បុគ្គុល​ជា​មិត្ត​គិត​យក​តែ​ប្រយោជន៍​ខ្លួន បុគ្គុល​ជា​មិត្ត​គិត​យក​តែ​ប្រយោជន៍​ខ្លួន មាន​លក្ខណៈ​ ៤ យ៉ាង​គឺៈ ១- អញ្ញទត្ថុហរោ ហោតិ គិត​ចង់​បាន​អ្វីៗ​អំពី​មិត្ត​តែ​ម្យ៉ាង ដោយ​សេចក្ដី​ថា ជា​អ្នក​ដទៃ​ទេ​មក​កាន់​ផ្ទះ​របស់​សម្លាញ់ ហើយ​ពោល​សសើរ​របស់​នេះ របស់​នោះ ដែល​ជា​សម្បត្តិ​ទ្រព្យ​របស់​សម្លាញ់ ឬ​ក៏​និយាយ​ថា មាន​អ្នក​ដទៃ​សសើរ​យ៉ាង​នេះ​យ៉ាង​នោះ​

កាល​ណា​កូន​ឃើញ​អ្នក​ដទៃ​មាន​ទ្រព្យ​ជាង​យើង​ចូរ​កុំ​ឥស្សា​ច្រណែន​នឹង​គេ កូន​ចូរ​មើល​អ្នក​ដែល​ក្រ​ជាង​យើង​ផង គឺ​មាន​ច្រើន​ណាស់ ចូរ​កូន​ត្រេក​អរ​ជា​មួយ​អ្នក​ដែល​មាន​ជាង​យើង ។ពេល​ណា​កូន​ឃើញ​អ្នក​ដទៃ​ក្រលំបាក​ជាង​យើង​កូន​ចូរ​មាន​មេត្តា កុំ​សម្លុត​កំហែង​អ្នក​ដែល​ក្រី​ក្រ​លំបាក​នោះ​ឡើយកូន​ត្រូវ​ជួយ​គេ​តាម​ដែល​អាច​ជួយ​ទៅ​បាន ។ មនុស្ស​ល្អ​ឬ​មិន​ល្អ មិន​បាន​វាស់​គ្នា​ដោយ​មាន ឬ​ដោយ​ក្រ​នោះ​ទេ គឺ​ត្រូវ​វាស់​គ្នា​ដោយ​ទឹក​ចិត្ត វាស់​ដោយ​ការ​ប្រព្រឹត្ត ។ អត្ថបទ​នេះ​ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅៈ កូនមាស​ឪពុក រៀបរៀង​ដោយៈ អគ្គបណ្ឌិត ធម្មាចារ្យ ប៊ុត សាវង្ស វាយ​អត្ថបទ​ដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

កូន​សាក​សង្កេត​មើល​នឹង​ឃើញ​ថាៈ សេចក្តី​ទុក្ខ​វា​នឹង​មក​ជួប​យើង​ដោយ​មិន​ដឹង​ខ្លួន​ជា​មុន ព្រោះ​ដូច្នេះ​យើង​ត្រៀម​ប្រឈម​មុខ​ជា​មួយ​នឹង​វា ដោយ​ការ​រៀន​ឲ្យ​ស្តាប់​សេចក្តី​ទុក្ខ កាល​បើ​សេចក្តី​ទុក្ខ​មក​ដល់​ត្រូវ​ចេះ​កែ​ខៃ​ស្ថាន​ការ​ណ៍​ឲ្យ​បាន​ល្អ​ឡើង ហើយ​ត្រូវ​គិត​ថា វា​នឹង​កន្លង​ទៅ ។កូន​មាស​ឪពុក​ត្រូវ​ប្រាប់​ខ្លួន​ឯង​ថាៈ យើង​កើត​មក​ដើម្បី​ដោះ​ស្រាយ​នូវ​សេចក្តី​ទុក្ខ បើកូន​គ្រប់​យ៉ាង​ដោយ​សុចរិតប្រាថា្នល្អ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ហើយ កូន​មិន​បន្ទោស​ខ្លួន​ឯង​ឡើយ ។ ការ​អស់​ទៅ​នៃ​តណ្ហា​ឈ្នះ​អស់​ទុក្ខ​ទាំង​ពួង អត្ថបទ​នេះ​ដកស្រង់​ចេញ​ពីសៀវភៅៈ កូន​មាស​ឪពុក រៀបរៀង​ដោយៈ អគ្គបណ្ឌិត ធម្មាចារ្យ ប៊ុត សាវង្ស វាយ​អត្ថបទ​ដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

