រហូត​ក្លាយ​ជា​បុណ្យ​បារមី​ដែលសម្បូណ៌​ពេញ​ទី អាច​តប​ស្នង​ផល​ឲ្យ​ដល់​អ្នក​ធ្វើ បាន​សម្រេច​តាម​ប្រាថ្នា ។មនុស្ស​យើង​យើង​អាច​សាង​បំពេញ​នូវ​វាសនា​បារមី​នោះ​បាន គឺ​ធ្វើ​ឲ្យ​កើត​មាន​ក្នុង​ខ្លួន ដោយ​បដិបត្តិ​ចម្រើន​គុណ​ធម៌ ៣ ប្រការ ៖ ១- បុព្វេកតបុញ្ញតា ភាព​ជា​អ្នក​មាន​បុណ្យ​បាន​ធ្វើទុក​ក្នុង​កាល​មុន ។ ពាក្យ​ថា មុន ក្នុង​ទី​នេះ​មាន​ ២ ផ្នែក​គឺ ក្នុង​ជាតិ​មុនៗ និង​ក្នុង​ជាតិ​នេះ​ឯង ។ បុណ្យ​ដែល​បាន​ធ្វើ​ក្នុង​ជាតិ​មុនៗ ដូច​ជា ធ្លាប់​ឲ្យ​ទាន​មក​ច្រើន ធ្លាប់​រក្សា​សីល​បាន​បរិសុទ្ធ ធ្លាប់​អប់រំ​ចិត្ត​បាន​ល្អ​ជា​ដើម ដូច្នេះ​រមែង​តប​ស្នង​ឲ្យ​អ្នក​ធ្វើ​តាំង​តែ​អំពី​បដិសន្ធិ ដូច​ជា​កើត​ក្នុង​ត្រកូល​ខ្ពង់ខ្ពស់ មាន​សម្បត្តិ​ច្រើន កើត​មក​មាន​រូបរាង​ល្អ​មាន​ប្រាជ្ញា​ឈ្លាស​វៃ​ជា​ដើម ជា​ប្រភេទ​មនុស្សអ្នក​មាន​បុណ្យ​បារមី​មក​កើត ។ ចំណែក​បុណ្យ​ដែល​បាន​ធ្វើ​ក្នុង​ថ្ងៃ​មុន​ៗ​ក្នុង​ជាតិ​នេះ​នោះ សំដៅ​ដល់​ការ​ដែល​បាន​កើត​មកជា​មនុស្ស​ហើយ មិន​មានប្រមាទ​ក្នុង​ជីវិត តាំង​ចិត្ត​ធ្វើ​សេចក្ដី​ល្អ​ផ្សេងៗ ចេះ​ប្រយ័ត្ន​ប្រយែង និង​ឧស្សាហ៍ ព្យាយាម ។មនុស្ស​ដែល​មាន​បុណ្យ​បាន​ធ្វើ​ទុក​មក​ទាំង​ពីរ​ផ្នែក​គឺ​ទាំង​សេចក្ដី​ល្អ​ក្នុង​ជាតិមុន និង​សេចក្ដី​ល្អ​ក្នុង​ជាតិ​នេះ បុណ្យ​វាសនា​បារមី​នោះ​ឯង រមែង​ធានា​រ៉ាប់​រង​ជីវិត​ក្នុងការ​ធ្វើ​ជីវិត​ឈាន​ទៅ​ដល់​សេចក្ដី​សម្រេច។ ២- សប្បុរិសូបសំសេវ ការ​បាន​ចូល​ទៅ​សេព​គប់​ជា​មួយ​នឹង​សប្បុរស ។ គុណ​ធម៌​ទី​ ២ នេះ ដោយ​អាស្រ័យ​បាន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ដ៏​សម​គួរ គឺ​ប្រទេស ឬ​កន្លែង​ដែល​មាន​សប្បុរស នេះ​ជា​គុណធម៌​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង​បច្ចុប្បន្ន​ជាតិ​ព្រោះ​ការ​សេពគប់​នឹង​សប្បុរស​នាំ​ឲ្យបាន​ស្ដាប់​នូវ​ព្រះធម៌​ដែល​ជាប្រទីប​បំភ្លឺ​ប្រាប់​អំពី​ការ​ពិត​នៃ​ជីវិត ។ ការ​បានស្ដាប់​ព្រះធម៌​នាំ​មក​នូវ​បញ្ញា ដែល​ជា​ការ​ជ្រោម​ជ្រែង​ដល់​វាសនា​បារមី​ដ៏​សំខាន់​បំផុត ។ ៣- អត្តសម្មាបណិធិ ការ​តម្កល់​ខ្លួន​ដោយ​ប្រពៃ ។ គុណធម៌​ទី ៣ នេះ បាន​ដល់​ការ​ប្រព្រឹត្ត​បដិបត្តិ​ល្អ គឺ​ជា​មនុស្ស ដែល​ប្រកាន់​យក​នូវ​គុណធម៌​ជា​សម្បត្តិ​ដ៏​មាន​តម្លៃ​បំផុត​ក្នុង​ជីវិត ។ មនុស្ស​យើង​ពិត​មែន​តែ​មាន​បុណ្យ​វាសនា​ចាស់​បាន​សាង​ទុក​មក តែ​បើបច្ចុប្បន្ន​ជា​មនុស្ស​ប្រមាទ​ឡេះឡោះ ប្រព្រឹត្ត​តែ​អំពើ​ថោក​ទាប​ផ្សេង​ៗ​បុណ្យ​វាសនា​ដែល​សាង​ពី​មុន​នោះ រមែង​កប់​បាត់ មិនបានឲ្យ​ផល​សម្រេច​ឡើយ ។ ផ្ទុយ​មក​វិញ បើ​វាសនា​បារមី​ចាស់​ដែល​បាន​សាង​មក ពុំ​សូវ​សម្បូណ៌​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​តែ​បច្ចុប្បន្ន​បាន​ប្រព្រឹត្ត​ល្អ បដិបត្តិ​ដោយ​ប្រពៃ តម្ដល់​ខ្លួន​ក្នុង​សទ្ធា សីល សុតៈ ចាគៈ និង​បញ្ញា មិន​ញាប់ញ័រទៅ​តាម​អំណាច​នៃ​វត្ថុ​ញុះញង់​ក្នុង​លោក រមែង​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​វាសនា​បារមី​ដល់​ព្រម​ដោយ​សព្វ​គ្រប់ ។ សរុប​សេចក្ដី​មក គ្រប់​គ្នា​មាន​ឱកាស​បំពេញ​វាសនា​បារមី ។ ប្រសិន​បើ​គុណធម៌​ទី​ ១ មិន​បាន​បំពេញ ព្រោះ​កាល​ដែល​កន្លង​ទៅ ត្រូវ​សេចក្ដី​ប្រមាទ​គ្រប​សង្កត់ តែ​មនុស្ស​យើង​ អាច​បំពេញ​បាន​នូវ​គុណ​ធម៌​ទាំង​ពីរ​ប្រការចុង​ក្រោយ គឺ​អាច​ធ្វើ​បានក្នុង​ជាតិ​នេះ។ ក្មេង​ចេញ​ពី​ស្រុក​ស្រែ​មក បាន​ជា​រដ្ឋ​មន្ត្រី មនុស្ស​ដែល​រត់​ពី​ស្រុក​ក្រៅ​មក មាន​ខោអាវ​តែ​មួយ​ចង្កេះ អាច​បាន​ជា​សេដ្ឋី មនុស្ស​អ្នក​បម្រើ​គេ អាច​បាន​ជា​ព្រះរាជា​ទាំង​អស់​នេះ​មាន​មក​ជា​ហូរហែ ជា​ការ​បញ្ជាក់​ប្រាប់​អំពី​បុណ្យ​វាសនា​បារមី​របស់​មនុស្ស​យើង។ ដកស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ ពន្លឺ​ធម៌​ព្រះពុទ្ធ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

