images/articles/970/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ១១,៣៦៩ ដង)
កូនជាខ្សែលោហិត ដែលមិនងាយកាត់ដាច់បានឡើយ បើអ្នកណាបានកូនល្អដែលហៅថា អតិជាតបុត្រ អ្នកនោះគឺជាអ្នកមានបុណ្យខ្ពស់ ត្រូវសប្បាយក្នុងរឿងកូនអស់មួយជាតិ តែបើបានកូនមិនល្អវិញ ក៏គួរយកអស់កម្លាំងកាយចិត្ត សតិបញ្ញាមកដោះស្រាយអប់រំ ទូន្មានប្រៀនប្រដោះ ។
មានម៉ែឪច្រើនណាស់ ដែលមិនពូកែចិញ្ចឹមកូន គឺច្រើនតែបណ្តោយតាមចិត្តកូនទៅក្នុងផ្លូវដែលខុស ដូចកូនខ្ជិលជាដើម មិនដាស់តឿន មិនដាក់ទោស.. ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយចុះ កូនអាក្រក់ក្នុងលោកបានជាមានទៅហើយ ច្រើនទៀតផង សូម្បីតែមាតាបិតា ជាមនុស្សល្អ មធ្យ័ត ប្រយ័ត្នប្រយែង និងយកចិត្តទុកដាក់អប់រំយ៉ាងពេញទំហឹងក៏ដោយ ។ នេះជាឧបនិស្ស័យអាក្រក់របស់កូន មកជួបនឹងម៉ែឪដែលខ្វះបុណ្យ ឬព្រោះជាប់កម្មពៀរពីជាតិមុនមក ។ ត្រូវដោះស្រាយដោយការយល់អំពីរឿងជីវិត ត្រូវឲ្យមានគុណធម៌ប្រចាំចិត្ត ស្ងប់រម្ងាប់ ត្រជាក់ និងគ្មានបញ្ហា ។
ទាំងអស់គ្នាត្រូវតែចាំថា បើចង់ល្អត្រូវឲ្យលះ បើចង់ឈ្នះត្រូវឲ្យទ្រាំ ជីវិតកើតមកដើម្បីតស៊ូដោះស្រាយបញ្ហា និងជាពិសេសត្រូវឲ្យចេះល្មមនឹងអ្វីដែលមាន កុំចង់បានរបស់ដែលអត់ អស់ចំណង់តណ្ហាឈ្នះទុក្ខទាំងពួង ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ " បទពិចារណា "
រៀបរៀងដោយលោកគ្រូអគ្គបណ្ឌិតធម្មាចារ្យ ប៊ុត-សាវង្ស ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/972/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ១១,៧៥៥ ដង)
បើក្នុងលោកនេះ គ្រប់គ្នាបានអ្វីៗតាមដែលចង់ តាមដែលសង្ឃឹមនោះ មុខតែមិនមានអ្នកណាក្រឡើយ ហើយក៏មិនមានអ្នកណាខកចិត្តខុសសង្ឃឹមដែរ ព្រោះអ្នកណាៗក៏ចង់មានបាន ចង់សុខ និងចង់សមតាមបំណងដែលសង្ឃឹមទៅគ្រប់យ៉ាង ។
ប៉ុន្តែ ព្រោះអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង មិនបានប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងនោះ ទើបបានជាមានមនុស្សក្រ ត្រូវមានទុក្ខ និងត្រូវខកចិត្ត ។
images/articles/976/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ១៣,២០១ ដង)
អំពីការងារសេពគប់មិត្ត មិនសេពគប់នឹងបាបមិត្ត បើសេពគប់ ត្រូវសេពជាមួយបណ្ឌិត ប៉ុន្តែសូមប្រយ័ត្នកុំឲ្យបាបមិត្តក្លាយជាសត្រូវ បើនៅតែមានសូមចៀសឲ្យឆ្ងាយ បើចៀសមិនផុតត្រូវមានស្មារតីគ្រប់ពេល ។ ត្រូវរៀនឲ្យស្គាល់មនុស្សដែលមិនមែនជាមិត្ត គ្រាន់តែជាមិត្តប្លម ការងារនេះសំខាន់ណាស់ កុំប្រហែសឲ្យសោះ មនុស្សដូចម្តេចទើបជាមិត្តពិតប្រាកដ ព្រោះមនុស្សខ្លះជាមិត្តក្នុងរោងស្រាខ្លះទាល់តែមានការពឹងពាក់ទើបមករាក់ទាក់ហៅយើងថាមិត្តៗ មនុស្សខ្លះយើងហៅថាសម្លាញ់ចំពោះមុខ ប៉ុន្តែក្រោយខ្នងចងអាឃាតព្យាបាទ ច្រណែន ចង់ឲ្យយើងវិនាសទ្រព្យ គាប់ចិត្តនិងយើងធ្លាក់បុណ្យស័ក្តិ ។
បុគ្គលដែលជាមិត្តគិតយកតែប្រយោជន៍ខ្លួន១ បុគ្គលដែលជាមិត្តល្អតែសម្តី១ បុគ្គលដែលនិយាយចាក់បណ្តោយឲ្យគាប់ចិត្ត១ បុគ្គលដែលជាសម្លាញ់ក្នុងផ្លូវវិនាស១ បុគ្គលទាំង៤ ពួកនេះ យើងត្រូវដឹងថា មិនមែនជាមិត្តពិតប្រាកដទេ គ្រាន់តែជាមិត្តប្លម ហើយគប្បីចៀសវាងឲ្យឆ្ងាយ ដូចជាអ្នកដំណើរចៀសវាងផ្លូវដែលប្រកបដោយភ័យដូច្នោះ ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ "មនុស្សនិងការងារ "
រៀបរៀងដោយ លោកគ្រូអគ្គបណ្ឌិត ប៊ុត សាវង្ស ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/983/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ១៣,៥៨១ ដង)
កាលគ្រាព្រះសម្មាសម្ពុទ្ឋ ទ្រង់គង់នៅក្នុងវត្តជេតពន ដែលជាអារាមរបស់អនាថបិណ្ឌិកសេដ្ឋី ក្នុងក្រុងសាវត្ថី ទ្រង់សម្តែងពីទង្វើរបស់ នាងបុរាណទុតិយិកា (ភរិយាមុន) ដល់ភិក្ខុមួយអង្គដែលលះបង់កាលប្រព្រិត្តធម៏ ទើបទ្រង់លើកជាតកមកតំណាលដូចតទៅ៖
កាលកន្លងទៅ នៅក្នុងដែនដីមគធៈមានប្រើសព្រៃជ្រៅមួយចេញមកពីរកស៊ីនៅតាមព្រៃជ្រៅ ក្នុងពេលនោះបានប្រទះឃើញប្រើសញីមួយអាស្រ័យនៅទីនោះ ក៏កើតមានចិត្តប្រតិពទ្ឋ័ចំពោះនាងប្រើសនោះជាខ្លាំងទើបសម្រេចចិត្តបែកចេញពីហ្វូងរបស់ខ្លួនដើម្បីដើរតាមហ្វូងរបស់ប្រើសញីនោះវិញ។
ប្រើសញីដឹងថាប្រើសព្រៃឈ្មោលនេះមិនសូវស្គាល់តំបន់ជាយព្រៃនេះទេ ទើបនាងជាប្រើសញីនោះបានដាស់តឿនអោយគេវិលត្រឡប់ទៅព្រៃជ្រៅរបស់ខ្លួនវិញ តែប្រើសឈ្មោលនោះនៅតែចចេសមិនព្រមស្តាប់ហើយក៏ចេះតែដើរតាមនាងជាប្រើសញីរហូតដល់ជើងភ្នំមួយ។
រំពេចនោះប្រើសញីបានធំក្លិនចម្លែកដូចជាមានព្រានព្រៃនៅក្បែនោះ ទើបនាងថយមកនៅពីក្រោយប្រើសឈ្មោលព្រៃនោះវិញ ដើម្បីសម្លឹងមើលនាយមើលអាយដែលនៅជុំវិញខ្លួន ។ ព្រានដែលកំពុងតែលាក់ខ្លួន នៅពេលឃើញប្រើសទាំងពីរនោះដើរចូលមកជិតដល់ហើយ គេក៏ងើបចេញពីកន្លែងពួន រួចទាញធ្នូបាញ់តម្រង់ទៅរកប្រើសព្រៃឈ្មោលនោះយ៉ាងលឿន។ ពេលនោះ ប្រើសព្រៃឈ្មោលនោះមិនបានដឹងខ្លូនជាមុន ក៏ត្រូវព្រួញចាក់ទម្លុះដងខ្លួន ដេកដូលដោយក្តីឈឺផ្សាជាខ្លាំង។
ចំណែកឯប្រើសញីនោះវិញ កាលបើឃើញប្រើសព្រៃឈ្មោលនោះត្រូវព្រួញដូច្នោះ នាងប្រើសញីនោះគិតតែពីបោលរត់គេចយករួចតែខ្លួន ដោយមិនបានខ្វល់ពីប្រើសឈ្មោលនោះឡើយ។ កាលគ្រានោះ ព្រះតថាគតបានកើតជាទេវតា ដែលអាស្រ័យនៅតាមជើងភ្នំនោះ ដោយបានឃើញហេតុកាណ៏នោះទាំងអស់ ទើបព្រះអង្គតិះទៀនដល់ប្រើសព្រៃឈ្មោលនោះថា ៖
« អ្នកគួរណាតែ មានជីវិតរស់នៅដើម្បីតបស្នងគុណមាតាបិតា បែរជាមកត្រូវបាត់បង់ជិវិត ព្រោះតែកាមគុណ និងក្លាយមកជាអាហាររបស់ព្រានព្រៃទៅវិញ »
ក្នុងកាលក្រោយមក ប្រើសព្រៃឈ្មោល និង ប្រើសញីនោះបានមកកើតជាប្តីប្រពន្ធនឹងគ្នា រីឯ ទេវតាអង្គនោះ បានមកជាតថាគត។
វាយអត្ថបទ ដោយឧបាសក ទី វ៉េងណៃ ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/985/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ២៣,៧៣៨ ដង)
ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ ។ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់គង់នៅក្នុងវត្តជេតពន របស់អនាថបិណ្ឌិកសេដ្ឋី ទៀបក្រុងសាវត្ថី ។ គ្រានោះឯង មានទេវតា ១អង្គ កាលរាត្រីបឋមយាម កន្លងទៅហើយ មានរស្មីដ៏ល្អ បានញ៉ាំងវត្តជេតពនទាំងមួកអោយភ្លឺស្វាង ហើយចូលគាល់ព្រះមានព្រះភាគ លុះចូលទៅដល់ក្រាបថ្វាយបង្គំព្រះមានព្រះភាគហើយ
images/articles/2324/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ៣១ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ២១,៩៣៤ ដង)
អធិប្បាយអានិសង្សមេត្តា១១យ៉ាង
ព្រះយោគាវចរនេះកាលចម្រើនមេត្តាចេតោវិមុត្តិ តាមផ្លូវអប្បនានោះក្នុងផ្លូវណាមួយ ដូចបានពោលហើយដូច្នេះ (លោកសម្ដែងសមាធិខាងដើមដោយមិនបានយកមកដាក់ក្នុងសៀវភៅនេះទេ) រមែងបានអានិសង្ឃ១១ប្រការ ដែលព្រះដ៏មានព្រះភាគជាម្ចាស់ត្រាស់ទុកដោយន័យថា អ្នកចំរើនមេត្តាចេតោវិមុត្តិ រមែងដេកលក់ដោយសុខដូច្នេះជាអាទិ៍។
images/articles/2070/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ៣១ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៦១,២៩៩ ដង)
អានិសង្សនៃការចម្រើនមរណស្សតិ
ភិក្ខុដែលប្រកបរឿយៗ នូវមរណស្សតិនេះ រមែងជាអ្នកមិនប្រមាទជានិច្ច បានអនភិរតិសញ្ញា ( ការសំគាល់ថាមិនគួរឲ្យរីករាយ ) ក្នុងភពទាំងពួង លះបង់សេចក្ដីត្រេកអរក្នុងជីវិត ជាអ្នកតិះដៀលបាប មិនច្រើនទៅដោយការសន្សំប្រាសចាកមន្ទិល គឺសេចក្ដីកំណាញ់ ក្នុងបរិក្ខារទាំងឡាយលោកក៏ដល់នូវការជំនាញក្នុងអនិច្ចសញ្ញា ម្យ៉ាងទៀត ទុក្ខសញ្ញានិងអនត្តសញ្ញា ក៏ប្រាកដទៅតាម
images/articles/2104/Untitl76543ed-1.jpg
ផ្សាយ : ៣១ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៤៤,២៧៧ ដង)
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ឧបោសថប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការ ដែលបុគ្គលចាំរក្សាហើយ រមែងមានផលច្រើន មានអានិសង្សច្រើន មានសេចក្តីរុងរឿងច្រើន មានសេចក្តីផ្សាយទៅច្រើន ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ឧបោសថប្រកបដោយអង្គ ៨ប្រការ ដែលបុគ្គលចាំរក្សាហើយ រមែងមានផលច្រើន មានអនិសង្សច្រើន មានសេចក្តីរុងរឿងច្រើន មានសេចក្តីផ្សាយទៅច្រើន តើដោយប្រការដូចម្តេច ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អរិយសាវក ក្នុងសាសនានេះ ពិចារណាថា ព្រះអរហន្តទាំងឡាយ លះបង់បាណាតិបាត មានអាជ្ញាដាក់ចុះហើយ មានគ្រឿងសស្រា្ត ដាក់ចុះហើយ មានសេចក្តីខ្មាសបាប មានសេចក្តីអាណិត មានសេចក្តីអនុគ្រោះ ដោយប្រយោជន៍ដល់សព្វសត្វ ដរាបអស់ជីវិត ក្នុងថ្ងៃនេះ ចំណែកខ្លួនអញលះបង់ បាណាតិបាត វៀរចាកបាណាតិបាត មានអាជ្ញាដាក់ចុះហើយ មាន គ្រឿងសស្រ្តាដាក់ចុះហើយ មានសេចក្តីខ្មាសបាប មានសេចក្តីអាណិត មានសេចក្តីអនុគ្រោះ ដោយប្រយោជន៍ដល់សព្វសត្វ អស់យប់នេះ និងថ្ងៃនេះយកតម្រាប់ព្រះអរហន្ត ទាំងឡាយផង ខ្លួនអញនឹងចាំរក្សាឧបោសថផង ដោយអង្គនេះ ឯង ។ ឧបោសថប្រកបដោយអង្គទី ១ នេះឯង ។
