images/articles/3060/Buddhist-Hell-Garden-12.jpg
ផ្សាយ : ២៤ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៧,៧៨៤ ដង)
សីលវិបត្តិ ការវិនាសនៃសីល ទោសនៃការវិនាសសីល របស់បុគ្គលអ្នកទ្រុស្តសីល គឺព្រះមានព្រះភាគទ្រង់សំដែងក្នុងព្រះសូត្រ មាន៥ប្រការ បុគ្គលអ្នកទ្រុស្តសីល តែងបាននូវទោស ៥យ៉ាងគឺ
១. មិនបាននូវគំនរទ្រព្យសម្បត្តិ (ទ្រព្យសម្បត្តិចេះតែវិនាស)។
២. កិត្តិស័ព្ទអាក្រក់ផុសអណ្តែតឡើង។
៣. តែងមានមុខអៀនអន់ ដាក់មុខសំយុងចុះ ក្នុងកាលចូលទៅកាន់ទីប្រជុំជន។
៤. វង្វេងស្មារតី ក្នុងពេលធ្វើកាលកិរិយា (ស្លាប់)។
៥. បន្ទាប់អំពីបែកធ្លាយ ទំលាយខន្ធទៅ តែងចូលទៅកើតក្នុងអបាយភូមិ។
ម្យ៉ាងទៀត ក្នុងសព្វលហុសូត្រ ព្រះមានព្រះភាគទ្រង់ត្រាស់សំដែងអំពីទោសរបស់បញ្ចវេរាដោយមានសេចក្តីថា
១. អំពើ គឺ ការសម្លាប់សត្វមានជីវិត តែងនាំសត្វឲ្យកើតក្នុងនរក កំណើតតិរច្ឆាន ប្រែតវិស័យ បើសិនជាកម្មនោះជាកម្មស្រាលបំផុត កាលបើកើតជាមនុស្ស នាំឲ្យអាយុខ្លី។
២. អំពើ គឺការលួចទ្រព្យគេ តែងនាំសត្វឲ្យកើតក្នុងនរក កំណើតតិរច្ឆាន ប្រែតវិស័យ បើកម្មនោះជាកម្មស្រាលបំផុត កាលបើកើតជាមនុស្ស ក៏នាំមកនូវសេចក្តីវិនាសទ្រព្យសម្បត្តិ។
៣. អំពើ គឺការប្រព្រឹត្តខុសក្នុងកាម តែងនាំសត្វឲ្យកើតក្នុងនរក កំណើតតិរច្ឆាន ប្រែតវិស័យ បើកម្មនោះជាកម្មស្រាលបំផុត កាលបើកើតជាមនុស្ស ក៏នាំមកនូវពៀរ មួយអន្លើដោយសត្រូវ។
៤. អំពើ គឺការពោលពាក្យកុហក តែងនាំសត្វឲ្យកើតក្នុងនរក កំណើតតិរច្ឆាន ប្រែតវិស័យ បើកម្មនោះជាកម្មស្រាលបំផុត កាលបើកើតជាមនុស្ស តែងជួបប្រទះនូវការពោលបង្កាច់អំពីសំណាក់នៃជនដទៃ។
៥. អំពើ គឺការផឹកទឹកស្រវឹង តែងនាំសត្វឲ្យកើតក្នុងនរក កំណើតតិរច្ឆាន ប្រែតវិស័យ បើកម្មនោះជាកម្មស្រាលបំផុត កាលបើកើតជាមនុស្ស ក៏នាំឲ្យទៅជាមនុស្សឆ្កួតលីលា។
ម្យ៉ាងទៀត ទោសរបស់សីលវិបត្តិ គឺបុគ្គលអ្នកទ្រុស្តសីល មិនជាទីគាប់ចិត្តរបស់ទេវតា និងមនុស្សទាំងឡាយ ជាបុគ្គល គឺសព្រហ្មចារីមិនគប្បីទូន្មានរឿយៗ ប្រកបដោយទុក្ខដល់សព្រហ្មចារី ដែលកើតវិប្បដិសារី ក្នុងពេលដែលគេតិះដៀល បុគ្គលអ្នកទ្រុស្តសីល និងសរសើរនូវបុគ្គលអ្នកមានសីល មានសម្បុរអាក្រក់ ដូចជាសំពត់សាដក ដែលគេធ្វើអំពីសំបកធ្មៃ មានកិរិយាប៉ះព្រមនូវទុក្ខ មានតម្លៃតិច មានការជម្រះលំបាក ដូចជារណ្តៅលាមក ដែលគេកប់អស់ឆ្នាំជាអនេក ជាអ្នកបួសខាងក្រៅអំពីឧភតោសង្ឃ ដូចជាអង្កត់ឧស ដែល