មនុស្ស​អត់​វិជ្ជា​ដូច​នាវា​អត់​ចង្កូត ឪពុក​ម្តាយ​មាន​តែ​ចាស់​ទៅ នឹង​នៅ​ចិញ្ចឹម​កូន​រហូត​មិន​បាន​ឡើយ ត្រូវ​កូន​រក​វិជ្ជា​ជួយ​ខ្លួន​ឯង បើ​កូន​បាន​សុខ​ឪពុក​ម្តាយ​សប្បាយ​ចិត្ត ។ ពុក​និង​ម៉ែ តែ​ប៉ុណ្ណេះ ចេះ​តែ​ចាស់ ប្រាកដ​ណាស់ ច្បាស់​ជា​ព្រាត់ ឃាត់​មិន​បាន ទើប​កូន​បាន ទី​ពំនឹង ពឹង​អាស្រ័យ ។

សិក្សារៀនសូត្រនាំមកនូវបញ្ញា កូន​មិន​គួរ​គប្បី​កើត​មក​ដើម្បី​មាន​សេចក្តី​ទុក្ខលំបាក​ឡើយ ក្នុង​វ័យ​ក្មេង​កូន​ត្រូវ​រក​សេចក្តី​សុខ​ជា​មួយ​នឹង​ការ​រៀន​សូត្រ​ព្រម​ដោយ​រៀន​ដឹង​រឿង​ជីវិត​ ក្នុង​វ័យ​កម្លោះ​ក្រមុំ​កូន​ត្រូវ​រក​នូវ​សេចក្តី​សុខ​ជា​មួយ​នឹង​ការ​កសាង​ជីវិត​រៀប​ចំ​ជីវិត​ទៅ​តាម​ការ​ចេះ​ដឹង​ក្នុង​ពេល​គ្រប់​គ្រង​ផ្ទះ​កូន​ត្រូវ​រក​សេចក្តី​សុខ​ជា​មួយ​នឹង​ជីវិត​គ្រួសារ ក្នុង​វ័យ​ជរា​កូន​ត្រូវ​រក​នូវ​សេចក្តី​សុខ​ជា​មួយ​នឹង​សេចក្តី​ស្ងប់​ផ្លូវ​ចិត្ត ។

សត្វ​លោក​ស្រលាញ់ ជីវិត​ខ្លួន ពាក្យ​ថា សត្វ​លោក ចែក​ចេញ​ជា​ពីរ​ស័ព្ទ​គឺ​៖ សត្វ ជា​ស័ព្ទ​មួយ, លោក ជា​ស័ព្ទ​មួយ។ សត្ត ឬ សត្វ ( ជាភាសា​បាលី ឬ​សំស្ក្រឹត ) ប្រែ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ បាន​ដល់​បុគ្គល​អ្នក​ជាប់​ជំពាក់​ក្នុង​អារម្មណ៍ ក្នុង​បំណង​ក្នុង​ជីវិត​ខ្លួន​ប្រាណ។ បើ​យោល​ទៅ​តាម​ន័យ​សេចក្ដី ពាក្យ​ថា សត្វ សំដៅ​ដល់​សត្វ​មាន​ជីវិត ៖ ក្សត្រិយ៍ក្ដី, ព្រាហ្មណ៍ក្ដី, វេស្សក្ដី, សុទ្ទៈក្ដី, គ្រហស្ថក្ដី, បព្វជិតក្ដី, ទេវតាក្ដី, មនុស្សក្ដី,