(សេចក្តីពិស្តារដូចអង្គទី ១) ព្រះអរហន្តទាំងឡាយលះបង់សេនាសនៈដ៏ខ្ពស់ហួសប្រមាណ និងសេនាសនៈដ៏ប្រសើរ សម្រេចនូវទីដេកដ៏ទាប លើគ្រែក្តី លើកម្រាល ដែលគេធ្វើដោយស្មៅ ក្តី ក្នុងថ្ងៃនេះ ចំណែកខ្លួនអញ លះបង់សេនាសនៈ ដ៏ខ្ពស់ហួសប្រមាណ និងសេនាសនៈដ៏ប្រសើរ វៀរចាកសេនាសនៈ ដ៏ខ្ពស់ហួសប្រមាណ នឹងសេនាសនៈដ៏ប្រសើរ សម្រេចនូវទីដេកដ៏ទាប លើគ្រែក្តី លើកម្រាល ដែលធ្វើដោយស្មៅក្តី អស់យប់នេះនឹងថ្ងៃនេះដែរ យកតម្រាប់ព្រះអរហន្តទាំងឡាយផង អញនឹងចាំរក្សាឧបោសថផង ដោយអង្គនេះឯង ។ ឧបោសថប្រកបដោយអង្គទី ៨នេះឯង ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ឧបោសថប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការដែលបុគ្គលចាំរក្សាយ៉ាងនេះឯង រមែងមានផលច្រើន មានអានិសង្សច្រើន មានសេចក្តីរុងរឿងច្រើន មានសេចក្តីផ្សាយទៅច្រើន ។ ឧបោសថ មានផលច្រើនដូចម្តេច មានអានិសង្សច្រើន ដូចម្តេច មានសេចក្តីរុងរឿងច្រើន ដូចម្តេច មានសេចក្តីផ្សាយទៅច្រើនដូចម្តេច ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ប្រៀបដូចបុគ្គលសោយរាជ្យ ជាឥស្សរាធិបតីនៃមហាជនបទទាំង ១៦ នេះ ដែលជាជនបទ សម្បូរដោយកែវ ៧ប្រការ គឺមហាជន ឈ្មោះ អង្គៈ ១ មគធៈ ១ កាសី ១ កោសលៈ ១ វជ្ជី ១ មល្លៈ ១ ចេតី ១ វង្សៈ ១ កុរុ ១ បញ្ចាលៈ ១ មច្ឆៈ ១ សូរសេនៈ ១ អស្សកៈ ១ អវន្តី ១ គន្ធារៈ ១ កម្ពោជៈ ១ រាជសម្បត្តិនៃមហាជនបទទាំងនុ៎ះ មិនដល់នូវចំណិត ១ ក្នុងចំណិតទី ១៦ ៗ លើកនៃឧបោសថប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការឡើយ ។ ដំណើរនោះ ព្រោះហេតុអ្វី ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ រាជសម្បត្តិរបស់មនុស្ស ជារបស់ស្តួចស្តើង ហើយយកទៅប្រៀបធៀបនឹងសេចក្តីសុខជារបស់ទិព្យ ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ៥០ឆ្នាំ របស់មនុស្សត្រូវជា ១ យប់ ១ ថ្ងៃ របស់ចាតុម្មហារាជិកាទេវតា របស់រាត្រីនោះបាន ៣០ រាត្រី ត្រូវជា ១ខែ រាប់ខែនោះ បាន ១២ខែ ត្រូវជា ១ឆ្នាំ រាប់ឆ្នាំនោះបាន ៥០០ឆ្នាំទិព្យ ត្រូវជាប្រមាណនៃអាយុរបស់ចាតុម្មហារាជិកទេវតា ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ហេតុនេះ រមែងមាន ត្រង់ដែលស្រ្តីឬបុរសពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះចាំរក្សានូវឧបោសថដែលប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការ លុះបែកធ្លាយរាងកាយស្លាប់ទៅ រមែងទៅកើតជាមួយនឹងពួកចាតុម្មហារាជិកទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ រាជសម្បត្តិរបស់មនុស្ស ជារបស់ស្តួចស្តើង ហើយយកទៅប្រៀបធៀបនឹងសេចក្តីសុខ ជារបស់ទិព្យ ដែលតថគតសម្តែងហើយ ព្រោះអាស្រ័យហេតុនេះឯង ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ១០០ឆ្នាំ របស់មនុស្សត្រូវជា ១យប់ ១ថ្ងៃ របស់តាវត្តឹង្សទេវតា រាប់រាត្រីនោះបាន ៣០ ត្រូវជា ១ ខែ រាប់ខែនោះ បាន ១២ ខែត្រូវជា ១ឆ្នាំ រាប់ឆ្នាំនោះបាន ១០០០ឆ្នាំទិព្យ ត្រូវជាប្រមាណ នៃអាយុរបស់តាវត្តឹង្សទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ហេតុនេះ រមែងមាន ត្រង់ដែលស្ត្រីឬបុរសពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ចាំរក្សានូវឧបោសថ ប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការ លុះបែកធ្លាយរាងកាយស្លាប់ទៅ រមែងទៅកើតជាមួយនឹងពួកតាវត្តឹង្សទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ រាជសម្បត្តិរបស់មនុស្សនេះឯង ជារបស់ស្តួចស្តើង ហើយយកទៅប្រៀបធៀបនឹងសេចក្តីសុខ ជារបស់ទិព្យ ដែលតថាគតសម្តែងហើយ ព្រោះអាស្រ័យហេតុនេះឯង ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ២០០ឆ្នាំរបស់មនុស្សត្រូវជា ១យប់ ១ ថ្ងៃ របស់ពួកយាមទេវតា រាប់រាត្រីនោះ បាន ៣០ រាត្រីត្រូវជា ១ ខែ រាប់ខែនោះបាន ១២ ខែត្រូវជា ១ ឆ្នាំ រាប់ឆ្នាំនោះបាន ២០០០ឆ្នាំទិព្យ ត្រូវជាប្រមាណនៃអាយុរបស់យាមទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ហេតុនេះ រមែងមាន ត្រង់ស្ត្រីឬបុរសពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ចាំរក្សានូវឧបោសថប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការ លុះបែកធ្លាយរាងកាយស្លាប់ទៅ រមែងទៅកើតជាមួយនឹងពួកយាមទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ រាជសម្បត្តិរបស់មនុស្សនេះឯង ជារបស់ស្តួចស្តើង ហើយយកទៅប្រៀបធៀបនឹងសេចក្តីសុខ ជារបស់ទិព្យ ដែលតថាគត សម្តែងហើយ ព្រោះអាស្រ័យហេតុនេះឯង ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ៤០០ឆ្នាំមនុស្ស ត្រូវជា ១យប់ ១ ថ្ងៃ របស់ពួកតុសិតទេវតា រាប់រាត្រីនេះ បាន ៣០ រាត្រីត្រូវជា ១ ខែ រាប់ខែនោះបាន ១២ ខែ ត្រូវជា ១ឆ្នាំ រាប់ឆ្នាំ នោះបាន ៤០០០ឆ្នាំទិព្យ ត្រូវជាប្រមាណនៃអាយុរបស់ពួកតុសិតទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ហេតុនេះរមែងមានត្រង់ដែលស្រ្តី ឬបុរស ពួកខ្លះក្នុងលោកនេះ ចាំរក្សាឧបោសថ ប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការ លុះបែកធ្លាយរាងកាយស្លាប់ទៅ រមែងទៅកើតជាមួយនឹងពួកតុសិតទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ រាជសម្បត្តិរបស់មនុស្សនេះឯង ជារបស់ស្តួចស្តើង ហើយយកទៅប្រៀបធៀបនឹងសេចក្តីសុខ ជារបស់ទិព្យ ដែលតថាគតសម្តែងហើយ ព្រោះអាស្រ័យហេតុនេះឯង ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ៨០០ឆ្នាំ របស់មនុស្ស ត្រូវជា ១ យប់ ១ ថ្ងៃ របស់ពួកនិម្មានរតីទេវតា រាប់រាត្រីនោះបាន ៣០ ត្រូវជា១ខែ រាប់ខែនោះ បាន ១២ខែ ត្រូវជា ១ឆ្នាំ រាប់ឆ្នាំនោះ បាន ៨០០០ឆ្នាំទិព្យ ត្រូវជាប្រមាណនៃអាយុរបស់ពួកនិម្មានរតីទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ហេតុនេះរមែងមានត្រង់របស់ស្រ្តី ឬបុរសពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ចាំរក្សា នូវឧបោសថប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការ លុះបែកធ្លាយរាងកាយស្លាប់ទៅ រមែងទៅកើតជាមួយនឹងពួកនិម្មានរតីទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ រាជសម្បត្តិរបស់មនុស្សនេះឯង ជារបស់ស្តួចស្តើង ហើយយកទៅប្រៀបធៀបនឹងសេចក្តីសុខ ជារបស់ទិព្យ ដែលតថាគតសម្តែងហើយ ព្រោះអាស្រ័យហេតុនេះឯង ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ១៦០០ឆ្នាំ របស់មនុស្ស ត្រូវជា ១ យប់ ១ ថ្ងៃ របស់ពួកបរនិមិ្មតវសវត្តីទេវតា រាប់រាត្រីនោះ បាន ៣០ ត្រូវជា ១ខែ រាប់ខែនោះបាន ១២ ខែ ត្រូវជា ១ឆ្នាំ រាប់ឆ្នាំនោះបាន ១៦០០០ឆ្នាំទិព្វ ត្រូវជាប្រមាណនៃអាយុរបស់ពួកបរនិម្មិតវសវត្តីទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ហេតុនេះ រមែងមានត្រង់ដែលស្ត្រី ឬបុរសពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ចាំរក្សានូវឧបោសថប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការ លុះបែកធ្លាយរាងកាយស្លាប់ទៅ រមែងទៅកើតជាមួយនឹងពួកបរនិម្មិតវសវត្តីទេវតា ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ រាជសម្បត្តិរបស់មនុស្សនេះឯង ជារបស់ស្តួចស្តើង ហើយយកទៅប្រៀបធៀបនឹងសេចក្តីសុខ ជារបស់ទិព្វ ដែលតថាគតសម្តែងហើយ ព្រោះអាស្រ័យហេតុនេះឯង ។
បុគ្គលមិនគប្បីសម្លាប់សត្វ ១ មិនគប្បីកាន់យកវត្ថុដែលគេមិនបានឲ្យ ១ មិនគប្បីពោលពាក្យកុហក ១ មិនគប្បីផឹកទឹកស្រវឹង ១ គប្បីវៀរចាកការប្រព្រឹត្តមិនប្រសើរ គឺមេថុន ១ មិនគប្បីបរិភោគភោជន ក្នុងវេលារាត្រី និងក្នុងវេលាវិកាល ១ មិនគប្បីទ្រទ្រង់ផ្កាកម្រង មិនគប្បីប្រស់ព្រំដោយគ្រឿងក្រអូប ១ គប្បីដេកលើគ្រែ លើផែនដី ឬលើកម្រាល ១ ព្រះពុទ្ធព្រះអង្គ ដល់នូវទីបំផុតនៃទុក្ខ ទ្រង់ប្រកាសហើយ នូវឧបោសថដែលប្រកបដោយអង្គ ៨ ប្រការនេះឯង សភាវៈទាំងឡាយ ពីរគឺ ព្រះចន្ទ ១ ព្រះអាទិត្យ ១ ជាសភាវៈល្អមើល កាលបំភ្លឺលោក រមែងចរទៅអស់ទីត្រឹមណា ព្រះចន្ទនិងព្រះអាទិត្យ ទាំងនោះ ដែលកម្ចាត់បង់នូវងងឹត ចរក្នុងអាកាស ញ៉ាំងទិសឲ្យរុងរឿងភ្លឺច្បាស់ ក្នុងអាកាសអស់ទីត្រឹមនោះ ទ្រព្យណា មានក្នុងចន្លោះនេះ គឺកែវមុក្តាក្តី កែវមណីក្តី កែវពិទូរ្យដ៏ល្អក្តី មាសឈ្មោះសិង្គីក្តី ឈ្មោះសុវណ្ណក្តី ឬមាសឈ្មោះកាញ្ចនៈក្តី ឈ្មោះជាតរូបក្តី ឈ្មោះហដកៈក្តី ទ្រព្យទាំងអម្បាលនោះ មិនដល់នូវចំណិត១ ក្នុងចំណែក ១៦ ៗ លើកនេះឧបោសថដែលប្រកបដោយអង្គ៨ ប្រការឡើយ ដូចជាពួកផ្កាយទាំងអស់មិនដល់នូវពន្លឺនៃព្រះចន្ទ ហេតុដូច្នោះ ស្រ្តីក្តី បុរសក្តី ជាអ្នកមានសីល គួរចាំរក្សានូវឧបោសថប្រកបដោយ អង្គ៨ ប្រការពួកជន ដែលមិនមានគេនិន្ទា បំពេញនូវបុណ្យទាំងឡាយ ដែលមានសេចក្តីសុខជាកម្រៃ រមែងចូលទៅកាន់ឋានសួគ៌បាន ។
