20
ថ្ងៃ ពុធ ទី ៣១ ខែ ឧសភា ឆ្នាំថោះ បញ្ច​ស័ក, ព.ស.​២៥៦៧  
ស្តាប់ព្រះធម៌ (mp3)
ការអានព្រះត្រៃបិដក (mp3)
​ការអាន​សៀវ​ភៅ​ធម៌​ (mp3)
កម្រងធម៌​សូត្រនានា (mp3)
កម្រងបទធម៌ស្មូត្រនានា (mp3)
កម្រងកំណាព្យនានា (mp3)
កម្រងបទភ្លេងនិងចម្រៀង (mp3)
ព្រះពុទ្ធសាសនានិងសង្គម (mp3)
បណ្តុំសៀវភៅ (ebook)
បណ្តុំវីដេអូ (video)
ទើបស្តាប់/អានរួច
ការជូនដំណឹង
វិទ្យុផ្សាយផ្ទាល់
វិទ្យុកល្យាណមិត្ត
ទីតាំងៈ ខេត្តបាត់ដំបង
ម៉ោងផ្សាយៈ ៤.០០ - ២២.០០
វិទ្យុមេត្តា
ទីតាំងៈ ខេត្តបាត់ដំបង
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
វិទ្យុគល់ទទឹង
ទីតាំងៈ រាជធានីភ្នំពេញ
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
វិទ្យុសំឡេងព្រះធម៌ (ភ្នំពេញ)
ទីតាំងៈ រាជធានីភ្នំពេញ
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
វិទ្យុវត្តខ្ចាស់
ទីតាំងៈ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
វិទ្យុរស្មីព្រះអង្គខ្មៅ
ទីតាំងៈ ខេត្តបាត់ដំបង
ម៉ោងផ្សាយៈ ២៤ម៉ោង
វិទ្យុពណ្ណរាយណ៍
ទីតាំងៈ ខេត្តកណ្តាល
ម៉ោងផ្សាយៈ ៤.០០ - ២២.០០
មើលច្រើនទៀត​
ទិន្នន័យសរុបការចុចចូល៥០០០ឆ្នាំ
ថ្ងៃនេះ ៣,៨៤៥
Today
ថ្ងៃម្សិលមិញ ១៦៧,៧១៧
ខែនេះ ៥,១៩៦,៤៧៩
សរុប ៣២១,២៦៧,២២៨
Flag Counter
អ្នកកំពុងមើល ចំនួន
ធម៌ជំនួយស្មារតី
images/articles/2651/tex______tpic.jpg
ចង់បានសុខដោយល្ងង់ នាំឲ្យលង់ក្នុងទុក្ខ
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
ប្រៀបដូចរោគដែលបានជាសះស្បើយហើយ យើងក៏មិនប្រាថ្នាត្រឡប់ទៅរករោគនោះវិញ យ៉ាងណា រឿងឈឺចាប់ រឿងដែលទទួលមិនបាន រឿងឲ្យយើងខូចចិត្ត និងរឿងដែលឲ្យយើងដោះស្រាយមិនបានជាដើម រឿងទាំងអស់នេះ វាដូចជាដានជើង ដែលយើងដើរកន្លងមក បើយើងមិនគិតដើរត្រឡប់ទៅវិញ ពោលគឺមិនគិតចង់បានរឿងអ្វីៗដែលកន្លងទៅហើយនោះ ដូច្នេះក៏មិនមានរឿងអ្វីឲ្យយើងកើតទុក្ខទៀតដែរ ត្រូវចាំថា ទុក្ខកើតមកអំពីចំណង់ខុសរឿង ខុសពីការពិត បើយើងបានសិក្សាទទួលយកការពិតដោយបញ្ញា យើងនឹងបានស្ងប់ចិត្តពិតប្រាកដ ពុំខានឡើយ ។ នៅក្នុងសុខវគ្គ ( វគ្គទី ១៥ នៃព្រះគាថាធម្មបទ ) ព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា៖ ជិឃច្ឆា បរមា រោគា សង្ខារា បរមា ទុក្ខា ឯតំ ញត្វា យថាភូតំ និព្វានំ បរមំ សុខំ ។ សេចក្តីស្រេកឃ្លាន ជារោគយ៉ាងក្រៃលែង សង្ខារទាំងឡាយ ជាទុក្ខយ៉ាងក្រៃលែង អ្នកប្រាជ្ញដឹងច្បាស់នូវសេចក្តីនោះតាមពិតហើយ (ក៏បានធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់នូវព្រះនិព្វាន) ព្រះនិព្វានជា បរមសុខ ។ ដកស្រង់​ពី សៀវភៅ​សិក្សា​ព្រះ​សូត្រ​ភាគ​ទី​១១ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2668/545eetpic.jpg
ឧបោសថ ៣ យ៉ាង
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
១. គោបាលកុបោសថោ ឧបោសថប្រៀបដូចអ្នកគង្វាលគោ ២. និគណ្ធុបោសថោ ឧបោសថគឺវត្តបដិបត្តិរបស់និគ្រណ្ឋ ៣. អរិយុបោសថោ ឧបោសថគឺវត្តបដិបត្តិរបស់ព្រះអរិយៈ ១. បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នករក្សាឧបោសថសីលហើយ គិតជញ្ជឹងដូច្នេះថា ក្នុងថ្ងៃនេះ អាត្មាអញបានទំពាស៊ី នូវខាទនីយៈនេះផងៗអាត្មាអញបានបរិភោគ នូវភោជនីយៈនេះផងៗ ស្អែកនេះ អាត្មាអញនឹងទំពាស៊ី នូវខាទនីយៈនេះផងៗ នឹងបរិភោគនូវខាទនីយៈនេះ ផងៗ បុគ្គលនោះ មានចិត្តប្រកបដោយអភិជ្ឈា តែងញុំាងថ្ងៃឲប្រព្រឹត្តកន្លងទៅដោយលោភៈនោះ ក៏យ៉ាងនោះឯង ឈ្មោះថា គោបាលកុបោសថ ។ ២. មានពួកសមណៈហៅថានិគណ្ឋៈ សមណៈអម្បាលនោះតែងដឹកនាំសាវកយ៉ាងនេះថា នែបុរសដ៏ចម្រើនអ្នកចូរមកអាយ សត្វទាំងឡាយណា មាននៅក្នុងទិសខាងកើតខាងនាយពី ១០០ យោជន៍ទៅអ្នកចូរដាក់អាជ្ញា ( សម្លាប់ )សត្វអម្បាលនោះចុះ សត្វទាំងឡាយណា មាននៅក្នុងទិសខាងលិចខាងនាយពី ១០០ យោជន៍ទៅ អ្នកចូរដាក់អាជ្ញា ក្នុងសត្វអម្បាលនោះចុះ សត្វទាំងឡាយណា មាននៅក្នុងទិសខាងជើងខាងនាយពី ១០០ យោជន៍ទៅ អ្នកចូរដាក់អាជ្ញាក្នុងសត្វអម្បាលនោះ ចុះសត្វទាំងឡាយណា មាននៅក្នុងទិសខាងត្បូងខាងនាយពី ១០០ យោជន៍ទៅ អ្នកចូរដាក់អាជ្ញា ក្នុងសត្វអម្បាលនោះចុះ ។ ពួកនិគ្រណ្ឋតែងដឹកនាំសាវកឲ្យអាណិត អនុគ្រោះចំពោះពួកសត្វខ្លះ តែងដឹកនាំសាវក មិនឲអាណិត មិនឲអនុគ្រោះចំពោះពួកសត្វខ្លះ ។ ក្នុងថ្ងៃឧបោសថៈនោះ គេតែងដឹកនាំសាវកយ៉ាងនេះថា នែបុរសដ៏ចម្រើន អ្នកចូរមកអាយ អ្នកចូរស្រាតសំពត់ឲអស់ ហើយពោលយ៉ាងនេះថាអាត្មាអញមិនទាក់ទាមនឹងនរណា ។ ក្នុងទីណា ៗ នឹងមានកង្វល់ក្នុងរបស់អ្វីៗ ក្នុងទីណាៗ ក៏មិនមានដល់អាត្មាអញឡើយ តែមាតាបិតារបស់គេក៏ដឹងថា នេះបុត្ររបស់អញទាំងខ្លួនគេក៏ដឹងថា នេះមាតាបិតារបស់អញបុត្រភរិយារបស់គេដ៏ដឹងថា នេះជា ស្វាមីរបស់អញ ទាំងខ្លួនគេក៏ដឹងថា នេះជាបុត្រភរិយារបស់អញ ពួកបុរសជា ទាស​កម្មករ​របស់គេក៏ដឹងថា នេះជាម្ចាស់របស់អញ ទាំងខ្លួនគេក៏ដឹងថា នេះជាពួកបុរសដែលជាទាស​កម្មករ​របស់អញ ( សាវកទាំងនោះ ) ត្រូវគេដឹកនាំក្នុងសច្ចៈដូច្នេះ ក្នុងសម័យណា( អ្នកដឹកនាំ ) ឈ្មោះថា ដឹកនាំក្នុងមុសាវាទ ក្នុងសម័យនោះ ។ តថាគតពោលថា ពាក្យដឹកនាំនេះជាពាក្យមុសាវាទរបស់គេ ។ លុះកន្លង រាត្រីនោះហើយ គេបរិភោគភោគៈទាំងអម្បាលនោះ ដែលម្ចាស់គេមិនបានឲ ។ តថាគតពោលថា ការបរិភោគនេះជាអទិន្នាទានរបស់គេ ។ ម្នាលនាងវិសាខា យ៉ាងនេះឯង ឈ្មោះថា និគណ្ឋុបោសថ ។ ៣. ឧបោសថដែលធ្វើចិត្តដែលសៅហ្មងឲផូរផង់បាន ដោយសេចក្ដីព្យាយាម ឈ្មោះថា អរិយុបោសថ ក្នុងអរិយុបោសថនេះ មាន ៦ ប្រភេទគឺ ៖ ៣.១. ព្រហ្មុបោសថ ឧបោសថដែលអ្នករក្សារលឹករឿយៗក្នុងគុណរបស់ព្រហ្មគឺព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ហើយសមាទាន ។ ៣.២. ធម្មុបោសថ ឧបោសថដែលអ្នករក្សាប្រារព្ធនូវគុណរបស់ព្រះនព្វលោកុត្តរធម៌ និងព្រះបរិយត្តិ ហើយសមាទាន ។ ៣.៣. សង្ឃុបោសថ ឧបោសថដែលអ្នករក្សាប្រារព្ធនូវគុណរបស់ព្រះអរិយសង្ឃទាំង ៨ ហើយសមាទាន ។ ៣.៤. សីលុបោសថ ឧបោសថដែលអ្នកសមាទានរឭកដល់លីសរបស់ខ្លួន ហើយសមាទាន ។ ៣.៥. ទេវតុបោសថ ឧបោសថដែលអ្នកសមាទានរឭកដល់គុណធម៌របស់ខ្លួនដោយតាំងទេវតាទុកក្នុងឋានៈជាសាក្សី ហើយសមាទាន ។ ៣.៦. (អរហន្តុបោសថ) ឧបោសថដែលអ្នកសមាទាន រក្សាដោយនឹករឭកដល់គុណព្រះអរហន្តហើយសមាទាន ។ (សុត្តន្តបិដក អង្គុត្តរនិកាយ តិកនិបាត បិដកលេខ ៤១ ទំព័រ ២៥៩ ) ដោយខេមរ អភិធម្មាវតារ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2669/est443pic.jpg
រឿងកុមារដែលមានអាយុវែង
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
អាយុវឌ្ឍនកុមារវត្ថុ (រឿងកុមារដែលចម្រើនដោយអាយុឬកុមារដែលមានអាយុវែង) សេចក្ដីផ្ដើម ព្រះសាស្តាកាលទ្រង់គងនៅនាកុដិក្នុងព្រៃ ដែលអាស្រ័យនឹងទីឃលង្ឃិកនគរ ទ្រង់ ប្រារព្ធអាយុវឌ្ឍនកុមារ បានត្រាស់ព្រះធម្មទេសនានេះថា “អភិវាទនសីលិស្ស“ ដូច្នេះ (ជាដើម) ។ ព្រាហ្មណ៍ជាសម្លាញ់​ពីរនាក់ចេញបួសបានឮថា ព្រាហ្មណ៍ពីរនាក់ ដែលមានប្រក្រតីនៅក្នុងទីឃលង្ឃិកនគរ បួសក្នុង លទ្ធិខាងក្រៅព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយបានបំពេញតបៈអស់រយកាល ៤៨ ឆ្នាំ ។ បណ្តា ព្រាហ្មណ៍ទាំងពីរនាក់នោះ ព្រាហ្មណ៍ម្នាក់គិតថា (ប្រសិនបើយើងបួសដូច្នេះរហូត) ប្រពៃណីរបស់យើងនឹងសាបសូន្យ (ដើម្បីកុំឲ្យប្រពៃណីរបស់យើងសាបសូន្យ) យើងត្រូវតែ សឹក លុះគិតដូច្នេះហើយ ក៏លក់បរិក្ខារដែលសម្រាប់ធ្វើតបៈនោះឲ្យដល់បុគ្គលដទៃ (ហើយក៏សឹកទៅ មិនយូរប៉ុន្មាន) ព្រាហ្មណ៍នោះបានភរិយាព្រមទាំងគោ ១០០ ក្បាល និងទ្រព្យ ១០០ កហាបណៈ ហើយគាត់ក៏ញ៉ាំងទ្រព្យឲ្យតាំងនៅ (ដោយប្រការដូច្នេះ) ។ ក្នុងកាលជាខាងក្រោយមក ភរិយារបស់គាត់ប្រសូត្របានបុត្រមួយ ។ ចំណែកសម្លាញ់របស់គាត់ ទៅកាន់នគរផ្សេងហើយក៏ត្រឡប់មកកាន់នគរនោះវិញ ។ គាត់បានឮថា សម្លាញ់នោះមក ក៏នាំបុត្រនិងភរិយាទៅជួប, លុះទៅដល់ហើយក៏បានឲ្យបុត្រទៅភរិយា ហើយចូលទៅថ្វាយបង្គំមុន ។ ចំណែកស្រ្តីដែលជាភរិយាក៏ឲ្យបុត្រទៅស្វាមី ហើយក៏ចូលទៅថ្វាយបង្គំដែរ ។ សម្លាញ់នោះពោលថា ទីឃាយុកា ហោថ សូមអ្នកទាំងពីរចូរជាអ្នកមានអាយុ វែង ។ ប៉ុន្តែ កាលព្រាហ្មណ៍ជាស្វាមី និងភរិយា ឲ្យបុត្រថ្វាយបង្គំ សម្លាញ់នោះនៅស្ងៀម ។ ព្រាហ្មណ៍សួរហេតុដែលសម្លាញ់មិនឲ្យពរដល់បុត្រ គ្រានោះ ព្រាហ្មណ៍បានពោលនឹងសម្លាញ់នោះថា បពិត្រលោកម្ចាស់ដ៏ចម្រើន ព្រោះហេតុអ្វី កាលខ្ញុំថ្វាយបង្គំ លោកម្ចាស់ពោលថា សូមឲ្យអ្នកមានអាយុវែង លុះ ក្មេងនេះថ្វាយបង្គំ លោកម្ចាស់មិនបានពោលពាក្យអ្វីៗ សោះ ? សម្លាញ់នោះពោលថា ម្នាលព្រាហ្មណ៍ អន្តរាយអ្វីមួយនឹងកើតឡើងដល់ក្មេងនេះ ។ ព្រាហ្មណ៍ពោលថា បពិត្រលោកម្ចាស់ដ៏ចម្រើន ក្មេងនេះនឹងរស់នៅបានកាលប៉ុន្មាន ថ្ងៃ ? សម្លាញ់ពោលថា ម្នាលព្រាហ្មណ៍ ក្មេងនេះរស់នៅបាន ៧ ថ្ងៃ ។ ព្រាហ្មណ៍ពោលថា បពិត្រលោកម្ចាស់ ហេតុដែលជាគ្រឿងការពារមានដែរឬទេ ? សម្លាញ់ពោលថា យើងមិនដឹងហេតុដែលជាគ្រឿងការពារទេ ។ ព្រាហ្មណ៍ពោលថា បពិត្រលោកម្ចាស់ បុគ្គលណាទើបដឹង ? សម្លាញ់ពោលថា ម្នាលព្រាហ្មណ៍ មានតែព្រះសមណគោតមមួយព្រះអង្គប៉ុណ្ណោះ ដែលទ្រង់ជាអ្នកដឹង លោកចូរទៅកាន់សំណាក់របស់ព្រះសមណគោតមនោះ ហើយសួរចុះ ។ ព្រាហ្មណ៍ពោលថា ខ្ញុំទៅកាន់ទីនោះ ខ្លាចតែសាបសូន្យតបៈ ។ សម្លាញ់ពោលថា បើអ្នកស្រឡាញ់បុត្ររបស់អ្នក អ្នកកុំគិតដល់ការសាបសូន្យនៃតបៈ ឡើយ ចូរទៅកាន់សំណាក់របស់ព្រះសមណគោតមនោះ ហើយទូលសួរចុះ ។ ព្រាហ្មណ៍ជាបិតារបស់ក្មេងនោះទៅគាល់ព្រះសាស្តា ព្រាហ្មណ៍នោះ ទៅកាន់សំណាក់ព្រះសាស្តាហើយ ថ្វាយបង្គំខ្លួនឯងមុន ។ ព្រះសាស្តាត្រាស់ថា ទីឃាយុកោ ហោហិ “សូមអ្នកចូរជាអ្នកមានអាយុវែងចុះ“ សូម្បីក្នុងកាលដែលបជាបតិ (ប្រពន្ធ) របស់ព្រាហ្មណ៍ថ្វាយបង្គំ ក៏ត្រាស់ដូច្នោះដែរ ក្នុងពេល ដែលគាត់ឲ្យបុត្ររបស់គាត់ថ្វាយបង្គំ ព្រះសាស្តាទ្រង់គង់នៅស្ងៀម ។ គាត់ក៏ទូលសួរ ព្រះសាស្តា ដោយន័យដូចមុននោះឯង ។ សូម្បីព្រះសាស្តាក៏ទ្រង់ព្យាករដល់គាត់យ៉ាងនោះ ដូច្នោះដែរ ។ បានឮថា ព្រាហ្មណ៍នោះមិនត្រាស់ដឹងនូវសព្វញ្ញុតញ្ញាណ ទើបប្រៀបផ្ទឹមមន្តរបស់ ខ្លួននឹងសព្វញ្ញុតញ្ញាណរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ប៉ុន្តែគាត់មិនដឹងឧបាយ ដែលជាគ្រឿង ការពារនូវអន្តរាយនោះ ។ ព្រះសាស្តាត្រាស់ប្រាប់ឧបាយជាគ្រឿងការពារអន្តរាយ ព្រាហ្មណ៍ទូលសួរព្រះសាស្តាថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចម្រើន ចុះឧបាយដែលជាគ្រឿង ការពារមានដែរឬទេ ព្រះអង្គ ? ព្រះសាស្តាត្រាស់ថា ម្នាលព្រាហ្មណ៍ ឧបាយនោះ មាន ។ ព្រាហ្មណ៍ពោលថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចម្រើន តើត្រូវធ្វើដូចម្តេច ? ព្រះសាស្តាត្រាស់ថា បើអ្នកអាចធ្វើមណ្ឌប (បារាំ, រោងលាត ដែលសម្រាប់ប្រើការបណ្ដោះអាសន្នមួយដងមួយកាល) ជិតទ្វារផ្ទះរបស់អ្នក ហើយឲ្យគេធ្វើតាំង (តុតូចទាប សម្រាប់អង្គុយឬថ្កល់អ្វីៗ) តម្កល់ទុកត្រង់កណ្តាលមណ្ឌបនោះ រួចក្រាលអាសនៈ ៨ ឬ ១៦ កន្លែង ព័ទ្ធជុំវិញតាំងនោះ ហើយឲ្យសាវករបស់តថាគតអង្គុយលើអាសនៈទាំងនោះ សូធ្យ ព្រះបរិត្ត ៧ ថ្ងៃ កុំឲ្យមានចន្លោះ, អន្តរាយរបស់ក្មេងនោះ គប្បីវិនាសទៅដោយឧបាយ យ៉ាងនេះ ។ ព្រាហ្មណ៍ពោលថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចម្រើន ខ្ញុំព្រះអង្គអាចធ្វើមណ្ឌបជាដើមបាន, ប៉ុន្តែ ខ្ញុំព្រះអង្គមិនដឹងធ្វើវិធីយ៉ាងណា ដើម្បីបានសាវករបស់ព្រះអង្គ ? ព្រះសាស្តាត្រាស់ថា កាលបើអ្នកធ្វើកិច្ចទាំងនេះរួចស្រេចហើយ តថាគតនឹងបញ្ជូន សាវករបស់តថាគតទៅកាន់ទីនោះ ។ ព្រាហ្មណ៍យល់ព្រមថា ប្រពៃហើយ ព្រះគោតមដ៏ចម្រើន ហើយក៏ធ្វើកិច្ចទាំងអស់ នោះនៅជិតទ្វារផ្ទះរបស់ខ្លួនរួចហើយ បានទៅកាន់សម្នាក់ព្រះសាស្តា ។ ពួកភិក្ខុទៅសូធ្យព្រះបរិត្ត ព្រះសាស្តា ទ្រង់បញ្ជូនភិក្ខុទាំងឡាយទៅកាន់ទីនោះ ។ ភិក្ខុទាំងនោះក៏គង់ក្នុង មណ្ឌបនោះ ។ ព្រាហ្មណ៍​ទាំងពីរនាក់ គឺស្វាមី និងភរិយា ឲ្យក្មេងដេកលើតាំងនោះ ។ ភិក្ខុទាំងឡាយ សូធ្យព្រះបរិត្ត អស់ ៧ យប់ ៧ ថ្ងៃ មិនមានពេលចន្លោះ ។ ក្នុងថ្ងៃទី ៧ ព្រះសាស្តា ស្តេចយាងទៅកាន់ទីនោះដោយព្រះអង្គឯង ។ កាលព្រះសាស្តាស្តេច យាងទៅកាន់ទីនោះ ពួកទេវតាក្នុងចក្រវាឡទាំងអស់ ក៏បានមកប្រជុំគ្នាក្នុងទីនោះដែរ ។ យក្សមួយឈ្មោះអវរុទ្ធកយក្ស បម្រើព្រះបាទវេស្សវ័ណអស់ ១២ ឆ្នាំ កាលបានពរអំពី សម្នាក់ស្តេចវេស្សវ័ណនោះថា ក្នុងថ្ងៃទី ៧ អំពីថ្ងៃនេះ អ្នកគប្បីចាប់យកក្មេងនោះ, ព្រោះហេតុនោះ យក្សនោះ ទើបបានមកឈរនៅទីនោះ ។ កាលព្រះសាស្តាស្តេចយាង ទៅកាន់មណ្ឌបនោះ ពួកទេវតាអ្នកដែលមានសក្តិធំប្រជុំគ្នា ពួកទេវតាដែលមានសក្តិតូច ក៏ថយចេញទៅ មិនបានឱកាសនឹងនៅ ហើយចៀសចេញទៅរហូត ១២ យោជន៍ ។ សូម្បី អវរុទ្ធកយក្ស ក៏បានចៀសចេញទៅឈរនៅទីឆ្ងាយ ដូចគ្នា ។ ក្មេងផុតអន្តរាយត្រឡប់មានអាយុវែង សូម្បីព្រះសាស្តា ក៏ទ្រង់ធ្វើព្រះបរិត្ត រហូតអស់មួយរាត្រី ។ ពេលវេលាបាន កន្លងទៅ ៧ ថ្ងៃ, អវរុទ្ធកយក្សមិនមានឱកាសចាប់ក្មេងនោះ ។ លុះអរុណថ្ងៃទី ៨ រះឡើងភ្លាម ពីរនាក់ស្វាមីភរិយា ក៏នាំក្មេងនោះមកថ្វាយបង្គំព្រះសាស្តា ។ ព្រះសាស្តាត្រាស់ថា ទីឃាយុកោ ហោហិ “សូមអ្នកចូរជាអ្នកមានអាយុវែងចុះ“ ។ ព្រាហ្មណ៍ពោលថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចម្រើន តើក្មេងនេះនឹងរស់នៅបានយូរ ប៉ុន្មានឆ្នាំ ? ព្រះសាស្តាត្រាស់ថា ម្នាលព្រាហ្មណ៍ ក្មេងនេះនឹងរស់នៅបាន ១២០ ឆ្នាំ ។ គ្រានោះ ពីរនាក់ស្វាមីភរិយា បានដាក់នាមក្មេងនោះថា អាយុវឌ្ឍនកុមារ ។ អាយុវឌ្ឍនកុមារនោះ ធំពេញវ័យហើយ មានឧបាសក ៥០០ នាក់ ជាបរិវារ ។ ការក្រាបថ្វាយបង្គំលោកអ្នកដែលមានគុណធ្វើឲ្យមានអាយុវែង ថ្ងៃមួយ ភិក្ខុទាំងឡាយសន្ទនាគ្នា ក្នុងសាលធម្មសភាថា “ ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ លោកទាំងឡាយចូរមើលចុះ បានឮថា អាយុវឌ្ឍនកុមារត្រូវស្លាប់ក្នុងថ្ងៃទី ៧ ប៉ុន្តែ ឥឡូវនេះ អាយុវឌ្ឍនកុមារនោះនឹងរស់នៅបានរហូត ១២០ ឆ្នាំ ទាំងមានឧបាសក ៥០០ នាក់ជាបរិវារ ហេតុជាគ្រឿងចម្រើនអាយុរបស់សត្វទាំងនេះប្រហែលជាមានហើយមែនទេ ។ ព្រះសាស្តា ស្តេចយាងមកហើយ ត្រាស់សួរថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អ្នកទាំងឡាយ អង្គុយប្រជុំគ្នាអំពីរឿងអ្វី ? កាលភិក្ខុទាំងនោះក្រាបទូលថា អំពីរឿងនេះ, ព្រះសាស្ដាទើប ត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ មិនមែនអាយុតែម្យ៉ាងប៉ុណ្ណោះទេ ដែលត្រូវចម្រើនឡើងនោះ សត្វទាំងឡាយណាថ្វាយបង្គំលោកអ្នកមានគុណ រមែងចម្រើនដោយហេតុ ៤ ប្រការ និង រួចផុតចាកអន្តរាយ ហើយនឹងតាំងនៅរហូតអស់អាយុ ជាយ៉ាងពិតប្រាកដ លុះត្រាស់ ដូច្នេះហើយ កាលនឹងទ្រង់បន្តអនុសន្ធិ (ការតភ្ជាប់សេចក្ដី) ដើម្បីសម្តែងធម៌ ទើបត្រាស់ ព្រះគាថានេះថា ៖ អភិវាទនសីលិស្ស និច្ចំ វុឌ្ឍាបចាយិនោ ចត្តារោ ធម្មា វឌ្ឍន្តិ អាយុ វណ្ណោ សុខំ ពលំ។ ធម៌ ៤ ប្រការ គឺ អាយុ ១ វណ្ណៈ ១ សុខៈ ១ ពលៈ ១ រមែងចម្រើនដល់អ្នក ដែលមាន សេចក្តីឱនកាយថ្វាយបង្គំជាប្រក្រតី មានសេចក្តីកោតក្រែងដល់បុគ្គលដែលចម្រើនជាងខ្លួន អស់កាលជានិច្ច ។ (ប្រែតាមបែបព្រះសង្ឃសូធ្យឲ្យពរ ដូច្នេះថា ធម៌ គឺពរទាំងឡាយ ៤ ប្រការ គឺអាយុ ១ ពណ៌សម្បុរកាយ ១ សេចក្តីសុខ ១ កម្លាំង ១ រមែងចម្រើនអស់កាលជានិច្ច ដល់អ្នកដែលមានសេចក្តីឱនកាយ ថ្វាយ​បង្គំដល់ព្រះរតនត្រ័យជាប្រក្រតី និងអ្នកដែលមានសេចក្តីគោរពកោតក្រែងដល់បុគ្គល ដែលជាអ្នកមាន​សេចក្តីចម្រើនដោយគុណ មានសីលគុណជាដើម ឬដែលចម្រើនដោយវ័យ គឺចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ។) អធិប្បាយគាថា បណ្តាបទទាំងនោះ បទថា អភិវាទនសីលិស្ស គឺអ្នកថ្វាយបង្គំជាប្រក្រតី បានដល់ អ្នកខ្វល់ខ្វាយក្នុងកិច្ចគឺការថ្វាយបង្គំជារឿយៗ ។ បទថា វុឌ្ឍាបចាយិនោ សេចក្តីថា ដល់គ្រហស្ថអ្នកឱនលំទោន ឬអ្នកបូជាជានិច្ច ដោយការថ្វាយបង្គំ សូម្បីដល់ភិក្ខុកំលោះ ឬសាមណេរដែលបួសក្នុងថ្ងៃនោះ ម្យ៉ាងទៀតដល់បព្វជិតអ្នកឱនលំទោន ឬអ្នកបូជាជានិច្ច ដោយការថ្វាយបង្គំចំពោះលោកអ្នកដែល ចាស់ជាងដោយបព្វជ្ជា ឬឧបសម្បទា (មានវស្សាច្រើនជាអ្នកបួសមុនខ្លួបន) ឬចំពោះលោក អ្នកដែលចម្រើនដោយគុណ ។ ពីរបទថា ចត្តារោ ធម្មា សេចក្តីថា កាលអាយុចម្រើន អាយុនោះរមែង ចម្រើន អស់កាលប៉ុណ្ណា, ធម៌ទាំងឡាយក្រៅនេះ ក៏ចម្រើនអស់កាលប៉ុណ្ណោះដែរ ព្រោះថា បុគ្គល ណាធ្វើបានបុណ្យដែលញុំាងអាយុ ៥០ ឆ្នាំឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ អន្តរាយនៃជីវិតរបស់បុគ្គលនោះ អាចកើតឡើងក្នុងកាលដែលមានអាយុ ២៥ ឆ្នាំ អន្តរាយនោះរមែងស្ងប់ទៅបាន ដោយភាពជាអ្នកថ្វាយបង្គំជាប្រក្រតី ។ បុគ្គលនោះ រមែងរស់នៅបាន រហូតអស់អាយុ ។ សូម្បីវណ្ណៈជាដើមរបស់អ្នកនោះ រមែងចម្រើនព្រមជាមួយនឹងអាយុដែរ ។ ន័យដ៏ក្រៃលែងជាងនេះ ក៏យ៉ាងនេះឯង ។ ដែលឈ្មោះថា ការចម្រើននៃអាយុ ដែលប្រព្រឹត្តទៅដោយមិនមានអន្តរាយ រមែង មិនមានឡើយ ។ អានិសង្សនៃការស្ដាប់ធម៌ លុះវេលាចប់ទេសនា អាយុវឌ្ឍនកុមារតាំងនៅក្នុងសោតាបត្តិផល មួយអន្លើដោយ ឧបាសក ៥០០ រូប ។ សូម្បីជនដទៃជាច្រើនទៀត ក៏សម្រេចអរិយផលទាំងឡាយមាន សោតាបត្តិផលជាដើមដែរ ៕ ៚ អាយុវឌ្ឍនកុមារវត្ថុ ចប់ (ធម្មបទដ្ឋកថា អដ្ឋកថា ខុទ្ទកនិកាយ ធម្មបទ សហស្សវគ្គទី ៨ អាយុវឌ្ឍនកុមារវត្ថុទី ៨) ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2673/____________tpic.jpg
វិទ្យាសាស្ត្រធម្មជាតិ
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
តើអ្នកបានដឹងអ្វីខ្លះពីគ្រួសារឃ្មុំទេ? ឃ្មុំដែលជាកម្មក និង ជាឃ្មុំគ្មានភេទ គេរស់បានតែ៦ ទៅ ៧អាទិត្យ តែប៉ុណ្ណោះ ឯព្រះរាជនី (La rene or Princess) លោករស់បានដល់ទៅ៤ឆ្នាំ តើនេះមកពីហេតុអ្វី? ការសិក្សារកឃើញថា មកពីលោក (ព្រះរាជនី) សោយលំអងផ្កាច្រើនប្រភេទ ឯឃ្មុំកម្មករ ទទួលទានបានតែមួយប្រភេទ ។ គេត្រឡប់មកសិក្សាលើមនុស្សវិញគេបានរកឃើញថា អ្នកដែលចូលចិត្តទទួល ទានអាហារដដែលៗមានអាយុខ្លីជាង អ្នកទទួលទានអាហារ តាមមានតាមបាន គឺហូបនេះហូបនោះមិនប្រកាន់ ។ ឃ្មុំមិនចេះធ្វើការស្មោកគ្រោក មិនចេះទំលើលាមក ទំលើគំរង់ដាច់ខាត យ៉ាងណាមិញ មនុស្សដែលមានចិត្តស្អាតពីកំណើត គឺមិនធ្វើការងារដែលថោកទាបដាច់ខាត គេធ្វើតែការងារដែលត្រឹមត្រូវតែប៉ុណ្ណោះ ។ ឃ្មុំយល់ពីច្បាប់ធម្មជាតិ គឺសាមគ្គីធម៌ទើបសាងសំបុកនឹងមានបង្គងរឹងមាំបាន មនុស្សមិនយល់ពីច្បាប់រួបរួមសាមគ្គីធម៌តែងគ្មានបង្គងគ្មានទីលំនៅ គ្មានមាតុភូមិជាធម្មតា វប្បធម៌ឃ្មុំជាវប្បធម៌រុងរឿងថ្លៃថ្លាដែលពេលខ្លះមនុស្សមិនអាចធ្វើតាមបានផង ។ នៅពេលរាជនីឃ្មុំ បានសោយទីវង្គតទៅ ព្រះសពទ្រង់ត្រូវបានភិលៀងដែលយល់ថា ខ្លួនមានកម្លាំងស្លាបខ្លាំងបំផុតប្រកួតគ្នា សែងព្រះសពហោះឡើងទៅលើយ៉ាងលឿន ហើយភាគីដែលចូលរួមប្រកួត ហោះដេញតាម អ្នកដែលអោបព្រះសព ពេលដឹងខ្លួនថា ខ្លួនអស់កម្លាំងស្លាបក៏ព្រលែងព្រះសពឲ្យទៅភាគីដែលនៅក្បែរ ហោះឡើងរហូតដល់លែងមានអ្នកដេញតាម ទើបក្លាយជាជ័យលាភីបុគ្គល បានតាំង​ព្រះនាមជាព្រះរាជនីថ្មី គេសិក្សាឃើញថា ចំងាយហោះឡើងរហូតដល់ម្ភៃសាមសិប​គីឡូម៉ែតទៅលើឯណោះ ចង់ធ្វើស្តេចត្រូវតែមានកម្លាំងរឹងមាំនិងមានបញ្ញាឈ្លាសវៃហើយចូលរួមប្រកួតដោយយុត្តិធម៌ នេះជាប្រពៃណីដ៏ល្អឯងមួយទៀតរបស់គ្រួសារឃ្មុំ ។ ប្រភពហ្វេសប៊ុក Thong Nidamony ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2672/_________xtpic.jpg
និយមន័យពាក្យថា ទិព្វ
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
