តិស្ស​មេត្តេ​យ្យ​សូត្រ​ ព្រះ​តិ​ស្ស​មេ​ត្តេ​យ្យ​ ដ៏​មាន​អា​យុ​ (​អា​រា​ធ​នា​ថា​) ប​ពិត្រ​ព្រះ​អង្គ​ និ​រទុក្ខ សូម​ព្រះ​អង្គ​ សម្តែង​សេច​ក្តី​ចង្អៀត​ចង្អល់​ របស់​បុគ្គល​ អ្នក​ប្រ​កប​មេ​ថុន​ធម្ម​រឿយ​ៗ ​យើង​ខ្ញុំ​ បាន​ស្តាប់ ពាក្យ​ប្រ​ដៅ​ ព្រះ​អង្គ​ហើយ នឹង​សិក្សា​នូវ​វិ​វេក​ទាំង​ឡាយ ។ (ព្រះ​មាន​ព្រះ​ភាគ​ ត្រាស់​ថា ម្នាល​មេត្តេ​យ្យ​) បុគ្គល​ អ្នក​ប្រ​កប​មេ​ថុន​រឿយ​ៗ រមែង​ភ្លេច​ពាក្យ​ប្រ​ដៅ​ផង ប្រ​តិ​បត្តិ​ខុស​ផង ការ​ប្រព្រឹត្ត​ខុស​នុ៎ះ​ ជា​អំពើ​មិន​ប្រ​​សើរ

កប្ប​ដែល​វិនាស​ទៅ​វិញដោយ​ហេតុ​៣​យ៉ាង​គឺៈ ១- វិនាស​ដោយ​ភ្លើង​ឆេះ​កាល បើ​លោក​ធាតុ​ឬ​ចក្កវាឡ​ទាំង១សែន​កោដិមាន​អាយុ​គ្រប់​មួយ​កប្ប​ហើយ ត្រូវ​ភ្លើង​ឆេះ​កម្ទេច​លោក​ធាតុ​ទាំង​នោះ មុន​ដែល​នឹង​ភ្លើង​ឆេះ​នោះ មាន​ភ្លៀង​ធំធ្លាក់​ចុះ​ក្នុង​លោក​ទាំង​១សែន​កោដិ មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ​នាំ​គ្នា​ត្រេក​អរ​សាបព្រោះ​បណ្ដុះ​ពូជ​ធញ្ញជាតិ​ផ្សេងៗ កាល​បើ​ដុះ​ល្មម​ស៊ី​បាន​ហើយ ភ្លៀង​ក៏​រាំង​លែង​ធ្លាក់ចុះ​មក​ទៀត​អស់​សែន​ឆ្នាំ​ជា​ច្រើន។ សត្វ​ដែល​មាន​កម្ម​ស្រាលៗ ក៏​ស្លាប់​មុន​សត្វ​ដែល​មាន​កម្ម​អាក្រក់ បាន​ទៅ​កើត​ក្នុង​ព្រហ្ម​លោក​ទាំង​អស់។ លុះ​កាល​កន្លង​យូរ​ទៅ​ទឹក​ដែល​ដក់​នៅ​ក្នុង​ទី​នោះ​ៗ​ក៏​រីង​អស់​ទៅ ពួក​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​មាន​ត្រី​នឹង​អណ្ដើក​ជា​ដើម​ក៏​ស្លាប់​អស់​ទៅ។ សត្វ​នរកក្ដី តិរច្ឆានក្ដី មនុស្សក្ដី ស្លាប់​ទៅ​បាន​ទៅ​កើត​ក្នុង​ស្ថាន​សួគ៌ ខំ​ចម្រើន​ឈាន​ក្នុង​ស្ថានសួគ៌​បាន​ទៅ​កើត​ក្នុង​ព្រហ្ម​លោក​ទាំង​អស់។ ត្បិត​មុន​ដែល​ភ្លើង​នឹង​ឆេះ​ចំនួន​មួយ​សែន​ឆ្នាំ មាន​ទេវតា​មួយ​អង្គ​ឈ្មោះ​លោកព្យូហា​ចុះអំពី​ទេវតា​មក ក្លែង​ភេទ​ជា​មនុស្ស​ស្លៀក​សំពត់​ក្រហម​រំសាយ​សក់ មាន​មុខ​ទទឹក​ជោគ​ដោយ​ទឹក​ភ្នែក