គេដុតខ្មោចហើយ សូម្បីប្តេជ្ញាខ្លួនឯងថាជាភិក្ខុ ក៏មិនមែនជាភិក្ខុ ដូចសត្វលា ជាប់តាមហ្វូងគោ មានសេចក្តីតក់ស្លុតរឿយៗ ដូចជាបុរសប្រកបដោយពៀរទាំងអស់ មិនគួររួមនៅជាមួយ ដូចជាសាកសព សូម្បីប្រកបដោយគុណ មានសុតៈជាដើម ក៏មិនគួរដល់ការបូជារបស់សព្រហ្មចារីទាំងឡាយ ដូចជាភ្លើងក្នុងព្រៃដុតខ្មោច មិនគួរដល់ការបូជារបស់ពួកព្រាហ្មណ៍ មិនគួរត្រាស់ដឹងនូវគុណវិសេស ដូចមនុស្សមិនគួរក្នុងកាលឃើញរូប អស់សង្ឃឹមក្នុងប្រះសទ្ធម្ម ឬដូចជាកុមារតូចនៃចណ្ឌាល អត់មានសង្ឃឹមក្នុងរាជ្យ សូម្បីកាលសំគាល់នូវខ្លួនថា អញជាអ្នកប្រកបដោយសេចក្តីសុខក្នុងរាជ្យ ក៏ប្រកបដោយសេចក្តីទុក្ខតែម្យ៉ាង មែនពិត។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/3081/__________________.jpg
ផ្សាយ : ២៤ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៣,១៨១ ដង)
ខ្លឹមសារនៅក្នុង ខជ្ជនីយវគ្គទី ៣
( បិដក ៣៣ ទំព័រ ២១៧ )
លោកនេះ គឺបែបហ្នឹងឯង ។ ភ្លឺងងឹត ជិតឆ្ងាយ សុខទុក្ខ រីករាយសោកសៅ...កើតឡើងហើយវិនាសទៅ ។ មនុស្សដ៏ច្រើនបានកើតទុក្ខកន្ទក់កន្ទេញថា ម្ដេចក៏សេចក្ដីស្លាប់មកឆាប់យ៉ាងនេះ...។
កិច្ចបដិបត្តិក្នុងព្រះធម៌ គឺសតិរលឹកដឹង វិបស្សនាឃើញសង្ខារលោកតាមពិតថា បែបហ្នឹងឯង ( តថានិ ) ហើយមិនកើតទុក្ខក្នុងចិត្តឡើយ ប៉ុណ្ណឹង ជាការសមរម្យហើយ ។
ភិក្ខវេ... សោ ឯវំ បជានាតិ
នត្ថិ នុ ខោ តំ កិញ្ចិ លោកស្មឹ
យមហំ ឧបាទិយមានោ ន វជ្ជវា អស្សន្តិ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ... អរិយសាវ័កនោះរមែងដឹងយ៉ាងនេះថា កាលបើអាត្មាអញ ប្រកាន់របស់ណាដែលមិនមានទោស របស់នោះ រមែងមិនមានតិចតួចក្នុងលោកឡើយ ៕៚
ជំនួយសតិភាគទី ២៥ សិក្សាព្រះសូត្រភាគទី ២១
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/3083/206earch.jpg
ផ្សាយ : ២៤ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៧,២១២ ដង)
បច្ចេកពុទ្ធ (បុំ.) [បច្ចេក+ពុធ៑+ត] អ្នកត្រាស់ដឹងដោយចំណែកមួយ ។