ពិចារណា​ដល់​សេចក្ដី​ល្អ​របស់​គេ ជា​ធម្មតា​មនុស្ស​យើង​ដោយ​ទូទៅ ម្នាក់ៗ​ រមែង​មាន​ចំណុច​ល្អ​ខ្លះ មាន​ចំណុច​អាក្រក់​ខ្លះ និង​រក​មនុស្ស​ល្អសុទ្ធ មិន​ឲ្យមាន​ចំណុច​ខ្វះ​ខាត​សោះ​នោះ​មិន​បាន​ឡើយ។ មាន​ចំណុច​ខ្លះ យើង​ថា​ល្អ អ្នក​ដទៃ​ថា​មិន​ល្អ​ ចំណុច​ខ្លះ​ទៀត យើង​ថា​មិន​ល្អ តែ​អ្នក​ដទៃ​ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ក្រោធ​នោះ គឺ​ជា​ចំណុច​ខ្សោយ ឬ​ចំណុច​ខ្វះខាត​របស់​គេ​ម្យ៉ាង

នៅ​ក្នុង​សង្គម​គ្រួសារ​នីមួយៗ តែង​មាន​សុខ​​មាន​ទុក្ខ​លាយ​ឡំ​គ្នា ​ទាំង​ដែល​គ្រប់​គ្នា​ក្នុង​ក្រុម​គ្រួសារ​មិន​ប្រាថ្នា​ទុក្ខ ប្រាថ្នា​តែ​សេចក្ដី​សុខ​ហ្នឹង​ឯង។ចាប់​តាំង​អំពី​មាន​គំនិត​គ្រប់​គ្រង​ផ្ទះ​មក រហូត​ដល់​រៀប​ការ​មាន​គ្រួសារ​ប្ដី​ប្រពន្ធ​កូន​ចៅ ម្នាក់​ៗ​ខំ​ធ្វើ​ការ​សន្សំ​ទ្រព្យ ដោយ​បោះ​បង់​ចិត្ត​ខ្លួន​ឯង​ចោល ខ្វះ​ការ​អប់រំ​ទូន្មាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ចិត្ត​មាន​តែ​ការ​ស្រេក​ឃ្លាន រហេម​រហាម សៅហ្មង​ ស្មោក​គ្រោកមាន​រោគ​រួបរឹត រីង​រៃ​រ៉ាំ​រ៉ៃ កំព្រី​កំព្រា រងាតែល​តោល។ ដូច​ពោល​មក​នវ ឈ្មោះ​ថា បោះ​បង់​ខ្លួន​ឯង​ចោល​ដោយ​ពិត ហើយ​មិន​បាន​ចេះ​គិត​អាណិត​ខ្លួន​ឡើយ ព្រោះ​មាន​​សេចក្ដី​ដឹង​ខ្លួន​ថា ខ្លួន​បាន​ប្រឹង​ប្រែង​ជួយ​ខ្លួន​ឯង​ទៅ​ហើយ ដោយ​ការ​ខំ​ស្វែង​រក​ទ្រព្យសម្បត្តិ​តែ​ម្យ៉ាង។ ការ​រស់​នៅ​ជា​មួយ​អ្នក​ដទៃ សូម្បី​ក្នុង​ក្រុម​គ្រួសារ តើ​យើង​ត្រូវ​ការ​យក​ឈ្នះ​គ្នា ឬ​ក៏​ត្រូវ​ការ​សេចក្ដី​សុខ។តាម​ពិត សេចក្ដី​សុខ​ជា​ទិស​ដៅ​ប្រាថ្នា​នៃ​មនុស្ស​យើង​គ្រប់​គ្នា ពាក្យ​ថា សុភមង្គល ក៏​ជា​ឈ្មោះ​នៃ​សេចក្ដី​សុខ​នេះ​ដែរ ឯ​សេចក្ដី​សុខ​ដ៏​សំខាន់​នៃ​ជីវិត គឺ​សុខ​ចិត្ត។សេចក្ដី​សុខ​មាន​ហេតុ​ច្រើន​ប្រការ ត្រូវ​ចាំ​ថា​មិន​មែន​មាន​ទ្រព្យ​ជា​មហាសេដ្ឋី​ហើយ បាន​សុខ​គ្រប់​យ៉ាង​នោះ​ទេ ហើយ​ក៏​មិន​មែន​ទាល់​តែ​ជា​អ្នក​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ច្រើន ទើប​អាច​រក​សេចក្ដី​សុខ​ឲ្យ​ខ្លួន​ឯង​និង​អ្នក​ដទៃ​បាននោះ​ដែរ។ ព្រះ​សម្មាសម្ពុទ្ធ​ទ្រង់​ត្រាស់​សម្ដែង​ថា សម្លាប់​សេចក្ដី​ក្រោធ​បាន​រមែង​ដេក​នៅ​ជា​សុខ នេះ​ជា​ការ​ពិត​ដែល​យើង​គ្រប់​គ្នាត្រូវ​ចាំ​កុំ​ភ្លេច ហើយ​ត្រូវ​បដិបត្តិ​កម្ចាត់​ការខឹង​ក្រោធ​បន្តិច​ម្ដងៗ យើង​ត្រូវ​តែ​យល់​ដឹង​ដូច​តទៅ​នេះ​គឺៈ ខឹង​នឹង​គេ គឺ​ដុត​ចិត្ត​ខ្លួន​ឯង បើ​យើង​ដុត​ចិត្ត​ខ្លួនឯង​ យើង​ហ្នឹង​ឯង​ល្ងង់​ហើយ​ឆ្កួត​ទៀត។ ខឹង​នឹង​គេ គឺ​អន់​ជាង​គេ គឺ​អន់​ថយ​ជាង​អ្នក​ដែល​យើង​ខឹង​នោះ​ទៅ​ទៀត ដូច​ជា​លុត​ជង្គង់​សូម​សេចក្ដី​សុខ​ពី​គេ​អ៊ីចឹង។ ខឹង​នឹង​គេ គឺ​ចាប់​ផ្ដើម​ពី​ការ​ទាស់​ចិត្ត ការ​ទាស់​ចិត្ត​មក​ពី​គិត​ថា គេ​ហ្នឹង​ឯង​ជា​អ្នក​ធ្វើ​នូវ​អ្វីៗ​ឲ្យ​យើង​ទាស់​ចិត្ត តែ​ការ​ពិត មក​ពី​យើង​មិន​យល់​អំពី​ធម្មជាតិ​ក្នុង​មនុស្ស​ហើយ​យើង​ប្រកាន់​ខុស​ទៅ​ក្នុង​ធម្មជាតិ​នោះ​ឯង។ យើង​ស្អប់​គេ គឺ​ស្អប់​ខ្លួន​ឯង ព្រោះ​សាង​ភាពសៅហ្មងឲ្យ​ប្រឡាក់​ចិត្ត​ខ្លួន​ឯង​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ដោយ​មិន​បាន​ឲ្យ​ភាព​សៅហ្មង គឺ​ការ​ស្អប់​នោះ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ខ្លួន​អ្នក​ដទៃ​ឡើយ។ ដូច្នេះ បើ​យើង​ពិត​ជា​ស្រឡាញ់​ខ្លួន​ឯង​មែន ត្រូវ​ព្យាយាម​រក្សា​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​កុំ​ឲ្យ​សៅហ្មង​ឡើយ។ អ្នកដទៃ​ធ្វើ​ល្អ​មិន​បាន ព្រោះ​មក​អំពី​មហា​កុសល​មិន​បាន​កើត​ឡើង​ក្នុង​ចិត្ត​របស់​គេ មិន​មែន​មក​ពី​គេ​មិន​ធ្វើ​ល្អ​ឲ្យ​យើង​ទេ។ អ្វី​ៗ​មាន​ហេតុ​ជា​បច្ច័យ​ទើប​កើត​ឡើង។ដូច្នេះ យើង​ត្រូវ​យល់​ថា អ្នក​ដទៃ​ធ្វើ​ល្អ​ឲ្យ​ខ្លួន​គេ​មិន​បាន​ផង មាន​រឿង​អ្វី​ដែល​គេ​មក​ធ្វើ​ល្អ​ឲ្យ​យើង​បាន? អ្នក​ណាៗ​ ដែល​ធ្វើ​អំពើ​មិន​ល្អ និយាយ​អាក្រក់​គិត​អាក្រក់​ក្នុង​លោក​នេះ​នោះ តាម​ពិត ដោយ​ធម្មជាតិ​គឺ​មិន​មែន​អ្នក​នោះ​ធ្វើ និយាយ និង​ជា​អ្នក​គិត​នោះ​ទេ នេះ​ព្រោះ​អាស្រ័យ​ហេតុ ៣ ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​សន្ដាន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុ​ ៣ គឺ លោភ​ហេតុ ទោស​ហេតុ និង មោហ​ហេតុ។ បើ​ហេតុ​ ៣ នេះ​ត្រូវបាន​លះ​អស់​ពី​ចិត្ត​សន្ដាន​ហើយ គឺ​មិន​មាន​អ្នក​ណា​ធ្វើ​អាក្រក់​សោះ​ឡើយ។ ហេតុ​ទាំង​ ៣ នេះ​ឯង ដូច​ជា​ខ្មោច​បិសាច​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ខ្លួន​មនុស្ស​យើង​អ៊ីចឹង។ ដូច្នេះ យើង​មិន​ត្រូវ​ក្រោធ​ខឹង​ជា​មួយ​មនុស្ស​ណា​ម្នាក់​ឡើយ។ បើ​យើង​មិន​ក្រោធ​ខឹង​ហើយ គឺ​យើង​ហ្នឹង​ឯង​មាន​នូវ​សេចក្ដី​សុខ។ សេចក្ដី​សុខ​ក្នុង​ការ​មិន​ក្រោធ​ខឹង​នេះ ព្រោះ​បាន​យល់​ដឹង​ពី​ធម្មជាតិ ព្រោះ​មាន​អំណត់​អត់ធន់ និង​ព្រោះ​មាន​មេត្តា​ជា​ដើម គឺ​ជា​បុណ្យ​បារមី​ដ៏ប្រសើរ​ខ្ពង់​ខ្ពស់។ បើ​សម្លាប់​សេចក្ដី​ក្រោធ​ហើយ ក្នុង​លោក​នេះ​មិន​មាន​អ្នក​ណា​សម្រាប់​ឲ្យ​យើង​សម្លាប់ ឬ​សូម្បី​តែ​គ្រាន់​តែ​ស្អប់​នោះ​ឡើយ។ អ្វីៗ​ជុំ​វិញ​ជីវិត​រស់​នៅ​មាន​តែ​ភាព​មនោរម្យ ហាក់​ដូច​ជា​វិមាន​ក្នុង​ព្រហ្ម​លោក។ រឿង​ក្នុង​គ្រួសារ​សារ​សុបិន មាន​ឆៅ​មាន​ឆ្អិន​គួរ​ជិន​ណាយ មាន​ទុក្ខ​កង្វល់​ពុំ​រសាយ លុះ​ដល់​ឃ្លាត​ឆ្ងាយ​បែរ​អាល័យ។ ចិត្ត​ជាប់​ជំពាក់​ក្នុង​កាម​គុណ មាន​ទុក្ខ​ទារុណ​ធ្ងន់​ពេក​ក្រៃ ប្រយោជន៍​បាត់​បង់​តាម​យប់​ថ្ងៃ កាម​គុណ​ឧបមេយ្យ​បី​ដូច​ចោរ។ ដកស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ ពន្លឺ​ធម៌​ព្រះពុទ្ធ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