ទិព្វ គឺជាអ្វីដែលប៉ងប្រាថ្នាបានដូចចិត្ត ហើយមិនអាចមានអ្វីប៉ះពាល់បាន ។ រឹសគល់របស់ទិព្វគឺ អនិច្ចំ ប្រែថាសព្វយ៉ាងមិនទៀង ត្រូវប្រែប្រួលជានិច្ច មិនអាចតាំងក្នុងសភាពដើមបាន(បរមត្ថ) ។ ក្នុងបញ្ញត្តិកម្មគឺនៅពេលមានអត្ថិភាពនៅឡើយ កម្លាំងនៃសភាវៈពីរដ៏ជាទិព្វដែរ គឺកម្លាំងសភាវៈទ្រទ្រង់ឬកុសលធម៌ និងកម្លាំងសភាវៈបំផ្លាញឬអកុសលធម៌ ដែលតែងតែប្រយុទ្ធគ្នាទៅវិញទៅមកដើម្បីយកអត្ថិភាពរៀងៗខ្លួន ។ មនុស្សតែងប៉ងប្រាថ្នាចង់បានឬទ្ធិ ចង់បានភ្នែកទិព្វ ត្រចៀកទិព្វ ចង់បានការប្លែងឬទ្ធិបានតាមប្រាថ្នាជាដើម។ការហ្វឹកហាត់បង្កើតកម្លាំងឋាមពលចិត្តនិងការប្រើឋាមពលចិត្ត មានទាំងក្នុងពុទ្ធសាសនានិងក្រៅពុទ្ធសាសនា ។ ក្នុងពុទ្ធសាសនាគេប្រើដើម្បីសង្គ្រោះនៅពេលចាំបាច់ សមតាមពុទ្ធដីកាត្រាស់ថា ការផ្សាយព្រះសាសនានេះគឺមានមោគ្គល្លានជាឪពុក (ព្រោះលោកទ្រទ្រង់ឬទ្ធិការពារអ្នកមានឬទ្ធិមកបៀតបៀន)និងមានសារីបុត្តជាម្តាយ(លោកចាំប្រដៅធម៌) ។ ឬទ្ធិក្នុងពុទ្ធសាសនាគឺកើតឡើងនៅពេលដែលគេបានកំចាត់ចិត្តអាក្រក់បានស្រាលហើយ គឺចិត្តចាប់ផ្តើមចុះស្ងប់។ឯឬទ្ធិក្រៅពុទ្ធសាសនាគឺគេប្រាថ្នាហើយហ្វឹកហាត់យកតែម្តង ដើម្បីយកទៅប្រើក្នុងផ្លូវខុសខ្លះត្រូវខ្លះ ឬទ្ធិរបៀបនេះមូលដ្ឋានចិត្តរបស់វានៅមានការញាប់ញ័រនៅឡើយ ហេតុនេះវាងាយរលត់ទៅវិញទេ។ក្នុងពុទ្ធសាសនាដោយហោចទៅសូម្បីតែមានសីលបរិសុទ្ធិក៏អាចកើតឬទ្ធិបានដែរ ។ អានិសង្ឃសីលបរិសុទ្ធិៈ ជាទីគោរពបូជានៃមនុស្សនិងទេព្តា គ្របសង្កត់កាមគុណ៥ មិនមានភ័យតក់ស្លុតក្នុងចំណោមមហាជន បានសមាបត្តិ៨និងវិមោក្ខ បានឥទ្ធិវិធញាណ(ការប្លែងឬទ្ធិបាន)បានទិព្វសោតៈ ទិព្វចក្ខុ​ (ចុតូប​បាតិ​ញាណ) បានជាអរិយបុគ្គល៤ពួក បានបុព្វេនិវាសានុស្សតិញាណ(ដឹងអតីតជាតិ) បាន​ចេតោ​បរិយ​ញាណ​ (ដឹងចិត្តអ្នកដទៃ) បានអាសវក្ខយញាណក្នុងអរហត្តមគ្គ អរិយបុគ្គល៤ពួកលោកអស់ហេតុនាំឲ្យ​ដាច់សីលហើយ ប៉ុន្តែសីលរបស់លោកគឺរក្សាត្រាតែបរិនិព្វាន។សីលគឺជាបាតនៃចេតោវិមុត្តិនិងបញ្ញាវិមុត្តិ ។ ថ្ងៃមួយ ពេលគេឃើញមនុស្សចាស់ម្នាក់ចាប់ក្មេងស្រីរំលោភ គេនាំគ្នាចាប់តាចាស់នោះវាយដំច្រំធាក់គ្មានត្រាប្រណី ទាល់តែមានភិក្ខុមួយអង្គលោកនិមន្តចូលទៅឃាត់ លោកពោលថាៈសូមអាសូរដល់អ្នកទាំងពីរផង ព្រោះគេគឺជាសត្វដែលរងទុក្ខដូចៗគ្នា ! តាចាស់រងទុក្ខព្រោះត្រូវរាគៈគ្របសង្កត់ ក្មេងស្រីត្រូវរងទុក្ខព្រោះតែការរំជួលចិត្តរបស់តាចាស់ ឯយើងទាំងអស់គ្នាត្រូវរងទុក្ខព្រោះតែត្រូវទោសៈគ្របសង្កត់ ! សត្វលោកគួរករុណាណាស់ ! ព្រោះឋិតនៅក្រោមអំណាចកិលេសលោភៈ ទោសៈ មោហៈ គ្របសង្កត់ដូចៗគ្នា ! មិនគួរណានាំគ្នាប្រើដំបង ប្រើដុំដី ប្រើកណ្តាប់ដៃឬពាក្យសំដីអសុរសដាក់គ្នាឡើយ ! ញាតិញោមហ្អើយ ! ចូរនាំតាទៅព្យាបាលនៅពេទ្យហើយព្យាបាលតាមក្រោយដោយសីល សមាធិ បញ្ញា និងនាំក្មេងស្រីទៅឲ្យពេទ្យព្យាបាលវិញប្រសើរជាងនាំគ្នាវាយដំគាត់ ! ។ អ្នកស្រុកបានស្តាប់យល់ គេបាននាំជនរងគ្រោះទៅពេទ្យ លទ្ធផលបានបញ្ជាក់ថា តាមពិតមនុស្សចាស់​ដែលឡើងតំរេករហូតដល់ថ្នាក់រំលោភបំពានលើរាងកាយក្មេងស្រីបែបនេះគឺគាត់កើតជំងឺមេនា (Menia) សោះ គេបាននាំគ្នា​ចោមរោមវាយដំមនុស្សមានសតិមិនគ្រប់! ពេទ្យបានឲ្យថ្នាំគាត់លេបបានជាសះស្បើយទៅ ។ លោកនេះក្រៅតែពីអរិយបុគ្គលបួនពួកចេញ គេពិបាករកឃើញមនុស្ស មានសតិគ្រប់គ្រាន់ណាស់ ! ។ ប្រភពហ្វេសប៊ុក Thong Nidamony ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2675/____________pic.jpg
ទស្សនៈមហាយាននិកាយវជ្រយាន (ទីបេ) និង ថេរវាទ
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
មហាយាន ម្នាក់ៗខំកសាងខ្លួនដោយការជួយមនុស្សនិងសត្វ ដើម្បីបានក្លាយជាព្រះពោធិសត្វ នឹងបានទៅរស់នៅក្នុងព្រះនិព្វានដែលជាឋានបរមសុខ(និព្វានបញ្ញត្តិជានិព្វានមានឋានមានទីតាំង) ។ សមាធិប្រឆាំងនឹងគំនិតបំពុលបីយ៉ាង ភាពល្ងង់ខ្លៅ(អវិជ្ជា) សេចក្តីត្រូវការមិនចេះចប់ ឬ គ្មានព្រំដែន (តណ្ហា) ការមានះប្រកាន់រឹងត្អឹង(ឧបាទាន) ដោយតស៌ូផ្តាច់ចំណងតណ្ហានិងការប្រកាន់មាំត្រូវពង្រឹងចិត្តមេត្តាជាគោលគ្រឹះ «សូមឲ្យទុក្ខលំបាក ការឈឺចាប់សព្វបែបយ៉ាងដែលមនុស្សសត្វមានសូមធ្លាក់​មក​លើ​ខ្លួន​អាត្មាអញទាំងអស់មកចុះ ! សូមឲ្យក្តីរីករាយរបស់អាត្មាអញផ្សាយទៅកាន់ពួកគេ ! សូមឲ្យទុក្ខសោករោគភ័យទាំងអស់ ក្តីស្រេកឃ្លានទាំងអស់ កំហឹងនិងអំពើមិនបរិសុទ្ធិទាំងអស់ឃ្លាតឆ្ងាយពីពួកគេនិងញាតិរបស់គេ ! ដោយអំណាចធម្មរតនៈជាទីពឹង អំណាចមេត្តាចិត្តជាទីពឹង សូមបានផ្តាច់​បង់​នូវហេតុរបស់ទុក្ខទាំងពួងឲ្យអស់ទៅ សូមរក្សាខ្លួនជាសុខគ្រប់ៗគ្នា សូមបានដល់នូវប្រយោជន៍និព្វាន​ជាទីពឹងគ្រប់ៗគ្នាកុំបីខាន ! (នេះជាការអធិដ្ឋានចិត្តរបស់សង្ឃឡាម៉ាទីបេ) ។ ម្នាក់ៗតស៊ូឲ្យក្លាយ​ជាព្រះពោធិសត្វសិន ទើបចំរើនអនត្តាឬសុញ្ញតសមាធិដែលជាកម្មដ្ឋាននាំឲ្យក្លាយជាព្រះពុទ្ធ ។ដើម្បីចំរើនសុញ្ញតសមាធិត្រូវមានពីរតំណាក់កាល ១ យល់ទ្រឹស្តីពីភាពទទេរ (ទទេយកអីទៅមិនបាន ,ជីវិតដូចការយល់សប្តិ , ធម្មជាតិកើតរលត់ហាមឃាត់មិនបាន,កាយគតាសតិក៏ជាអនត្តាធម៌ ឯណាទៅអញ? នេះជាដៃ ជាជើង ជាភ្នែក ជាត្រចៀក ដែលបំពេញមុខងារខុសៗគ្នាមិនអាចជំនួសគ្នាបាន , អ្វីៗបានត្រឹមតែការដឹងអារម្មណ៍....។ តំណាក់កាលទីពីរ គឺអនុវត្តសមាធិដើម្បីរកឲ្យឃើញភាពទទេរក្នុងច្បាប់ធម្មជាតិ។តាមពិតមហាយាននិកាយមួយនេះនិងថេរវាទ មានវិន័យខុសគ្នាទាំងស្រុង តែធម៌កំពូលគឺមានអនត្តាធម៌ដូចគ្នា ! គួរឲ្យរីករាយជ្រះថ្លាជាមួយដែរ ។ គោលបដិបត្តិរបស់យើងគឺ សីល សមាធិ បញ្ញា ឯខាងគេគឺ មេត្តា សមាធិ និង អនត្តាធម៌យ៉ាងនេះជាដើម ។ បើគេជឿព្រះពុទ្ធ គេគ្មាននិកាយណាមួយកើតឡើងទេ បើគេជឿព្រះពុទ្ធ គេគ្មានធម្មយុត្ត ឬមហានិកាយដែរ ! តែបើគេមានទិដ្ឋិមានះហើយ សូម្បីតែព្រះពុទ្ធក៏គេគិតថានៅមានកំហុសដែរ ! ។ ប្រភពហ្វេសប៊ុក Thong Nidamony ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2676/76fftpic.jpg
៨០%នៃស្ត្រីជ្រើសរើស យកភាពស្ងប់ស្ងាត់ ដើម្បីបំភ្លេចការឈឺចាប់
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
៨០%នៃស្ត្រី ជ្រើសរើសយកភាពស្ងប់ស្ងាត់ ដើម្បីបំភ្លេចការឈឺចាប់ ជាជាងជ្រើសរើសយកការត្អូញ​ត្អែរ ប៉ុន្តែអ្នកដឹងទេថា ការឈឺចាប់របស់នាងខ្លាំងបំផុតគឺនៅពេលមនុស្សដែលនាងស្រឡាញ់បានបោះ​បង់នាងចោល ហើយទៅអោបស្រីថ្មី តើគំនិតនេះពិតឬទេ ? វាផ្ទុយពីបុរស ដែលត្រូវស្រីបោះបង់ចោល គេមានការឈឺចាប់រយះពេលខ្លី ហើយមានដៃគូជាថ្មីភ្លាមមួយរំពេច ព្រោះការផ្លាស់ប្តូរគឺជានិស្ស័យរបស់គេស្រាប់ ។ តាមច្បាប់ធម្មជាតិឬច្បាប់កម្ម ជីវិតរបស់អ្នកវាជាការជ្រើសរើសរបស់អ្នក គូស្រករក៏ជាការជ្រើសរើសរបស់អ្នក បើអ្នកបែរជាមិនពេញចិត្តនឹងជីវភាពរបស់អ្នក អ្នកត្រូវបង្កើតជំរើសថ្មីទៀតទៅ ហេតុអីចាំបាច់បំផ្លាញវាចោលធ្វើអី ? ទុក្ខសោកមិនមែនត្រូវបានបញ្ចប់តាមតែការគិតរបស់អ្នកឯណា ! ព្រោះអ្វីៗនៅក្នុងលោកនេះវាគ្មានទីបញ្ចប់នោះទេ ។ ស្នេហាធំជាងមហាសមុទ្ទ ស្នេហាភ្លឺថ្លាជាងពេជ្រ ស្នេហាមានអំណាចជាងស្តេចចក្រពត្រ ស្នេហាស្រេក​ឃ្លានជាងជនអានាថា ស្នេហាមានជំរៅជ្រៅលើសមហាសាគរ ស្នេហាមានកំដៅក្តៅជាងពន្លឺព្រះអាទិត្យ ស្នេហាមានកម្លាំងខ្លាំងជាងអាប៉ូឡូ ស្នេហាខ្លាំងជាងជំងឺចុះក្អួត ស្នេហាកំណាញ់ជាងជនកំណាញ់នៅក្នុងលោក.....(ជួយរៀបរាប់ថែមទៀតផង) ។ ស្នេហាគឺជារឿងល្អ ព្រោះនាំមនុស្សឲ្យចេះគិត ឲ្យចេះអត់ធន់ ឲ្យចេះមានគំនិតក្នុងការបង្កើត មានគំនិតឆ្នៃប្រឌិត នាំមកនូវសុខភាពកាយចិត្ត នាំឲ្យមានសុភមង្គលក្នុងជីវិត នាំឲ្យមានភាពល្បីរន្ទឺ នាំឲ្យមានការត្រាស់ដឹងពីជីវិត ។ល។ ប៉ុន្តែបើគេប្រើវាខុស ឬ ដៃគូមិនទាន់បានយល់ពីរឿងនេះទេ វាបង្កើតឲ្យមានបញ្ហាច្រើនយ៉ាងណាស់ ! ពេលខ្លះវានាំឲ្យក្លាយជាពិរុទ្ធជនបានទៀតផង ! « ធ្លាក់នរកទាំងរស់ » ឬ រហេមរហាមដូចអណ្តើកចូលភ្លើងជាមិនខាន « ជីវិតអត់ធម៌មិនបានឡើយ »ព្រោះ ចិញ្ចឹមជីវិតគេត្រូវការចំណេះ តែចិញ្ចឹមគ្រួសារគេត្រូវការគុណធម៌ ! ។ អ្នកមានស្នេហា បើប្រាថ្នាជាអរិយបុគ្គលក្នុងពុទ្ធសាសនា បានដល់អានាគាមីបុគ្គលឯណោះ ហើយបានទ្រទ្រង់ពុទ្ធសាសនាបានយ៉ាងល្អទៀតផង ។ បើគ្មានអ្នកនៅដាំបាយទេ តើអ្នកបួសបានអីឆាន់ ? ប្រភពហ្វេសប៊ុក Thong Nidamony ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2677/9655pic.jpg
តម្លៃនៃការថែរក្សាខ្លួន
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
កូនអើយកេរ្តិ៍មេបា ចូររក្សាឲ្យស៊ប់សួន តំលៃថែនឹមនួន ស្មើនឹងខ្លួន មិនមានឡើយ ! ។ តម្លៃនៃពាក្យនី​មួយ ៗ បើជនឯណាបានរកឃើញអាថ៌កំបាំងដល់ឬសគល់ពិតប្រាកដរបស់វា ហើយរើសយកមកប្រើធ្វើជាមគ្គុទ្ទេសក៏ជីវិត នរជននោះនឹងបន្លុះបាននូវប្រយោជន៍តាំងពីបច្ចុប្បន្នដល់បរលោកនាយ ៖ ១- អ្វីទៅដែលមិនអាចធ្វើបាន និង អ្វីដែលអាចធ្វើបាន ? ២- ភាពក្លាហាន និង ការភ័យខ្លាច ៣- ភាពខ្ជិលច្រអូស និង ការព្យាយាម ៤- ភាពអន្ទះសារ និង ការអត់ធ្មត់ ៥- ភាពជោគជ័យ និង ការបរាជ័យ ! ជំរៅអត្ថន័យនៃពាក្យនិមួយៗ បើយើងចេះវែកញែកពីតំលៃរបស់វា យើងនឹងចេះអភិវឌ្ឍខ្លួនឲ្យបានល្អ នេះគឺជាវិធីឈរជើងឲ្យហ្នឹងដើម្បីកុំឲ្យដួល ។ នៅសម័យពុទ្ធកាល ព្រះសារីបុត្តជាមាតាឬជាមេទ័ពធម៌(មានបញ្ញាដឹកនាំកុលបុត្រ)ព្រះមោគ្គល្លានជាបិតា ថែរក្សាការពារអ្នកព្រហើនកោងកាចដោយឬទ្ធិមកពីខាងក្រៅ ទើបព្រះសាសនាប្រកាសផ្សាយទៅតាមលំអាន មិនមានអ្វីជាឧបសគ្គ ៖ សម័យថ្ងៃមួយ មានព្រះអរហន្តវ័យក្មេង មួយអង្គកំពុងតែបញ្ចុកបបរ ភិក្ខុជរានៅជើងភ្នំ ស្រាប់តែមានគ្រុឌ(សត្វបក្សីធំអាចជាឥន្ទ្រីយ៍)ដេញតាមឆាបសត្វនាគ(សត្វពស់ដ៏ធំ)តំរង់មក ដៃម្ខាងរបស់លោកកាន់ ចាន បបរ ឯដៃម្ខាងទៀតលូកបក់ក្លាយជាភ្នំបាំងជិតមិនឲ្យសត្វគ្រុឌរកនាគឃើញ លុះវារកនាគមិនឃើញវាក៏ហើរចាកចេញទៅ។ព្រះអរហន្តអង្គនោះលោកពោលថា បើគ្មានយើង(លោកពោលនាមរបស់លោក) នៅទីនេះទេ ច្បាស់ជាមានការកាប់សម្លាប់គ្នាជាមិនខាន ! ។ ទីណាមានសមណៈសក្យបុត្រទីនោះនឹងមិនឲ្យមានការកាប់សម្លាប់គ្នាឡើយ ! ។ តាមរយះរឿងនេះ ពុទ្ធបុត្រគឺមិនអាចឈរមើលការវិវាទ ដោយមិនជួយរំងាប់ឬដើរចេញយករួចខ្លួនបានឡើយ ! ឯការខិតខំសាងកាយឲ្យមានឬទ្ធិហើយការពារសាសនាគឺជាកុសលទេតើ ! នៅពុទ្ធកាលបើគ្មានអ្នកមានឬទ្ធិទេ មិនដឹងជាពួកព្រាហ្មណ៍បៀតបៀនពុទ្ធបរិស័ទយ៉ាងណា?។ហេតុនេះបើយើងធ្វើមិនបាន សូមកុំសំគាល់ថាអ្នកដទៃដែលគេបង្អោនចិត្តទៅយកឬទ្ធិអភិញ្ញា បង្អោនចិត្តទៅយកឈាន កុំទើសចិត្តថាគេខុសអី បើយើងធ្វើមិនបាន(មិនបានសន្សំហេតុទុកមក) យ៉ាងហោចណាស់ក៏គេទទួលស្គាល់ថាធម៌នេះរមែងមាននៅក្នុងលោកយ៉ាងនេះក៏បានបុណ្យដែរ ។ ប្រភពហ្វេសប៊ុក Thong Nidamony ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2678/7tgttpic.jpg
មុខងាររបស់ចិត្ត
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
ចិត្តមានមុខងារគិត អារម្មណ៍មានមុខងារឲ្យចិត្តតោងដើម្បីគិត ឯចេតសិកមានមុខងារអូសទាញចិត្តឲ្យធ្វើ​ការ ទាំងអស់គ្នា សីុសោយអារម្មណ៍ជាមួយគ្នា កើតរលត់ព្រមគ្នា ព្រោះហេតុនេះម្នាក់ៗ កើត​ពី​បច្ច័យ​រៀងៗខ្លួន « សព្វេ ធម្មា អនត្តា » ធម៌ទាំងឡាយទាំងពួងអត់មានខ្លួនឯងទេ គឺកើតពីបច្ច័យទាំងអស់ ។ ចុះភវង្គចិត្តនៅឯណា ? ហើយសញ្ញាការចងចាំ ហេតុអីក៏វាចងចាំមិនភ្លេច បើវាគ្មានខ្លួនឯងផងនោះ ? សញ្ញាការចងចាំក៏កើតពីបច្ច័យដែរ ព្រោះពេលដួលបោកក្បាលរញ្ជួយខ្លាំងដល់កន្លែងវា វាក៏រលត់លែងចាំអ្វីបានដែរ ។ ចុះភវង្គដែលដើរតួជា មេម័រីឬជាបណ្ណាល័យផ្ទុកឯកសារអារម្មណ៍នោះវានៅទីណា ? ភវង្គ - ចុតិ - បដិសន្ធិ ក្នុងអភិធម្មមានពន្យល់ថា មនោទ្វារ (តាំងនៅក្លែបខាងមុខនៃខួរក្បាល) ជាការិយាល័យរបស់ចិត្តធ្វើការ តែទីស្នាក់ការឬលំនៅរបស់ចិត្ត មានបញ្ជាក់ថានៅហទយវត្ថុឬបេះដូង ការនេះស្របនឹងវិទ្យា​សាស្ត្រដែលបានបង្ហាញពីការវិវត្តរបស់ទារកក្នុងផ្ទៃ គឺបេះដូងកើតមុនខួរក្បាល វាបញ្ជូនឈាមទៅចិញ្ចឹម​គ្រប់ផ្នែកនៃរាងកាយដើម្បីវិវត្តពេញលក្ខណះពេញរូបពេញរាង ហើយតាមទ្រឹស្តីកង់តូមបង្ហាញ​ថា​ ពេលស្លាប់មានរលកពត៌មានបញ្ចេញពីកូនបំពង់ក្នុងសីុតូប្លាសនៃកោសិកាប្រសាទ (Release information from Microtubles intra neuronal) ការស្លាប់ គឺជាការផ្សាយចេញនៃរលកសញ្ញា​ពី​មី​ក្រូ​ទីបុលនៃកោសិការប្រសាទ ។ វិទ្យាសាស្ត្របង្ហាញទៀតថា ការចងចាំរយះពេលយូរ គឺស្តុកនៅ Hypocampus គល់ខួរក្បាល អ្នកចូលរួមច្រោះអារម្មណ៍មាន Ganglion de la base or Amygdala , Zone limbic and Cortex ។ បើថាចិត្តជាផលិតផលនៃខួរក្បាល ចុះកុមារចាំជាតិនោះដូចម្តេចវិញ ? ដូច្នេះចិត្តគឺជាអង្គភាពមួយដាច់ដោយឡែកពីខួរក្បាល ដែលកើតឡើងតាមហេតុបច្ច័យ(ហេតុនិងគ្រឿងទ្រទ្រង់ឲ្យកើត) (Cause - Result ,Action - Reaction ) ការកើតឬបដិសន្ធិមានបច្ច័យចូលរួមគឺ ចិត្ត កម្ម អាហារ ឧតុ ដែលខ្វះមួយណាមិនបាន។ អានិសង្ឃនៃការរៀនបរិយត្តិនាំឲ្យបានសម្រេចជាព្រះអរហន្តបែកធ្លាយបដិសម្ភិទា​៤​ បើតស៌ូមិនបាន ក៏ខំសន្សំនិស្ស័យ តែគួរចងចាំថា មិនមែនទាល់តែទ្រទ្រងបិដកបានទើបរួចចាកទុក្ខនោះទេ អនុវត្តបានត្រឹមតែមួយគាថាក៏រួចចាកទុក្ខបានដែរ ! ទិសដៅសំខាន់បំផុតគឺ លះឧបាទានខន្ធ​៥​ ដែលជាមេទុក្ខទើបជារឿងសំខាន់ ! លះការមានះប្រកាន់តែប៉ុណ្ណោះ ទើបអស់ជាតិ ជរា ព្យាធិ មរណៈ ! ។ ប្រភពហ្វេសប៊ុក Thong Nidamony ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2679/erere455pic.jpg
របៀបធ្វើចិត្តកុំឲ្យតានតឹង
ផ្សាយ : ២២ មករា ឆ្នាំ២០២៣
ជីវិតគឺលំបាកខ្លាំងណាស់ទៅហើយ ហេតុនេះមិនត្រូវធ្វើចិត្តឲ្យតានតឹងថែមទៀតទេ ការធ្វើចិត្តឲ្យធូរស្រាល ( កុំគិតច្រើន ) ជីវិតក៏បានធូរស្បើយមួយកំរិតដែរ ។ នឿយជាមួយការងារត្រូវទ្រាំ នឿយជាមួយមនុស្សត្រូវរឹងមាំ មិនអាចបង្ហាញភាពទន់ជ្រាយឲ្យគេបានឃើញជាដាច់ខាត ! ។ ត្រូវដាស់តឿនខ្លួនឯងជាប់ជានិច្ចថា « បើព្រមដួល មានតែគេជាន់ថែមតែប៉ុណ្ណោះ » ។ ពេលខ្លះជីវិតគឺពិតជាមានការហត់នឿយណាស់ សឹងតែលែងចង់បោះជំហានទៅមុខ តែបើយើងធ្វើបែបនេះគឺមិនបានទេ ព្រោះជីវិតនេះមិនមែនជារបស់យើងតែម្នាក់ឯណា ហេតុនេះត្រូវតែសម្រេចចិត្តដើរទៅមុខទៀត ! អញដួលមិនបានទេ ! គ្មានអ្នកណារឹងមាំជាងខ្លួនឯងទេ គ្មានជាដាច់ខាត កុំរវល់តែមើលឆ្វេងស្តាំភ្លេចគិតពីខ្លួនឯង ! ។ រំឡឹករឿងចាស់ ពេលប៉ះរឿងថ្មី តែអ្វីៗមិនប្រែប្រួលទេ ! វិធាន៨យ៉ាងគួរយល់ដឹង ៖ ១_ភាពរីករាយមិនមែនមានអារម្មណ៍តែមួយទេ តែវាចាំបាច់ណាស់សម្រាប់ជីវិត ២_ជោគជ័យមិនមែនមានន័យថារីករាយទេ ៣_គំនិតមើលមិនឃើញ តែវាសំខាន់ជាងអ្វីៗទាំងអស់ ៤_ត្រូវអន្តរាគមជាមុនកុំចាំដោះស្រាយបញ្ហាតាមក្រោយ ៥_ដួលគឺត្រូវក្រោកឡើងដោយខ្លួនឯង បើមិនក្រោកគេនឹងជាន់ថែម ៦_ត្រូវចេះសុំជំនួយពីមនុស្សនិងចក្រវាឡនៅពេលជួបបញ្ហាដែលដោះស្រាយមិនចេញ ៧_ជីវិតគឺទទួលបានពីការស្លាប់ទេ ! ៨_សេចក្តីស្រឡាញ់នៅក្នុងលោកមានច្រើនប្រភេទ តែវត្ថុុមួយគេមិនដែលស្រឡាញ់បានពីរដងឡើយ ចាំណា ! បើគេស្អប់ហើយ ចង់មានក្តីស្រឡាញ់ជាថ្មីគឺវាមិនដូចមុនឡើយ។ចានដីបែក បើចង់ប៉ះភ្ជិតទៅវិញ ការយកដីមកប៉ះវាមិនអាចទៅរួចឡើយ ទាល់តែយកមាសពេជ្រមកប៉ះទើបទៅរួច ! យ៉ាងណាមិញ សេចក្តីស្រឡាញ់សាជាថ្មីបើនៅតែប្រើស្ទីលចាស់វាមិនអាចទៅរួចទេ ទាល់តែដូរស្តាយថ្មី ! ! ! ។ ការចាកចេញពីផែនដីគួរមានកេរ្តិ៍ដំណែលដ៏ពិតប្រាកដ នោះគឺអំពើល្អដែលអាចគង់វង់នៅយូរអង្វែងបាន សេចក្តីស្លាប់គឺជាចំនួនថេរនៅលើអ័ក្សសនិទាន ដែលមានពិសោធលើរាងកាយនៅចុងបញ្ចប់នៃជីវិត ប៉ុន្តែនិរន្តរភាពគឺកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អ កុំភ្លេចណា ! ជីវិតគឺជាអ្វីដែលកំពុងរស់នៅឥឡូវនេះ ! ។ ប្រភពហ្វេសប៊ុក Thong Nidamony ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1136/Untitled-1-Recovered.jpg
គាថា​របស់​ព្រះ​សីលវត្ថេរ
ផ្សាយ : ១៤ មករា ឆ្នាំ២០២៣
គាថា​របស់​ព្រះ​សីលវត្ថេរ បិដក​លេខ ៥៧ ទំព័រ ២៨ សីល​មេវិធ សិក្ខេថ អស្មី លោកេ សុសិក្ខិតំ សីលំ ហិ សព្វសម្បត្តី ឧបនាមេតិ សេវិតំ ។ បុគ្គល​គប្បី​សិក្សា​នូវ​សីល ឲ្យ​ជា​សីល​ដែល​ខ្លួន​សិក្សា​ល្អ​ហើយ​ក្នុងលោក​នេះ ព្រោះ​ថា សីល​ដែល​បុគ្គល​សេព​ហើយ រមែង​បង្អោន​មក​នូវ​សម្បត្តិ​ទាំង​ពួង ។ សីលំ រក្ខេយ្យ មេធាវិ បត្ថយា​នា សុខេ បសំសំ វត្តិលោភញ្ច បេច្ច សគ្គេ បមោទនំ ។
images/articles/809/Untitled-1.jpg
បដិបទា​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៃ​បុគ្គល​ទ្រុស្ត​សីល​ និង​ បុគ្គល​មា​ន​សីល​
ផ្សាយ : ១៤ មករា ឆ្នាំ២០២៣
បដិបទា​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៃ​បុគ្គល​ទ្រុស្ត​សីល​ និង​ បុគ្គល​មា​ន​សីល​ ក្នុង​បិដក​លេខ​ ៤៨​ ទំព័រ​ ១៨០​ ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ​ ជា​ម្ចាស់​ ទ្រង់​ត្រាស់​សម្តែង​ថាៈ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ​ បាណា​តិបាត​ ដែល​បុគ្គល​សេព​ថ្នឹក​ហើយ​ ចម្រើន​ហើយ​ ធ្វើ​ឲ្យ​ច្រើន​ហើយ​ ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ ដើម្បី​នរក​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ដើម្បី​កំណើត​តិរច្ឆាន​
images/articles/877/Untitled-1.jpg
ពិ​ចារណា​សីល​បា​រមី
ផ្សាយ : ១៤ មករា ឆ្នាំ២០២៣
ការ​ពិ​ចារណា​ឃើញ​ទោស​​និង​អា​និ​សង្ឃ​ តាម​លំដាប់​នៃ​ការ​មិន​បរិ​ច្ចាគ​ និង​ការ​ប​រិ​ច្ចាគ​ជា​ដើ​ម​ ជា​បច្ច័យ​នៃ​បារ​មី​ទាំង​ឡាយ​ មាន​ទាន​បារ​មី​ជា​ដើម​ ។ ​គប្បី​ជ្រាប​វិ​ធី​ពិ​ចារ​ណា​ដូច​តទៅ​នេះ​៖ ពិ​ចារណា​សីល​បា​រមីៈ - សីល​ ជា​ទឹក​លាង​នូវ​មន្ទិល​គឺ​ទោសៈ​ ដែល​មិន​អាច​ជម្រះ​បាន​ ដោយ​ទឹក​គង្គា​ជា​ដើម​ ។ - សីល​​​ កម្ចាត់​នូវ​អន្ត​រាយ​មាន​រាគៈ​ជា​ដើម​ ដែល​អាច​កម្ចាត់​បាន​ដោយ​ចន្ទន៍​លឿង​ជា​ដើម​ ។ - សីល ជា​គ្រឿង​ប្រ​ដាប់​យ៉ាង​វិសេស​របស់​មនុស្ស​ល្អ​ទាំង​ឡាយ ។ - សីល​ មាន​ក្លិន​ក្រអូប​ផ្សាយ​ទៅ​គ្រប់​ទិស​ និង​សមគួរ​គ្រប់​កាល​ ។ - សីល​ មាន​អំណាច​ដ៏​ក្រៃ​លែង​ ព្រោះ​នាំ​មក​នូវ​គុណ​ ដែល​ក្សត្រ​មហា​សាល​ជា​ដើម​ និង​ទេវតា​ទាំង​ឡាយ​គួរ​ក្រាប​សំពះ​ ។ - សីល ជា​ជណ្តើរ​ឡើង​ទៅ​កាន់​ទេវ​លោក​ មាន​​ស្ថាន​សួគ៌​ជាន់​ចាតុ​ម្ម​មហា​រាជិកា​ជា​ដើម ។ - សីល​ ជា​ឧ​បាយ​នាំ​ឲ្យ​បាន​សម្រេច​នូវ​ឈាន​ និង​អភិ​ញ្ញា​ ។ - សីល​ ជា​ផ្លូវ​ឲ្យ​ទៅ​ដល់​មហា​នគរ​គឺ​ព្រះ​និ​ព្វាន ។ - សីល ជា​ភូមិ​ប្រ​តិ​ស្ថាន​នូវ​សាវក​ពោ​ធិ​ បច្ចេក​ពោ​ធិ​ និង​សម្មា​សម្ពោ​ធិ​ញ្ញាណ​ ។ - សីល​ ដូច​ជា​កែវ​ទិព្វ​ ឬ​ដើម​កប្ប​ព្រឹក្ស​ ព្រោះ​ជា​ឧ​បាយ​ឲ្យ​សម្រេច​នូវ​អ្វី​ៗ​ តាម​ដែល​ប្រា​ថ្នា​ ។ - សីល​ ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ​ទ្រង់​ត្រាស់​ថាៈ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ​ ប្រ​សិន​បើ​ភិក្ខុ​មាន​សេច​ក្តី​ប្រាថ្នា​ថា​ អាត្មា​អញ​គប្បី​ជា​ទី​ស្រឡាញ់​ ជា​ទី​ពេញ​ចិត្ត​ ជា​ទី​គោ​រព​ ជា​ទី​លើក​តម្កើង​ របស់​សព្រហ្ម​ចារី​ទាំង​ឡាយ​ ភិក្ខុ​គប្បី​ជា​អ្នក​ធ្វើ​ឲ្យ​បរិបូណ៌​ក្នុង​សីល​ទាំង​ឡាយ​ចុះ​ ។ ម្នាល​អានន្ទ​ កុសល​សីល​ មាន​ការ​មិន​ក្តៅ​ក្រហាយ​ជា​ប្រយោ​ជន៍​ ។ ម្នាល​គហ​បតី​ទាំង​ឡាយ​ នេះ​ជា​អនិសង្ឃ​ ៥​ យ៉ាង​ជា​អ្នក​មាន​សីល​ ។ ៥ យ៉ាង​គឺ​ ១. ដល់​ព្រម​ដោយ​ភោ​គ​សម្បត្តិ​ ២. មាន​កិត្តិគុណ​ កិត្តិ​សព្ទ​ល្បី​ខ្ចរខ្ចាយ​ទៅ​ ៣. មាន​សេច​ក្តី​ក្លៀវ​ក្លា​ក្នុង​កណ្តាល​បរិស័ទ​ ៤. នឹង​មិន​វង្វេង​នៅ​ពេល​ជិត​ស្លាប់​ ៥. ស្លាប់​ហើយ​នឹង​ទៅ​កើត​នៅ​សុគតិសួគ៌​ទេ​វលោក ។ - សីល​ ជា​និ​មិត្ត​នៃ​បីតិ​ និង​សោមនស្ស​ ដោយ​ការ​មិន​តិះ​ដៀល​ខ្លួន​ឯង​ផង​ អ្នក​ដទៃ​មិន​តិះ​ដៀល​ផង​ វិញ្ញូជន​សរសើរ​ផង​ មិន​មាន​អាជ្ញា​ភ័យ​ផង​ និង​មិន​មាន​ទុគ្គ​តិ​ភ័យ​ផង​ ។ - សី​ល​ ជា​ទី​តាំង​នៃ​សេរី​សួ​ស្តី​ ព្រោះ​តាំង​ចិត្ត​ទុក​ក្នុង​សេច​ក្តី​មិន​ប្រ​មាទ​ និង​ព្រោះ​ញ៉ាំង​ប្រ​យោ​ជន៍​ធំ​ឲ្យ​សម្រេច​ដោយ​មាន​ការ​គ្រប់​គ្រង​រក្សា​អំពី​សីល​ ដែល​សីល​នេះ​ជា​មង្គល​ដ៏​ឧ​ត្តម​ ។ - សីល​ ជា​កុល​សម្បត្តិ​ ព្រោះ​ថា​សូម្បី​បុគ្គល​មាន​ជាតិ​ត្រ​កូល​ទាប​ក៏​ដោយ​ លុះ​ដល់​បាន​បួស​ជា​ភិក្ខុ​អ្នក​មាន​សីល​ ក៏​ជា​បូជនីយ​បុគ្គល​របស់​ក្សត្រ​មហា​សាល​ជា​ដើម​ដោយ​ពិត​ ។ - សីល ជា​សម្បត្តិ​ដ៏​ប្រសើរ​ ក្រៃ​លែង​ជាង​សម្បត្តិ​ខាង​ក្រៅ​ ព្រោះ​មិន​ទូ​ទៅ​ដល់​ចោរ​ ដល់​ទឹក​ភ្លើង​ជា​ដើម​ ព្រោះ​អនុ​គ្រោះ​ដល់​លោក​ខាង​មុខ​ ព្រោះ​មាន​ផល​ច្រើន​និង​ព្រោះ​ជា​អធិ​ដ្ឋាន​គុណ​ គឺ​ជា​ទី​តាំង​នៃ​សមថៈ​ និង​វិបស្សនា​ជា​ដើម​ ។ - សីល​ ជា​ធំ​មាន​ភាព​ជា​ឥស្សរៈ​ដ៏​ក្រៃលែង​ ជាង​មហា​ក្សត្រ​ទៅ​ទៀត​ ព្រោះ​ជា​ឥស្សរៈ​មាំ​មួន​ផ្លូវ​ចិត្ត​ មិន​ជា​ទាសៈ​ក្នុង​ការ​ប្រ​ព្រឹត្ត​បញ្ចវេ​រា​ជា​ដើម​ ។ - សីល​ ប្រសើ​រ​ជាង​ជីវិត​ និង​ធ្វើឲ្យ​ជីវិត​រស់នៅ​សូម្បី​តែ​មួយ​ថ្ងៃ​ ប្រសើរ​ជាង​ជីវិត​អត់​សីល​ហើយ​រស់​នៅ​អស់​រយ​នៃ​ឆ្នាំ ។ - សីល​ ប្រ​សើរ​ជាង​រូប​សម្បត្តិ​ ព្រោះ​សីល​នាំ​មក​នូវ​ការ​ពេញ​ចិត្ត​ សូម្បី​តែ​គេ​នោះ​ជា​សត្រូវ​ ឬ​ចោរ​ និង​ព្រោះ​ជរា​ រោគ​ ព្រម​ទាំង​វិបត្តិ​ផ្សេងៗ​ គ្រប​សង្កត់​មិន​បាន​ ។ រូប​ កាយ​ ចាស់​ជរា​ ឈឺ​ និង​លំបាក​ថែ​រក្សា​រាល់​ថ្ងៃ​ ហើយ​ត្រូវ​បញ្ចប់​ត្រឹម​ស្លាប់​ទៅ​ត្រូវ​ដុត​ ឬ​កប់​ប៉ុណ្ណោះ​ឯង​ ។ - សីល​ វិសេស​លើស​លំនៅ​ឋាន មាន​វិមាន​ប្រាសាទ​ជាដើម​ទៅ​ទៀត​ ព្រោះ​ជា​ការ​តាំង​ចិត្ត​ដ៏​វិសេស​ ជា​សុខ​របស់​ចិត្ត​ សុខ​ត្រជាក់​ ដោយ​ចិត្ត​មាន​សីល​ហ្នឹង​ឯង​ ។ - សីល​ ជា​ញាតិ​ដ៏​ក្រៃ​លែង​ ព្រោះ​ថា​សូម្បី​មាតាបិតា​ ក៏​មិន​អាច​ធ្វើឲ្យ​សម្រេច​បាន​ដែរ​ នូវ​អ្វី​ដែ​ល​ជា​ប្រ​យោជន៍​របស់​សីល​ តែ​សីល​អាច​​ធ្វើ​ឲ្យ​សម្រេចបាន​នូវ​សម្បត្តិ​ទាំង​ពួង​នោះ​ៗ​ ទាំង​អនុ​គ្រោះ​ដល់​បរ​លោក​ ទាំង​សម្បត្តិ​និ​ព្វាន​ ។ - សីល​ ប្រសើ​រ​ជាង​ចតុ​រង្គ​សេ​នា​ របស់​ព្រះ​រាជ​ព្រោះ​សីល​ច្បាំង​ឈ្នះ​កិលេស​ខ្លួន​ឯង​ ។ - សីល ប្រសើរ​ជាង​មន្ត​ និង​ថ្នាំ​ទិព្វ​ ព្រោះ​សីល​ជា​គ្រឿង​រក្សា​ខ្លួន​ ដែល​គេ​រក្សា​បាន​ដោយ​កម្រ​ ។ - សីល​ នាំ​ឲ្យ​មាន​ខ្លួន​ឯង​ជា​ទី​ពឹង​ និង​នាំ​ឲ្យ​អ្នក​មាន​សីល​ មាន​អធ្យាស្រ័យ​ប្រណីត​ឡើង​ៗ ។ ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ​ទ្រង់​ត្រាស់​ថា " ធម្មា​ ហរេ​ រក្ខតិ​ ធម្ម​ចារី ធម៌​រមែង​រក្សា​នូវ​អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​ធម៌ " ។ កាល​ព្រះ​មហា​បុរស​ ពិ​ចារ​ណា​ឃើញ​ថា​ សីល​ប្រ​កប​ដោយ​គុណ​ដ៏​ច្រើន​ក្រៃ​លែង​យ៉ាង​នេះ​ហើយ សីល​សម្បទា​ដែល​នៅ​មិន​ទាន់​បរិ​បូណ៌​ ក៏​ដល់​នូវ​ភាព​បរិ​បូណ៌​ ដែល​មិន​ទាន់​បរិសុទ្ធ​ ក៏​ដល់​នូវ​ភាព​បរិសុទ្ធ​ ដោយ​ប្រ​ការ​ដូច្នេះ​ឯង​ ។ ប្រ​សិន​បើ​ធម៌​ទាំង​ឡាយ​មាន​ទោសៈ​ជាដើម​ ជា​បដិ​បក្ខ​ដល់​សីល​ គប្បី​កើត​ឡើង​ដល់​មហា​បុរស​នោះ​ក្នុង​ពេល​ខ្លះ​ដោយ​សន្សំ​សន្តាន​យក​យូរ​ហើយ​ បុគ្គល​ដែល​ជា​ព្រះ​ពោ​ធិសត្វ​នោះ​ រមែង​ពិ​ចារណា​យ៉ាង​នេះ​ថា​ '' អ្នក​តាំង​ចិត្ត​ពិត​​ប្រា​កដ​ ដើ​ម្បី​ត្រាស់ដឹង​ ប៉ុន្តែ​សូម្បី​សម្បត្តិ​ជា​លោកិយ​ អ្នក​ក៏​នៅ​មិន​អាច​ឲ្យ​ដល់​ទៅ​បាន​ផង​ ដោយ​ភាព​មិន​ប្រ​ក្រតី​នៃ​សីល​ ព្រោះ​ទោសៈ​នេះឯ​ង ដូច្នេះ​មិន​ចាំបាច់​និយាយ​ដល់​សម្បត្តិ​ជាលោកុត្តរ​ឡើយ​ ។ សីល​ជា​អធិ​ដ្ឋាន​ដើម្បី​សម្មា​សម្ពោ​ធិ​ញ្ញាណ ដ៏​លើស​លប់​ជាង​សម្បត្តិ​ទាំង​ពួង​ គួរ​ឲ្យ​បាន​ដល់​ដោយ​ឧ​ក្រិដ្ឋ​ក្រៃ​លែង​ ។ ម៉្យាង​ទៀត​ ភាព​ជា​អ្នក​ធ្វើ​នូវ​ឧ​បការៈ​ដល់​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​ និង​ការ​បំពេញ​បារមី​ មាន​បញ្ញា​បារមី​ជា​ដើម​របស់​យើង​ ព្រម​ទាំង​ការ​ប្រ​កប​នូវ​គុណ​វិសេស​មាន​ឈាន​ជា​ដើម​នោះ​ វៀរ​ចាក​សេចក្តី​បរិសុទ្ធ​នៃ​សីល​ហើយ រមែង​សម្រេច​មិន​បាន​ឡើយ​ ព្រោះ​ហេតុ​នោះ​ អ្នក​ទើប​គួរ​ញ៉ាំង​សីល​ឲ្យ​បរិសុទ្ធ​ដោយ​ប្រពៃ​ " ។ នេះ​ជា​សេច​ក្តី​ដែល​ព្រះ​បរម​ពោ​ធិសត្វ​ពិ​ចារណា​នូវ​គុណ​របស់​សីល​ ដើម្បី​គ្រប​សង្កត់​នូវ​ធម៌​បដិ​បក្ខ​របស់​សីល ។ ស្រង់​ចាកពី សៀវ​ភៅ " បារមី​ ភាគ​១ " រៀប​រៀង​ដោយ លោកគ្រូ អគ្គ​បណ្ឌិត​ធម្មា​ចារ្យ ប៊ុត-សាវង្ស ។ ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​
images/articles/426/_________________________________.jpg
សីលវិសុទ្ធិ​ និង​ទិដ្ឋិវិសុទ្ធិ
ផ្សាយ : ១៤ មករា ឆ្នាំ២០២៣
សីលវិសុទ្ធិ សេចក្តី​បរិសុទ្ធ​នៃ​សីល ទិដ្ឋិវិសុទ្ធិ សេចក្តី​បរិសុទ្ធ​នៃ​ទិដ្ឋិ អធិប្បាយ ពាក្យ​ថា​ សីលវិសុទ្ធិ​ គឺ​សីល​ដែល​អាច​នឹង​ឲ្យ​ដល់​សេចក្តី​បរិសុទ្ធ​បាន ។​ ចំណែក​ក្នុង​​ព្រះ​អភិធម្ម​ លោក​ចែក​សីលវិសុទ្ធិ​ទុក​យ៉ាង​នេះ​ថា​ “តត្ថ កតមា សីលវិសុទ្ធិ? កាយិកោ អវីតិក្កមោ វាចសិកោ អវីតិក្កមោ កាយិកវាចសិកោ អវីតិក្កមោ, អយំ វុច្ចតិ សីលវិសុទ្ធិ​ បណ្តា​ធម៌​ទាំង​នោះ​ សីលវិសុទ្ធិ​ តើ​ដូច​ម្តេច?​ គឺ​ ការ​មិន​ប្រព្រឹត្ត​កន្លង​ល្មើស​តាម​ផ្លូវ​កាយ​ ការ​មិន​ប្រព្រឹត្ត​កន្លង​ល្មើស​តាម​ផ្លូវ​វាចា​ ការ​មិន​ប្រព្រឹត្ត​កន្លង​ល្មើស​តាម​ផ្លូវ​កាយ​ និង​តាម​ផ្លូវ​វាចា​ នេះ​ហៅ​ថា​ សីលវិសុទ្ធិ” ។ ពាក្យ​ថា​ ទិដ្ឋិវិសុទ្ធិ​ គឺ​ទស្សនៈ​ដែល​អាច​នឹង​ឲ្យ​ដល់​សេចក្តី​បរិសុទ្ធ​បាន​ ក្នុង​ព្រះ​អភិធម្ម​ លោក​ពោល​ដល់​ទិដ្ឋិវិសុទ្ធិ​ទុក​យ៉ាង​នេះ​ថា​ “តត្ថ កតមា ទិដ្ឋិវិសុទ្ធិ? កម្មស្សកតញាណំ សច្ចានុលោមិកញាណំ មគ្គសមង្គិស្សញាណំ ផលសមង្គិស្សញាណំ​ បណ្តា​ធម៌​ទាំង​នោះ​ ទិដ្ឋិវិសុទ្ធិ​ តើ​ដូច​ម្តេច?​ គឺ​ កម្មស្សកតញ្ញាណ​ សច្ចានុលោមិកញ្ញាណ​ មគ្គសមង្គីញាណ​ ផលសមង្គីញាណ” ។ ក្នុង​បណ្តា​ញាណ​ទាំង​ឡាយ​នេះ​ ការ​ដឹង​យ៉ាង​នេះ​ថា​ “ទុច្ចរិត​ ៣​ ដែល​ខ្លួន​ក្តី​ អ្នក​ដទៃ​ក្តី​ ធ្វើ​ហើយ​ មិន​ឈ្មោះ​ថា​ជា​កម្ម​របស់​ខ្លួន​ ព្រោះ​ទម្លាយ​បង់​នូវ​ប្រយោជន៍​ សុចរិត​ ៣​ ឈ្មោះ​ថា​ ជា​កម្ម​របស់​ខ្លួន​ ព្រោះ​នាំ​មក​នូវ​ប្រយោជន៍”​ ដូច្នេះ​ ឈ្មោះ​ថា​ កម្មស្សកតញ្ញាណ ។​ អ្នក​ដែល​តាំង​នៅ​ក្នុង​ញាណ​ហើយ​ ខ្វល់​ខ្វាយ​ ( ធ្វើ )​ កម្ម​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ក្នុង​វដ្តៈ​ជា​ច្រើន​ និង​សម្រេច​អរហត្ត​ដោយ​ងាយ​ស្រួល​ មាន​ចំនួន​រាប់​មិន​អស់ ។​ ចំណែក​វិបស្សនាញាណ​ លោក​ហៅ​ថា​ សច្ចានុលោមិកញ្ញាណ​ ព្រោះ​អនុលោម​វចីសច្ចៈ​ និង​មិន​អនុលោម​នឹង​បរមត្ថសច្ចៈ ។ ( សង្គីតិសុត្តវណ្ណនា ) បទ​ថា​ កម្មស្សកតញ្ញាណំ​​ ( ការ​ដឹង​ច្បាស់​កម្ម​ជា​របស់​ខ្លួន )​ បាន​ដល់​ បញ្ញា​ជា​គ្រឿង​ដឹង​ថា​ នេះ​ជា​កម្ម​របស់​​ខ្លួន​ នេះ​មិន​មែន​ជា​កម្ម​របស់​ខ្លួន​ បណ្តា​កម្ម​ទាំង​ ២​ នោះ​ កម្ម​ដែល​ខ្លួន​ធ្វើ​ហើយ​ ឬ​អ្នក​ដទៃ​ធ្វើ​ហើយ​ ចូរ​លើក​ទុក​សិន​ចុះ អកុសលកម្ម​សូម្បី​ទាំង​អស់​ មិន​មែន​ជា​របស់​ខ្លួន​ តើ​ព្រោះ​ហេតុ​អ្វី?​ ព្រោះ​ទម្លាយ​បង់​នូវ​ប្រយោជន៍​ និង​ព្រោះ​នាំ​មក​នូវ​វត្ថុ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ ចំណែក​កុសលកម្ម​ ឈ្មោះ​ថា​ ជា​កម្ម​របស់​ខ្លួន​ ព្រោះ​ទម្លាយ​បង់​នូវ​វត្ថុ​មិន​មែន​ជា​ប្រយោជន៍​ និង​ព្រោះ​នាំ​មក​នូវ​ប្រយោជន៍​ ក្នុង​សេចក្តី​នោះ​ ដូច​បុរស​មាន​ទ្រព្យ​ មាន​ភោគៈ​ ដើរ​ផ្លូវ​ឆ្ងាយ​ ក្នុង​ចន្លោះ​ផ្លូវ​ កាល​គេ​ប្រកាស​ការ​លេង​នក្ខត្តឫក្ស​ក្នុង​ស្រុក​ និង​និគម​ជា​ដើម​ ក៏​មិន​បាន​គិត​ថា​ អញ​ជា​អាគន្តុកៈ​ ( ភ្ញៀវ )​ គប្បី​អាស្រ័យ​នរណា​ហ្ន៎​ លេង​បុណ្យ​នក្ខត្តឫក្ស​ កាល​លេង​នក្ខត្តឫក្ស​តាម​ទំនង​ដែល​ខ្លួ​ន​ត្រូវ​ការ​ រមែង​ឆ្លង​ផ្លូវ​កន្តារ​ដោយ​សប្បាយ​ យ៉ាង​ណា​ សត្វ​ទាំង​នេះ​តាំង​នៅ​ក្នុង​កម្មស្សកតញ្ញាណ​នេះ​ ក៏​យ៉ាង​នោះ​ដូច​គ្នា​ ធ្វើ​កម្ម​ដែល​ជា​វដ្តគាមិនី​ច្រើន​ សោយ​សេចក្តី​សុខ​ដោយ​សេចក្តី​សុខ​ សម្រេច​ព្រះ​អរហត្ត​ហើយ​ហួស​គណនា ។ បទ​ថា​ សច្ចានុលោមិកញ្ញាណំ​ ( ការ​ដឹង​ច្បាស់​អនុលោម​តាម​សច្ចៈ ៤ )​ បាន​ដល់​ វិបស្សនាញាណ​ដែល​ស្រប​តាម​សច្ចៈ ៤ ។ បទ​ថា​ មគ្គសមង្គិស្ស​ ញាណំ​ ផលសមង្គិស្ស​ ញាណំ​ ( ការ​ដឹង​ច្បាស់​របស់​បុគ្គល​អ្នក​ព្រម​ព្រៀង​ដោយ​មគ្គ​ ការ​ដឹង​ច្បាស់​របស់​បុគ្គល​អ្នក​ព្រម​ព្រៀង​ដោយ​ផល )​ បាន​ដល់​ មគ្គញាណ​ និង​ផលញាណ​នុ៎ះ​ឯង ។ ***និទ្ទេស​នៃ​សីលវិបត្តិ​ គប្បី​ជ្រាប​ដោយ​ន័យ​ផ្ទុយ​នឹង​សោរច្ចនិទ្ទេស​ និទ្ទេស​នៃ​ទិដ្ឋិវិបត្តិ​ គប្បី​ជ្រាប​ដោយ​ន័យ​ផ្ទុយ​គ្នា​នឹង​ទិដ្ឋិ​សម្បទា​ និង​និទ្ទេស​នៃ​ទិដ្ឋិសម្បទា​ គប្បី​ជ្រាប​ដោយ​ន័យ​ផ្ទុយ​គ្នា​នឹង​និទ្ទេស​នៃ​ទិដ្ឋិបាទាន ។​ និទ្ទេស​នៃ​សីលវិសុទ្ធិ​ ដូច​នឹង​និទ្ទេស​នៃ​សីលសម្បទា​ក៏​ពិត​មែន​ ទោះ​បី​យ៉ាង​នោះ​ ក្នុង​និទ្ទេស​នៃ​សីលសម្បទា​នោះ​ ព្រះ​អង្គ​ត្រាស់​បាតិមោក្ខសំវរសីល​ដែល​ឲ្យ​ដល់​វិសុទ្ធិ​ ចំណែក​ក្នុង​និទ្ទេស​នៃ​សីលវិសុទ្ធិ​នេះ​ ត្រាស់​សីល​ដែល​ដល់​វិសុទ្ធិ ។ ប្រភព ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/447/hqqqdefault.jpg
សីលធម៌ចំពោះស្វាមីភរិយា
ផ្សាយ : ១៤ មករា ឆ្នាំ២០២៣