ជូក​ទឹក​ភ្នែក​ហើយ​ដើរ​ទៅ​តាម​ផ្លូវ​មនុស្ស ប្រកាស​ប្រាប់​ថាអ្នក​ទាំង​ឡាយ​នៅ​មួយសែន​ឆ្នាំ​ទៀត​កប្ប​នឹង​វិនាស លោក​នឹង​វិនាស ទឹក​សមុទ្រ​នឹង​រីងខះ ផែន​ដី​ភ្នំសុមេរុ ទេវលោក ព្រហ្មលោក​នឹង​វិនាស អ្នក​ទាំង​ឡាយ​ចូល​ចម្រើន​មេត្តា​ភាវនា​និង​ខំ​បម្រើ​មាតាបិតា​ដោយ​គោរព។ ក្នុង​ពេល​នោះ​មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ​ជា​សប្បុរស​បាន​ស្ដាប់​ពាក្យទេវតា​នោះ​ហើយ ក៏​កើត​សវេកតក់ស្លុត​មុន​គេ ប្រញាប់ប្រញាល់​ធ្វើ​បុណ្យ​ទាន​បម្រើ​មាតាបិតា​មិន​មាន​សេចក្ដី​ប្រមាទ លុះ​ដល់​ស្លាប់​ទៅ​បាន​កើត​ក្នុង​ទេវលោក ខំចម្រើន​ឈាន​ក្នុង​ទេវលោក បាន​សម្រេច​ឈាន​ក៏​បាន​ទៅ​កើត​ក្នុង​ព្រហ្មលោក​ទៅ មិនបាន​ទៅ​រង​ទុក្ខ​វេទនា​យូរ​ដូច​ជន​អសប្បុរស​ឡើយ។ ក្នុង​គម្ពីរវុសុទ្ធិមគ្គប្រាប់ថាវស្សុបច្ចេទតោ បន ឧទ្ធំ ទីឃស្ស អទ្ធុនោ អច្ចយេន ទុតិយោ សុរិយោចាតុភវតិ... ដូច្នេះ​ជាដើម។សេចក្ដីថាៈ រាប់​តាំង​អំពី​កាល​ដែល​រាំង​ភ្លៀង កន្លង​កាល​ជា​យូរ​អង្វែង មាន​ព្រះអាទិត្យ​ទី ២ កើត​ឡើង​ប្រាកដ។ កាល​ព្រះអាទិត្យ​ពីរ​មាន​ក្នុង​លោក​ហើយ យប់​នឹង​ថ្ងៃ​មិន​ប្រាកដ។ ព្រះអាទិត្យ​មួយ​រះឡើង មួយ​លិច​ទៅ ក្នុង​លោក​មាន​កម្ដៅ​ពព្រះអាទិត្យ​ជាប់​ជានិច្ច​រាល់​វេលា។ ក្នុង​កាល​មុន​អំពី​កាល​ដែល​ព្រះអាទិត្យ​ញ៉ាំង​កប្ប​ឲ្យ​វិនាស​នោះ​សុរិយទេវបុត្រ​តែង​មាន​ក្នុង​សុរិយវិមាន ដល់​មក​ក្នុង​ពេល​ដែល​ព្រះអាទិត្យ​ញ៉ាំង​កប្បឲ្យ​វិនាស​នោះ សុរិយវិមាន មិន​មាន​ទេវបុត្រ​ឡើយ។ សុរិយមណ្ឌល​ដែល​កើត​ថ្មី​មាន​កម្លៅ​ក្លាហាន​ណាស់ ពពក​នឹង​អ័ព្ទ​ក្នុង​អាកាស​បាត់​អស់ ជា​អាកាស​ប្រាសចាក​មន្ទិល។ កាល​បើ​ព្រះអាទិត្យ​២​កើត​ឡើង​ក្នុង​លោក ហើយ​ទឹក​ក្នុង​ស្ទឹង​តូចៗ​រីងខះ​អស់​ឥតសល់។ លុះ​កន្លង​កាល​យូរ​ទៅ​ព្រះអាទិត្យ​ទី៣​កើត​ឡើង ទឹក​ក្នុង​ស្ទឹង​ធំ​ទាំង​៥​ក៏​រីង​ខះ​អស់​ទៀត។ លុះ​កាល​កន្លង​យូរទៅ ព្រះអាទិត្យ​ទី៤​កើត​ឡើង