អនិមិត្តតោ (ជីវិត​មិន​មាន​និមិត្ត) បទ​ថា អនិមិត្តតោ គឺ​មិន​មាន​ការ​កំណត់ អធិប្បាយ​ថា ព្រោះ​មិន​មាន​ព្រំដែន។ ពិត​ហើយ ធម៌ ៥ ប្រការ គឺជីវិត ព្យាធិ កាល ទីកន្លែង ដាក់​ចុះ​សាកសព និងគតិ របស់​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​ក្នុង​ជីវលោកមិន​មាន​និមិត្ត ដឹង​មិន​បាន។ ក្នុង​ធម៌ ៥ ប្រការ​នោះ ជីវិត ឈ្មោះ​ថា មិន​មាន​និមិត្ត​ព្រោះ​មិន​មាន​ការ​កំណត់​ថា នឹង​រស់​នៅ​ត្រឹម​ប៉ុណ្ណេះ មិន​រស់​នៅ​បន្ទាប់​ពី​នេះ​ទៅ ព្រោះ​ថា

ឥ​ទ្ធិបាទ​ធម៌​ បាន​ដល់​មូល​ដ្ឋាន​គ្រឹះ​នៃ​ការ​សម្រេច​គោល​បំណង​ក្នុង​ការ​សិក្សា​មាន ៤ ៖ ក. ឆន្ទៈ ស្រឡាញ់​ពេញ​ចិត្ត​ក្នុង​ការ​ងារ​ ខ. វិរយៈ ព្យា​យាម​ឲ្យ​អស់​ពី​កម្លាំង​កាយ​ចិត្ត​ គ. ចិត្តៈ យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ចាត់​ចែង​ការ​ងារ​យ៉ាង​ហ្មត់​ចត់​ ឃ. វិមំសា ត្រិះ​រិះពិ​ចារ​ណា​ រក​គន្លឹះ​ដោះ​ស្រាយ​ បញ្ហា​លំ​បាក គ្រប់​យ៉ាង​ដោយ​មិន​ចុះ​ចាញ់ ។ សរុប​មក​វិញ​ ការ​ងារ​សម្រេច​ ឬ​មិន​សម្រេច​ ឋិត​នៅ​លើ​ខ្លួន​ឯង​ បើ​យើង​មិន​ខំ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ទេ អនា​គត​នឹង​ក្លាយ​ជា​មនុស្ស​ល្ងង់​ មនុស្ស​ពាល ។ ដក​ស្រង់​ពី​សៀវភៅ " មង្គល​ជីវិត " រៀប​រៀង​ដោយ ភិក្ខុ គូ-សុភាព ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

សភា​វៈ​ ជា​បដិ​បក្ខ​គ្មាន​ទី​បំ​ផុត​ ។ ល្អ​ជា​គូ​នឹង​អាក្រក់​ ថ្ងៃ​ជា​គូ​នឹង​យប់ ត្រូវ​ជា​គូ​នឹង​ខុស​ របស់​ខ្ញុំ​ជា​គូ​នឹង​របស់​អ្នក​ការ​សរ​សើរ​ជា​គូ​នឹង​ការ​និន្ទា​ ។ សភា​វៈ​ទាំង​អស់​នេះ ជា​បដិ​បក្ខ​នឹង​គ្នា​គ្មាន​ទី​បញ្ចប់​ឡើយ​ ។ វា​បង្កើត​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក ។ ថ្ងៃ​ប្រែ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​យប់ សេច​ក្តី​ស្លាប់​ប្រែ​ក្លាយ​ ទៅ​ជា​ការ​កើត​ឡើង​វិញ ។ ស៊ុត​ប្រែ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​មេ​មាន់​ ហើយ​មេ​មាន់​ប្រែ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ស៊ុត ។ ដូច​គ្នា​ វាស​នា​ល្អ និង​វា​សនា​អា​ក្រក់​ប្រ​ព្រឹត្ត​ទៅ​គ្មាន​ទី​បញ្ចប់​ ។ មាន​ពេល​មួយ​នោះ​ កសិករ​ម្នាក់​បាត់​សេះ​ញី​របស់​គាត់​ ។ នៅ​ពេល​សេះ​ញី​បាត់​ មនុស្ស​ក្នុង​ភូមិ​នាំ​គ្នា​និយាយ ថា " វាស​នា​អាក្រក់​ណាស់! " ។ នៅ​ថ្ងៃ​បន្ទាប់​ ស្រាប់​តែ​សេះ​ញី​នោះ​ត្រ​ឡប់​មក​ផ្ទះ​វិញ​ នាំ​ទាំង​សេះ​ឈ្មោល​ដ៏​ល្អ​មួយ​មក​ផង​ អ្នក​ភូមិ​នាំ​គ្នា​សរ​សើរ​ថា " វាស​នា​ល្អ​ណាស់! " ។ ម្សិល​មិញ​គេ​និយាយ​ថា " វាស​នា​អា​ក្រក់​ណាស់! " ថ្ងៃ​នេះ​គេ​គិត​ថា​ " វាស​នា​ល្អ​ណាស់! " ។ ម្សិល​មិញ​គេ​​បាន​នាំ​គ្នា​និ​យាយ​ថា " ខាត " ប៉ុន្តែ​ថ្ងៃ​នេះ​គេ​នាំ​គ្នា​និ​យាយ​ថា " ចំណេញ " តើ​មួយ​ណា​ពិត​? ចំណេញ​និង​ខាត​គឺ​ជា​ពាក្យ​ផ្ទុយ​ ។ ពេល​កូន​ប្រុស​កសិករ​នោះ កំពុង​ជិះ​សេះ​ឈ្មោល​ដ៏​ល្អ​ស្រាប់​តែ​ធ្លាក់​ពី​លើ​ខ្នង​សេះ​បាក់​ជើង​ មនុស្ស​ទាំង​អស់​នៅ​ក្នុង​ភូមិ​ជា​មួយ​គ្នា​ និ​យាយថា​ " វា​សនា​អា​ក្រក់​ណាស់​ " ។ សង្គ្រាម​កើត​ ពួក​យុ​វជន មាន​កម្លាំង​មាំ​មួន​ត្រូវ​គេ​បង្ខំ​ចាប់​ឲ្យ​ធ្វើ​ទា​ហាន​ហើយ​បញ្ជូន​ ឲ្យ​ទៅ​បាញ់​គ្នា​ស្លាប់​អស់​ ជា​ច្រើន​នៅ​លើ​សម​រភូមិ ។ ចំណែក​កូន​ប្រុស​កសិករ​ដែល​បាក់​ជើង​មិន​អាច​ទៅ​ច្បាំ​ង​កើត​ឡើយ​ ។ តើ​រឿង​នេះ​ ចំណេញ​ឬ​ខាត ? វា​សនា​ល្អ ឬ​ វា​សនា​អា​ក្រក់​? តើ​នរ​ណា​ដឹង? ។ ដក​ស្រង់​ពី​សៀវភៅ " មួយ​ជំ​ហាន​ម្តង " រៀប​រៀង​ដោយ សម្តេច​ ព្រះ​ម​ហា​ឃោសានន្ទ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

ទោសៈ (ការ​ខឹង​ក្រោធ) ពេល​ទោ​សៈ​គ្រប​សង្កត់​យើង យើង​ធ្វើ​អំពើ​អា​ក្រក់​ចំពោះ​ខ្លួន​យើង​ផង​ ចំពោះ​អ្នក​ដែល​នៅ​ជុំ​វិញ​យើង​ផង ។ ទោ​សៈ តែ​ង​ឆេះ​ក្នុង​ចិត្ត​ និង​រាង​កាយ ធ្វើ​ឲ្យ​មុខ​ប្រែ​ពណ៌ ជា​ក្រ​ហម បេះ​ដូង​ដើរ​ខុស​ធម្ម​តា ដៃ​ជើង​ញ័រ.. ។ ដំបូង​ត្រូវ​គ្រប់​គ្រង​ខ្លួន​យើង​សិន ។ យើង​ត្រូវ​ពោល​ពាក្យ​ថា " សូម​ឲ្យ​អា​ត្មា​អញ​ រួច​ចាក​ការ​បៀត​បៀន​ខ្លួន​អា​ត្មា​អញ​ សូម​ឲ្យ​អា​ត្មា​អញ​រួច​ចាក​ទោសៈ

ព្រះមហាវិមលធម្ម សិរីសុវណ្ណោ ពិន.សែម ប្រសូតនៅថ្ងៃអាទិត្យ ៥ រោច ខែ មិគសិរ ឆ្នាំមមី ចត្វាស័ក ព.ស ២៤៨៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ២៧ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៤២ ក្នុងត្រកូល អ្នកកសិករ នៅ ភូមិវត្តបូណ៌ ឃុំសៀមរាប ស្រុកសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប ។ បច្ចុប្បន្ននេះគឺបរិវេណដីសណ្ឋាគារ Pansea នៅគល់ស្ពានថ្មវត្តរាជបូណ៌ ជាប់មាត់ស្ទឹង ។ ញោមប្រុស នាម ពិន.ប៉ូយ ញោមស្រីនាម យ៉ោក.សម មានបងប្អូន ៨ នាក់ ប្រុស ៦ ស្រី ២ ។ ព្រះអង្គ ជាបុត្រច្បងបង្អស់ ។ សព្វថ្ងៃនៅ សល់ប្អូនប្រុស ៤ នាក់ ប្អូនស្រី ២នាក់ ។ តាំងតែពីកុមារភាព ព្រះអង្គមានសទ្ធាជ្រះថ្លា ស្រឡាញ់ព្រះពុទ្ធសាសនាខ្លាំងណាស់ សូម្បីល្បែងធម្មតារបស់ក្មេងៗ មានលេងសី លេងហ៊ឹង ក៏ព្រះអង្គមិនចូលចិត្តដែរ គឺព្រះអង្គ មាននិស្ស័យតែរបៀបលេង បែបក្នុងពិធីសាសនា មានដូចជា លេងសូត្រធម៌ លេងធ្វើជាអាចារ្យ លេងធ្វើជាព្រះសង្ឃ ឬក៏លេងធ្វើម្ហូបអាហារ នំចំណី…ជាដើម ។ នៅឆ្នាំ ១៩៥០ ញោមប្រុស បានឱ្យចូលរៀននៅសាលាបឋមសិក្សា សៀមរាបក្រុង ។ បច្ចុប្បន្នគឺ វិទ្យាល័យ ១០មករា ។ ព្រះអង្គ បានរៀនអស់រយះពេល ៧ឆ្នាំ ។ ដល់ឆ្នាំទី ៧ ថ្នាក់សទីវកា គឺអស់ថ្នាក់ រៀនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹង នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប នាសម័យនោះ ។ ព្រះអង្គបានសម្រេចចិត្ត ឈប់រៀន មកជួយធ្វើការងារ ផ្ទះសម្បែង ។ នៅឆ្នាំ ១៩៦២ ក្នុងជន្មាយុ២០ឆ្នាំ ព្រះអង្គបានចូលសាងព្រះផ្នូស ជាភិក្ខុភាវៈនៅក្នុង ព័ទ្ធសីមា វត្តរាជបូណ៌ ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ក្រោយពេលដែល ព្រះអង្គសាងព្រះផ្នូសបាន ១៤ព្រះវស្សា សភាពការណ៍ស្រុកទេសប្រែប្រួល ត្រូវខ្មែរក្រហមចូលមក គ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា ហើយព្រះអង្គក៏ត្រូវបានគេជម្លៀសចេញពីវត្តពីភូមិស្រុក