ពុទ្ធសាសនា​និង​តម្លៃ​សីលធម៌​ចំពោះ​ស្វាមី​ភរិយា សុភមង្គល​នៃ​ជីវិត​គូស្វាមី​ភរិយា តាម​ទស្សនៈ​ពុទ្ធសាសនា គឺ​ស្ថិត​នៅ​លើ​សេចក្តី សុខ​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ​របស់ ខ្លួន ដែល​ហៅ​ថា​ សុខ​កាយ សប្បាយ​ចិត្ត ។ សុខ​កាយ គឺ ការ​ដែល​មិន​មាន​ជម្ងឺតម្កាត់​ផ្សេងៗ រាងកាយ​រឹងមាំ អវៈយវៈ ទាំង​អស់​មាន​សុខភាពមាំមួន ធើ្វ​ការងារ​បាន​គ្រប់​យ៉ាង​ទាំង​អស់។ សុខកាយ​ម្យ៉ាង​ទៀត​គឺ​ការ​ដែល​មាន បច្ច័យ ៤ គ្រប់​គ្រាន់ គឺ​មាន​ម្ហូប​អាហារ​ត្រឹមត្រូវ​តាម​ក្បួន​អនាម័យ មាន​សំលៀក បំពាក់ មាន​ផ្ទះ​សំបែង​និង មាន​ថ្នាំ​សំរាប់ ព្យាបាល​ជម្ងឺ។ សេចក្តី​សុខ​ខាង​កាយ​នេះ ជា​សេចក្តី​សុខ​ដែល​គេ ស្គាល់​គ្រប់​គ្នាហើយ​ដែល​គ្រួសារ​នីមួយ​ៗ​តែង​ប្រាថ្នា​។​ តែ សេចក្តី​សុខ​ប្រភេទ​នេះ មិន​ទាន់​គ្រប់​គ្រាន់​ទៅ​នឹង​សេចក្តី​ត្រូវ​ការ​របស់​សុភមង្គល ទេ។ ហេតុ​បាន​ជា​ដូចេ្នះ ព្រោះ​ថា​បើ គ្រួសារ​(ស្វាមីភរិយា)នោះ​មាន​បច្ច័យ​៤​គ្រប់​គ្រាន់ មែន​តែ​អ្នក​ជា​មនុស្ស​ដែល ខ្វះ​សីល​ធម៌ ខ្វះ​ការ​កក់ក្តៅ​ក្នុង​ក្រុម​គ្រួសារ ប្តី​ប្រពន្ធ កូន​ប្រព្រឹត្ត​តែ​អំពើ​អបាយ​មុខ​ដែល​លោក ហៅ ថា ឆ្កួត​ស្រា ឆ្កួត​ស្រី ឆ្កួត​ល្បែងពាលា នោះ​ជីវិត​ស្វាមី​ភរិយា នឹង​មិន មាន​សេចក្តី​សុខ​ឡើយ។ អ្នក​មាន​ទ្រព្យ​ច្រើន តែ​ជួន​កាល​អ្នក​មិន​មាន​សេចក្តី​សុខ ដេក​លក់​ស្រួល​ស្មើ​នឹង ជីវិត​គូស្វាមីភរិយា​ខ្លះ​ដែល​ក្រទ្រព្យ សម្បត្តិ តែ​ចេះ​ស្រលាញ់​គ្នា​ល្អូកល្អឺន រស់​នៅ​ជា មួយគ្នា ក្នុង​សុខ​ដុមភាពឡើយ​។​ ដូច្នេះ សេចក្តី​សុខ​ខាង ផ្លូវ​ចិត្ត​ទើប​ជា​​សេចក្តី​សុខ ដែល​សំរាប់​បន្ថែមទៅ​លើ​សេចក្តី​សុខខាង​ផ្លូវកាយ ដើម្បី​ឲ្យសុភមង្គល​ខាង​ជីវិត​គូ ស្វាមី ភរិយា​មាន​តុល្យ​ភាព។ អត្ថបទ​ត​ទៅនេះ គឺ​ជា​កម្រងទស្សនៈ​ពុទ្ធសាសនា ដែល​បាន​ដកស្រង់​យក​អន្លើ ខ្លះ ពី​គម្ពីរទីឃនិកាយ សុត្តន្តបិដក អន្លើ​ខ្លះ​ទៀត​​ពី​សៀវភៅ «ជីវិត​អពាហ៌ពិពាហ៌» របស់​លោក​ធម្មបណ្ឌិត​ហេង មណី​ចិន្តា​និង​ពី​ច្បាប់​ផ្សេង​ៗ មក រៀប​រៀង និង​ពន្យល់ សេចក្តី​​ទុក​ជា​គតិណើរលើ​វិថី​ជីវិត​ដែល​សែន​លំបាក។ តម្លៃ​សីល​ធម៌​ចំពោះ ស្វាមី ភរិយា មាន​អ្វី​ខ្លះ​ដែល គួរ​សិក្សា និង​អនុវត្ត? I. នាទី និង​សីល​ធម៌​ស្វាមី ចំពោះ​ភរិយា ភរិយា, តាម​អត្ថន័យ, គឺស្ត្រីដែល​ស្វាមី​ត្រូវ​ចិញ្ចឹម, ត្រូវ​អនុគ្រោះ។ ការអ​នុគ្រោះ របស់​ស្វាមី​ចំពោះ​ភរិយា លោក បាន​ចែក​ធម្មៈ ៥ប្រការ សំរាប់​អនុវត្តគឺៈ ១‍. ស្រលាញ់​ភរិយា​ដ៏​ស្មោះ ដោយ​ប្រើ​​សំដី​ទន់ភ្លន់ ផ្អែមល្ហែម ទៅ​កាន់ ភរិយា, មិន​ប្រើ​ពាក្យ​សំដី​គ្រោតគ្រាត ទៅ កាន់​ភរិយា។ ២. មិន​បៀតបៀន, មិន​មើល​ងាយ​​មើល​ថោក​ភរិយា ។ ៣. មិន​ប្រព្រឹត្ត​កន្លង​ចិត្ត​ភរិយា (មិន​ក្បត់​ភរិយា) ។ ៤. ប្រគល់​កិច្ចការ​សព្វ​យ៉ាង​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ អោយ​ទៅ​ភរិយា​កាន់​កាប់។ ៥. ផ្គត់ផ្គង់​សំលៀក​បំពាក់ គ្រឿង​អលង្ការ​សម​គួរ​ដល់​ភរិយា។ ស្វាមី​ក៏​ត្រូវ​យល់ដឹង និង​ជួយ​រំលែក​សេចក្តី​ទុក្ខ​លំបាក​របស់ភរិយា ក្នុង​ឋានៈ​ជា ស្រី និង ជាភេទ​ទន់​ខ្សោយ គឺៈ​ ទុក្ខ​ខាង​ផ្លូវកាយ និង​ផ្លូវចិត្ត នៅ​ពេលមាន​គភ៌ មិន អាច​ប្រើ​ឥរិយាបទ​ទាំង៤ (ដេក ដើរ ឈរ អង្គុយ) និង​ប្រកបកិច្ច ការ​បាន​ស្រួល, ទុក្ខ​នៅ​ពេល ឆ្លង​ទន្លេ​ប្រសូត​បុត្រ...។ II. នាទី និង​សីលធម៌​ភរិយា ចំពោះ​ស្វាមី ក) ក្នុង​​ឋានៈ​ជា​ភរិយា គប្បី​យល់​ដឹង​សីល​ធម៌ ៥ ប្រការ សំរាប់​អនុវត្ត​ចំពោះ​ស្វាមី​ខ្លួន គឺៈ ១. ចាត់​ចែង​ការងារ​ក្នុង​ផ្ទះ មាន​បាយទឹក​ជា​ដើម​ដោយ​ផ្ចិតផ្ចង់, មើល រៀប​ចំ​ឥវ៉ាន់ ទ្រព្យសម្បត្តិ រៀបចំផ្ទះ សំបែង ឲ្យ​មានសណ្តាប់​ធ្នាប់​រៀប​រយ​ស្អាត​បាត មានអនាម័យ ដូច​សុភាសិត​ថា «ដំណេក​ដេក​ជា​ខ្នាត អោយ សំអាត​សំអាង​ជា ទើប ទេវតា​រក្សា ចំរើន​សុខ​ស្រីសួស្តី» ។ ២. សង្គ្រោះ​ញាតិ​ខាងស្វាមី និង​ញាតិ​ខាង​ខ្លួន ឲ្យ​បាន​ស្មើ​មុខ​គ្នា រួម​ទាំង​បដិសណ្ឋារ កិច្ច ចំពោះ​បុគ្គល​ដែល​ស្វាមីរាប់​អាន ពេល​ដែល​ជន​នោះ​មក​ដល់ផ្ទះ។ ៣. ថែទាំ​ទុក​ដាក់​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ដែល​ស្វាមី​រក​បាន​មក, របស់​បាត់​ត្រូវ​តាម​រក, របស់ ចាស់​ត្រូវ​ជួស​ជុល ប្រើ, និង​ត្រូវ​ចេះ​ប្រមាណ ក្នុង​ការ​ប្រើទ្រព្យសម្បត្តិ ។ ត្រង់នាទី ទី៣ នេះ នារី​ជា​ភរិយា​ត្រូវចង​ចាំ​ពាក្យ​បុរាណ​ថាៈ «ប្តី​ជា​អ្នក​រក ទ្រព្យធន​បាន​មក ប្រពន្ធ​ទុក​ដាក់​ចាស់​ទុំ​បូរាណ បាន​ពោល​បញ្ជាក់ អោយ​នាង​អោយ​អ្នក ចង​ចាំ​គ្រប់​ប្រាណ។ សំណាប​យោង​ដី រី​ឯ​ស្រី​ៗ យោង​ប្រុស សាមាន្យ (សាមញ្ញ) ទោះ​មារយាទ​ខ្សោយ ក៏​ដោយ​បើ​បាន ស្រី​មាន​សន្តាន ខ្ជាប់​ខ្ជួន​មួន​មាំ ។ តែង​បាន​ចំរើន ទ្រព្យា​កើត​កើន ព្រោះ​ស្រី​ថែ​ទាំ ចាត់​ចែង​ទុក​ដាក់ ចេះ​លាក់​សន្សំ សង្វាត​ខិត​ខំ រក្សា​ឲ្យ​គង់ » ។ « ខ្លែង​ហើរ​ដ្បិត​ខ្យល់ នាយ​ថ្កើង​ដ្បិត​ពល រក្សា​ឲ្យ​សុខ ទ្រព្យ​គង់​ដ្បិត​ស្រី ចេះ​សំចៃ​ទុក ផ្ទះ​ធំ​ស្រណុក ដ្បិត​ភរិយា​ជា » ។ ៤. មិន​ប្រព្រឹត្ត​កន្លង​ចិត្ត​ស្វាមី ( មិន​ក្បត់​ចិត្ត​ស្វាមី ) ។ ៥. ឈ្លាសវៃ ប៉ិនប្រសប់ និង​ប្រឹង​ប្រែង​ជានិច្ច​ក្នុង​កិច្ចការ​គ្រប់​យ៉ាង ព្រោះ​ខ្លួន​មាន នាទី​ជា « មេផ្ទះ, មេ​កិច្ចការ​ជា​ធំ​​ក្នុង​គ្រួសារ» ។​ ខ) របៀប​រស់​នៅ​របស់​ស្ត្រី (១) នារី​ពេល​មាន​ស្វាមី​គប្បី​ចង​ចាំ​គឺៈ ១) ភ្លើង​ក្នុង​កុំ​នាំ​ចេញ​ក្រៅ, ២) ភ្លើង​ក្រៅ​កុំ​នាំ​ចូល​ក្នុង, ៣) ត្រូវ​អោយ​បុគ្គល​ដែល​អោយ, ៤) មិន​ត្រូវ​អោយ​ដល់​បុគ្គល​ដែល​មិន​អោយ, ៥) ត្រូវ​អោយ​ដល់​បុគ្គល​ដែល​អោយ​ក្តី​មិន​អោយក្តី, ៦) ត្រូវ​អង្គុយ​ដោយ​ស្រួលបួល, ៧) ត្រូវ​បរិភោគ​ដោយ​ស្រួល​បួល, ៨) ត្រូវ​ដេក​ដោយ​ស្រួល​បួល, ៩) ត្រូវ​បូជា​ភ្លើង ឬ​បំរើ​ភ្លើង, ១០) ត្រូវ​ថ្វាយបង្គំ​ទេវតា​ក្នុង​ផ្ទះ ។ សេចក្តី​ពន្យល់ៈ ១) ភ្លើង​ក្នុង​កុំនាំ​ចេញ​ក្រៅ ។ មានន័យថា រឿង​រ៉ាវ​ណា​ដែល​សៅ​ហ្មង​ក្តៅ​ក្រហាយ មិនល្អ អាក្រក់ ដែល​ជា​រឿង​ផ្ទៃ​ក្នុង​របស់​ក្រុម​គ្រួសារ​ខ្លួន, មាតាបិតាខ្លួន មិន ត្រូវ​នាំ​ចេញ​ទៅ​ផ្សាយ ដើរប្រាប់​គេ​ប្រាប់​ឯង ដោយ​ហោច​ទៅ​សូម្បី តែ​សាច់​ញាតិ​ខ្លួន ឡើយ។ ២) ភ្លើង​ក្រៅ​កុំនាំ​ចូល​ក្នុង ។ មាន​ន័យ​ថា រឿង​ណា​ដែល​មិនល្អ មិនមាន ប្រយោជន៌ ជា​រឿង​ក្តៅក្រហាយ ហើយ មិន​ទាក់​ទង​នឹង​សាច់​រឿង​របស់​ខ្លួនទេ មិន គប្បី​នាំ​ចូល​​មក​ក្នុង​ផ្ទះ អោយ​ក្រុម​គ្រួសារ​បាន​ទទួល​ការ​ក្តៅក្រហាយ​ផងដែរ​នោះ ទេ។​ ទោះ​ជា​រឿង ក្តៅ​ក្រហាយ​នោះ​ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​កេរ្តិ៎ឈ្មោះ និង​ផល​ប្រយោជន៍ របស់​គ្រួសារ ឬ​ស្វាមី​ខ្លួន​ក្តី ក៏​ត្រូវ​រក​ឱកាស​និយាយ​ដែរ​ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​ក្តៅ​ទាំង​រឿង ក្តៅ ទាំង​មនុស្ស​ទៀត ។ មាន​ភរិយា​ខ្លះ ឃើញ​ស្វាមី​មក​ពី​ធើ្វការ​ហត់នឿយ ឬ​មាន​រឿង មុខ​មិន​ស្រួល​មក​ដល់​ផ្ទះ​មិន​ទាន់​ទាំង​ដាក់​គូថ​អង្គុយ​ផង ក៏​ស្រាប់​តែ​នាំ​យក​រឿង អាក្រក់​រឿង​ក្តៅ​ក្រហាយ​ទៅ​ពិត​ទូល​បញ្ឆេះ​ធ្វើឲ្យ​ស្វាមី​ដែល​កំពុង​ស្រួល​ៗ​នោះ ក្តៅ​ក្រហាយ ឆេះ​ភ្លាម​មួយ​រំពេច ។ ប្រការ​នេះនាង​ជាភរិយា​គួរ​យល់​ដឹង ។ ៣) ត្រូវ​អោយ​បុគ្គល​ដែល​អោយ ។ មាន​អ្នក​មក​ខ្ចី​ទ្រព្យ​បើ​ជឿ​ទុក​ចិត្ត​ថា​នឹង​សង​វិញ សឹម​អោយ​ខ្ចី ។ ៤) មិន​ត្រូវ​អោយ​ដល់​បុគ្គល​ដែល​មិន​អោយ ។ បើ​មាន​អ្នក​មក​ខ្ចីទ្រព្យ​នោះ មិន​គួរ​ទុក​ចិត្ត​ថា​សងវិញ​ទេ មិន​ត្រូវ អោយ​ខ្ចី​ទេ ។ បើ​អោយ​ខ្ចី​ត្រូវ​គិត​ថា របស់​នោះ ទុក​ដូច​ជា​បោះ​ចោល​ទៅ​ក្នុង​ទឹក​ទន្លេ ។ ៥) ត្រូវ​អោយ​ដល់​បុគ្គល​ដែល​អោយ​ក្តី មិន​អោយ​ក្តី ។ ត្រូវ​តែ​អោយ​ដោយ​សង្ឃឹម ថា​សង​វិញ ឬ​មិន​សង​វិញ ដូច ជា​បងប្អូន​​ដែល​យើង​ត្រូវ​តែ​ជួយ​ដោះ​ទុក្ខ​ធុរៈ មួយ ទៀត​បាន​ដល់​ការ​ដាក់​ទាន​ដល់​ស្មូម​យាចក​រួម​ទាំងការ​ធ្វើ​បុណ្យទាន ដែល​ត្រូវ​ធ្វើជា ប្រពៃណី​របស់​យើង ។ ៦) ត្រូវ​អង្គុយដោយ​ស្រួល​បួល ។ ត្រូវ​អង្គុយ​ដឹង​ខ្ពស់​ដឹង​ទាប,​ អង្គុយ​ប្រយ័ត្ន ប្រយែង មិន​ច្រងេង​ច្រងាង យះ​ដៃ​យះ​ជើង... ។ ៧) ត្រូវ​បរិភោគ​ដោយ​ស្រួល​បួល ។ ត្រូវ​មាន​សុជីវធម៌​ក្នុង​ការ​បរិភោគ​អាហារ គឺ បរិភោគ​អោយ​ដឹង​មុន​ក្រោយ បរិភោគ​ជា​មួយ អ្នក​ណា ពេល​ណា​គួរ​បរិភោគ...។ ៨)ត្រូវ​ដេក​ដោយ​ស្រួល​បួល។ គឺ​ការ​រៀប​ចំ​ដំណេក​អោយ​បាន​សមរម្យ​ស្រួល​បួល​រួម​ទាំង​ការ​ត្រៀម​វត្ថុ​ចាំ​បាច់​ ខ្លះ ពេល​ចូល​ដេក​កុំ​ឲ្យ​ពិបាក​ងើប​ដើរ​ឆ្ងាយទៅ​យក ។ ទំនៀមខ្មែរ​ពី​ដើម មុន​ដេក​ភរិយា ត្រូវ​មូរ​បារី អប់​ទឹក​ផ្តិល​ដាក់​ចុង​ជើង។ ក្នុង​រឿង​សិរី ៣ប្រការ​របស់ធម្មបាលមាណព ដែល​ដោះ​ប្រស្នាជា​មួយ​កបិល​មហាព្រហ្ម បាន អធិប្បាយថាៈ ពេល​ព្រឹក​សិរី​នៅ​មុខ ដូច្នេះ​ត្រូវ​លុប​មុខ, ពេល​ថ្ងៃ​សិរី​នៅ​ទ្រូង ត្រូវ​លាប​ស្រឡាប​ដើម​ទ្រូង, ពេល​ល្ងាច សិរី​នៅ​ជើង ត្រូវ​លាង​ជើង​មុន​ពេល​ចូលដេក​ ។ ម្យ៉ាង​ទៀតៈ = មិន​ត្រូវ​កន្លង​ជើង​ប្តី​ឬ​ខ្លួន​ប្តី ព្រោះ​ខ្មែរ​ប្រកាន់​ថា​ប្រុស​ៗ​មានគ្រូបាធ្យាយ កំណើត កាន់ ឬ​បើ​ប្តីជា​អ្នក​រៀន មន្តអាគម ក៏​នឹង​សាប​អស់។ = ត្រូវដេក​នៅ​ខាង​ឆ្វេង​ស្វាមី ឯ​ក្បាលដំណេក គួរដាក់​នៅ​ទិស​ខាង​ត្បូង ព្រោះ « ត្បូង » ប្រែ​ថា​ក្បាល ។ = គួរ​មើល​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់​ពេល​ដេក មិន​ត្រូវ​បែរ​ជើង​ទៅ​រកស្វាមី មាតាបិតា ឬ ព្រះពុទ្ធរូប​ទេ ព្រោះ​ដូច​ជា​យើង​យក​ជើង​ទៅ​ធាក់​លោក​អញ្ចឹង ។ = ត្រូវ​ដេកប្រយ័ត្ន​ប្រយែង ក្រែង​លេច​កេរ្តិ៍ខ្មាស់ ឬ​ពេល​ងើប​ពី​ដេក​របូត​សំពត់ ជាដើម ។ ខ្មែរ​មាន​ទំនៀម​ថា « ប្រពន្ធ​ត្រូវ ដេក​ក្រោយ​ប្តី និង​ភ្ញាក់ មុន​ប្តី​ » ព្រោះ លោក​យល់​ថា ប្តី​ធ្វើ​ការ​នឿយហត់​ពី​ថ្ងៃ ហើយ​ឯ​ប្រពន្ធ​នៅ​ផ្ទះ ដូច្នេះ​ត្រូវ​មើល ខុស ត្រូវ​រៀប​ចំទុក​ដាក់​ចានក្បាន​ឲ្យ​ហើយ, មើល​ទ្វារ​បង្អួច​ក្រែង​បិទ​មិន​ជិត, មើល​ភ្លើង ក្រែង​រាល​ឆេះ ។ល។ លុះ​ភ្ញាក់​ត្រូវ​ភ្ញាក់​មុន ព្រោះ​ម្យ៉ាង ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​ឃើញ​សភាព​មិន រៀបរយ​របស់​សំពត់​ខោ​អាវ​ពេល​ដេក និង​រៀប​ចំអាហា រពេល​ព្រឹក​សំរាប់​ស្វាមី​ផង​​ព្រម​ទាំង​បោសច្រាស​ផ្ទះ​សំបែង​​ឲ្យ​បាន​ស្អាត​បាត​ស្រេច​បាច់​ហើយ ម្យ៉ាង​ទៀត ក៏​មិន​គប្បី​ដេក​កណ្តាល​វាល​ដែរ ត្រូវ​មាន​អ្វី​បិទ​បាំង ឬ​ជាទី​កំបាំង​ភ្នែក​អ្នក​ផង ។ ៩) ត្រូវ​បូជា​ភ្លើង ឬ​បំរើ​ភ្លើង ។ ក្នុង​ទីនេះ​បាន​ដល់​ស្វាមី​ដែល​ភរិយា​ត្រូវគោរព​បំរើ ប្រណិប័តន៌ ថ្នាក់​ថ្នម​រួម​ទាំង​ការ បំពេញ​សេចក្តី​ត្រូវ​ការ​ខាង​ភេទ​ផង​ដែរ ។ ភ្លើង​នេះ​បើ​យើង​បូជា ឬ​បំ់រើ​មិន​ល្អ វា​នឹង​អាច​រលាក ឬ​ឆេះ​ដល់​នាង​ជា ភរិយាពិត ប្រាកដ ។ ១០) ត្រូវ​ថ្វាយ​បង្គំ​ទេវតា​ក្នុង​ផ្ទះ។ ទេវតា​ក្នុង​ផ្ទះ​នេះ បាន​ដល់​មាតាបិតា​របស់​ខ្លួន​ក្តី របស់​ស្វាមី​ក្តី ដែល​យើង​នៅ​ជា​មួយ, និង​មួយ​ទៀត បាន​ដល់​គ្រឿង​សក្ការ​បូជា​ក្នុង​ផ្ទះ ដែល​យើង​ជឿ​គោរព​បូជា ។ ការ​បំរើ​មាតា​បិតា ការ​គោរព ប្រណិប័តន៍​លោក ថ្វាយ បង្គំ​លោក រមែង​បាន​នូវ​អានិសង្ស​និង​សេចក្តី​សុខ​ជាពន់​ប្រមាណ ព្រោះ​ព្រះសម្មា សម្ពុទ្ធ ​លោក​បាន​មាន​ពុទ្ធ​ដី​កា​ថាៈ មាតា​បិតា​ជា​ព្រះព្រហ្ម​របស់​កូន​ផង ជា​ទេវតា ដើម​ផង ជា​គ្រូ​ផង និង​ជា​អហុនេយ្យ​បុគ្គល របស់​កូន​ផង កូន​ណា​គោរព​បូជា បុណ្យ រមែង​កើត​ដល់​កូន​ប្រុស​ស្រី​នោះ​មិនដាច់ ។ ក្រៅ​ពី​ឱវាទ​ទាំង ១០ នេះ នៅ​មាន​ឱវាទផ្សេង​ៗ​ទៀត​ជា​ច្រើន ដែល​សុទ្ធ​សឹង​ជា ពាក្យ​ទូន្មាន​ចំពោះ​ស្ត្រី​ដែល​នឹង ត្រូវ​មាន​ស្វាមី ។ ជា​ពិសេស នៅ​ក្នុង​រឿង​វិធូរបណ្ឌិត ជាតក នៅ​ពេល​ដែល​នាង​វិមលា ដែល​ជា​មហេសី​ស្តេច​នាគ​ផ្តាំដល់​បុត្រី គឺ​នាង ឥរន្ទវតី មុន​នឹង​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ជា​មួយ​ស្វាមី​​គឺ​បុណ្ណកយក្ស។អ្នក​ប្រាជ្ញបណ្ឌិត​យើង បាន​រៀបរៀង​តែង​ពាក្យ​កាព្យ​ឡើង​ឈ្មោះ​ថា « ច្បាប់ស្រី » មាន​លំនាំ​ជាបទ ភុជង្គ លីលា ដែល​ខ្មែរ​យើង​និយម​អោយ​កូន​ស្រី ទន្ទេញ​ណាស់ ។​ ដំណើរ​រួម​រស់​នៃ​ស្វាមី​ភរិយា មិន​មែន​សំរាប់​តែ​សេចក្តី​សុខ​ស្រួល​ទាំង​ផ្លួវកាយ​ទាំង ផ្លូវចិត្ត​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​មួយ​ជា​មួយ គ្នា​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ។ គូ​ស្វាមី​ភរិយា ត្រូវ​ចេះ​ឆ្លៀត​ទាញ យក​ប្រយោជន៍​អំពី​ភាព​ស្និទ្ធស្នាល​នៃ​ការ​រួមរស់​ជាមួយ​គ្នា​នេះ ជួយ​ណែនាំ រំលឹក ដាស់​តឿន​គ្នា​ឲ្យ​បណ្តុះ​ចិត្ត​គំនិត​មាន​ជំនឿ​ក្នុង​ព្រះសាសនា, ឲ្យ​ចេះ​ប្រយ័ត្ន មិន បណ្តោយ​ឲ្យ​ធ្លាក់​លង់​ទៅ​ក្នុង​អបាយ​មុខ​ណា​មួយ មាន ស្រី ស្រា ល្បែងភ្នាល់ ការ សេពគប់​រក​មនុស្ស​អាក្រក់​ជា​មិត្ត ជា​ដើម​ដែល ជា​ហេតុ នាំ​ឲ្យវិនាស​ទាំង​ទ្រព្យ ទាំង ខ្លួនប្រាណ ។ មាន​ស្វាមី​ភរិយា​ចំណាស់​មួយ​គូ ដែល​ជាប់​ឈ្មោះ​ថា​ជា​ស្វាមីភរិយា​ឧត្តម​បាន​ទៅ ថ្វាយ​បង្គំ​ព្រះពុទ្ធ ហើយ​​ទូល​សួរ ថាៈ បពិត្រពះ​អង្គ​ដ៏​ចំរើន យើង​ខ្ញុំព្រះករុណា​បាន គ្នា​ជា​ប្តីប្រពន្ធ ក្រោយ​ពេល​ដែល​បាន​ស្គាល់​គ្នា​តាំង​ពី​នៅ​ក្មេងៗ ដូចគ្នា ហើយយើង ខ្ញុំ​ស្គាល់​តែ​សេចក្តី​សុខ​ពុំ​ដែល​មាន​រឿង​ហេតុ​មោះ​ហ្មង​អ្វី​នឹង​គ្នា​ម្តង​ណា​ទេ។ សូម​ព្រះ អង្គ​មេត្តា​ពន្យល់​ប្រាប់​យើង​ខ្ញុំ​ផង ថា​តើ​យើង​ខ្ញុំត្រូវ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា ដើម្បី​អាច​នឹង​បាន ជួប​គ្នាទៀត​នៅ​ជាតិក្រោយ ។ ព្រះពុទ្ធទ្រង់​ត្រាស់​តប​ប្រកប​ដោយ​គតិ​បណ្ឌិត​ថាៈ បើ​អ្នក​ទាំង​ពីរ​មាន​ជំនឿសាសនា​ដូច​គ្នាបេះបិទ (សមសទ្ធា),​ បើ​អ្នក​ទាំង​ពីរ​ទទួល យក​សេចក្តី​ទូន្មាន​ព្រះសាសនា​តាម​របៀបដូច​គ្នា​បេះបិទ (សម​សីលា), បើ​អ្នក​ទាំង ពីរ​សាងកុសល​ទាន​ដូចគ្នា (សមចាគា), បើ​អ្នក​ទាំងពីរ​មាន​ការសិក្សា​អប់រំ និង​វៃឆ្លាត ប្រហាក់ប្រហែល​គ្នា (សមបញ្ញា)... ទៅ​ជាតិ​ក្រោយទៀត អ្នក​ទាំង​ពីរ​នឹង​បានប្រកប ដោយ​ចិត្ត​ដូច​គ្នាទៀត ពោល​គឺ នឹង​អាច​ជួបគ្នា​គ្រប់​ៗ​ជាតិ​ជា​មិន ខាន។ ដក​ស្រង់​រៀបរៀង​និង​និពន្ធ​ដោយ​លោក ឱម ខែម​ (១) ឱវាទ ១០ យ៉ាង​របស់​ធនញ្ជ័យ​សេដ្ឋី ដែល​ផ្តាំ​ចំពោះ​នាងវិសាខា នៅ​ពេល​ដែល​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​នៅ​ខាង ស្វាមីនាង, ជាឱវាទ ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​ចរិយារ​បស់​ភរិយា, សូម​នាំ​មក​ចុះ​ជា​គតិ​ជូន​ព្រោះជា​របស់​មាន​សារៈ សំខាន់ ហើយ​ក៏​ជាទីនិយម​បំផុត​នៃ​វប្បធម៌ និង​អរិយធម៌ខ្មែរ។ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/523/Untitled-1.jpg
អនិសង្សសីល ៥
ផ្សាយ : ១៤ មករា ឆ្នាំ២០២៣
បញ្ចសីលសមាទានិយត្ថេរាបទាន ក្នុងបិដកលេខ ៧២ ទំព័រ១៧៣។ គ្រានោះ ខ្ញុំកើតជាបុរសអ្នកស៊ីឈ្នួល ក្នុងក្រុងចន្ទវតី ខ្ញុំរវល់តែ​នឹងការងារ​របស់​ជន​ដទៃ ​មិនបាននូវបព្វជា្ជ។ ខ្ញុំគិតថា បុគ្គលទាំងឡាយ ដែលត្រូវងងឹតធំបិទបាំងហើយ​រមែង​ឆេះដោយភ្លើង ៣ យ៉ាង អញ​គប្បី​គេច​ចេញ​ដោយឧបាយណាហ្ន៍។ អញជា​មនុស្សកំព្រា​ ធ្វើនូវការ​ឈ្នួល​ ទាំងទេយ្យធម៌ក៏មិនមាន បើដូច្នោះ​គួរតែ​អញ​​រក្សា​សីល ៥ ឲ្យពេញ​លេញ​។ មានព្រះថេរៈមួយ អង្គឈ្មោះ និសភៈ ជាសាវ័ករបស់​ព្រះ​មុនី​ ព្រះនាម អនោមទស្សី ខ្ញុំក៏ចូលទៅរក ព្រះថេរៈ​អង្គ​នោះ ហើយទទួលនូវ​សិក្ខា​បទ​​​ទាំង ៥ ក្នុងសម័យនោះ អាយុ (របស់សត្វ) មានប្រមាណមួយសែនឆ្នាំ ខ្ញុំ​រក្សា​សីល​ ៥ ឲ្យបរិបូណ៍ អស់​កាល​ប៉ុណ្ណោះ​ដែរ។ លុះមរណកាលមកដល់ព្រមហើយ ទេវតា​ទាំងឡាយ​លួងលោមខ្ញុំថា នែ អ្នកនិទុ៍ក្ខ រថដែលទឹមដោយសេះ ១ ពាន់នេះ មក​ប្រាកដដល់អ្នកហើយ។ កាលបើចិត្តជា​ខាង​ក្រោយ កំពុងប្រព្រឹត្តទៅ ខ្ញុំ​បាន​រំលឹក​នូវសីល​របស់​ខ្ញុំ ខ្ញុំបានទៅកាន់​ឋានតាវត្តឹង្ស ដោយ​​សារអំពើដែល​ខ្ញុំធ្វើល្អ​ហើយ​នោះ។ ខ្ញុំបានជាធំជាងទេវតាសោយរាជ្យ មាន​ពួកស្រីអប្សរចោមរោម សោយ​សេចក្តី​សុខដ៏ជាទិព្វអស់ ៣០ ដង។ ខ្ញុំបានជាស្តេចចក្រពត្តិ អស់ ៧៥ ដង បាន​សោយ​​រាជ្យ​ប្រទេស​ដ៏ធំទូលាយ រាប់បានមួយអសង្ខេយ្យជាតិ។ ខ្ញុំចុត្យ​ចាក​ទេវ​លោក​ ត្រូវ​កុសល​មួយដាស់តឿន ក៏មកកើត​ក្នុងត្រកូល​មហាសាល​ដ៏​ស្តុកស្តម្ភ ​ក្នុង​ក្រុង​​សាវត្ថី ​។​ កាលសាសនារបស់ព្រះជិនស្រី កំពុងរុងរឿង មាតានិង​បិតា​របស់​ខ្ញុំ​បាន​ ទទួល​នូវ​សិក្ខាបទ​ទាំង ៥ ក្នុងកាលជិតចូលវស្សា។ ខ្ញុំបានទទួល​សីល​ជាមួយ (និង​មាតា) ហើយ​បាន​ដល់នូវអរហត្ត។ ខ្ញុំមានអាយុ ៥ ឆ្នាំអំពីកំណើត បានដល់​នូវ​អរហត្ត ​ព្រះពុទ្ធ​មានចក្ខុ ទ្រង់ជ្រាបនូវគុណ (របស់ខ្ញុំ) ហើយទ្រង់ឲ្យ​ឧប​សម្បទា​​ជា​​ភិក្ខុដល់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំរក្សានូវសិក្ខាបទទាំង ៥ ពេញលេញ ខ្ញុំមិនដែលទៅកាន់កំណើត អសុរកាយ​អស់​​កប្ប ​នឹង​ប្រមាណ​មិនបាន​អំពីភទ្ទកប្បនេះ។ ខ្ញុំនោះបានទទួលនូវ​យស ​ព្រោះហេតុ​នៃសីលទាំងនោះ ខ្ញុំកាល​សម្តែងនូវ​កោដិនៃ​កប្ប គប្បីសម្តែង​ជា​ឯកទេស (មួយ​ចំណែកៗ)។ ខ្ញុំរក្សាសីលទាំង ៥ ហើយបាននូវត្រៃហេតុ គឺខ្ញុំ​ជាអ្នក​​មាន អាយុវែង ១ មាន​ទ្រព្យច្រើន ១ មានប្រាជ្ញាមោះមុត ១ ។ មួយទៀត ខ្ញុំសម្តែង​នូវ​ភាព​ជាខ្លួនជាបុរសដ៏ក្រៃលែងជាងជនទាំងពួង អន្ទោល​ទៅ​ក្នុង​ភពតូច និងភពធំ ហើយ​តែងបាននូវឋានៈទាំងនុះ។ សាវ័កទាំងឡាយ របស់​ព្រះជិន​ស្រីកាលប្រព្រឹត្ត ក្នុងសីល​នឹងប្រមាណ​មិន​បាន បើលោកនៅត្រេកអរ ក្នុង​ភព តើនឹងបានផល​ដូច​ម្តេច​ទៅ។ សីល ៥ ដែលខ្ញុំជាអ្នកស៊ីឈ្នួលគេ មាន​ព្យាយាម​ប្រព្រឹត្តល្អហើយ ខ្ញុំបាន​រួច​ចាក​ចំណង​​ទាំងពួង ក្នុងថ្ងៃ​នេះដោយសារសីលនោះ។ ក្នុងកប្បប្រមាណមិនបាន អំពី​កប្ប​នេះ ព្រោះហេតុដែលខ្ញុំរក្សាសីល ៥ ខ្ញុំមិន​ដែល​ស្គាល់ទុគ្គតិ នេះជាផល​នៃ​សីល​​ ៥ ។ បដិសម្ភិទា ៤ វិមោក្ខ ៨ និងអភិញ្ញា ៦ នេះខ្ញុំបាន​ធ្វើឲ្យ​ជាក់​ច្បាស់​​ហើយ​ទាំង​សាសនា របស់ព្រះពុទ្ធ ខ្ញុំក៏បានប្រតិបត្តិហើយ។ បាន​ឮថា ព្រះបញ្ចសីលសមាទានិយត្ថេរមានអាយុ បានសម្តែងនូវគាថាទាំងនេះ ដោយប្រការដូច្នេះ។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ “ឃរាវាសធម៌”រៀបរៀងដោយ មុនីកោសល្យ នៅ-ហៃ​ឡុន​ ៕ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1283/Untitled-1-Recovered.jpg
សីល​
ផ្សាយ : ១៤ មករា ឆ្នាំ២០២៣
កូន​ជា​ទី​ស្រឡាញ់!កូន​ត្រូវ​សិក្សា​នូវ​ចំណុច​នៃ​សីល​ទាំង​៩នេះ​គឺ​ ១. សីល​ធម៌​មិន​វិនាស​ទេ មនុស្ស​ទេ​តើ​ដែល​និរាស​ពី​សីល​ធម៌​ ។ ២. កំហុស​ចាត់​ជា​គ្រូ​ក៏​ពិត តែ​សូម​កុំ​ឲ្យ​ខុស​ដដែលៗ ។ ៣. សេចក្តី​ល្អ​មាន​តម្លៃ​ជាង​បរិញ្ញាបត្រ ។ ៤. គុណ​ធម៌​មិន​នៅ​នឹង​អណ្តាត​ទេ គឺ​ឋិត​នៅ​តែ​ក្នុង​ចិត្ត ។ ៥. កុំ​ខ្ជិល​សាង​គុណ​ធម៌ព្រោះ​គ្មាន​អ្នក​ណា​ល្អ​ជំនួស​គ្នា​ទេ ។
images/articles/1642/Untitled-1-Recovered.jpg
អ្នក​ឆ្លាត​បើ​ចង់​បាន​សេចក្ដី​សុខ​បីយ៉ាង​ត្រូវ​តែ​រក្សា​សីល
ផ្សាយ : ១៤ មករា ឆ្នាំ២០២៣