កូន​ត្រូវ​ចាំ​ទុកៈ ១. មាតាបិតា​ជា​ព្រះ​ព្រហ្ម​របស់​បុត្រ​ធីតា ការ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​មាតា​បិតា​លំបាក​ចិត្ត តឹង​ណែន​ក្នុង​ទ្រូង យំ​បង្ហូរ​ទឹក​ភ្នែក គឺ​ជា​បាប​កម្ម​ធ្ងន់​របស់​កូន ។ ២. ការ​ជឿ​ស្តាប់​ដំបូន្មាន​ល្អរបស់​មាតាបិតា រមែង​មិន​មាន​ការ​សាប​សូន្យ​ឡើយ ពោល​គឺ​មិន​ចចេស​រឹង​រូស​តែ​ម្យ៉ាង​ កូន​នឹង​បាន​ល្អ​គ្រប់​យ៉ាង ។ ៣. ការ​តប​ស្នង​ព្រះ​គុណ​ដល់​អ្នក​មាន​គុណគឺ​តាំង​តែ​ពី​អ្នក​មាន​គុណ​នៅ​មាន​ជីវិត​រហូត​ដល់​ចែក​ឋាន ។ ៤. ការ​បំពេញ​តួ​នាទី​ជា​កូន​ល្អ គឺ​ជា​ការ​បដិបត្តិ​ធម៌ កូន​ល្អ​ត្រូវ​ភ្ញាក់​ខ្លួន ត្រូវ​រហ័ស​រហួន​វៀស​រវៃ ត្រូវ​ឈាន​ទៅ​មុខ ត្រូវ​ធ្វើ​ការងារ​ប្រជែង ជាមួយ​ពេល​វេលា ដើម្បី​ការ​រីក​ចម្រើន​ដល់​សង្គម​ជាតិ ។ ៥. អបាយ​មុខ គ្រឿង​ញៀន ជា​ផ្លូវ​នៃ​សេចក្តី​វិនាស​សម្រាប់​ជីវិត កូន​មាស​ឪពុក​ត្រូវ​ដើរ​តាម​ផ្លូវ​ព្រះ​ កុំ​ដើរ​តាម​ផ្លូវ​របស់​មារ ការ​ងារ​សុចរិត​ជា​ការងារ​ថ្លៃ​ថ្នូរ​មាន​កិត្តិយស កូន​ត្រូវ​ចេះ​ពិចារណា​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ដាស់​តឿន​ខ្លួន​ឯង កុំ​ឡេះ​ឡោះ​កុំ​ទម្រន់ ត្រូវ​ឆ្ងាយ​ពី​អបាយមុខ​ (ស្រី​ស្រា ល្បែង និង​បាប​មិត្ត) ត្រូវ​ដើរ​នៅ​ក្នុង​ផ្លូវ​ធម៌​ជា​និច្ច ។ កូន​កុំ​ប្រមាទ ក្នុង​ជីវិត ផ្លូវ​នេះ​នៅ​ជិត​ក្បែរ​មាត់​ជ្រោះ​ ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ឲ្យ​បាន​រស់ កូន​ត្រូវ​ស្គាល់​គ្រោះ​ឲ្យ​ជាក់​លាក់ ។ បាប​មិត្ត​ស្រី​ស្រា​និង​ល្បែង​ភ្នាល់ ព្រម​ទាំង​មិន​ខ្វល់​នឹង​ធុរៈ ជា​ជ្រោះ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ប្រាកដ​ជាក់ ជ្រោះ​ជ្រៅ​មិន​រាក់​ធ្លាក់​បាក់​ក ។ ដំណើរ​ជីវិត​ពិត​លំបាក តែ​បាន​ធូរ​ស្រាក​ព្រោះ​ធ្វើ​ល្អ ផ្លូវ​អបាយមុខ​មិន​ត្រាច់​ចរ ចេះ​ភ័យ​ខ្លាច​ក្រ​ប្រឹង​រៀន​សូត្រ ។ អត្ថបទ​នេះ​ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅៈ កូន​មាស​ឪពុក រៀប​រៀង​ដោយៈ អគ្គបណ្ឌិត ធម្មាចារ្យ ប៊ុត សាវង្ស វាយ​អត្ថបទ​ដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

មនុស្ស​គ្រប់​រូប​ដែល​កើត​មក​ក្នុង​លោក រមែង​មាន​ការ​ទាក់​ទង​គ្នា​ដោយ​ពាក្យ​និយាយ​ពាក្យ​និយាយ​មាន​អំណាច​ក្រៃ​លែង កូន​ត្រូវ​យល់​ដូច​ត​ទៅៈ ១. ពាក្យ​និយាយ​អាច​ដូរ​ផ្លាស់​ហេតុ​អាក្រក់ ឲ្យ​ក្លាយ​មក​ជា​ហេតុ​ល្អ​បាន ។ ២. ពាក្យ​និយាយ​អាច​ដូរ​ផ្លាស់​មនុស្ស​ដែល​មាន​ទុក្ខ​ឲ្យ​ភ្លេច​ទុក្ខ​បាន ។ ៣. ពាក្យ​និយាយ​អាច​ដូរ​ផ្លាស់​មនុស្ស​ខ្ជិល ឲ្យ​មក​ជា​អ្នក​មាន​ព្យាយាម​បាន ។