ដូចព្រះសង្ឃ និង ប្រជាពលរដ្ធដទៃទៀតដែរ ការធ្វើដំណើរ កាលណោះគឺឆ្ពោះ ទៅទិសខាងកើតក្រុង សៀមរាប តាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៦ ទៅដល់ស្រុកជីក្រែង ដល់ផ្សារភូមិអូរ ឃុំសង្វើយ ហើយគេឱ្យចុះ ចេញពីថ្នល់ជាតិលេខ៦ ទៅតាមផ្លូវលំកាត់តាមភូមិអូរ ភូមិយាង ។ កាលនោះ ព្រះអង្គ បាននិមន្ត ទៅគង់នៅវត្តឫស្សីលក ដែលមានព្រះតេជព្រះគុណព្រះនាម លី ជាព្រះ គ្រូចៅអធិការវត្ត ។ សម័យនោះ ប្រជាពលរដ្ធ ត្រូវបានគេកំហិត ឱ្យធ្វើការ កំណត់របបអាហារ ការរស់នៅស្ថិតក្រោម ការកៀបសង្កត់ ត្រួតពិនិត្យតាមដានរាល់សកម្មភាព គ្រប់វិនាទី ។ ចំណែកព្រះសង្ឃក៏ ត្រូវក្រុមខ្មែរក្រហម បង្ខិតបង្ខំឱ្យលាចាកសិក្ខាបទ តាមកំណត់នៃច្បាប់ មហាជឿនលឿន មហាលោតផ្លោះរបស់ពពួក គេដែរ ។ មានព្រះសង្ឃជា ច្រើនរូប ត្រូវបាន ក្រុមនោះ ធ្វើទារុណកម្មតាមគ្រប់រូបភាព និងពិឃាត យ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃជាទីបំផុត ។ ក្រោយពីបាន លាចាកសិក្ខាបទដោយការបង្ខិតបង្ខំ ពីពួកខ្មែរក្រហមរួចមក លោកបណ្ឌិត បានអញ្ជើញ ទៅស្នាក់នៅជាមួយម្តាយធំ ដែលមានប្អូនប្រុសបង្កើតពីរនាក់ និងប្អូនស្រី ជីដូនមួយ អាស្រ័យនៅជាមួយគ្នា ។ មិនបានប៉ុន្មានផង ខ្មែរក្រហមបានយកប្អូន ប្រុសទាំងពីរ នោះទៅ សម្លាប់ចោលដោយមិនមានកំហុសអ្វីទាំងអស់ ។ សេចក្តី ក្រៀមក្រំនៅតែមានជាបន្តបន្តាប់ ព្រោះម្តាយធំគាត់មានជំងឺ ហើយបាន ទទួលអនិច្ចកម្មនៅចុង ឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ បន្ទាប់មក លោកបណ្ឌិត បានអញ្ជើញទៅរស់នៅជាមួយអ្នកម្តាយ ការរស់ជួបជុំម្តាយ និងកូនមិនទាន់ ទាំងបានប៉ុន្មានផង ក្នុងរវាងឆ្នាំ ១៩៧៧ ត្រូវខ្មែរក្រហម ប្រមូលអ្នកជម្លៀសថ្មី ឱ្យទៅរស់នៅ មូលដ្ធានព្រៃប្រស់ ។ លោកបណ្ឌិត ត្រូវឃ្លាតពីអ្នកម្តាយម្តងទៀតដោយគេប្រាប់ថាចាស់ៗ គេនឹងបញ្ជូន ទៅតាមក្រោយ ។ លើកនេះគឺជាការ ព្រាត់ជាថ្មី ម្តងទៀត ហើយក៏ជាលើកចុងក្រោយបង្អស់ ពីព្រោះអ្នកម្តាយ ដ៏ជាគោរពស្រឡាញ់ របស់លោកបណ្ឌិត ត្រូវពួក ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ បំបាត់ ជីវិតគ្មានសេចក្តីមេត្តាឡើយ ។ ចំណែកលោកបណ្ឌិតវិញ ការងារដែលត្រូវធ្វើក្នុង សម័យ នោះគឺគេឱ្យជា អ្នកឃ្វាលគោ ឃ្វាលក្របី អ្នកដាំស្ល និងដោយភាពវៃឆ្លាត សុភាពរាបសារ គួបផ្សំនឺងការចេះដឹងថ្នាំព្យាបាលរោគ គេក៏ដកពីកន្លែងដាំបាយ ឱ្យមកធ្វើជាគ្រូពេទ្យខ្មែរ ផ្សំថ្នាំ ប្ញស្សឈើ មើមឈើជាដើម ដើម្បីព្យាបាលអ្នកនៅក្នុងមូលដ្ឋាន ។ ព្រមទាំងគេបាន ប្រគល់រទេះ ១គ្រឿង និងមនុស្សពីរបីនាក់ទៀតសំរាប់ ជួយរកថ្នាំ ។ នៅថ្ងៃទី ៧ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានរំដោះឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ ដោយគុណបំណាច់របស់ រណសិរ្សសាមគ្គី សង្ក្រោះជាតិ បានមកកំចាត់ពួកខ្មែរក្រហម ឱ្យវិនាសពីទឹកដីកម្ពុជា ។ ពេលនោះហើយ ដែលលោកបណ្ឌិត មានឱកាសបានវិលត្រឡប់ ទៅភូមិកំណើតវិញ ទាំងភាពស្រងេះស្រងោច កណ្តោចកណ្តែង ចំបែងចិត្តព្រោះត្បិត បាត់បង់ ឪពុកម្តាយ បងប្អូនពូជពង្សវង្សាវតា