បច្ចេកពុទ្ធ (ន.) [ប៉័ច-ចេកៈពុទ្ធ] លោកអ្នកត្រាស់ដឹងចំពោះបានតែខ្លួន មួយ សម្ដែងធម៌ប្រៀនប្រដៅអ្នកដទៃផងមិនកើត : ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ ។
១. បញ្ញាធិកបច្ចេកពុទ្ធ បច្ចេកពោធិសត្វដែលក្រៃលែងដោយបញ្ញា ត្រូវបំពេញបារមី ចំនួន ២ អសង្ខេយ្យ ១ សែនកប្ប ទើបបានត្រាស់ដឹងបច្ចេកពោធិញ្ញាណ ។
២. សទ្ធាធិកបច្ចេកពុទ្ធ បច្ចេកពោធិសត្វដែលក្រៃលែងដោយសទ្ធា ត្រូវបំពេញបារមី ច្រើនជាង ២ អសង្ខេយ្យ ១ សែនកប្ប តែមិនដល់ ៣ អសង្ខេយ្យទេ ទើបបានត្រាស់ដឹងបច្ចេកពោធិញ្ញាណ ។
៣. វីរិយាធិកបច្ចេកពុទ្ធ បច្ចេកពោធិសត្វដែលក្រៃលែងដោយ
វីរិយៈ ត្រូវបំពេញបារមី ច្រើនជាងចំនួនរបស់សទ្ធាធិកបច្ចេកពុទ្ធ តែមិនដល់ ៣ អសង្ខេយ្យទេ ទើបបានត្រាស់ដឹងបច្ចេកពោធិញ្ញាណ ។
(អត្ថន័យចាក បរមត្ថទីបនី អដ្ឋកថា សុត្តន្តបិដក ខុទ្ទកនិកាយ ថេរគាថា និទានគាថាវណ្ណនា) ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1538/2024-06-22_08_25_43-Window.png
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១៣,៤២០ ដង)
វាសនាបារមី យើងបានយល់ដឹងជាទូទៅថា បើអ្នកណាមានហើយ នឹងជាមនុស្សសម្បូណ៌ទៅដោយសេចក្ដីសុខ លាភយស និងឋានៈមុខនាទី ។ មនុស្សដែលមានវាសនាបារមីល្អ រមែងជាទីរាប់អាន គោរពស្រលាញ់របស់មនុស្សគ្រប់ជាន់គ្រប់ថ្នាក់ បើមានបុគ្គលណាប៉ងប្រទូសរ៉ាយ ឬច្រណែនឈ្នានីសគិតផ្ដួលរំលំ រមែងប្រព្រឹត្តទៅមិនបានឡើយ ត្រឡប់បែរទៅជាចាញ់ខ្លួនឯងវិញ។
វាសនាបារមី សំដៅដល់សេចក្ដីល្អដែលបានសន្សំទុកមកយូរហើយ រហូតក្លាយជាបុណ្យបារមីដែលសម្បូណ៌ពេញទី អាចតបស្នងផលឲ្យដល់អ្នកធ្វើ បានសម្រេចតាមប្រាថ្នា ។មនុស្សយើងយើងអាចសាងបំពេញនូវវាសនាបារមីនោះបាន គឺធ្វើឲ្យកើតមានក្នុងខ្លួន ដោយបដិបត្តិចម្រើនគុណធម៌ ៣ ប្រការ ៖
១- បុព្វេកតបុញ្ញតា ភាពជាអ្នកមានបុណ្យបានធ្វើទុកក្នុងកាលមុន ។ ពាក្យថា មុន ក្នុងទីនេះមាន ២ ផ្នែកគឺ ក្នុងជាតិមុនៗ និងក្នុងជាតិនេះឯង ។ បុណ្យដែលបានធ្វើក្នុងជាតិមុនៗ ដូចជា ធ្លាប់ឲ្យទានមកច្រើន ធ្លាប់រក្សាសីលបានបរិសុទ្ធ ធ្លាប់អប់រំចិត្តបានល្អជាដើម ដូច្នេះរមែងតបស្នងឲ្យអ្នកធ្វើតាំងតែអំពីបដិសន្ធិ ដូចជាកើតក្នុងត្រកូលខ្ពង់ខ្ពស់ មានសម្បត្តិច្រើន កើតមកមានរូបរាងល្អមានប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃជាដើម ជាប្រភេទមនុស្សអ្នកមានបុណ្យបារមីមកកើត ។ ចំណែកបុណ្យដែលបានធ្វើក្នុងថ្ងៃមុនៗក្នុងជាតិនេះនោះ សំដៅដល់ការដែលបានកើតមកជាមនុស្សហើយ មិនមានប្រមាទក្នុងជីវិត តាំងចិត្តធ្វើសេចក្ដីល្អផ្សេងៗ ចេះប្រយ័ត្នប្រយែង និងឧស្សាហ៍ ព្យាយាម ។មនុស្សដែលមានបុណ្យបានធ្វើទុកមកទាំងពីរផ្នែកគឺទាំងសេចក្ដីល្អក្នុងជាតិមុន និងសេចក្ដីល្អក្នុងជាតិនេះ បុណ្យវាសនាបារមីនោះឯង រមែងធានារ៉ាប់រងជីវិតក្នុងការធ្វើជីវិតឈានទៅដល់សេចក្ដីសម្រេច។
២- សប្បុរិសូបសំសេវ ការបានចូលទៅសេពគប់ជាមួយនឹងសប្បុរស ។ គុណធម៌ទី ២ នេះ ដោយអាស្រ័យបាននៅក្នុងប្រទេសដ៏សមគួរ គឺប្រទេស ឬកន្លែងដែលមានសប្បុរស នេះជាគុណធម៌ដ៏សំខាន់ក្នុងបច្ចុប្បន្នជាតិព្រោះការសេពគប់នឹងសប្បុរសនាំឲ្យបានស្ដាប់នូវព្រះធម៌ដែលជាប្រទីបបំភ្លឺប្រាប់អំពីការពិតនៃជីវិត ។ ការបានស្ដាប់ព្រះធម៌នាំមកនូវបញ្ញា ដែលជាការជ្រោមជ្រែងដល់វាសនាបារមីដ៏សំខាន់បំផុត ។
៣- អត្តសម្មាបណិធិ ការតម្កល់ខ្លួនដោយប្រពៃ ។ គុណធម៌ទី ៣ នេះ បានដល់ការប្រព្រឹត្តបដិបត្តិល្អ គឺជាមនុស្ស ដែលប្រកាន់យកនូវគុណធម៌ជាសម្បត្តិដ៏មានតម្លៃបំផុតក្នុងជីវិត ។ មនុស្សយើងពិតមែនតែមានបុណ្យវាសនាចាស់បានសាងទុកមក តែបើបច្ចុប្បន្នជាមនុស្សប្រមាទឡេះឡោះ ប្រព្រឹត្តតែអំពើថោកទាបផ្សេងៗបុណ្យវាសនាដែលសាងពីមុននោះ រមែងកប់បាត់ មិនបានឲ្យផលសម្រេចឡើយ ។ ផ្ទុយមកវិញ បើវាសនាបារមីចាស់ដែលបានសាងមក ពុំសូវសម្បូណ៌យ៉ាងណាក៏ដោយតែបច្ចុប្បន្នបានប្រព្រឹត្តល្អ បដិបត្តិដោយប្រពៃ តម្ដល់ខ្លួនក្នុងសទ្ធា សីល សុតៈ ចាគៈ និងបញ្ញា មិនញាប់ញ័រទៅតាមអំណាចនៃវត្ថុញុះញង់ក្នុងលោក រមែងធ្វើឲ្យមានវាសនាបារមីដល់ព្រមដោយសព្វគ្រប់ ។
សរុបសេចក្ដីមក គ្រប់គ្នាមានឱកាសបំពេញវាសនាបារមី ។ ប្រសិនបើគុណធម៌ទី ១ មិនបានបំពេញ ព្រោះកាលដែលកន្លងទៅ ត្រូវសេចក្ដីប្រមាទគ្របសង្កត់ តែមនុស្សយើង អាចបំពេញបាននូវគុណធម៌ទាំងពីរប្រការចុងក្រោយ គឺអាចធ្វើបានក្នុងជាតិនេះ។
ក្មេងចេញពីស្រុកស្រែមក បានជារដ្ឋមន្ត្រី មនុស្សដែលរត់ពីស្រុកក្រៅមក មានខោអាវតែមួយចង្កេះ អាចបានជាសេដ្ឋី មនុស្សអ្នកបម្រើគេ អាចបានជាព្រះរាជាទាំងអស់នេះមានមកជាហូរហែ ជាការបញ្ជាក់ប្រាប់អំពីបុណ្យវាសនាបារមីរបស់មនុស្សយើង។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ពន្លឺធម៌ព្រះពុទ្ធ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1520/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៣១,៦៥៧ ដង)