លក្ខណៈ​មនុស្ស​ពូកែ មនុស្ស​យើង​ពូកែ​ផ្សេងៗ​គ្នា ខ្លះ​ពូកែ​ខ្លាំង ខ្លះ​ពូកែ​ល្មម ខ្លះ​ពូកែ​ច្រើន​មុខ ខ្លះ​ពូកែ​តែ​មួយ​មុខ។ ភាព​ខ្លាំង​ពូកែ​របស់​មនុស្សយើង​នេះ​ឯង ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​យើង​អាច​រស់​នៅ​បាន ព្រោះ​យក​ភាព​ខ្លាំងពូកែ​របស់​ខ្លួន​នោះ​មក​ប្រើ​ក្នុង​ការ​ប្រកប​អាជីវកម្ម ចិញ្ចឹមជីវិត​ព្រម​ទាំង​ក្រុម​គ្រួសារ។ អ្នក​ណា​ពូកែ​ខ្លាំង អ្នក​នោះ​ក៏​បាន​ផល​តប​ស្នង​ច្រើន អ្នក​ណា​ពូកែ​ល្មម អ្នក​នោះ​ក៏​បាន​ផល​ថយ​ចុះ​ទៅ

យស និង​ អយស ការ​មាន​យស និង​ការ​អត់​យស ក៏​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​មួយ ដែល​សត្វ​លោក​គ្រប់គ្នា​ត្រូវ​តែ​ប្រឈម​មុខ ដោយ​មិន​អាច​ជៀស​ផុត។ យស តែង​ធ្វើ​ហឫទ័យ​របស់​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ឲ្យ​សប្បាយ​រីករាយ​ភ្លើត​ភ្លើន និង​ទទួល​បាន​ដោយ​សេចក្ដី​សោមនស្ស។ អយស គឺ​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​មួយ ដែល​មនុស្ស​ជា​ច្រើន ភ័យ​ខ្លាច និង​មិន​ចង់​ឲ្យ​កើតឡើង​ជា​ដាច់​ខាត តែ​គ្រប់​គ្នា​មិន​អាច​គេច​វេស​បាន​ឡើយ

ពិចារណា​អានិសង្ស​របស់​មេត្តា ធម៌​ដែល​ផ្ទុយ​គ្នា​ពី​សេចក្ដី​ក្រោធ គឺ​មេត្តា។ សេចក្ដី​ក្រោធមាន​ទោស បង្ក​ផល​អាក្រក់​ដ៏​ក្រៃ​លែង យ៉ាង​ណា​មេត្តា​ក៏​មាន​គុណ បង្ក​ផល​ល្អ​ច្រើន​ក្រៃលែង​ដូច្នោះ​ដែរ។ កាល​បើ​ដូចនេះ ទើប​គួរ​រម្ងាប់​សេចក្ដី​ក្រោធ ហើយ​តាំង​ចិត្ត​មេត្តា​មក​ជំនួស​វិញ ឲ្យ​មេត្តា​ហ្នឹង​ឯង ជួយ​កម្ចាត់​កម្ចាយ និង​ការពារ​រាំរាំង​សេចក្ដី​ក្រោធ រហូត​ដល់​បាន​ឈ្នះ​ជា​ស្នាពរ។