អ្នកប្រាជ្ញបណ្ឌិត ដែលធ្លាប់ស្គាល់គ្នា ។ ឯផ្ទះ សម្បែង ទៀតសោត ក៏ត្រូវគេបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីអស់រលីងគ្មានសល់ទៀត ។ ចំណែកទិដ្ធភាពនៅ ក្នុងបរិវេណវត្តរាជបូណ៌ មានភាព ស្ងាត់ជ្រងំ ដុះសុទ្ធតែព្រៃ ធ្វើឱ្យកើតនូវសេចក្តីសង្វេគ រំជួលចិត្ត យ៉ាងពន់ពេក ។ កាលេនោះរណសិរ្សសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានបង្កើតឱ្យ មាន ព្រះពុទ្ធសាសនា ឡើងវិញ ។ ដោយមានសទ្ធាជ្រះថ្លា មុតមាំក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា លោកបណ្ឌិត បានទាក់ទងសុំ បួសនៅក្នុងវត្តភូមិស្រុកកំណើតនេះវិញ ប៉ុន្តែពុំបានការអនុញ្ញាត ។ ដោយសេចក្តីអស់សង្ឃឹម ព្រោះមិនបានសាងព្រះផ្នួសក្នុងវត្តភូមិស្រុក កំណើត លោកបណ្ឌិត ក៏សម្រេចចិត្តលាប្អូន លាបង ផ្សងព្រេងស្វែងរកទីកន្លែង សាងព្រះផ្នួស នៅឯជាយដែនខ្មែរថៃ ។ សូមបញ្ជាក់ ៖ ការដែលលោកបណ្ឌិតចេញទៅជាយដែនហ្នឹង មិនមែនទៅធ្វើបដិវត្ត តស៊ូច្បាំង នឹងនរណា ឬ ធ្វើនយោបាយនោះទេ គឺលោកបណ្ឌិតអញ្ជើញទៅ ក្នុងវត្ថុបំណងសាង ព្រះផ្នួស បួសជាបព្វជិតក្នុង ព្រះពុទ្ធសាសនា តែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះលោកបណ្ឌិត បានតាំងចិត្ត អធិដ្ឋានថា ត្រូវធ្វើជាអ្នកបួស ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា អស់មួយជីវិត ។ ដូច្នេះទាន់មានឱកាស លោកបណ្ឌិត ត្រូវតែបន្តទៅទៀត ។ ដោយព្រះអង្គសព្វព្រះហឫទ័យ ស្មោះស្មគ្រ័ និងព្រះពុទ្ធសាសនា នៅខែ មិនា ឆ្នាំ ១៩៩៨០ ព្រះតេជព្រះគុណបានឧបសម្បទា ជាភិក្ខុភាវៈជាថ្មីម្តងទៀត មាននាមបញ្ញាត្តិថា “សិរីសុវណ្ណោ” ។ សេចក្តីព្យាយាម ភាពអំណត់អត់ធន់ ភាពហ្មត់ចត់ ព្រះបញ្ញាញ្ញាណប្រតិពល ក្លៀវក្លា ចេះចាំធម៌អាថ៌ប្រស្នាវិន័យ ចេះចាំច្បាប់ផ្សេងៗច្រើន មានចំណេះដឹង និងមានចំណេះធ្វើ ក្នុងការងារសាសនា ។ ព្រះតេជព្រះគុណ គឺជាបព្វជិតមួយរូប ដែលប្រជា ពុទ្ធបរិស័ទទាំងក្នុង និង ក្រៅប្រទេស មានសទ្ធាជ្រះថ្លា ឧបត្ថម្ភគ្រាំទ្រ យ៉ាងខ្លាំងក្លា រឹងរិតតែធ្វើឱ្យព្រះពុទ្ធសាសនា រីកសាយផ្សាយចេញទៅ គួរឱ្យមានមោទនភាព ។ ព្រះអង្គបានបង្កើតឱ្យមានកម្មវិធីសិក្សា សំរាប់ព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទ យុវជនយុវតី ព្រមទាំងបានកសាងសាលា ពុទ្ធិកសិក្សា និងបានជំរុញឱ្យសមណសិស្ស សិក្សាបានដល់ ពុទ្ធិកវិទ្យាល័យ ។ ហើយព្រះអង្គកំពុងមាន គម្រោងដឹកនាំ ប្រជាពុទ្ធបរិស័ទ បង្កើតឱ្យមាន ពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យ លើទឹកដីសៀមរាបអង្គរ ដើម្បីប្រមូលធនធានមនុស្សសំរាប់ ជួយអភិវឌ្ឍន៍ សង្គមជាតិ និង ផ្សព្វផ្សាយព្រះពុទ្ធសាសនាត ទៅអនាគត ។ ព្រះថេរានុត្ថេរៈគ្រប់ព្រះអង្គជាទីសក្ការៈ! ពុទ្ធបរិស័ទ ជាទីគោរពរាប់អាន!! ទង្វើដ៍ឧដុង្គឧត្តមរបស់ព្រះអង្គ ទាំងអស់នេះហើយ នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៩៣ ព្រះគ្រូ ត្រូវបានអតីតព្រះមហាវិរក្សត្រ ព្រះបាទសម្តេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ ស្តេចទ្រង់ ព្រះរាជទាន សមណស័ក្តិ ជាព្រះមហាវិមលធម្ម រាជាគណថ្នាក់ទី ២ ។ ព្រះមហាវិមលធម្ម ព្រះអង្គបានដើរ តាមព្រះពុទ្ធដិកា ដែលទ្រង់សំដែងថា ព្រះសង្ឃ ត្រូវ មានធុរៈចម្បងៗ ពីរយ៉ាងគឺៈ គន្ធធុរៈ និង វិបស្សនាធុរៈ មេរៀននេះហើយ ដែលបណ្តាល ឱ្យព្រះអង្គ មានគោលបំណងសំខាន់ៗ បីយ៉ាងគឺ៖ ១- ការកសាងសាលាបាលី ២- ការកសាងស្ថានីយ៍វិទ្យុ ៣- ការកសាងមជ្ឈមណ្ឌលវិបស្សនា ការកសាងសាលាបាលី និងស្នាព្រះហស្ថ នៅឆ្នាំ១៩៩៣ ព្រះអង្គបានចាប់ផ្តើមជំរុញឱ្យព្រះសង្ឃមានការសិក្សា ដោយយកកុដិធ្វើជាសាលា រៀនភាសាបាលី និង សាលាធម្មវិន័យ ថ្នាក់ត្រី ទោ ឯក ។ នៅឆ្នាំ១៩៩៤ ព្រះអង្គបានបង្កើតកម្មវិធីអប់រំយុវជន យុវតី ឱ្យមកសិក្សាស្វែងយល់ អំពី ព្រះពុទ្ធសាសនា ដោយបាននិមន្ត និងអញ្ជើញ ធម្មាចារ្យជំនាញៗមកធ្វើធម្មសាកច្ឆា បុច្ឆា វិសជ្ជនា រៀងរាល់សប្តាហ៍ កម្មវិធីនោះ បានបន្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ គឺសាលាពុទ្ធិកសិក្សា ផ្នែកអប់រំសីលធម៌ និង ភាសាបរទេស ។ ព្រះអង្គបានបញ្ជូនព្រះសង្ឃ ឱ្យនិមន្តទៅបង្ហាត់បង្រៀន សិស្សានុសិស្សនៅសាលាបឋមសិក្សា ភូមិខ្នារ សាលាបឋមសិក្សា ភូមិជ្រាវ និង សាលាបឋមសិក្សាវត្តបូព៌ ។ នៅឆ្នាំ ១៩៩៥ ព្រះមហាវិមលធម្ម ព្រមដោយសេចក្តីជ្រះថ្លារបស់ ពុទ្ធបរិស័ទ បានចាប់ ផ្តើមសាងសង់ សាលាបាលី ១ខ្នង ដែលមានកំពស់ ២ជាន់ មានចំនួន ៦បន្ទប់ ។ ៤ បន្ទប់ បានបំពាក់ឧបករណ៍សំរាប់ សិក្សាភាសាបាលី និង ចំណេះដឹងទូទៅ ដែលមានកម្មវិធីតាម ក្រសួងអប់រំ ។ ១ បន្ទប់ជាបណ្ណាល័យ និងជាការិយាល័យ ។ ចំណែក ១បន្ទប់ទៀត ជា បន្ទប់សំរាប់សិក្សាផ្នែកកុំព្យូទ័រ ។ សព្វថ្ងៃនេះមាន សមណសិស្សចំនួន ២៥៨រូប កំពុង សិក្សានៅ ពុទ្ធិកវិទ្យាល័យរាជបូណ៌ ។ ក្នុងនោះ ថ្នាក់មធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ មាន សមណសិស្សចំនួន ១៤៨ រូប ។ ថ្នាក់មធ្យមសិក្សា ទុតិយភូមិ មានសមណសិស្ស ចំនួន ១១០ រូប ។ បន្ទាប់ពីការកសាងសាលាបាលីរួចមក ព្រះអង្គកំពុងកសាង មហាកុដិ ដើម្បីឧទ្ទិសទុក ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា និង ជាទីសេនាសនៈសំរាប់ សមណសិស្ស គង់នៅសិក្សារៀនសូត្រ ផងដែរ ។ ការកសាង មហាកុដិនេះត្រូវបានពុទ្ធបរិស័ទ មានសទ្ធាជ្រះថ្លា ជួយឧបត្ថម្ហ ជ្រោមជ្រែង ដោយពេលនេះសំរេចបាន ចំនួន ៧០ ភាគរយហើយ ។ ចំណែកការសាងសង់ កំផែងវត្តរាជបូណ៌ ទើបតែបានមួយជ្រុង តែប៉ុណ្ណោះ ។ ការកសាងស្ថានីយ៍វិទ្យុ បើទោះបីជាមានសាលារៀន មានកម្មវិធីធម្មសាកច្ឆា បុច្ឆា វិសជ្ជនា ឫ ការនិមន្ត ទេសនា ក្នុងពិធីបុណ្យទាន នានាក្តី ក៏ហាក់បីដូចជា ប្រជាពុទ្ធបរិស័ទភាគច្រើន មិនទាន់បាន ទទួល ការចេះដឹង សុជីវធម៌ សីលធម៌ ឬ បានយល់អំពី ព្រះពុទ្ធសាសនា បានទូលំទូលាយ នៅឡើយ ។ ដោយសារមូលហេតុនេះហើយ ដែលព្រះមហាវិមលធម្ម ចាប់ផ្តើមឈានចូលដល់ ជំហាននៃគោលបំណងទី ២ គឺ ៖ នៅឆ្នាំ២០០៧ កសាងស្ថានីយ៍វិទ្យុពុទ្ធសាសនាកម្ពុជរដ្ធ FM 106.25 MHz ដោយមានការ សហការជ្រះថ្លា ពីបណ្តាប្រជាពុទ្ធបរិស័ទ របស់យើង គ្រប់ទិសទី ទើបអាចសាងសង់ រួចរាល់ និង កំពុងដំណើរការផ្សាយជា រៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយស្ថានីយ៍វិទ្យុរបស់យើង ទាំងអស់គ្នានេះ ត្រូវការចំណាយ ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយជានិច្ច ដូចជា៖ ថ្លៃភ្លើង បុគ្គលិក និង ចំណាយទៅលើសម្ភារៈការិយាល័យ ជាដើម ។ ស្ថានីយ៍វិទ្យុនេះបានធ្វើឱ្យពុទ្ធបរិស័ទ មានការចេះដឹងច្រើនណាស់ ប្រៀបឧបមាដូចជា បរិស័ទមាន សាលារៀន នៅតាមផ្ទះរៀងៗខ្លួន គឺផ្ទះមួយមានសាលារៀនមួយ ។ ដូច្នេះ ស្ថានីយ៍វិទ្យុពុទ្ធសាសនាកម្ពុជរដ្ធ FM 106.25 MHz មានផលប្រយោជន៍សំខាន់ ដែល ពុទ្ធបរិស័ទគ្រប់ៗ រូប ត្រូវជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រ ឱ្យមាន ដំណើរការល្អប្រសើរ ជារៀងរហូត ។ គម្រោងសាងសង់ មជ្ឈមណ្ឌលវិបស្សនា កម្មដ្ធានអន្តរជាតិ ដោយវិរយភាព ពុះពារជំនះគ្រប់ឧបសគ្គ បំណងទី ១-គឺការកសាងសាលាបាលី គោលបំណងទី ២-គឺការកសាងស្ថានីយ៍វិទ្យុ បានសម្រេចជោគជ័យជាស្ថាពរ ។ ព្រះមហាវិមលធម្ម សិរីសុវណ្ណោ ពិន.សែម ព្រះអង្គមានក៏មានភាពស្ទាត់ជំនាញទាំង ទ្រឹស្តី ទាំងការ បង្ហាត់បង្រៀន សមាធិកម្មដ្ឋាន ដល់សិស្សគណ ឧបាសក ឧបាសិកា និង កំពុងមាន គម្រោងកសាងមជ្ឈមណ្ឌលវិបស្សនាអន្តរជាតិ មួយកន្លែង នៅស្រុកអង្គរធំ ដែលមាន ផ្ទៃដីជាង ៥០ ហិកតារួចហើយ ក្នុងគោលបំណងដឹកនាំ ព្រះសង្ឃ ពុទ្ធបរិស័ទ គ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ទាំងក្នុង និង ក្រៅប្រទេសបានសិក្សា និង បដិបត្តិធម៌ ។ ឆ្លៀតឱកាសដ៏ប្រពៃនេះ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំបាទ សូមប្រគេន និង ជំរាបជូននូវ៖ របស់ ៤ យ៉ាងដែលព្រះមហាវិមលធម្ម សព្វព្រះហប្ញទ័យ ក្នុងមួយជីវិតគឺៈ ទី១ ព្រះអង្គសព្វព្រះហឫទ័យ នឹងរុក្ខជាតិ មានដើមឈើ ដែលដាំសំរាប់តុបតែងលំអរ ដើមឈើដាំសំរាប់យកផល និយាយឱ្យខ្លី ឱ្យតែរុក្ខជាតិ គឺព្រះអង្គស្រឡាញ់ទាំងអស់ ។ ព្រះអង្គ និង បានរៀបចំ តុបតែង សួនផ្កា និងការបណ្តុះផ្សាំ ក្នុងទីបរិវេណវត្តរាជបូណ៌ គួរជាទីមនោរម្យក្រៃលែង ។ ទី២ ព្រះអង្គសព្វព្រះហឫទ័យ នឹងសិល្បៈខ្មែរបុរាណ មានដូចជា ស្បែកតូច ស្បែកធំ ភ្លេងប្រពៃណី ភ្លេងមហោរី ភ្លេងពិណពាទ្យ គំនូរគូរវាស ដាប់ឆ្លាក់ថ្ម ឈើ ជាដើម ។ ទី៣ ព្រះអង្គសព្វព្រះហឫទ័យ នឹងវត្ថុបុរាណពិតៗ ដែលធ្វើពីស្ពាន់ ពីសំរឹទ្ធិ ពីដី ពីថ្ម ខួច ក្រឡ ព្រះពុទ្ធរូប ទេវរូប ដែលមាន អាយុរាប់រយរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ។ ទី៤ ព្រះអង្គសព្វព្រះហឫទ័យ នឹងការសាងព្រះផ្នូសអស់មួយជីវិត ក្នុងសំណាក់ ព្រះពុទ្ធសាសនា ។ ព្រះមហាវិមលធម្ម គឺជាសមណដ៏ឆ្នើមមួយរូប ដែលកុលបុត្រទាំងឡាយ គួរយកជាគំរូ ព្រោះរាល់គោលបំណង និងការតាំងចិត្តរបស់ព្រះអង្គ គឺព្រះអង្គបានធ្វើឱ្យសម្រេចតាម សេចក្តី​ប្រាថ្នា ដោយសេចក្តី ក្លាហាន ដោយការលៈបង់ ការព្យាយាម ការអត់ធ្មត់ និង ប្រកបដោយភាព​ច្បាស់លាស់ ប្រាកដប្រជា មិនបោះបង់ នូវការសច្ចារបស់ព្រះអង្គ ទោះក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏​ដោយ ។ សូមគោរពអរគុណ ចំពោះសម្តេច ទ្រង់ ឯកឧត្តម អ្នកឧកញ្ញ៉ា លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី