បណ្តា​ប្រ​ទេស​ពុទ្ធ​សាសនិក​នៅ​អា​ស៊ី​ទ្វិប ប្រទេស​ខ្មែរ​យើង​បាន​ឈ្មោះ​ថា​ជា​ប្រ​ទេស​កាន់​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​យ៉ាង​ម៉ឺងម៉ាត់​មួយ​ ពល​រដ្ឋ​ប្រ​ទេស​នេះ​ ជឿ​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​មុត​មាំ​ណាស់ បុណ្យ​អ្វី​ក៏​ដោយ​ឲ្យ​តែ​ជា​បុណ្យ​ខាង​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ ពុទ្ធ​បរិស័ទ​ទូទាំង​ប្រទេស​​ទោះ​បី​មាន​ជីវ​ភាព​ដុន​ដាប​យ៉ាង​ណា​ ក៏​ត​ស៊ូ​ប្តូរ​ជីវិត​នឹង​បុណ្យ​នោះ​ជា​ដរាប​.. ចុច​អាន​បន្ត​ មើល​មិន​ឃើញ​ចុច​ទីនេះ​

អារម្មណ៍ គឺជា​គ្រឿងតោង​នៃចិត្ត និង ចេតសិក ។ វិថីចិត្ត​តាម​ទ្វារទាំង ៦ មិនអាច​កើត​ឡើងបាន​ទេ បើមិនមាន​នូវអារម្មណ៍​ទេនោះ ។ ផែន​ដី ព្រៃភ្នំ ទន្លេ សមុទ្រ ស្រុក​មនុស្ស ស្រុក ទេវតា ជាបញ្ញត្តិ ជា​លោក​ដែលចិត្ត​នឹកគិតតែ​ប៉ុណ្ណោះ ។ លោកដែល​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធត្រាស់ដឹងគឺ​ រូបារម្មណ៍ សទ្ទា​រម្មណ៍ គន្ធារម្មណ៍ រសារម្មណ៍ ផោដ្ឋព្វារម្មណ៍ និង បរមត្ថធម្មារម្មណ៍ ។

អានិសង្សនៃ​ការ​នៅ​ក្នុង​ព្រៃ ការ​នៅ​អាស្រ័យ​ក្នុង​ព្រៃ​ស្ងាត់ រមែង​គួរ​ដើម្បីបាន​សមាធិ ដែល​មិន​ទាន់​បាន នឹង​គួរ​ដើម្បី​រក្សា​ទុក​នូវ​សមាធិ​ដែល​បាន​ហើយ។ ព្រោះ​ហេតុ​នេះ ទើប​ព្រះអនាវរណញ្ញាណ​ជា​ម្ចាស់​ទ្រង់​ត្រាស់​សរសើរ​ភិក្ខុ​អ្នក​កាន់​អារញ្ញិកធុតង្គ ថា៖ ម្នាល់​ភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ! តថាគត​មាន​ហឫទ័យ​រីករាយ​នឹង​នា​គិត​ភិក្ខុ​ពន់ពេក ព្រោះ​នាគិតភិក្ខុ​នោះ​ជា​អ្នក​កាន់​អារញ្ញិកធុតង្គ​នៅ​ក្នុង​ព្រៃ,

ឧបសំហរណតោ (ដោយការ​ប្រៀបធៀប) បទថា ឧបសំហរណតោ គឺ ដោយ​ការ​ប្រៀបធៀប​ខ្លួន​ជា​មួយ​នឹង​អ្នក​ដទៃៗ ( ដែល​ស្លាប់​ហើយ ) ក្នុង​ខនោះ មាន​អធិប្បាយថា ព្រះយោគាវចរ គប្បី​រឭក​ដល់​សេចក្ដី​ស្លាប់​មាន​ការ​ប្រៀបធៀប ដោយ​អាការ ៧ យ៉ាង គឺ៖ ១- យសមហត្តតោ ដោយ​ការ​មាន​យស​ជា​ធំ ២- បុញ្ញមហត្តតោ ដោយ​ការ​មាន​បុណ្យ​ច្រើន

ឧដ្ឋានសម្បទា កិច្ចការ​ប្រឹង​ប្រែង​រក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ គឺ​ជា​កាតព្វកិច្ច​ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​ឃរាវាស អ្នក​នៅ​គ្រប់​គ្រង​ផ្ទះ​គ្រប់​គ្នា។ ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ ទ្រង់​បាន​ប្រៀន​ប្រដៅ​ឲ្យ​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា មាន​សេចក្ដី​ប្រឹង​ប្រែង​បំពេញ​ការងារ​តាម​តួនាទី​របស់​ខ្លួន​ ព្រម​ទាំង​ឲ្យ​លះ​បង់​នូវ​ភាព​ទម្រន់ និង​ការ​ខ្ជិល​ច្រអូស​គ្រប់​ប្រការទៀត​ផង។ នៅ​ក្នុង​ខុទ្ធកនិកាយ សុត្តនិបាត ឧរគវគ្គ បរាភវសូត្រ​ទី ៦ គាថា​ទី ៣