ពាក្យ​ថា សីល មាន​ន័យ​ថា ការ​កាន់​ចរិយា​,ល្អ,សង្រួម,ចរិយា,នេះ​គឺ​ជា​ពាក្យ​ថា សីល។ពាក្យ​ថា សុខ បើជា​គុណ​នាម​គឺ​មាន​ន័យ​ថា ដែល​សប្បាយ​ ងាយ ស្រួល ស្រណុក សម្រាន្ត តែ​បើ​ជា​នាម​វិញ​មាន​ន័យ​ថា សេចក្ដី​សប្បាយ ដំណើរ​ងាយ ដំណើរ​ស្រួល ដំណើរ​ស្រណុក ជាដដើម។ មនុស្ស​ដែល​រស់​នៅ​លើ​ភព​ផែន​ដី​នេះគឺ​សុទ្ធ​តែ​ជា​អ្នក​មាន​សេចក្ដី​ប្រាថ្នា​ចង់​បាន​សុខ​គ្រប់ៗ​គ្នា ទាំង​គ្រហស្ថ​ទាំង​បព្វជិត ទាំង​អ្នក​មាន ទាំង​អ្នក​ក្រ​ជា​ដើមគឺ​ប្រាថ្នា​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​ដូច​ៗ​គ្នា។សូម្បី​តែ​ចោរ ដែល​ខំ​លួច​កេង​ប្រវ័ញ្ច(​បញ្ឆោត​) គេ​ទាំង​យប់​ទាំង​ថ្ងៃ​គឺ​ដើម្បី​តែ​សេចក្ដី​សុខ​នោះ​ឯង។ មនុស្ស​ល្ងង់​ ចិត្ត​ដែល​ចង់​បាន​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​គឺ​ច្រើន​តែ​ធ្វើ​អ្វី​ដែល​ខុស​ពី​ច្បាប់​នៃ​ការ​ពិត ឬ​ ខុស​ពីច្បាប់​នៃ​ធ្មជាតិ។មនុស្ស​ឆ្លាត​ ស្វែង​រក​នូវ​សេចក្ដី​សុខ គឺ​ ស្វែង​រក​ដោយ​ឧត្ដមបញ្ញា មិន​ដើរ​ផ្លូវ​កាត់​ព្រោះ​ហេតុ​តែ​ចង់​បាន​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​នោះ​ឡើយ។អ្នក​ប្រាជ្ញ មិន​ដែល​ចម្រើន​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​ហើយ​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ណា​ម្នាក់​ឡើយ។ សេចក្ដី​សុខ​ដែល​កើត​ឡើង ព្រោះ​តែ​ការ​បៀតបៀន​មនុស្ស​សត្វ​ទាំង​ឡាយ សេចក្ដី​សុខ​នោះ​គឺ​ជា​សេចក្ដី​សុខ​ក្លែង​ក្លាយ សេចក្ដី​សុខ​មិន​ពិត​ប្រាកដ​សូម្បី​តែ​សេចក្ដី​សុខ​មួយ​ចំណិត​បញ្ជាក់​ថា ត្រឹម​ត្រូវ​នោះ​គឺ​គ្មាន​សោះ​ឡើយ។ វិថី​ដួង​ចិត្ត​នៃ​អ្នក​ប្រាជ្ញ បាន​មើល​ឃើញ​យ៉ាង​ច្បាស់ពិត​ប្រាកដ​ថា សេចក្ដី​សុខ​ដែល​កើត​ឡើង​ព្រោះ​តែ​ការ​វៀរ​ចាក​នូវ​បាប​ធម៌​ទាំង​ឡាយ អសីលធម៌​ជា​ដើម។អ្វី​ទៅ​ជា​អសីលធម៌​នោះ គឺ ចិត្ត​ដែល​មិន​មាន​នូវ​សីល​នោះ​ឯង។សេចក្ដី​សុខ​៣​ប្រការ ដែល​ត្រូវ​បាន​សម្រាប់​ជន​ដែល​ឆ្លាត​ឈ្លាស​គឺ​មក​ពី​ការ​រក្សា​សីល​នោះ​ឯង។ សេចក្ដី​សុខ ៣ យ៉ាង​នោះ​គឺ ១- សុខ​ព្រោះ​ការ​សរសើរ ២- សុខ​ព្រោះ​មាន​ភោគៈ ៣- សុខ​ព្រោះ​បាន​នូវ​សម្បត្តិ​សុគតិ នេះ​គឺ​ជា​សេចក្ដី​សុខ ៣ យ៉ាង ដែល​កើត​ឡើង​ព្រោះ​តែ​ការ​រក្សា​សីល ហើយ​មិន​មែន​មាន​តែ​៣នឹង​នោះ​ទេ នៅ​មាន​ច្រើន​ទៀត​ដែល​មិន​អាច​នឹងយក​មក​ពណ៌នា​ឲ្យ​អស់​បាន។ ដូច្នេះ​ពុទ្ធបរិស័ទ​ទាំង​ឡាយ បើ​សិន​ជា​ចង់​បាន​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​ពិត​មែន​នោះ គឺ ត្រូវ​តែ​នាំ​គ្នា​រក្សា​សីល​ឲ្យ​បាន​ល្អ កុំ​ឲ្យ​សីល​មាន​សេចក្ដី​សៅហ្មង មាន​មន្ទិល​ និង កុំ​ឲ្យ​សីល​ប្រឡាក់​ប្រឡូក​ដោយ​ភាព​មិន​បរិសុទ្ធ​ឲ្យ​សោះ ធ្វើ​បែប​នេះបាន​មែន នោះ​យើង​នឹង​បាន​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​ពិត​ប្រាកដ​មិន​ខាន​ឡើយ។ ដកស្រង់ចេញពី​សៀវភៅ ឃ្លាំងគំនិតដែលគួរសិក្សា ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​
៥០០០ឆ្នាំ ស្ថាបនាក្នុងខែពិសាខ ព.ស.២៥៥៥ ។ ផ្សាយជាធម្មទាន ៕
បិទ
ទ្រទ្រង់ការផ្សាយ៥០០០ឆ្នាំ ABA 000 185 807
   ✿  សូមលោកអ្នកករុណាជួយទ្រទ្រង់ដំណើរការផ្សាយ៥០០០ឆ្នាំ  ដើម្បីយើងមានលទ្ធភាពពង្រីកនិងរក្សាបន្តការផ្សាយ ។  សូមបរិច្ចាគទានមក ឧបាសក ស្រុង ចាន់ណា Srong Channa ( 012 887 987 | 081 81 5000 )  ជាម្ចាស់គេហទំព័រ៥០០០ឆ្នាំ   តាមរយ ៖ ១. ផ្ញើតាម វីង acc: 0012 68 69  ឬផ្ញើមកលេខ 081 815 000 ២. គណនី ABA 000 185 807 Acleda 0001 01 222863 13 ឬ Acleda Unity 012 887 987   ✿ ✿ ✿ នាមអ្នកមានឧបការៈចំពោះការផ្សាយ៥០០០ឆ្នាំ ជាប្រចាំ ៖  ✿  លោកជំទាវ ឧបាសិកា សុង ធីតា ជួយជាប្រចាំខែ 2023✿  ឧបាសិកា កាំង ហ្គិចណៃ 2023 ✿  ឧបាសក ធី សុរ៉ិល ឧបាសិកា គង់ ជីវី ព្រមទាំងបុត្រាទាំងពីរ ✿  ឧបាសិកា អ៊ា-ហុី ឆេងអាយ (ស្វីស) 2023✿  ឧបាសិកា គង់-អ៊ា គីមហេង(ជាកូនស្រី, រស់នៅប្រទេសស្វីស) 2023✿  ឧបាសិកា សុង ចន្ថា និង លោក អ៉ីវ វិសាល ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារទាំងមូលមានដូចជាៈ 2023 ✿  ( ឧបាសក ទា សុង និងឧបាសិកា ង៉ោ ចាន់ខេង ✿  លោក សុង ណារិទ្ធ ✿  លោកស្រី ស៊ូ លីណៃ និង លោកស្រី រិទ្ធ សុវណ្ណាវី  ✿  លោក វិទ្ធ គឹមហុង ✿  លោក សាល វិសិដ្ឋ អ្នកស្រី តៃ ជឹហៀង ✿  លោក សាល វិស្សុត និង លោក​ស្រី ថាង ជឹង​ជិន ✿  លោក លឹម សេង ឧបាសិកា ឡេង ចាន់​ហួរ​ ✿  កញ្ញា លឹម​ រីណេត និង លោក លឹម គឹម​អាន ✿  លោក សុង សេង ​និង លោកស្រី សុក ផាន់ណា​ ✿  លោកស្រី សុង ដា​លីន និង លោកស្រី សុង​ ដា​ណេ​  ✿  លោក​ ទា​ គីម​ហរ​ អ្នក​ស្រី ង៉ោ ពៅ ✿  កញ្ញា ទា​ គុយ​ហួរ​ កញ្ញា ទា លីហួរ ✿  កញ្ញា ទា ភិច​ហួរ ) ✿  ឧបាសក ទេព ឆារាវ៉ាន់ 2023 ✿ ឧបាសិកា វង់ ផល្លា នៅញ៉ូហ្ស៊ីឡែន 2023  ✿ ឧបាសិកា ណៃ ឡាង និងក្រុមគ្រួសារកូនចៅ មានដូចជាៈ (ឧបាសិកា ណៃ ឡាយ និង ជឹង ចាយហេង  ✿  ជឹង ហ្គេចរ៉ុង និង ស្វាមីព្រមទាំងបុត្រ  ✿ ជឹង ហ្គេចគាង និង ស្វាមីព្រមទាំងបុត្រ ✿   ជឹង ងួនឃាង និងកូន  ✿  ជឹង ងួនសេង និងភរិយាបុត្រ ✿  ជឹង ងួនហ៊ាង និងភរិយាបុត្រ)  2022 ✿  ឧបាសិកា ទេព សុគីម 2022 ✿  ឧបាសក ឌុក សារូ 2022 ✿  ឧបាសិកា សួស សំអូន និងកូនស្រី ឧបាសិកា ឡុងសុវណ្ណារី 2022 ✿  លោកជំទាវ ចាន់ លាង និង ឧកញ៉ា សុខ សុខា 2022 ✿  ឧបាសិកា ទីម សុគន្ធ 2022 ✿   ឧបាសក ពេជ្រ សារ៉ាន់ និង ឧបាសិកា ស៊ុយ យូអាន 2022 ✿  ឧបាសក សារុន វ៉ុន & ឧបាសិកា ទូច នីតា ព្រមទាំងអ្នកម្តាយ កូនចៅ កោះហាវ៉ៃ (អាមេរិក) 2022 ✿  ឧបាសិកា ចាំង ដាលី (ម្ចាស់រោងពុម្ពគីមឡុង)​ 2022 ✿  លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៅ សុខ 2022 ✿  ឧបាសក ង៉ាន់ សិរីវុធ និងភរិយា 2022 ✿  ឧបាសិកា គង់ សារឿង និង ឧបាសក រស់ សារ៉េន  ព្រមទាំងកូនចៅ 2022 ✿  ឧបាសិកា ហុក ណារី និងស្វាមី 2022 ✿  ឧបាសិកា ហុង គីមស៊ែ 2022 ✿  ឧបាសិកា រស់ ជិន 2022 ✿  Mr. Maden Yim and Mrs Saran Seng  ✿  ភិក្ខុ សេង រិទ្ធី 2022 ✿  ឧបាសិកា រស់ វី 2022 ✿  ឧបាសិកា ប៉ុម សារុន 2022 ✿  ឧបាសិកា សន ម៉ិច 2022 ✿  ឃុន លី នៅបារាំង 2022 ✿  ឧបាសិកា នា អ៊ន់ (កូនលោកយាយ ផេង មួយ) ព្រមទាំងកូនចៅ 2022 ✿  ឧបាសិកា លាង វួច  2022 ✿  ឧបាសិកា ពេជ្រ ប៊ិនបុប្ផា ហៅឧបាសិកា មុទិតា និងស្វាមី ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  ឧបាសិកា សុជាតា ធូ  2022 ✿  ឧបាសិកា ស្រី បូរ៉ាន់ 2022 ✿  ក្រុមវេន ឧបាសិកា សួន កូលាប ✿  ឧបាសិកា ស៊ីម ឃី 2022 ✿  ឧបាសិកា ចាប ស៊ីនហេង 2022 ✿  ឧបាសិកា ងួន សាន 2022 ✿  ឧបាសក ដាក ឃុន  ឧបាសិកា អ៊ុង ផល ព្រមទាំងកូនចៅ 2023 ✿  ឧបាសិកា ឈង ម៉ាក់នី ឧបាសក រស់ សំណាង និងកូនចៅ  2022 ✿  ឧបាសក ឈង សុីវណ្ណថា ឧបាសិកា តឺក សុខឆេង និងកូន 2022 ✿  ឧបាសិកា អុឹង រិទ្ធារី និង ឧបាសក ប៊ូ ហោនាង ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា ទីន ឈីវ (Tiv Chhin)  2022 ✿  ឧបាសិកា បាក់​ ថេងគាង ​2022 ✿  ឧបាសិកា ទូច ផានី និង ស្វាមី Leslie ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  ឧបាសិកា ពេជ្រ យ៉ែម ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសក តែ ប៊ុនគង់ និង ឧបាសិកា ថោង បូនី ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា តាន់ ភីជូ ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសក យេម សំណាង និង ឧបាសិកា យេម ឡរ៉ា ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  ឧបាសក លី ឃី នឹង ឧបាសិកា  នីតា ស្រឿង ឃី  ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា យ៉ក់ សុីម៉ូរ៉ា ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា មុី ចាន់រ៉ាវី ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា សេក ឆ វី ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសិកា តូវ នារីផល ព្រមទាំងបុត្រធីតា  2022 ✿  ឧបាសក ឌៀប ថៃវ៉ាន់ 2022 ✿  ឧបាសក ទី ផេង និងភរិយា 2022 ✿  ឧបាសិកា ឆែ គាង 2022 ✿  ឧបាសិកា ទេព ច័ន្ទវណ្ណដា និង ឧបាសិកា ទេព ច័ន្ទសោភា  2022 ✿  ឧបាសក សោម រតនៈ និងភរិយា ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  ឧបាសិកា ច័ន្ទ បុប្ផាណា និងក្រុមគ្រួសារ 2022 ✿  ឧបាសិកា សំ សុកុណាលី និងស្វាមី ព្រមទាំងបុត្រ  2022 ✿  លោកម្ចាស់ ឆាយ សុវណ្ណ នៅអាមេរិក 2022 ✿  ឧបាសិកា យ៉ុង វុត្ថារី 2022 ✿  លោក ចាប គឹមឆេង និងភរិយា សុខ ផានី ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារ 2022 ✿  ឧបាសក ហ៊ីង-ចម្រើន និង​ឧបាសិកា សោម-គន្ធា 2022 ✿  ឩបាសក មុយ គៀង និង ឩបាសិកា ឡោ សុខឃៀន ព្រមទាំងកូនចៅ  2022 ✿  ឧបាសិកា ម៉ម ផល្លី និង ស្វាមី ព្រមទាំងបុត្រី ឆេង សុជាតា 2022 ✿  លោក អ៊ឹង ឆៃស្រ៊ុន និងភរិយា ឡុង សុភាព ព្រមទាំង​បុត្រ 2022 ✿  ក្រុមសាមគ្គីសង្ឃភត្តទ្រទ្រង់ព្រះសង្ឃ 2023 ✿   ឧបាសិកា លី យក់ខេន និងកូនចៅ 2022 ✿   ឧបាសិកា អូយ មិនា និង ឧបាសិកា គាត ដន 2022 ✿  ឧបាសិកា ខេង ច័ន្ទលីណា 2022 ✿  ឧបាសិកា ជូ ឆេងហោ 2022 ✿  ឧបាសក ប៉ក់ សូត្រ ឧបាសិកា លឹម ណៃហៀង ឧបាសិកា ប៉ក់ សុភាព ព្រមទាំង​កូនចៅ  2022 ✿  ឧបាសិកា ពាញ ម៉ាល័យ និង ឧបាសិកា អែប ផាន់ស៊ី  ✿  ឧបាសិកា ស្រី ខ្មែរ  ✿  ឧបាសក ស្តើង ជា និងឧបាសិកា គ្រួច រាសី  ✿  ឧបាសក ឧបាសក ឡាំ លីម៉េង ✿  ឧបាសក ឆុំ សាវឿន  ✿  ឧបាសិកា ហេ ហ៊ន ព្រមទាំងកូនចៅ ចៅទួត និងមិត្តព្រះធម៌ និងឧបាសក កែវ រស្មី និងឧបាសិកា នាង សុខា ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  ឧបាសក ទិត្យ ជ្រៀ នឹង ឧបាសិកា គុយ ស្រេង ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  ឧបាសិកា សំ ចន្ថា និងក្រុមគ្រួសារ ✿  ឧបាសក ធៀម ទូច និង ឧបាសិកា ហែម ផល្លី 2022 ✿  ឧបាសក មុយ គៀង និងឧបាសិកា ឡោ សុខឃៀន ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  អ្នកស្រី វ៉ាន់ សុភា ✿  ឧបាសិកា ឃី សុគន្ធី ✿  ឧបាសក ហេង ឡុង  ✿  ឧបាសិកា កែវ សារិទ្ធ 2022 ✿  ឧបាសិកា រាជ ការ៉ានីនាថ 2022 ✿  ឧបាសិកា សេង ដារ៉ារ៉ូហ្សា ✿  ឧបាសិកា ម៉ារី កែវមុនី ✿  ឧបាសក ហេង សុភា  ✿  ឧបាសក ផត សុខម នៅអាមេរិក  ✿  ឧបាសិកា ភូ នាវ ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  ក្រុម ឧបាសិកា ស្រ៊ុន កែវ  និង ឧបាសិកា សុខ សាឡី ព្រមទាំងកូនចៅ និង ឧបាសិកា អាត់ សុវណ្ណ និង  ឧបាសក សុខ ហេងមាន 2022 ✿  លោកតា ផុន យ៉ុង និង លោកយាយ ប៊ូ ប៉ិច ✿  ឧបាសិកា មុត មាណវី ✿  ឧបាសក ទិត្យ ជ្រៀ ឧបាសិកា គុយ ស្រេង ព្រមទាំងកូនចៅ ✿  តាន់ កុសល  ជឹង ហ្គិចគាង ✿  ចាយ ហេង & ណៃ ឡាង ✿  សុខ សុភ័ក្រ ជឹង ហ្គិចរ៉ុង ✿  ឧបាសក កាន់ គង់ ឧបាសិកា ជីវ យួម ព្រមទាំងបុត្រនិង ចៅ ។  សូមអរព្រះគុណ និង សូមអរគុណ ។...       ✿  ✿  ✿