លោកយាយ លោកតា លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ និងប្អូនៗ ព្រមទាំង ពុទ្ធបរិស័ទទាំងអស់ ដែលបានអានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ នូវព្រះជីវប្រវត្តិសង្ខេបនេះ ដោយការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ក៏សូមឱ្យជួបតែពុទ្ធពរ​ទាំងឡាយបួនប្រការ គឺ អាយុ វណ្ណៈ សុខៈ ពលៈ រួចផុតចាកទុក្ខ កុំបីឃ្លៀឃ្លាតឡើយ ។ (ដកស្រង់ពីវិទ្យុពុទ្ធសាសនាកម្ពុជរដ្ឋ) សំឡេង ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

សក្ក​ទេ​វ​រាជ​សួរ​ថា ម្នាល​នាង​មាន​ភ្នែក​ទូ​លាយ នាង​ឈ្មោះ​អ្វី​ បាន​ជា​ មាន​ពួក​នារី​ចោម​រោម​ ហើយ​ដើរ​ក្រឡឹង​ជុំ​វិញ ព្រៃ​ចិត្ត​លតា ជា​ទី​រីក​រាយ ពួក​ទេវតា​ជាន់​តា​វត្តឹង្ស​ ចូល​ទៅ​កាន់​ព្រៃ​នេះ​ ក្នុង​កាល​ណា កាល​នោះ ពួក​ទេ​វតា​ទាំង​អស់​ ព្រម​ទាំង​យាន្ត​ ព្រម​ទាំង​រថ ដ៏​វិចិត្រ​ ក៏​មក​ក្នុង​ទី​នុ៎ះ​ នាង​កាល​មក​ដល់​ក្នុង​ទី​នេះ ហើយ​ត្រាច់​ទៅ​ក្នុង​ឱទ្យាន​ ចិត្ត​រមែង​ប្រាកដ​ដោយ​កាយ រូប​របស់នាង ក៏​ប្រាកដ​ដូច្នេះតើ​ដោយ​ហេតុ​ដូចម្តេច​ ម្នាល​ទេវ​តា​ យើង​សួរ​ហើយ នាង​ចូរ​ប្រាប់​ នេះ​ជា​ផល​នៃ​កម្ម​អ្វី ។ ទេវតា​ឆ្លើយ​ថា បពិត្រ​ព្រះ​អង្គ​ជា​ធំ​ជាង​ទេ​វតា រូប​របស់​ខ្ញុំ​គតិ​ រឹទ្ធិ​និង​អនុ​ភាព​របស់​ខ្ញុំ​ កើត​ឡើង ដោយ​កម្ម​ណា បពិត្រ​ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​ព្រះ​នាម​បុរិន្ទនៈ សូម​ព្រះ​អង្គ​ស្តាប់​ នូវ​កម្ម​នោះ​ចុះ ខ្ញុំ​ជា​ឧ​បាសិកា ឈ្មោះ​សុនន្ទា​ នៅ​ក្នុង​រាជ​គ្រឹះ​ជា​ទី​ត្រេក​អរ​ជា​ស្ត្រី​បរិ​បូណ៌​ ដោយ​សទ្ធា​និង​សីល​ ត្រេក​អរ​ក្នុង​ការ​ចែក​រំលែក​នូវ​ទាន​ មាន​ចិត្ត​ជ្រះ​ថ្លា​ បាន​ឲ្យ​សំពត់​សម្រាប់​ដណ្តប់​ផង​ ភត​ផង សេនា​សនៈ​ផង គ្រឿង​ប្រ​ទីប​ផង ចំពោះ​ពួក​ព្រះ​អរិយ​បុគ្គល​ អ្នក​មាន​ចិត្ត​ត្រង់​ សព្វ​ៗ​កាល​ ខ្ញុំ​បាន​រក្សា​ឧ​បោសថ​ប្រ​កប​ដោយ​អង្គ​ ៨ អស់​ថ្ងៃ​ទី ១៤ ទី១៥ និង​ថ្ងៃ​ទី​៨ នៃ​បក្ខផង​ អស់​បា​ដិ​ហា​រិយ​បក្ខ​ផង​ បាន​សង្រួម​​ក្នុង​សីល​ទាំង​ឡាយ​ផង វៀរ​ចាក​បា​ណា​តិ​បាត​ផង សង្រួម​ចាក​មុសា​វាទ​ផង ឆ្ងាយ​ចាក​ការ​លួច​ផង​ ចាក​ការ​ប្រ​ព្រឹត្ត​កន្លង​ (ចិត្ត​ស្វា​មី ) ផង ចាក​ការ​ផឹក​ទឹក​ស្រវឹង​ផង សព្វ​ៗ​កាល ហើយ​ត្រេក​អរ​ ក្នុង​សិក្ខា​បទ​ទាំង​ ៥ ឈ្លាស​ក្នុង​អរិយ​សច្ច​ទាំង​ឡាយ​ ជា​ឧ​បាសិកា​នៃ​ព្រះ​គោតម​ ព្រះ​អង្គ​មាន​បញ្ញា​ចក្ខុ​ មាន​យស​ ឯ​ត្រ​កូល​នៃ​ញាតិ​របស់​ខ្ញុំ​នោះ តែង​យក​កម្រង​ផ្កា​ មក​ឲ្យ​ខ្ញុំ​ សព្វ​ៗ​កាល ខ្ញុំ​បាន​បូជា​កម្រង​ផ្កា​នោះ​ទាំង​អស់​ ចំពោះ​ព្រះ​ស្តូប​ នៃ​ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ ខ្ញុំ​មា​ន​ចិត្ត​ជ្រះ​ថ្លា បាន​ទៅ​ក្នុង​ថ្ងៃ​ឧបោសថ ហើយ​បូជា​កម្រង​ផ្កា​គ្រឿង​ក្រអូប​គ្រឿង​លាប​ ចំពោះ​ព្រះ​ស្តូប​ ដោយ​ដៃ​របស់​ខ្លួន​ បពិត្រ​ព្រះ​អង្គ​ជា​ធំ​ជាង​ទេ​វតា រូប​របស់​ខ្ញុំ​ គតិ រឹទ្ធិ និង​អនុ​ភាព របស់​ខ្ញុំ​កើត​ឡើង​ ដោយ​កម្ម​នោះ ដែល​ខ្ញុំ​បាន​បូ​ជា​កម្រង​ផ្កា​ក្តី ដែល​ខ្ញុំ​ជា​ស្ត្រី​មាន​សីល​ក្តី​ ការ​បូជា​នូវ​កម្រង​ផ្កា និង​ការ​រក្សា​សីល​ របស់​ខ្ញុំ​នោះ មិន​ទាន​ឲ្យ​ផល​នៅ​ឡើយ បពិត្រ​ព្រះ​អង្គ​ជា​ធំ​ជាង​ទេ​វតា​តែ​សេចក្តី​ប្រាថ្នា​របស់​ខ្ញុំ​ថា សូម​ឲ្យ​ខ្ញុំ​បាន​ជា​សក​ទា​គា​មិនី ។ ចប់​វិសាលក្ខីវិមាន​ ដក​ស្រង់​ពី​ព្រះ​ត្រៃ​បិដក ភាគ ៥៥ ទំព័រ​ ៨០-៨២ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