ជីវិតស្ងប់ពិត ក្នុងសំយុត្ត​និកាយ សគាថវគ្គ សក្កសូត្រ បិដកលេខ ៣០ , ទំព័រ ២០៨ សម័យ​មួយ​ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគ ទ្រង់គង់នៅ​លើភ្នំ គិជ្ឈកូដ ទៀបក្រុង​រាជ​គ្រឹះ គ្រា​នោះ​ឯង យក្ស​ឈ្មោះ​សក្កៈ បាន ចូលទៅរក​ព្រះដ៏មានព្រះភាគ លុះចូល​ទៅ​ដល់​ហើយ ទើប​​ពោល គា​ថា នឹង​ព្រះ​​ដ៏មានព្រះភាគថាការ​​ប្រៀន​ប្រដៅ​បុគ្គល​ដទៃ​ណាៗ​ មិនសម​គួរដល់​សមណៈ ដូចជា​លោក ដែល​​ជា​អ្នក​លះបង់​

រដ្ឋ​បាល​ត្ថេរ (សុ. ខុ. ថេរ​គា​ថា បិ. ៥៧ , ទំ. ៥៥ - ៦០) អ្នក​ចូល​មើល​នូវ​អត្ត​ភាព​ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​វិ​ចិត្រ​ ជា​ទី​ប្រ​ជុំ​នៃ​ដម្បៅ​ដែល​តាំង​ឡើង​ព្រម​ហើយ ( ដោយ​ឆ្អឹង ៣០០ កំណាត់ ) ជា​អត្ត​ភាព​ក្តៅ​ក្រ​ហាយ ដែល​ជន​ពាល​ត្រិះ​រិះ​ដោយ​ច្រើន ជា​អត្ត​ភាព​មិន​ទៀង​ទាត់​ ឋិត​ថេរ ។ អ្នក​ចូរ​មើល​នូវ​រូប ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​វិ​ចិត្រ​ដោយ​កែវ​មណី និង​ កណ្ឌល ដែល​ឆ្អឹង​ និង​ស្បែក​រួប​រឹត​ហើយ ( រូប​នោះ ) រមែង​ល្អ​​ដោយ​សារ​សម្ពត់​ទាំង​ឡាយ