ដកស្រង់ពី ព្រះត្រៃបិដក ភាគ៤៨ ទំព័រ ១៨៨-១៩៥
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2226/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ៣១ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៧,៩១៥ ដង)
អានិសង្សសីល ក្នុងបរលោក
ផលរបស់ការវៀរបាណាតិបាត គឺ
១- ជាអ្នកមានអវយវៈតូចធំពេញលេញបរិបូរណ៍ (មិនពិការ)
២- ជាអ្នកមានរាងកាយខ្ពស់សមស្អាត
៣- ជាអ្នកមានរាងកាយរហ័សរហួន (ស្រាល)
៤- ជាអ្នកមានជើងទាំង ២ ជាន់ស៊ប់ធ្ងន់ស្មើគ្នា
៥- រមែងធ្វើឲ្យអ្នកដទៃ ជ្រះថ្លាចង់មើល
៦- ជាអ្នកសុភាពទន់ភ្លន់
៧- ជាអ្នកមានចរិយាល្អ
៨- ជាអ្នកជួបប្រទះតែសេចក្ដីសុខ
images/articles/2273/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ៣១ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ២១,៣២៩ ដង)
អានិសង្សការចម្រើនពុទ្ធគុណ
ក៏ឯភិក្ខុដែលប្រកបរឿយៗ នូវពុទ្ធានុស្សតិនេះ រមែងជាអ្នកមានសេចក្ដីគោរព មានសេចក្ដីកោតក្រែងក្នុងព្រះសាស្ដា បានសេចក្ដីបរិបូរណ៍នៃសទ្ធា សេចក្ដីបរិបូរណ៍នៃសតិ សេចក្ដីបរិបូរណ៍នៃបញ្ញានិងបានសេចក្ដីបរិបូរណ៍នៃបុណ្យ ជាអ្នកច្រើនដោយបីតិ និងបាមោជ្ជៈ អត់ធន់ចំពោះសេចក្ដីខ្លាច និងសេចក្ដីតក់ស្លុតចិត្ត អាចដោះទុក្ខ, មានការដឹង
images/articles/2318/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ៣១ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ២២,៧៨៤ ដង)
១- សុខំ សុបតិ ដេកលក់ជាសុខ
២- សុខំ បដិពុជ្ឈតិ ភ្ញាក់ឡើងជាសុខ
៣- ន បាបកំ សុបិនំ បស្សតិ មិនយល់សប្តិអាក្រក់
៤- មនុស្សានំ បិយោ ហោតិ ជាទីស្រឡាញ់របស់ពួកមនុស្ស
៥- អមនុស្សានំ បិយោ ហោតិ ជាទីស្រឡាញ់របស់ពួកអមនុស្ស
៦- ទេវតា រក្ខន្តិ ពួកទេវតាតែងរក្សា
៧- នស្ស អគ្គិ វា វិសំ វា កមតិ ភ្លើងក្ដី ថ្នាំពិសក្ដី គ្រឿងសស្ត្រាវុធក្ដី មិនអាចមកជិតកាយ ធ្វើនូវអន្តរាយឡើយ
៨- តុវសមាធិយតិ ចិត្តរមែងតាំងមាំដោយឆាប់
៩- មុខវណ្ណោ វិប្បសីទតិ សម្បុរមុខស្រស់ថ្លា
១០- អសម្មូឡ្ហោ កាលំ ករោតិ ជាអ្នកមិនវង្វេងក្នុងពេលធ្វើកាយកិរិយា
១១- ឧត្តរឹ អប្បដិវិជ្ឈន្តោ ព្រហ្មលោកូបគោ ហោតិ កាលមិនទាន់ត្រាស់ដឹងនូវគុណធម៌ជាន់ខ្ពស់គឺលោកុត្តរធម៌ទេ រមែងចូលទៅកាន់ព្រហ្មលោក។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ មេត្តាចេតោវិមុត្តិ ដែលបុគ្គលបានសេពគប់ បានចម្រើន បានធ្វើឲ្យច្រើន បានធ្វើឲ្យដូចជាយានបានតម្កល់ស៊ប់ បានប្រព្រឹត្តរឿយៗ បានសន្សំទុកបានប្រារព្ធល្អហើយ អានិសង្សទាំង១១ប្រការនេះ រមែងកើតប្រាកដ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ មេត្តាចិត្ត
រៀបរៀងដោយ កែវ វិមុត្ត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/554/Untitled-1.jpg
ផ្សាយ : ១៦ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៤៨,០៦២ ដង)
អប្បមាទសូត្រ
[ សេចក្តីមិនប្រមាទជាកំពូលនៃកុសលធម៌ទាំងឡាយ ]
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ពួកសត្វទាំងអម្បាលម៉ាន
images/articles/408/2020-07-21_17_27_59-buddhist_couples_-_Google_Search.jpg
ផ្សាយ : ១៦ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៤៨,៨១៨ ដង)
សេចក្តីមិនសន្តោសក្នុងកុសលធម៌ទាំងឡាយ និងមិនរួញរាក្នុងសេចក្តីព្យាយាម
អសន្តុដ្ឋិតា ច កុសលេសុ ធម្មេសុ សេចក្តីមិនសន្តោសក្នុងកុសលធម៌ទាំងឡាយ
អប្បដិវានិតា ច បធានស្មឹ មិនរួញរាក្នុងសេចក្តីព្យាយាម
អធិប្បាយ
ពាក្យថា អសន្តុដ្ឋិតា ច កុសលេសុ ធម្មេសុ បានដល់ សេចក្តីប្រាថ្នាក្រៃលែងឡើងៗ របស់អ្នកដែលនៅមិនពេញចិត្តដោយការចម្រើនកុសលធម៌ ។ តាមពិត បុគ្គលដែលព្រមព្រៀងដោយអសន្តុដ្ឋិតានោះ បំពេញសីលហើយរមែងញ៉ាំងឈានឲ្យកើតឡើង បានឈានហើយ រមែងចម្រើនវិបស្សនា ចម្រើនវិបស្សនាហើយ នៅមិនទាន់បានសម្រេចព្រះអរហត្ត រមែងមិនរាថយពាក់កណ្តាលទី ។