វិហារ​វិមាន​ ព្រះ​អនុ​រុទ្ធ​ត្ថេរ​សួរ​ថា ម្នាល​ទេ​វតា នាង​មាន​សម្បុរ​ដ៏​រុង​រឿង​ ។ល។ ដូច​ផ្កាយ​ព្រឹក​ កាល​នាង​កំពុង​រាំ​នោះ​សម្លេង​ទិព្វ​ទាំង​ឡាយ​ គួរ​ស្តាប់​ គួរ​រីក​រាយ​ នៃ​ចិត្ត រមែង​លាន់​ឮ​ អំពី​អវយវៈ​តូច​ធំ​ដោយ​សព្វ​គ្រប់​ កាល​ដែល​នាង​កំពុង​រាំនោះ​ ក្លិន​ទិព្វ​ទាំង​ឡាយ​ មាន​ក្លិន​ក្រអូប​ ជា​ទីរីក​រាយ​នៃ​ចិត្ត រមែង​ផ្សាយ​ចេញ​អំពី​​អវ​យវៈ​តូច​ធំ​ ដោយ​សព្វ​គ្រប់​ កាល​នាង​ងាក​កាយ គ្រឿង​ប្រ​ដាប់​ទាំង​ឡាយ​ឰ​ដ៏​ផ្នូង​សក់

ចំណុច​ខ្សោយ ១០ យ៉ាង​ខាង​ក្រោម អ្នកជា​ស្វាមី​គប្បី​ដឹង និង​ពិនិត្យ​កែ​ខៃ​ខ្លួន​ឲ្យ​បាន​ល្អ និង​ទាន់​ពេល​វេលា ព្រោះ​ចំណុច​ខ្សោយ​នេះ ជា​កត្តា​ដែល​អាច​ឲ្យ​ភរិយា​របស់​ខ្លួន​មើល​ងាយ ឬ​ធុញ​ទ្រាន់មក​លើ​ខ្លួន​បាន ។ ១. ជា​មនុស្ស​ក្រ មិន​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​អ្វី​សោះ។ ក្រ​នេះ​អាច​រួម​ដល់​ការ​ក្រ​គំនិត ក្រ​បញ្ញា ឬ​ដូច​សម្ដេចសង្ឃរាជ​លោក​តែង​ជា​កាព្យ​ថា" ក្រកិច្ច ក្រកល់ ក្រដឹង ក្រយល់ ក្រវៃឆ្នៃទាស់ "។ ២. ជា​មនុស្ស​ដែល​មាន​ជំងឺ​ជាប់​ជានិច្ច ជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ មួយ​ថ្ងៃកាត់ មួយថ្ងៃ​កោរ រក​ថ្ងៃ​ជា​នោះ​តិច បន្តិច​ឈឺៗ។ ៣. ជា​មនុស្ស​ចាស់ គ្រាំគ្រា ទុព្វលភាព រាង​កាយ​មិន​មាំ​មួន ចាស់ជរា ចូល​តម្រា​តា​ជូជក និង​នាង​អមិត្តធីតា ធ្វើ​អ្វី​មិន​កើត ត្រូវ​ពឹង​ភរិយា​ខ្លួន។ ៤. ជា​មនុស្ស​ស្រវឹង​អ៊ួទីនួ ដើរ​ដេក​តាម​ផ្លូវ​ក្របី ឬ​តាម​ផ្លូវ​ជាដើម ពេល​ស្រវឹង​ ក៏​ថ្វើ​អាការៈ​ថោក​ទាប អាក្រាតខ្លួន ឬពុំ​នោះសោត ក៏​វាយ​ប្រពន្ធកូន។ ៥. ជា​មនុស្ស​ល្ងង់ ទក់មក់ ទ្រើកៗ មិន​សូវ​គ្រប់​១០។ ៦. ជា​មនុស្ស​ធ្វេស​ប្រហែស ខ្ជីខ្ជា គ្មាន​សតិ មាន​សេចក្ដី​ប្រមាទច្រើន។ ៧. ធ្វើ​អ្វី ធ្វើ​មិន​ជាក់លាក់ ចាប់​នេះ ចាប់​នោះ​មិន​ឆ្ពោះ​ត្រង់ណា ធ្វើ​នោះ​បន្តិច ធ្វើ​នោះ​បន្តិច ចាប់​ការ​ឲ្យ​ពីសពាស មិន​ច្បាស់​អ្វី​សោះ។ ៨. ខ្ជិល​ច្រអូស មិន​ធ្វើ​ការងារ ដេក​ចាំ​តែ​ស៊ី ចាំ​តែ​អង្គុយ​បង្ហាញ ពឹង​តែ​កម្លាំង​ប្រពន្ធ រកស៊ី​ដូច​សត្វ​ប្រឡាំង​កាស។ ៩. មិន​ប្រឹង​ប្រែង​រក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​យក​មក​ទុក​ដាក់។ ១០. បំផ្លាញ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ឲ្យ​វិនាស​ទៅ​ដោយ​អបាយ​មុខ ឬ​ដោយ​ប្រការ​ណា​មួយ។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ជីវិតអាពាហ៍ពិពាហ៍ រៀប​រៀង​ដោយ ឥន្ទបញ្ញោភិក្ខុ ហ មណីចិន្ដា ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