បុគ្គល​ដែល​ជា​មិត្ត​គិត​យក​តែ​ប្រយោជន៍​ខ្លួន​ មាន​លក្ខណៈ​ ៤​ យ៉ាង​គឺ៖ ១. អញ្ញ​ទត្ថុហរោ​ ហោតិ​ គិត​ចង់​បាន​អ្វី​ៗ​អំពី​មិត្ត​តែ​ម៉្យាង​ ដោយ​សេច​ក្តី​ថា​ ជា​អ្នក​មាន​ដៃ​ទទេ​មក​កាន់​ផ្ទះ​របស់​សម្លាញ់​ ហើយ​ពោល​សរសើរ​របស់​នេះ របស់​នោះ​ ដែល​ជា​សម្បត្តិ​ទ្រព្យ​របស់​សម្លាញ់​ ឬ​ក៍​និ​យាយ​ថា​ មាន​អ្នក​ដទៃ​សរសើរ​យ៉ាង​នេះ​ យ៉ាង​នោះ​ ជួន​កាល​ក៏​ចាប់​កាន់​បបោស​អង្អែល​ ស្ទើរ​សុំ​ស្ទើរ​មិន​សុំ​ រហូត​ទាល់​តែ​បានសម្រេច​តាម​បំណង​ ។ មនុស្ស​ណា​ដែល​ហៅ​យើង​ថា​មិត្ត​ៗ​ ប៉ុន្តែ​ចង់​តែ​បាន​សម្ប​ត្តិ​ទ្រព្យ​របស់​យើង​ មនុស្ស​នោះ​ជា​មិត្ត​ប្លម​ មិន​មែន​ជា​មិត្ត​ពិត​ប្រាកដ​ទេ​ បើ​យើង​ឲ្យ​ញយ​ៗ​ ថ្ងៃ​ក្រោយ​សុំ​ត្រង់​ៗ​តែ​ម្តង​ មនុស្ស​នេះ​ឲ្យ​មិន​ចេះ​គ្រប់​ទេ​ ថ្ងៃ​ណា​ឈប់​ឲ្យ​ គេ​ដើរ​និយាយ​ប្រាប់​គេ​ឯង​ថា យើង​អា​ក្រក់​ចិត្ត​មិន​បាន​ ខ្វេះ​ក​កាយ​រឿង​នេះ​រឿង​នោះ​សំអុយ​ឈ្មោះ​យើង​នេះ​ហើយ​ទោស​របស់​ អភិជ្ឈា​ យើង​វិញ​ក៏​អញ្ចឹង​ដែរ​ ត្រូវ​ការ​ពារ​ឲ្យ​ណាស់​ ចំពោះ​អភិ​ជ្ឈា​នេះ​ ព្រោះ​វា​អាច​ឲ្យ​យើង​លួច​ប្រាក់​គេ​ទាំង​ដែល​មិន​ដឹង​ថា​ខ្លួន​ឯង​ជា​ចោរ​ទៀត​ផង ។ ២. អប្បេន​ ពហុ​មិច្ឆ​តិ​ ប្រាថ្នា​ចង់​បាន​របស់​ច្រើន​ៗ​ អំពី​សម្លាញ់​ ដោយ​គ្រាន់​តែ​ឲ្យ​អ្វី​ៗ​ដល់​សម្លាញ់​បន្តិច​បន្តួច​ប៉ុណ្ណោះ​ គឺ​យក​របស់​តូច​ទាក់​យក​របស់​ធំ ។ ៣. ភយស្ស​ កិច្ចំ ន​ ករោ​តិ មិន​ជួយ​ធ្វើ​កិច្ច​ការ​សម្លាញ់​នៅ​ពេល​ដែល​សម្លាញ់​មាន​ភ័យ​ មនុស្ស​របៀប​នេះ​ គឺ​ទាល់​តែ​មាន​វិបត្តិ​អ្វី​មួយ​ខ្លួន​ឯង​ ទើប​រត់​មក​ជួយ​ធ្វើ​កិច្ច​ការ​ងារ​ឲ្យ​យើង​ មិន​មែន​ជួយ​ដោយ​ស្មោះ​ ស្រឡាញ់​យើង​ទុក​ជា​មិត្ត​ពិតប្រាកដ​នោះ​ទេ​ ។ ៤. សេវតិ​ អត្ថ​ការណា​ សេព​គប់​មិត្ត​ព្រោះ​ហេតុ​តែ​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ មនុស្ស​របៀប​នេះ​ មិន​ឃើញ​គុណ​តម្លៃ​នៃ​ចិត្ត​សប្បុរស​រវាង​គ្នា​និង​គ្នា​ទេ​ គេ​មក​រាប់​អាន​យើង​ព្រោះ​យើង​មាន​លុយ​ ឬ​អ្វី​ៗ​ដែល​គេច​ង់​បាន​អំពី​យើង​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ ។ ការ​ងារ​ជ្រើស​រើស​មិត្ត​ ជួន​កាល​មួយ​ជីវិត​រក​មិត្ត​ពិត​ប្រាកដ​តែ​ម្នាក់​មិន​បាន​ផង​ មាន​មិត្ត​ខ្លះ​តណ្ហា​ក្រាស់​ក្បត់​ចិត្ត​យើង​ ប៉ុន្តែ​វា​អាច​មក​អំពី​ខ្លួន​យើង​ផង​ដែរ​ ដែរ​រក​មនុស្ស​ល្អ​មក​ធ្វើ​ជា​មិត្ត​មិន​បាន​ ព្រោះ​មារយាទ​យើង​វា​អន់​ពេក​ ដូច្នេះ​ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​ខក​ខាន​មិន​បាន​មិត្ត​ល្អ​ ត្រូវ​អធិដ្ឋាន​ចិត្ត​ខ្លួន​ឯង​ យក​កុសល​ធម៌​ជា​មិត្ត​ដោយ​ការ​ប្រ​ព្រឹត្ត​ជួយ​ខ្លួន​ឯង​ បើ​យើង​ប្រព្រឹត្ត​ល្អ​ជាប់​លាប់​ហើយ​ បាប​មិត្ត​រមែង​ឃ្លាត​ឆ្ងាយ​អំពី​យើង​ ម្តង​ម្នាក់​ៗ​ ទី​បំផុត​យើង​នឹង​បាន​មិត្ត​ដ៏​ល្អ​ជា​ពុំ​ខាន​ ក្នុង​សេច​ក្តី​នេះ​​សំខាន់​គឺ​ជួយ​ខ្លួន​ឯង​ជា​មុន​សិន​ ។ ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ "មនុស្ស​និង​ការ​ងារ​ " រៀប​រៀង​ដោយ​ លោក​គ្រូ​អគ្គ​បណ្ឌិត​ ប៊ុត​ សាវង្ស ។ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​