គម្ពីរពុទ្ធសាសនា
ព្រះពុទ្ធវចនៈដែលយើងហៅថាជាព្រះធម៌នោះ ត្រូវបានរៀបចំតាមលំដាប់គម្ពីរបីប្រភេទដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ គម្ពីរទាំងបីនោះត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅថា ព្រះត្រៃបិដក។ ចំនួននៃព្រះពុទ្ធវចនៈនេះគឺទូលំទូលាយណាស់ ហើយគេចាត់ទុកជាពាក្យសព្វវចនាធិប្បាយ។
ទោះបីជាមានការផ្លាស់ប្ដូរ និងការត្រួតពិនិត្យសើរើនូវពុទ្ធវចនៈក្នុងនៅតែធរមានយ៉ាងរឹងមាំ ថែមទាំងត្រូវបានគេឲ្យតម្លៃរហូតដល់
images/articles/1522/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ២០,០៨១ ដង)
ពិចារណាដល់សេចក្ដីល្អរបស់គេ
ជាធម្មតាមនុស្សយើងដោយទូទៅ ម្នាក់ៗ រមែងមានចំណុចល្អខ្លះ មានចំណុចអាក្រក់ខ្លះ និងរកមនុស្សល្អសុទ្ធ មិនឲ្យមានចំណុចខ្វះខាតសោះនោះមិនបានឡើយ។
មានចំណុចខ្លះ យើងថាល្អ អ្នកដទៃថាមិនល្អ ចំណុចខ្លះទៀត យើងថាមិនល្អ តែអ្នកដទៃ ដែលធ្វើឲ្យយើងក្រោធនោះ គឺជាចំណុចខ្សោយ ឬចំណុចខ្វះខាតរបស់គេម្យ៉ាង
images/articles/1527/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ២១,១៩២ ដង)
ត្រួតត្រាមើលខ្លួនឯង
ប្រក្រតីមនុស្សយើង ច្រើនតែសម្លឹងមើលអ្នកដទៃពិចារណាវែកញែកគ្នាពីអ្នកដទៃ និងច្រើនតែមើលឃើញកំហុសរបស់គេប៉ុណ្ណោះ។ សភាពបែបនេះ ព្រោះមកអំពីគុណភាពរបស់ចិត្តក្នុងពេលសម្លឹងមើល។ បើអ្នកសម្លឹងមានចិត្តលំអៀង ទៅក្នុងផ្លូវដែលមិនល្អស្រេចជាមុនហើយការសម្លឹង ក៏រមែងឆៀងទៅរកតែចំណុចខ្វះខាតរបស់គេប៉ុណ្ណោះ
images/articles/1534/__________________________________________.jpg
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១២,៣០៣ ដង)
នៅក្នុងសង្គមគ្រួសារនីមួយៗ តែងមានសុខមានទុក្ខលាយឡំគ្នា ទាំងដែលគ្រប់គ្នាក្នុងក្រុមគ្រួសារមិនប្រាថ្នាទុក្ខ ប្រាថ្នាតែសេចក្ដីសុខហ្នឹងឯង។ចាប់តាំងអំពីមានគំនិតគ្រប់គ្រងផ្ទះមក រហូតដល់រៀបការមានគ្រួសារប្ដីប្រពន្ធកូនចៅ ម្នាក់ៗខំធ្វើការសន្សំទ្រព្យ ដោយបោះបង់ចិត្តខ្លួនឯងចោល