ពាក្យថា អប្បដិវានិតា ច បធានស្មឹ សេចក្តីថា អាការដែលនៅមិនទាន់សម្រេចព្រះអរហត្តហើយ មិនរាថយ ក្នុងសេចក្តីព្យាយាមប្រារព្ធឡើងដោយអំណាចជាគរិយានុយោគ ដែលធ្វើមួយថ្ងៃមួយយប់ឲ្យជា ៦ ចំណែក ដែលលោកពោលទុកយ៉ាងនេះថា “កុសលានំ ធម្មានំ ភាវនាយ សក្កច្ចកិរិយតា សាតច្ចកិរិយតា អដ្ឋិតកិរិយតា អនោលីនវុត្តិតា អនិក្ខិត្ត-ឆន្ទតា អនិក្ខិត្តធុរតា អាសេវនា ភាវនា ពហុលីកម្មំ ការធ្វើដោយគោរព ការធ្វើរឿយៗ ការធ្វើមិនឈប់ ការប្រព្រឹត្តមិនរួញរា ការមិនដាក់ចោលនូវសេចក្តីប៉ុនប៉ង ការមិនដាក់ចោលនូវធុរៈ ការសេពគប់ ការចម្រើន ការធ្វើឲ្យច្រើន ក្នុងការចម្រើនកុសលធម៌ទាំងឡាយ” ។
( សង្គីតិសុត្តវណ្ណនា )
បទថា ភិយ្យោ កម្យតា ( សេចក្តីប្រាថ្នាក្រៃលែង ) បានដល់ សេចក្តីពេញចិត្តយ៉ាងក្រៃលែង ពិតមែន បុគ្គលខ្លះ ក្នុងលោកនេះ រមែងប្រគេនបក្ខិកភត្ត ( ភត្តដែលប្រគេនប្រចាំខែ ) ខ្លះ សលាកភត្ត ( ភត្តដែលប្រគេនដោយវិធីចាប់ស្លាក ) ខ្លះ ឧបោសថិកភត្ត ( ភត្តដែលប្រគេនក្នុងថ្ងៃឧបោសថ ) ខ្លះ បាដិបទិកភត្ត ( ភត្តដែលប្រគេនក្នុងថ្ងៃបាដិបទ ) ខ្លះ តាំងពីដើមនុ៎ះឯង បុគ្គលនោះជាអ្នកមិនឆ្អែតដោយការឲ្យទាននោះៗ ទើបប្រគេនធុវភត្ត ( ប្រគេនភត្តជាប្រចាំ=និច្ចភត្ត ) សង្ឃភត្ត ( ប្រគេនភត្តដល់សង្ឃ ) វស្សាវាសិកភត្ត ( ប្រគេនភត្តដល់ភិក្ខុអ្នកនៅចាំវស្សា ) ទៀត រមែងកសាងអាវាស រមែងប្រគេនបច្ច័យសូម្បីទាំង ៤ ។ គេក៏នៅជាអ្នកមិនឆ្អែត សូម្បីក្នុងការឲ្យនោះៗ ទើបទទួលសរណៈទាំងឡាយ សមាទានបញ្ចសីល គេក៏នៅជាអ្នកមិនឆ្អែតសូម្បីក្នុងការធ្វើកុសលនោះៗ ទើបបួស កាលបួសហើយ ក៏រៀនព្រះពុទ្ធវចនៈ គឺព្រះត្រៃបិដក គឺនិកាយមួយ និកាយពីរ រមែងញ៉ាំងសមាបត្តិ ៨ ឲ្យកើត ចម្រើនវិបស្សនា កាន់យកព្រះអរហត្ត ចាប់ផ្តើមអំពីការសម្រេចព្រះអរហត្តហើយ រមែងជាអ្នកឈ្មោះថា មហាសន្តុដ្ឋ ( ឆ្អែតចិត្តយ៉ាងធំ ) សេចក្តីពេញចិត្តដ៏ឆ្នើម រហូតដល់ព្រះអរហត្តយ៉ាងនេះ ឈ្មោះថា ភិយ្យោកម្យតា ( សេចក្តីប្រាថ្នាក្រៃលែងឡើងៗ ) ។
បទថា អប្បដិវានិតា ច បធានស្មឹ ( សេចក្តីមិនបន្ធូរបន្ថយក្នុងព្យាយាម ) ដូច្នេះ ព្រោះភិក្ខុជិនណាយក្នុងការចម្រើនកុសលធម៌ដ៏ក្រៃលែងទាំងឡាយ ក្នុងសេនាសនៈដ៏ស្ងាត់ទាំងឡាយ ឈ្មោះថា ញ៉ាំងសេចក្តីព្យាយាមឲ្យធូរថយ ភិក្ខុកាលមិននឿយណាយ ឈ្មោះថា មិនបន្ធូរបន្ថយសេចក្តីព្យាយាម ព្រោះហេតុនោះ ទ្រង់ដើម្បីសម្តែងន័យនោះ ទើបត្រាស់ពាក្យមានជាអាទិថា យា កុសលានំ ធម្មានំ ( នូវកុសលធម៌ ) ដូច្នេះ ។
ក្នុងព្រះបាលីទាំងនោះ បទថា សក្កច្ចកិរិយតា ( ការធ្វើដោយគោរព ) បានដល់ ភាពជាអ្នកធ្វើដោយគោរពក្នុងការធ្វើកុសលទាំងឡាយ ។
បទថា សាតច្ចកិរិយតា ( ការធ្វើរឿយៗ ) គឺ ធ្វើជាប់តគ្នានុ៎ះឯង ។
បទថា អដ្ឋិតកិរិយតា ( ការធ្វើមិនឈប់ ) គឺ ធ្វើមិនឲ្យដាច់ ធ្វើមិនឈប់ឈរ ។
បទថា អនោលីនវុត្តិតា ( ការប្រព្រឹត្តមិនរួញរា ) គឺ ការចិញ្ចឹមជីវិតមិនរួញរា ឬការប្រព្រឹត្តមិនរួញរា ។
បទថា អនិក្ខិត្តឆន្ទតា ( ការមិនដាក់ចោលនូវសេចក្តីប៉ុនប៉ង ) គឺ មិនដាក់ចោលនូវកុសលច្ឆន្ទៈ ។
បទថា អនិក្ខិត្តធុរតា ( ការមិនដាក់ចោលនូវធុរៈ ) គឺ មិនដាក់ចោលនូវធុរៈ សេចក្តីព្យាយាមក្នុងការបំពេញកុសល ។
( អដ្ឋសាលិនីអដ្ឋកថា )
ដោយ ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2481/image.jpeg
ផ្សាយ : ១៦ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៦១,២៥៦ ដង)
សម្លឹងខ្លួនឯងដើម្បីកែខៃ
មើលអ្នកដទៃដើម្បីសិក្សា
សម្លឹងខ្លួនឯងនឹកដល់មរណា
មើលសត្វលោកាមេត្តាអភ័យ។
មនុស្សល្អខ្ពង់ខ្ពស់ព្រោះសច្ចធម៌
ចេះមើលឃើញល្អគុណអ្នកដទៃ
បើមើលឃើញខុសចេះឲ្យអភ័យ
សង្គ្រោះលកលៃឲ្យន័យខ្លឹមសារ។
បើមានចំណេះតែចេះប្រជែង
ចង់លើកខ្លួនឯងមិនក្រែងអ្នកណា
ចេះតែប្រកែកជជែកតវ៉ា
ចេះអត់ខ្លឹមសារមរណាគុណធម៌។
សិក្សាបានខ្ពស់តែព្រោះតណ្ហា
ប្រព្រឹត្តហីនាដូចស្វាជាប់ជ័រ
ខុសក្នុងកាមគុណទារុណវឹកវរ
ឧបមាក្នុងធម៌ដូចត្មាតទាំងឡាយ។
សត្វត្មាតហើរខ្ពស់តែព្រោះហេតុឃ្លាន
ចុះមកបំពានដណ្ដើមប្រញាយ
ចឹកសុីសាកសពមិនចេះជិនណាយ
ដូចពាលទាំងឡាយមិនឆ្អែតនឹងបាប។
ចំណេះចេះដឹងគូនឹងគុណធម៌
គូគាប់បវរល្អជាដរាប
យកការចេះដឹងមកប្រឹងលះបាប
ខ្ពស់ហើយមិនទាបសំណាបយោងដី។
សំណាបយោងដីថាស្រីយោងប្រុស
ពាក្យនេះមិនខុសតាមប្រជាប្រិយ
បើពោលតាមធម៌បវរសួស្ដី
បួសលាលោកិយសិរីថ្កើងថ្កាន៕៚
ប.ស.វ.