ទឹក​ក្នុង​ស្រះធំ​ទាំង​៧ មាន​ស្រះអនោតត្តជាដើម​ក៏​រីង​ខះ​អស់​ទៀត។ លុះ​កាល​កន្លង​យូរ​ទៅ ព្រះអាទិត្យ​ទី​៥​កើតឡើង ទឹក​ក្នុង​សមុទ្រ​ក៏​រីង​ខះ​អស់​ទៀត ក្នុង​លោក​ទាំង​មូល​គ្មាន​ទឹក​មួយ​ដំណក់​ឡើយ។ លុះ​កន្លង​កាល​យូរ​ទៅ​ព្រះអាទិត្យ​ទី៦​កើង​ឡើង ចក្កវាឡ​ទាំង​មួយ​សែនកោដិ​មាន​ផ្សែង​ហុយ​ទ្រលោម​ឡើង មាន​ជ័រ​ហូរ​អំពី​ផែន​ដី។ លុះ​កន្លង​កាល​យូរទៅ ព្រះអាទិត្យ​ទី៧កើត​ឡើង ចក្កវាឡទាំង​មួយ​សិនកោដិ មាន​អណ្ដាត​ភ្លើង​ឆេះ​សន្ធោសន្ធៅ ឆេះរលាយ​ភ្នំ​កម្ពស់​មួយ​យោជន៍ៗ​ជាដើមដរាប​ដល់​ភ្នំ​សិនេរុ បណ្ដាល​ឲ្យ​វិនាស​សាប​សូន្យ​ទៅ។ អណ្ដាត​ភ្លើង​ដែល​ឆេះ​នោះ​ក៏​កួច​ទៅ​ឆេះ​ក្នុង​ស្ថាន​ចាតុមហារាជិកា ឆេះស្ថានតាវត្តិង្ស ស្ថានយាមា ស្ថានតុសិត ស្ថាននិម្មានរតី ស្ថានបរនិម្មិតវសវតី និង​ឆេះនូវ​ស្ថាន​ព្រហ្មជាន់​ខាង​ក្រោម​ទៅ​ទល់​ត្រឹម​ស្ថានអាភស្សរៈ។ សា យាវ អណុមត្តម្បិ សង្ខ័ារគតំ អត្ថិ តាវ ន និព្វាយតិ។ អណ្ដាតភ្លើងនោះ បើ​របស់​ដែល​ឆេះ​នោះ​មិន​ទាន់​អស់ ក៏​មិន​ទាន់​រលត់ ឆេះ​ដរាប​ដល់​អស់​មិន​ឲ្យ​សល់​ផេះ ទើប​រលត់​ទៅ ឧបមា​ដូច​ជា​ភ្លើង​ឆេះ​ប្រេង។ ទី​ខាង​ក្រោម​ជា​អាកាស​ទទេ ខាង​លើ​ក៏​ជា​អាកាស​ទទេដូច​គ្នា​ទាំង​អស់​មាន​ងងឹត​ធំ​តែ​មួយ។ ២- វិនាស​ដោយ​ទឹក កាល​បើ​លោក​ធាតុ​ឬ​ចក្កវាឡ​មាន​អាយុ​មួយ​កប្ប​ហើយ​ត្រូវ​វិនាស​ទៅ​វិញ។ កាល​ដែល​វិនាស​ដោយ​ទឹក​មាន​ទំនាក់ទំនង​គ្នា​នឹង​វិនាសដោយ​ភ្លើង​ដែរ គ្រាន់​តែ​ប្លែក​ដូច្នេះ គឺ​មហាមេឃ​បណ្ដាល​ភ្លៀង​ទឹក​ក្រុត​ឲ្យ​ធ្លាក់​ចុះ​មក​ក្នុង​ចក្កវាឡ​ទាំង​មួយ​សែន​កោដិ សម្ភារៈ​ទាំង​ឡាយ​មាន​ភ្នំ​ជា​ដើម កាល​បើ​ត្រូវ​ទឹក​ក្រុត​ហើយ​ក៏រលាយ​រលួយ​អស់​ទៅ ទឹក​ក្រុត​នោះ​ខ្យល់​បក់​ទ្រទ្រង់​ជុំវិញ រលាយ​នូវ​សម្ភារៈ​ខាង​ក្រោម រំលាយ​នូវ​ស្ថានសួគ៌​៦​ជាន់​និង​ស្ថាន​ព្រហ្ម​ជាច្រើន​ជាន់​ទៀត​ទៅ​ដល់​នឹង​ត្រឹម​ស្ថាន​ព្រហ្ម​ឈ្មោះ សុភកិណ្ហា។ ទឹក​ក្រុត​ក៏​រីង​ខះ​អស់​ទៅ សម្ភារៈ​ទាំង​ឡាយ​មាន​ភ្នំ​ជា​ដើម ដែល​រលាយ​ដោយ​ទឹក​ក្រុត​នោះ​ឧបមា​ដែល​មាន​អំបិល​បង់​ទៅ​ក្នុង​ទឹក រលាយ​អស់​ឥត​មាន​សល់​អ្វី​តិចតួច​ឡើយ។ ទីខាង​ក្រោម​ជា​អាកាស​ទទេ ខាង​លើ​ក៏​ជា​អាកាស​ទទេដូច​គ្នា​ទាំង​អស់ មាន​តែ​ងងឹត​ធំ​តែ​មួយ។ ៣- កប្ប​វិនាស​ដោយ​ខ្យល់ កាល​បើ​រលាយ​ដោយ​ធាតុ​ឬ​ចក្កវាឡ​មាន​អាយុ​មួយ​កប្ប​ហើយ ត្រូវ​វិនាស​ទៅ​វិញ។ ការ​ដែល​វិនាស​ដោយ​ខ្យល់​នោះ មាន​ទំនាក់​ទំនង​ដូច​គ្នា​នឹង​វិនាស​ដោយ​ភ្លើង​ដែរ គ្រាន់​តែ​ប្លែក​គ្នា​ដូច្នេះ​គឺ មហាមេឃ​ញ៉ាំង​ខ្យល់ព្យុះ​ធំ​ឲ្យ​កើត​ឡើង​បក់​បំប៉ើង​ធុលី​ល្អិតៗ ឲ្យ​ហុយ​ទៅ​ព្ធដ៏អាកាស​វិនាស​បាត់​អស់​ទៅ​ជា​មុន ទើប​បក់​បំប៉ើង​នូវ​ដីខ្សាច់​គ្រួស​តូចៗ​និង​ដុំថ្ម​ធំៗ​ដរាប​ដល់​ដើម​ឈើ​និង​ភ្នំ​ឲ្យ​ប៉ះ​ទង្គិច​គ្នា​អណ្ដែត​ទៅព្ធដ៏អាកាស វិនាស​អស់​ឥតសល់​កម្ទេច ទើបបក់បំបែក​ផែន​ដី​ក្នុង​មួយ​សិន​ចក្កវាឡ​និង​ស្ថានសួគ៌​៦ជាន់ ស្ថានព្រហ្ម ដរាប​ទៅ​ទល់​ស្ថាន​ព្រហ្ម​ឈ្មោះ​វេហប្ជលា ឲ្យ​ល្អិត​ខ្ទេចខ្ទី​អស់​ឥត​មាន​សល់​ធុលី​បន្តិចបន្តួច​ឡើយ។ ខ្យល់​ក៏​វិនាស​បាត់​អស់​ទៅ ទីខាង​ក្រោម​ជា​អាកាស​ទទេ ខាង​លើ​ក៏​ជា​អាកាស​ទទេ​ដូច​គ្នា​ទាំង​អស់ មាន​ងងឹត​ធំ​តែ​មួយ។ កប្ប​ដែល​វិនាស​ទៅ​វិញ​ដោយ​អាការៈ​បី​យ៉ាង ដូច​រៀបរាប់​មក​នេះ​ឯង។ អាការៈ​ទាំង​បី​យ៉ាង​នេះ​មិន​មែន​វិនាស​ផ្លាស់​ប្ដូរគ្នា​ម្ដងៗ​ម្នាក់​ទេ គឺ​វិនាស​យ៉ាង​នេះ។វិនាស​ដោយ​ភ្លើង៧ដង ត្រូវ​វិនាស​ដោយ​ទឹក​ម្ដង វិនាស​ដោយ​ភ្លើង​និង​ទឹក​ៗ​តែ​យ៉ាង​នេះ​ចំនួន​៦៣​ដង ទើប​វិនាស​ដោយ​ខ្យល់​ម្ដង។ នេះ​ជា​ធម្មតា​នៃ​ការ​វិនាស​របស់​កប្ប។ ក្នុង​គម្ពីរ​វិសុទ្ធិមគ្គប្រាប់អំពី​ហេតុ​ដែល​បណ្ដាល​ឲ្យ​វិនាស​ថា អកុសលលមូលេសុ ហិ ឧស្សន្នេសុ ឯរំ លោកោ វិនស្សតិ។ សោ ច ខោ រាគេ ឧស្សន្នតរេ អគ្គិនា វិនស្សតិ ទោសេ ឧស្សន្នតរេ ឧទកេន វិនស្សតិ។ កេចិ បន ទោសេ ឧស្សន្នតរេ អគ្គិនា រាគេ ឧស្សន្នតរេ ឧទកេនាតិ វទន្តិ។ មោហេ ឧស្សន្នតរេ វាតេន វិនស្សតិ។ សេចក្ដី​ថាៈ កាល​បើ​អកុសល​មូល​ទាំង​ឡាយ​គឺ រាគៈ ទោសៈ មោហៈ ក្រាស់​ឡើង​ហើយ លោក​តែង​វិនាស​ដោយ​ការ​យ៉ាង​នេះ។ លោក​នោះ​ឯង កាល​បើ​មាន​រោគៈ ក្រាស់​ជាង ត្រូវ​វិនាស​ដោយ​ទឹក។ ចំណែក​ខាង​កេចិតអាចារ្យ​និយាយ​ថាៈ កាល​បើ​មាន​ទោសៈ​ក្រាស់​ជាង ត្រូវ​វិនាស​ដោយ​ភ្លើង បើ​មាន​រាគៈក្រាស់​ជាង​ ត្រូវ​វិនាស​ដោយ​ទឹក។ បើ​មាន​មោហៈ​ក្រាស់​ជាង​ត្រូវ​វិនាស​ដោយ​ខ្យល់។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ កប្បកថា រៀបរៀងដោយ ព្រះបាឡាត់ឧត្ដមលិខិត សុង ស៊ីវសិទ្ធត្ថោ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

សុំទិញចំណែកបុណ្យបានឬទេ? (អដ្ឋកថាមនោរដបូរណីនិងអដ្ឋកថាធម្មបទ ) ក្នុងសេចក្តីខ្លឹមសារនៃរឿងរ៉ាវនេះ ទាក់ទងនឹងព្រះអនុរុទ្ធត្ថេរត្រង់វគ្គដែលកុដុម្ពីក៏ លុះស្លាប់ទៅហើយ បាន​កើតក្នុងទេវលោកសោយទិព្វសម្បត្តិដ៏ប្រណិត ។ កាលទេវកុដុម្ពីក៍ នោះចុតិចាកទេវលោកនោះ មក​កើត​ក្នុង​ត្រកូលក្រខ្សត់មួយ ដែលនៅក្នុងក្រុងពារាណសី ដោយបានមកជាមនុស្សរែកស្មៅ

តើអ្វីគឺជាការយកព្រះរតនត្រ័យជាទីពឹងទីរលឹក? ការយកជា​ទីពឹងគឺជាកន្លែងមួយ ​ដែល​មនុស្ស​ដើរទៅរកពេល​ពួកគេកង្វល់ទុក្ខព្រួយ ឬ​ពេល​ពួក​គេ​ត្រូវ​ការ​ភាព​ជាសុខ និងប្រាសចាកការភិតភ័យ ។ មានការយកជា​ទីពឹងទីរលឹកច្រើនយ៉ាងណាស់ ។ ពេល​មនុស្ស​មិន​សប្បាយ​ចិត្ត ពួកគេយកមិត្តភក្តិជាទីពឹងទីរលឹក ពេលពួកគេព្រួយ​កង្វល់នឹងភ័យខ្លាច ពួក​គេ​អាច​នឹង​យក​ទីពឹងទី​រលឹកក្នុងក្តី​សង្ឃឹម

មេត្តាចិត្ត មាននៅ​ក្នុង​សន្ដាន​នៃ​បុគ្គល​ណា ធ្វើ​ឲ្យ​បុគ្គលនោះ​ចេះ​ចែក​រំលែកនូវ​សេចក្ដីសុខ​ដល់​ជន​ទាំង​ឡាយ​ទាំង​ពួង​ចេះ​មាន​សុជីវធម៌​ក្នុង​ការ​រស់​នៅ ចេះ​គោរព​កោត​ក្រែង​ដល់​ជន​ដទៃ​ចេះ​ដឹង​ទោស​កំហុស​របស់​ខ្លួន ។សូមមេត្តា គឺ​ជាការ​សំណូម​ពរ​ដូច​តទៅ ៖ - សូមមេត្តា