អានអត្ថបទ
ផ្សាយ : ០៩ សីហា ឆ្នាំ២០២១ (អាន: ២៤,៤៣៣ ដង)
ធម្មបទគាថា ពាលវគ្គទី ៥
|
|
|
ទីឃា ជាគរតោ រត្តិ ទីឃំ សន្តស្ស យោជនំ
ទីឃោ ពាលាន សំសារោ សទ្ធម្មំ អវិជានតំ ។ រាត្រីវែង ចំពោះតែអ្នកភ្ញាក់រឮក (អ្នកដេកមិនលក់) យោជន៍វែង ចំពោះតែអ្នកនឿយហត់ សង្សារវដ្តវែងចំពោះតែបុគ្គលពាលមិនដឹងច្បាស់នូវព្រះសទ្ធម្ម ។ ចរញ្ចេ នាធិគច្ឆេយ្យ សេយ្យំ សទិសមត្តនោ ឯកចរិយំ ទឡំ កយិរា នត្ថិ ពាលេ សហាយតា ។ បុគ្គល កាលស្វះស្វែងរកកល្យាណមិត្ត បើមិនបានមិត្តដ៏ប្រសើរជាងខ្លួន ឬមិត្តដែលស្មើនិងខ្លួនទេ គប្បីប្រព្រឹត្តនៅតែម្នាក់ឯង ឲ្យខ្ជាប់ខ្ជួន វិញ ព្រោះថាសហាយតា មិនមានក្នុងបុគ្គលពាលឡើយ ។ បុត្តា មត្ថិ ធនមត្ថី ឥតិ ពាលោ វិហញ្ញតិ អត្តា ហិ អត្តនោ នត្ថិ កុតោ បុត្តា កុតោ ធនំ ។ ជនពាលតែងព្រួយលំបាក ដោយសេចក្តីសំគាល់ថា កូនទាំងឡាយរបស់អញមាន ទ្រព្យរបស់អញមាន តាមដែលពិតសូម្បីខ្លួនរបស់ខ្លួនក៏មិនមាន ចំណង់បើកូនទាំងឡាយ នឹងរាប់ថាមានអំពីណាបាន ទ្រព្យនឹងរាប់ថា មានអំពីណាបាន ។ យោ ពលោ មញ្ញតី ពាល្យំ បណ្ឌិតោ វាបិ តេន សោ ពាលោ ច បណ្ឌិតមានី ស វេ ពាលោតិ វុច្ចតិ ។ អ្នកណា ជាមនុស្សពាល ហើយដឹងនូវភាពនៃខ្លួនថាជាពាល អ្នកនោះនឹងទៅជាបណ្ឌិតខ្លះ ដោយហេតុដែលដឹងខ្លួនថាជាពាលនោះឯង ឯអ្នកណា ជាមនុស្សពាល មានសេចក្តីប្រកាន់ថា ខ្លួនជាបណ្ឌិត អ្នកនោះ ឈ្មោះថាជាមនុស្សពាលដោយពិត ។ យាវជីវម្បិ ចេ ពាលោ បណ្ឌិតំ បយិរុបាសតិ ន សោ ធម្មំ វិជានាតិ ទព្វី សូបរសំ យថា ។ មនុស្សពាល បើចូលទៅអង្គុយជិតអ្នកប្រាជ្ញ សូម្បីអស់មួយជីវិត ក៏ឥតមានដឹងរសធម៌អ្វីឲ្យច្បាស់លាស់ឡើយ ដូចវែកដែលមិនដឹងរសសម្ល ។ មុហុត្តមបិ ចេ វិញ្ញូ បណ្ឌិតំ បយិរុបាសតិ ខិប្បំ ធម្មំ វិជានាតិ ជិវ្ហា សូបរសំ យថា ។ វិញ្ញជន បើចូលទៅអង្គុយជិតអ្នកប្រាជ្ញ សូម្បីតែមួយរំពេចគេរមែងដឹងរសធម៌ដោយឆាប់រហ័ស ដូចអណ្តាតដឹងនូវរសសម្ល ។ ចរន្តិ ពាលា ទុម្មេធា អមិត្តេនេវ អត្តនា ករោន្តា បាបកំ កម្មំ យំ ហោតិ កដុកប្ផលំ ។ ពួកជនពាលមិនមានប្រាជ្ញា មានខ្លួនដូចជាសត្រូវ តែងត្រាច់ទៅធ្វើនូវកម្មដ៏លាមក ដែលជាអំពើមានផលក្តៅក្រហាយ ។ ន តំ កម្មំ កតំ សាធុ យំ កត្វា អនុតប្បតិ យស្ស អស្សុមុខោ រោទំ វិបាកំ បដិសេវតិ ។ បុគ្គលធ្វើកម្មណាហើយ រមែងក្តៅក្រហាយជាខាងក្រោយមានមុខទទឹកជោកដោយទឹកភ្នែក ស្រែកយំ ទទួលផលនៃកម្មណាកម្មនោះដែលគេធ្វើហើយ ឈ្មោះថាកម្មមិនល្អឡើយ ។ តញ្ច កម្មំ កតំ សាធុ យំ កត្វា នានុតប្បតិ យស្ស បតីតោ សុបនោ វិបាកម បដិសេវតិ ។ បុគ្គលធ្វើកម្មណាហើយ រមែងមិនក្តៅក្រហាយតាមក្រោយដល់នូវសេចក្តីពេញចិត្ត មានចិត្តល្អ ទទួលផលនៃកម្មណា កម្មដែលគេធ្វើហើយនោះឯង ឈ្មោះថាជាកម្មល្អ ។ មធុវា មញ្ញតី ពាលា យាវ បាបំ ន បច្ចតិ យទា ច បច្ចតី បាបំ អថ (ពាលោ) ទុក្ខំ និគច្ឆតិ ។ បាបមិនទាន់ឲ្យផលត្រឹមណា ជនពាល តែងសំគាល់នូវបាបនោះថា ដូចទឹកឃ្មុំ លុះដល់កាលណាបាបឲ្យផល ជនពាលទើបប្រទះនូវសេចក្តីទុក្ខក្នុងកាលណោះ ។ មាសេ មាសេ កុសគ្គេន ពាលា តុញ្ចេថ ភោជនំ ន សោ សង្ខាធម្មានំ កល្លំ អគ្ឃតិ សោឡសឹ ។ ជនពាលទុកជាបរិភោគភោជន ដោយចុង ស្បូវរាល់ៗខែជនពាលនោះ ក៏មិនដល់មួយចំណិតនៃចំណែកទី១៦ (ដែលគេច្រៀក១៦លើក) របស់បុគ្គលទាំងឡាយ ដែលមានធម៌បានដឹងឬមានធម៌បានពិចារណាហើយ (រាប់តាំងពីព្រះសោតាបន្នឡើងទៅ) នោះឡើយ ។ ន ហិ បាបំ កតំ កម្មំ សជ្ជុខីរំវ មុច្ចតិ ឌហន្តំ ពាលមន្ទេតិ តស្មាច្ឆន្មោវ បាវកោ ។ កម្មលាមក ដែលជនពាលធ្វើហើយ មិនទាន់ឲ្យផលនោះក៏ដូចជាទឹកដោះស្រស់ ដែលគេទើបតែរឹតក្នុងខណៈនោះ មិនទាន់ប្រែក្លាយដូច្នោះ បាបកម្មនោះ រមែងតាមដុតបុគ្គលពាល ដូចរងើកភ្លើងដែលបិទបាំងទុកដោយផេះដូច្នោះឯង ។ យាវទេវ អនត្ថាយ ញត្តំ ពាលស្ស ជាយតិ ហន្តិ ពាលស្ស សុក្កំសំ មុទ្ធំ អស្ស វិបាតយំ ។ ការចេះដឹង កើតឡើងដល់បុគ្គលពាល គ្រាន់តែដើម្បីសេចក្តីវិនាសប៉ុណ្ណោះ រមែងញ៉ាំងក្បាលគឺបញ្ញាឲ្យធ្លាក់ចុះ បំផ្លិចបំផ្លាញ ចំណែកនៃធម៌ស គឺកុសលរបស់បុគ្គលពាលនោះឯង ។ អសន្តំ តាវមិច្ឆេយ្យ បុរេក្ខារញ្ច ភិក្ខុសុ អាវាសេសុ ច ឥស្សរិយំ បូជា បេកុលេសុ ច មមេវ កត មញ្ញន្តុ គិហិប្បព្វជិតា ឧតោ មមេវ អតិវសា អស្សុ កិច្ចាកិច្ចេសុ កិស្មិចិ ឥតិ ពាលស្ស សង្កប្បោ ឥស្សា មានោ ច វឌ្ឃតិ ។ ភិក្ខុពាល រមែងប្រាថ្នានូវសេចក្តីសរសើរ ដែលមិនមាន( ក្នុងខ្លួន) ផងនូវភាពមានអ្នកហែហម គឺជាប្រមុខ ក្នុងពួកភិក្ខុផងនូវភាពជាឥស្សរៈក្នុងអាវាសទាំងឡាយផង នូវការបូជាទាំងឡាយក្នុងត្រកូលនៃជន ទាំងឡាយដទៃផង ។ ភិក្ខុពាល តែងមានសេចក្តីត្រិះរិះថា គ្រហស្ថ និងបព្វជិតទាំង២ ពួក ចូរសំគាល់នូវកិច្ចដែលមនុស្សដទៃធ្វើហើយថាជាកិច្ចរបស់អញវិញ អំណាចដ៏ក្រៃលែងរបស់អញ ចូរមានក្នុងកិច្ច តូច ធំ កិច្ចណាមួយក៏ដោយ (កាលបើយ៉ាងនេះ) ឥស្សា និងមានះ រមែងចម្រើន (ដល់ភិក្ខុពាលនោះឯង) ។ អញ្ញា ហិ លាភូបនិសា អញ្ញា និព្វានគាមិនី ឯវមេតំ អភិញ្ញាយ ភិក្ខុ ពុទ្ធស្ស សាវកោ សក្ការំ នាភិនន្ទេយ្យ វិវេកមនុព្រូហយេ ។ បដិបទា អាស្រ័យនូវលាភផ្សេង បដិបទា ជាដំណើរទៅកាន់ព្រះនិព្វានផ្សេង ភិក្ខុជាសាវ័ករបស់ព្រះពុទ្ធដឹងច្បាស់នូវហេតុនោះយ៉ាងនេះហើយ មិនគួរត្រេកអរចំពោះសក្ការៈឡើយ គប្បីញ៉ាំងវិវេកចម្រើនដោយលំដាប់ ។ អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ ជំនួយសតិ រៀបរៀងដោយៈ អគ្គបណ្ឌិត ធម្មាចារ្យ ប៊ុត សាវង្ស វាយអត្តបទដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