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2079/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៦ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ១១,១៥៣ ដង)
មនុស្សខ្លះ សិក្សាចំណេះដឹងទូទៅបានច្រើនក៏ពិតមែន តែមិនបានហ្វឹកហាត់អប់រំទូន្មានខ្លួន ទើបប្រមាទក្នុងការធ្វើការនិយាយ និងការសម្ដែងចេញផ្សេងៗទៀត។ ការធ្វើ ការនិយាយ និងការសម្ដែងចេញផ្សេងៗទៀតរបស់មនុស្ស គឺជាការប្រាប់ឲ្យដឹងដល់ការអប់រំទូន្មានខ្លួន មិនមែនប្រាប់ពីការសិក្សានូវចំណេះដឹងផ្សេងៗនោះទេ។មនុស្សយើង បើមិនហ្វឹកហាត់អប់រំទូន្មានខ្លួនឯងហើយ ទោះជាអ្នកណាក៏ដោយ ក៏មិនអាចមកបង្វឹកឲ្យទៅជាមនុស្សល្អបានដែរ ប្រៀបដូចជាអ្នកពូកែបើករថយន្ត ថាបើរថយន្តខូចទៅហើយនោះ នឹងបើកបរយ៉ាងដូចម្ដេចទៅ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ មេរៀនជីវិត
រៀបរៀងដោយ លោកគ្រូអគ្គបណ្ឌិត ប៊ុត សាវង្ស
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2575/image.jpeg
ផ្សាយ : ១៦ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៤៧,៣៣២ ដង)
៙. សេចក្ដីល្អ ឬអាក្រក់ទាំងឡាយ ចាប់ផ្ដើមពីចិត្តទៅមុន ។ មនុស្សដែលយើងព្រមទទួលថា ជាមនុស្សល្អនោះ ព្រោះគេបានធ្វើល្អ និងនិយាយល្អ ទាំងនេះព្រោះមកអំពីមាន ការគិតល្អជាមូលដ្ឋាន ។ អាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតថា គេតាំងចិត្តធ្វើជាមនុស្សល្អ ហើយក៏ប្រព្រឹត្តតាមការតាំងចិត្តនោះ ។ ក្នុងលោកនេះ មិនមានអ្វីដែលសំខាន់សម្រាប់យើង ជាងយើងជាមនុស្សល្អនោះឡើយ ។ ជំនួសការដែលយើងចង់ឲ្យអ្នកដទៃ ធ្វើសេចក្ដីល្អឲ្យយើង គឺយើងត្រូវព្យាយាមធ្វើសេចក្ដីល្អឲ្យខ្លួនឯង ទៅតាមដែលយើងត្រូវការ ។ សេចក្ដីល្អដែលយើងធ្វើដោយខ្លួនឯង ទើបមានអានុភាពដល់ចិត្ត ជាពិតប្រាកដ គឺធ្វើឲ្យចិត្តបានសុខស្ងប់ ។ កាលបើចិត្តបានសុខស្ងប់ហើយ អ្វី ៗ ក៏រៀបរយទៅផងដែរ ។
៙. ចិត្តរបស់មនុស្ស សំខាន់សម្រាប់មនុស្សខ្លួនឯងណាស់ មានតម្លៃជាទីបំផុត ត្រូវថែទាំឲ្យក្រៃលែង ។ មនុស្សនឹងទៅជាបុគ្គលយ៉ាងណា គឺស្រេចហើយតែចិត្តរបស់គេនោះឯង តួយ៉ាងព្រះសិទ្ធត្ថ ដែលក្រោយមកបានជាព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ក៏ព្រោះមកអំពីព្រះហឫទ័យព្រះអង្គដែរ ។ មនុស្សធម្មតា តែក្រោយមកបានក្លាយជាព្រះអរហន្ត ជាទីគោរពបូជានៃមនុស្ស និងទេវតាទាំងឡាយ ព្រោះចិត្តរបស់លោកប្រាសចាកកិលេសហ្នឹងឯង រីឯមនុស្សមានមុខមាត់ស្អាតបាតខ្លះ តែជាទីរង្កៀសដល់មនុស្សទាំងឡាយ ព្រោះចិត្តអាក្រក់ ហើយធ្វើអាក្រក់ និយាយអាក្រក់ ទៅតាមចិត្តដែលអាក្រក់នោះ ៗ ។
៙. ចំពោះចិត្តមានសេចក្ដីសំខាន់យ៉ាងណា អ្នកសិក្សាអំពីចិត្ត អាចឃើញច្បាស់បាន ។ អ្នកដែលមានជោគល្អជាទីបំផុត គឺអ្នកដែលអាចធ្វើចិត្តឲ្យជាសុខបានរាល់ថ្ងៃ និងសេចក្ដីស្ងប់ដ៏ពិតប្រាកដ នៃចិត្តនោះឯង ។ ត្រូវចាំថា បើចិត្តអាក្រក់ហើយ អ្វី ៗ ទៀតដែលអាក្រក់នឹងតាមមក តែបើចិត្តល្អវិញ សេចក្ដីល្អគ្រប់យ៉ាងនឹងតាមមកក្រោយដែរ ដូចកង់រទេះ វិលតាមស្នាមជើងគោដែលអូសនូវរទេះនោះ ឬដូចស្រមោលអន្ទោលតាមប្រាណ ដូច្នេះឯង ។
៙. យើងកើតទុក្ខទោមនស្ស ព្រោះចិត្តគិតតាក់តែងខ្លួនឯង មិនមែនព្រោះអ្នកដទៃទេ ។ ចិត្តនេះ គិតឲ្យខ្លួនឯង ខ្វះខាតរហេមរហាមក៏បាន គិតឲ្យខ្លួនឯងគ្រប់ ឡើងសល់ទៀតក៏បាន គិតឲ្យសុខ គិតឲ្យទុក្ខ បានទាំងអស់ ដូច្នេះ គួរយើងសិក្សាព្រះធម៌ ដើម្បីបានឆ្លាតក្នុងការគិត គឺយោនិសោមនសិការ ៕ សាធុ ! សាធុ ! ៚ ប.ស.វ.
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2636/43overed.jpg
ផ្សាយ : ១៦ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៥២,៧៥៣ ដង)
មិនមានអ្វីទៀងទាត់ក្នុងជីវិតឡើយ ដូច្នេះហើយទើបមិនគប្បីអួតខ្លួនឯងក្នុងរឿងអ្វីៗនោះទេ ។ ធ្វើសេចក្តីល្អ ដើម្បីខ្លួនឯងជាមនុស្សល្អ មិនមែនគ្រាន់តែដើម្បីបង្អួតបង្អរអ្នកដទៃនោះឡើយ ។ នៅក្នុងធម្មដ្ឋវគ្គ ( វគ្គទី ១៩ នៃព្រះគាថាធម្មបទ ) ព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា៖
ន វាក្ករណមត្តេន វណ្ណបោក្ខរតាយ វា
សាធុរូបោ នរោ ហោតិ ឥស្សុកី មច្ឆរី សឋោ ។
បុគ្គលមានសេចក្តីច្រណែន មានសេចក្តីកំណាញ់ ជាអ្នកអួតអាង ឈ្មោះថាជាមនុស្សល្អ ដោយហេតុត្រឹមតែចេះនិយាយឬ ដោយភាពជាអ្នកមានពណ៌សម្បុរល្អស្អាតនោះ មិនទាន់បានឡើយ។
យស្ស ចេតំ សមុច្ឆិន្នំ មូលឃច្ឆំ សមូហតំ
ស វន្តទោសោ មេធាវី សាធុរូបោតិ វុច្ចតិ ។
លុះត្រាតែអកុសលធម៌ មានឥស្សាជាដើមនេះ ដែលបុគ្គលណាបានផ្តាច់ផ្តិល ដកឡើង ធ្វើឲ្យមានឫសគល់ដាច់ហើយ បុគ្គលនោះ ជាអ្នកមានទោសៈខ្ជាក់ចោលហើយ ជាអ្នកមានប្រាជ្ញា ទើបហៅថា ជាមនុស្សល្អទៅបាន ។
ដកស្រង់ពីសៀវភៅ សិក្សាព្រះសូត្រភាគ១១
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/3184/_________________________________.jpg
ផ្សាយ : ១៦ សីហា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៧,៧៥៨ ដង)
នៅក្នុងគម្ពីរមនេារថបូរណី អដ្ឋកថា បឋមរាជសូត្រ លេាកបានសម្តែងអំពី ទេវតារាល់ថ្ងៃឧបេាសថ ចុះមកកត់ឈ្មេាះបុគ្គលដែលបានធ្វេីល្អ ចូលនៅក្នុងបព្ជាីក្រាំងមាស ហេីយយកទៅប្រកាសឲ្យទេវតាដឹង កាលបេីទេវតាដឹងហេីយ ទេវតាសប្បាយចិត្ត ព្រេាះគិតថា នៅឋានទេវលេាក និងបរិបូណ៌ទៅដេាយទេវតា តែបេីមនុស្សទាំងឡាយ ចូលចិត្តធ្វេីអាក្រក់ ទេវតាទាំងឡាយ មិនសប្បាយចិត្តឡេីយ ។
បទថា អមច្ចា បារិសជ្ជា បានដល់ បារិចារិកទេវតា (ទេវតាទទួលប្រេី) ។ បទថា ឥមំ លេាកំ អនុវិចរន្តិ សេចក្តីថា បានឮថាក្នុងថ្ងៃ ៨ សេ្តចសក្កទេវរាជ ទ្រង់បញ្ញាស្តេចមហារាជទាំង ៤ ថាលេាកទាំងឡាយ ថ្ងៃនេះ ជាថ្ងៃ ៨ លេាកទាំងឡាយចូរត្រាច់ទៅកាន់មនុស្សលេាក ហេីយកត់យកឈ្មេាះ និងគេាត្ររបស់មនុស្សដែលធ្វេីបុណ្យមក ។ ស្តេចមហារាជទាំង ៤ នេាះ ក៏ត្រឡប់ទៅបពា្ជាបរិវារបស់ខ្លួនថា ទៅចុះលេាកទាំងឡាយ លេាកចូរត្រាច់ទៅកាន់មនុស្សលេាក សរសេរឈ្មេាះ និងគេាត្រ និងរបស់មនុស្សដែលធ្វេីបុណ្យចុះក្នុងផែនមាសហេីយនាំមកចុះ ។ បរិវារទាំងនេាះធ្វេីតាមពាក្យបព្ជាានេាះ ដេាយហេតុនេាះ ទេីបព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ថា ឥមំ លេាកំ អនុវិចរន្តិ ដូច្នេះ ។
បទថា កិច្ចិ ពហូ ជាដេីម ព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ទុកដេីម្បីសម្តែងអាការត្រួតត្រាមេីលរបស់ទេវតាទាំងនេាះ ។ ពិតមែន ទេវតាទាំងឡាយត្រាច់ទៅត្រួតត្រាមេីល ដេាយអាការដូចពេាលមកនេះ ។
តេីអ្នកចង់ឲ្យទេវតាកត់ឈ្មេាះអ្នកចូលបព្ជាីក្រាំងមាស ឬចង់ឲ្យស្តេចយមរាជកត់ឈ្មេាះអ្នកចូលបព្ជាីខ្មៅ?
៚អត្ថបទស្រង់ចាកពីសៀវភៅ»សីលមយៈ
……………..ព្រះពុទ្ធដីកា
បក្សីត្រដេវវុិច ស៊ូប្រថុយលះបង់ជីវិតរក្សានូវពង យ៉ាងណា មេម្រឹកចាមរី ស៊ូប្រថុយលះបង់ជីវិត រក្សានូវរេាមកន្ទុយ យ៉ាងណា កុដុម្ពីក៏មានកូនសម្លាញ់តែមួយ រក្សានូវកូន យ៉ាងណា បុរសមានភ្នែកម្ខាង រក្សានូវភ្នែកមួយយ៉ាងណា, លេាកទាំងឡាយ ចូររក្សានូវសីល របស់ខ្លួនអេាយជាទីស្រលាញ់ពេញចិត្តអេាយណាស់ ចូរប្រកបដេាយសេចក្តីគេារព សព្វៗកាល (អេាយដូចជាបក្សី ត្រដេរវវុិច រក្សាពងជាដេីម) យ៉ាងដូច្នេាះចុះ ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