គោរពគ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ផង - សូមមេត្តា កុំ​បង្ខំ​គេ​ធ្វើ​ឲ្យ​គេ​កើត​ទុក្ខ - សូមមេត្តា កុំ​បើក​បរយានយន្ត​ឲ្យ​លឿន​ហួស​ទំនង​ពេក - សូមមេត្តាកុំប្រើ​សម្លេង​ទូរស័ព្ទ​ឬ​និយាយ​ឮ​ពេក​នាំ​ឲ្យ​រំខានដល់​អ្នក​ដទៃ - សូមមេត្តាកុំបើក​សម្លេង​ម៉ាញ៉េទូរទស្សន៍​ជាដើម​ឮពេក នាំ​ឲ្យ​រំខាន​ដល់អ្នក​ដទៃ - សូមមេត្តា លាង​ដៃ​ឲ្យ​ស្អាត​ជាមុន​សិន​ចាំ​បរិភោគ​អាហារ - សូមមេត្តា កុំ​ជជែក​គ្នា​ច្រើន​ពេក ពេល​បរិភោគ​អាហារ - សូមមេត្តា ​ចេះ​ដោះ​ទ្រនាប់​ជើង​ក្នុង​ទី​កន្លែង​ដែល​គួរ​ដោះ​ ដូច​ជា​ឡើង​ទីលាន​ព្រះចេតិយ៍ ព្រះពោធិព្រឹក្ស ព្រះវិហារជាដើម - សូមមេត្តា ចេះដោះមួក​ពេល​ចូល​ក្នុង​វត្ត​ជាដើម​ផង - សូមមេត្តា ​កុំ​ខាក​ស្ដោះ​ដាក់​លើ​កន្លែង​ដែល​ស្អាត​ធ្វើ​ឲ្យ​គេ​ខ្ពើម​រអើម - សូមមេត្តា កុំ​ប្រើ​គ្រឿង​សាស្ត្រាវុធ​ផ្សេងៗ​ក្នុង​ការ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​ដែលប្រកប​ដោយ​សេចក្ដី​ក្រេវ​ក្រោធ - សូមមេត្តា ដឹងគុណ​ចំពោះ​អ្នក​មាន​គុណ​ផង - សូមមេត្តា កុំ​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​មាន​គុណ​កើត​ទុក្ខ - សូមមេត្តា ​កុំ​ចេះ​តែ​តិះដៀល​មនុស្ស​ល្អ - សូមមេត្តា ​កុំច្រណែន​គេ ព្រោះ​វា​គ្មាន​ប្រយោជន៍ - សូមមេត្តា ចេះ​មើល​កំហុស​របស់​ខ្លួន​ឯង​ផង - សូមមេត្តា គិត​ឃើញ​អំពើ​ល្អ​របស់​អ្នក​ដទៃ​ផង - សូមមេត្តា ​ចេះ​គោរព​ពេល​វេលា​ឲ្យ​បាន​ទៀតទាត់​ផង - សូមមេត្តា ចេះសម្អាត​ទីកន្លែង​រួម​ផង - សូមមេត្តា ​ចេះ​រក្សាសម្បត្តិ​ជាតិ​ផង - សូមមេត្តា ​ចេះ​ទទួល​រាក់ទាក់​ភ្ញៀវ​ដែល​មក​ដល់​ផ្ទះ​ផង - សូមមេត្តា ចេះ​ដាក់បាត្រ​ព្រះសង្ឃ​នៅ​មុខ​ផ្ទះ​នៃ​ខ្លួន​ផង - សូមមេត្តា កុំសម្លាប់​សត្វ​ព្រោះ​នាំ​ឲ្យ​ខ្លួន​មាន​អាយុ​ខ្លី - សូមមេត្តា កុំ​លួច​ទ្រព្យ​គេ​ព្រោះ​នាំ​ឲ្យ​ខ្លួន​ក្រីក្រ​ជាដើម - សូមមេត្តាកុំប្រព្រឹត្ត​ខុស​ក្នុង​កាម​ព្រោះ​នាំ​ឲ្យ​ខ្លួន​មាន​ឈ្មោះ​មិន​ល្អ មិន​មាន​សេចក្ដី​សុខ​ក្នុង​គ្រួសារ - សូមមេត្តា កុំ​និយាយ​កុហក​គេ នាំ​ឲ្យ​គេ​ស្អប់ - សូមមេត្តា កុំផឹក​ទឹកស្រវឹង​ពព្រោះនាំ​ឲ្យ​ខ្លួន​វង្វេង​អស់​ស្មារតី - សូមមេត្តា កុំសេព​គ្រឿង​ញៀន​ព្រោះវា​នាំ​ឲ្យ​ខូច​ខ្លួន - សូមមេត្តា កុំលេងល្បែង​ភ្នាល់​ព្រោះ​នាំ​ឲ្យ​ខ្លួន​ក្ដៅ​ក្រហាយ - សូមមេត្តា ​កុំ​សេពគប់​មិត្ត​អាក្រក់​វានាំ​ឲ្យ​ខ្លួន​អាក្រក់​ដែរ - សូមមេត្តា កុំដើរ​លេង​យប់ជ្រៅ​ពេក ព្រោះ​នាំ​ឲ្យ​គេ​ចោទប្រកាន់​ក្នុងរឿង​មិន​ល្អ - សូមមេត្តា កុំខ្ចី​ប្រាក់​គេ​ច្រើន​ពេក ប្រសិន​បើ​មិន​មាន​អ្វីសំរាប់​សងគេ​ទេ ព្រោះ​នាំ​ឲ្យ​ខ្លួន​កើត​ទុក្ខ - សូមមេត្តា ចេះគោរព​ពាក្យសន្យារបស់​ខ្លួន​ផង - សូមមេត្តា ​កុំស្រឡាញ់​លុយ ជាងស្រឡាញ់​ញាតិមិត្ត - សូមមេត្តា កុំស្រឡាញ់លុយ ជាង​ស្រឡាញ់សេចក្ដីល្អ - សូមមេត្តា កុំធ្វើ​ជាមនុស្ស​ចេះ​តែរករឿង​គេច្រើន​ពេក - សូមមេត្តា ​​កុំគិត​ថា​មា​នតែ​ខ្លួន​ទេ​ដែល​ចេះ​ដឹង​នោះ - សូមមេត្តា កុំធ្វើ​ជា​មនុស្ស​ចង់​តែ​ឈ្នះ​គេ​ឲ្យ​សោះ - សូមមេត្តា លះ​បង់​នូវ​អំនួត​របស់​ខ្លួន​ចេញ​ផង - សូមមេត្តា ចេះ​ធ្វើបុណ្យ​ឧទ្ទិសកុសល​ដល់​បុព្វការីជន​ផង - សូមមេត្តា ធ្វើ​បុណ្យ​ដោយ​គោរព​ផង - សូមមេត្តា ​គិត​ថា​មនុស្ស​យើង​មាន​អាយុ​ខ្លី​ណាស់​មិន​គួរ​ធ្វើ​អំពើ​បាបឡើយ - សូមមេត្តា គិត​ថា​មនុស្ស​អាក្រក់​ដែល​ជួប​យើង​ហើយ​ជាមេរៀន​ខន្តី​របស់​យើង - សូមមេត្តា ធ្វើ​ជាម្ដាយ​ឪពុក​ល្អ​របស់​កូនប្រុស​ស្រី - សូមមេត្តា ធ្វើ​ជាកូនប្រុស​ស្រី​ល្អ​របស់​ម្ដាយឪពុក - សូមមេត្តា ធ្វើ​ជាស្វាមី​ល្អ​របស់​ភរិយា - សូមមេត្តា ​ធ្វើ​ជា​ភរិយា​ល្អ​របស់​ស្វាមី - សូមមេត្តា ធ្វើ​ជា​គ្រូ​ល្អ​របស់​សិស្ស - សូមមេត្តា ធ្វើ​ជា​សិស្ស​ល្អ​របស់​គ្រូ - សូមមេត្តា ធ្វើ​ជា​មិត្ត​ល្អ​របស់​មិត្ត - សូមមេត្តា ធ្វើ​ជា​ពុទ្ធបរិស័ទ​ល្អ​របស់​ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ - សូមមេត្តា ធ្វើជាមនុស្ស​ល្អ​សម្រាប់​សង្គម - សូមមេត្តា អាច​សៀវភៅ​ធម៌​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​ផង - សូមមេត្តា ឃើញ​នូវ​លោកធម៌ ថា​ជា​របស់​មិន​ទៀត - សូមមេត្តា លះបង់​នូវឧបាទាន​ដើម្បី​ផុត​ចាកទុក្ខ។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ មេត្តាចិត្ត រៀប​រៀង​ដោយ កែវ វិមុត្ត ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

ចិត្តមានជម្ងឺ កកុធសូត្រ នៅ​ក្នុង សុត្តន្តបិដក សំយុត្តនិកាយ សគាថវគ្គត្រង់ ទេវបុត្តសំយុត្ត កកុធសូត្រ បិដក​ខ្មែរ​យើង​លេខ ២៩ ទំព័រ ១៤២ មាន​សេចក្ដី​ទាំង​ស្រុង​ថា​ខ្ញុំ​បាន​ស្ដាប់​មក​យ៉ាង​នេះ។ សម័យ​មួយ ព្រះមានព្រះភាគ​ទ្រង់​គង់​ក្នុង​ព្រៃអញ្ជ័ន ជាទី​ឲ្យ​ភ័យ​ដល់​សត្វ​ម្រឹគ​ជិត​ក្រុង​សាកេត គ្រាកាល​បឋមយាម​រាត្រី​កន្លង​ទៅ ទេវបុត្ត ឈ្មោះ​កកុធៈ​មានរស្មី​រុងរឿង​ញ៉ាំង​ព្រៃអញ្ជ័ន​ជុំ​វិញ​

វិបាករបស់បុណ្យ បុណ្យ​ទាំង​អស់​សុទ្ធ​តែ​មាន​វិបាក កាល​ណា​គេ​ធ្វើ​បុណ្យ​អ្វី​ក៏​ដោយ វិបាក​របស់​បុណ្យ​រមែង​កើត​ឡើង​គ្រប់​ពេល​ដែល​គេ​ធ្វើ ព្រោះ​បុណ្យ​ជា​តួ​កម្ម វិបាក​ជា​តួ​ផល បុណ្យ បាប​និង​កម្ម ឬ កុសលកម្ម អកុសលកម្ម សម្រាប់​ប្រើ​សម្រាប់​ផ្លាស់​ប្តូរ​គ្នា​បាន ។ ដូច​នេះ មិន​មាន​កម្ម​ណា ដែល​ធ្វើក្នុង​ថ្ងៃនេះ ថ្ងៃ​ស្អែក​ឡើង ទើប​មាន​វិបាក​នោះ​ទេ ។ ក្នុង​រឿង​នេះ បើ​ជា​ធ្វើ​សេចក្តី​ប្រៀប​ធៀប

យោនិសោមនសិការជាអ្វី? - យោនិសោមនសិការៈ គឺ​ការ​ធ្វើទុក​ក្នុង​ចិត្ត​ដោយឧបាយ​ត្រូវទំនង ដែលជាអង្គមួយ​ក្នុងចំណោម​អង្គទាំង​ឡាយដ៏ច្រើន​របស់បុគ្គល​អ្នកមានបញ្ញា​ ឬថា​ជាឧបាយ​របស់​អ្នកឆ្លាត។ - ធម្មតា​បុគ្គល​អ្នកមានបញ្ញា តែងធ្វើអ្វី។ ដោយឧបាយ​នៃបញ្ញា​ដ៏ល្អប្រពៃ។ បុគ្គលអ្នក​សំរេច​មគ្គផល​នៅពេលកំពុង​ស្ដាប់ព្រះធម៌ ក្រៅពី​មានបញ្ញា​ចាស់ក្លា​ហើយ​នៅ​មានអង្គពីរ​ទៀត