- សេចក្ដី​ក្រោធ​មិន​ល្អឡើយ។ - សេចក្ដី​ក្រោធ​ជា​ស្នឹម​នៃ​បញ្ញា ដូច​ជា​ស្នឹម​នៃ​សស្ត្រាវុធ។ - សេចក្ដី​ក្រោធ​បង្ក​ការ​វិនាស។ - សេចក្ដី​ក្រោធ​ញ៉ាំង​ចិត្ត​ឲ្យ​កម្រើក។ - បុគ្គល​អ្នក​ក្រោធ​មិន​ដឹង​ថា​សេចក្ដី​ក្រោធ​គឺ​ជា​ភ័យ​ដែល​កើត​ឡើង​ក្នុង​ខ្លួន​ឡើយ។ - នៅពេល​ណាសេចក្ដី​ក្រោធ​គ្រប​សង្កត់ នៅ​ពេលនោះ​មាន​តែ​ភាព​ងងឹត​ប៉ុណ្ណោះ។ - ពី​តិច​ទៅ​ច្រើន សេចក្ដី​ក្រោធ​ចេះ​តែ​ចម្រើន​ព្រោះ​មក​អំពី​ការ​មិនអន់ធន់។ - សេចក្ដី​ក្រោធ​ជាទី​គោចរ​នៃ​អ្នក​ខ្សត់​បញ្ញា។ - ទោសៈ​មាន​សេចក្ដី​ក្រោធ​ជា​សមុដ្ឋាន។ - គ្រោះ​អ្វី​ក៏​មិន​ស្មើរ​នឹង​ទោសៈ​ដែរ។ - ចង្រៃ​កាឡកិណី​អ្វី​ឲ្យ​ដូច​ជា​ទោសៈ​មិន​មាន។ - សម្លាប់​សេចក្ដី​ក្រោធ​បាន ទើប​ដេក​ជា​សុខ។ - សម្លាប់​សេចក្ដី​ក្រោធ​បាន ទើប​មិន​មាន​សោក។ - បុគ្គល​ក្រោធ​រមែង​មាន​ពណ៌សម្បុរ​សៅហ្មង។ - បុគ្គល​ក្រោធ​ដែល​កាន់​យក​នូវ​ប្រយោជន៍​បាន​ហើយ បែរ​ទៅ​ជា​កើរ​ក្នុង​ផ្លូវ​វិនាស​វិញ។ - បុគ្គល​ដែល​ត្រូវ​សេចក្ដី​ក្រោធ​គ្រប​សង្កត់ តែង​ដើរ​ទៅ​ក្នុង​ផ្លូវ​នៃ​ការ​វិនាស​ទ្រព្យ។ - បុគ្គល​ដែល​ត្រូវ​សេចក្ដី​ក្រោធ​គ្រប​សង្កត់​ តែង​ដើរ​ទៅ​ក្នុង​ផ្លូវ​នៃ​ការ​វិនាសទ្រព្យ។ - បុគ្គល​ដែល​ត្រូវ​សេចក្ដី​ក្រោធ​គ្រប​សង្កត់​ តែង​ដើរ​ទៅ​ក្នុង​ផ្លូវ​នៃ​ការ​វិនាស​យស។ - ញាតិ​មិត្ត​ទាំង​ឡាយ រមែង​គេច​ចេញ​ពី​មនុស្ស​ដែល​ត្រូវ​សេចក្ដី​ក្រោធ​គ្រប​សង្កត់។ - បុគ្គល​ក្រោធ រមែង​មិន​ឃើញ​ធម៌ រមែង​មិន​ដឹង​ប្រយោជន៍ មិន​ដឹង​ហេតុ​ផល។ - បុគ្គល​ដែល​ត្រូវ​សេចក្ដី​ក្រោធ​គ្រប​សង្កត់​ហើយ​មិន​មាន​សល់​អ្វីដែល​ជា​ទី​ពឹង​ឡើយ។ - បុគ្គល​ក្រោធ ហ៊ាន​សម្លាប់​សូម្បី​តែ​មាតា​បង្កើត​របស់​ខ្លួន។ - សេចក្ដី​ក្រោធ​ជា​ប្រធាន​នៃ​សេចក្ដី​វិនាស។ - បុគ្គល​ក្រោធ​រមែង​ដេក​ជា​ទុក្ខ។ - បុគ្គល​ក្រោធ​រមែង​និយាយច្រើន។ - បុគ្គល​ក្រោធ​រមែង​និយាយ​អាក្រក់។ - ឈ្នះ​សេចក្ដី​ក្រោធ​បាន​ដោយ​ការ​មិន​ក្រោធ។ - ឈ្នះ​ខ្លួន​ឯង​ប្រសើរ​ជាង។ - បុគ្គល​មិន​ក្រោធ​តប​ចំពោះ​អ្នក​ដែល​ក្រោធ​ហើយ​ឈ្មោះ​ថា​ឈ្នះ​សង្គ្រាម​ដែល​គេ​ឈ្នះ​បាន​ដោយ​កម្រ។ - បុគ្គ​ណា​ដឹង​ថា​អ្នក​ដទៃ​ក្រោធ​ហើយ មាន​សតិ​ស្ងប់​រម្ងាប់ បុគ្គល​នោះ​ឈ្មោះ​ថា​បាន​បំពេញ​នូវ​ប្រយោជន៍​ទាំង​ពីរ គឺ​ប្រយោជន៍​ខ្លួន​ឯង និង​ប្រយោជន៍​អ្នក​ដទៃ។ - ចិត្ត​នៃ​បុគ្គ​ល​ក្រោធ ប្រៀប​ដូច​ជា​ដំបៅ។ - បុគ្គល​អ្នក​ក្រោធ​ច្រើន ដូច​រណ្ដៅ​លាមក​ដែល​គេ​ចាក់​ទឹក​ចូល​កូរ​វឹក បុគ្គល​នោះ​គេ​មិន​គួរ​សេព​គប់​ទេ។ - បុគ្គល​ដែល​ត្រូវ​សេចក្ដី​ក្រោធ​គ្រប​សង្កត់​ រមែង​លះ​បង់​ចោល​នូវ​កុសល​ធម៌។ - គប្បី​លះ​កាត់​នូវ​សេចក្ដី​ក្រោធ​ដោយ​បញ្ញា។ - អំណត់​គឺ​សេចក្ដី​អត់ធន់ជា​គ្រឿង​ដុត​បង់​នូវ​បាប។ - បុគ្គល​ណា​ធ្វើ​បាប​ដោយ​ខ្លួន​ឯង បុគ្គល​នោះ​រមែង​សោហ្មង​ដដោយ​ខ្លួន​ឯង។ - បុគ្គល​ណា​មិន​ធ្វើ​បាប​ដោយ​ខ្លួន​ឯង បុគ្គល​នោះ​រមែង​មិន​សៅហ្មង​ដោយ​ខ្លួន​ឯង។ - សៅហ្មង​ឬ​មិន​សៅហ្មង​ជា​របស់​ចំពោះ​ខ្លួន។ - អ្នក​ដទៃ​មិន​អាច​ញ៉ាំង​អ្នក​ដទៃ​ឲ្យ​បរិសុទ្ធ​បាន​ទេ។ ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ វិធី​រម្ងាប់​សេចក្ដី​ក្រោធ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​

សាង​មនុស្ស បណ្ដា​ការ​សាង​ទាំង​ឡាយ មិន​មាន​ការ​សាង​ណា​ឲ្យ​លំបាក​ជាង​ការ​សាង​មនុស្ស​ឡើយ ព្រោះ​ថា​ការ​សាង​វត្ថុសម្ភារៈ​ផ្ទះ​សម្បែង​ជា​ដើម ពេល​ដែល​ចុះ​ដៃ​សាង​ទៅ​ហើយ ក៏​ឃើញ​ផល​សម្រេច​ជា​លំដាប់ៗ មិន​យូប៉ុន្មាន​ក៏​បាន​រួច​ស្រេច​បាច់​តាម​គម្រោង​ការ ទោះ​ជា​មាន​ភ្លាំងភ្លាត់​ខ្លះ​ក៏​មាន​តិច​ដែរ។ ការ​សាង​មនុស្ស លំបាកតាំង​តែ​ពី​ពេល​ចាប់​ផ្ដើម​លំបាក​ទាំង​វិធីក្នុង​ការ​កសាង