ខ្វះការអប់រំទូន្មានធ្វើឲ្យចិត្តមានតែការស្រេកឃ្លាន រហេមរហាម សៅហ្មង ស្មោកគ្រោកមានរោគរួបរឹត រីងរៃរ៉ាំរ៉ៃ កំព្រីកំព្រា រងាតែលតោល។ ដូចពោលមកនវ ឈ្មោះថា បោះបង់ខ្លួនឯងចោលដោយពិត ហើយមិនបានចេះគិតអាណិតខ្លួនឡើយ ព្រោះមានសេចក្ដីដឹងខ្លួនថា ខ្លួនបានប្រឹងប្រែងជួយខ្លួនឯងទៅហើយ ដោយការខំស្វែងរកទ្រព្យសម្បត្តិតែម្យ៉ាង។
ការរស់នៅជាមួយអ្នកដទៃ សូម្បីក្នុងក្រុមគ្រួសារ តើយើងត្រូវការយកឈ្នះគ្នា ឬក៏ត្រូវការសេចក្ដីសុខ។តាមពិត សេចក្ដីសុខជាទិសដៅប្រាថ្នានៃមនុស្សយើងគ្រប់គ្នា ពាក្យថា សុភមង្គល ក៏ជាឈ្មោះនៃសេចក្ដីសុខនេះដែរ ឯសេចក្ដីសុខដ៏សំខាន់នៃជីវិត គឺសុខចិត្ត។សេចក្ដីសុខមានហេតុច្រើនប្រការ ត្រូវចាំថាមិនមែនមានទ្រព្យជាមហាសេដ្ឋីហើយ បានសុខគ្រប់យ៉ាងនោះទេ ហើយក៏មិនមែនទាល់តែជាអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន ទើបអាចរកសេចក្ដីសុខឲ្យខ្លួនឯងនិងអ្នកដទៃបាននោះដែរ។
ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ត្រាស់សម្ដែងថា សម្លាប់សេចក្ដីក្រោធបានរមែងដេកនៅជាសុខ នេះជាការពិតដែលយើងគ្រប់គ្នាត្រូវចាំកុំភ្លេច ហើយត្រូវបដិបត្តិកម្ចាត់ការខឹងក្រោធបន្តិចម្ដងៗ យើងត្រូវតែយល់ដឹងដូចតទៅនេះគឺៈ
ខឹងនឹងគេ គឺដុតចិត្តខ្លួនឯង បើយើងដុតចិត្តខ្លួនឯង យើងហ្នឹងឯងល្ងង់ហើយឆ្កួតទៀត។
ខឹងនឹងគេ គឺអន់ជាងគេ គឺអន់ថយជាងអ្នកដែលយើងខឹងនោះទៅទៀត ដូចជាលុតជង្គង់សូមសេចក្ដីសុខពីគេអ៊ីចឹង។
ខឹងនឹងគេ គឺចាប់ផ្ដើមពីការទាស់ចិត្ត ការទាស់ចិត្តមកពីគិតថា គេហ្នឹងឯងជាអ្នកធ្វើនូវអ្វីៗឲ្យយើងទាស់ចិត្ត តែការពិត មកពីយើងមិនយល់អំពីធម្មជាតិក្នុងមនុស្សហើយយើងប្រកាន់ខុសទៅក្នុងធម្មជាតិនោះឯង។
យើងស្អប់គេ គឺស្អប់ខ្លួនឯង ព្រោះសាងភាពសៅហ្មងឲ្យប្រឡាក់ចិត្តខ្លួនឯងតែប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនបានឲ្យភាពសៅហ្មង គឺការស្អប់នោះចូលទៅក្នុងខ្លួនអ្នកដទៃឡើយ។ ដូច្នេះ បើយើងពិតជាស្រឡាញ់ខ្លួនឯងមែន ត្រូវព្យាយាមរក្សាចិត្តរបស់ខ្លួនកុំឲ្យសៅហ្មងឡើយ។
អ្នកដទៃធ្វើល្អមិនបាន ព្រោះមកអំពីមហាកុសលមិនបានកើតឡើងក្នុងចិត្តរបស់គេ មិនមែនមកពីគេមិនធ្វើល្អឲ្យយើងទេ។ អ្វីៗមានហេតុជាបច្ច័យទើបកើតឡើង។ដូច្នេះ យើងត្រូវយល់ថា អ្នកដទៃធ្វើល្អឲ្យខ្លួនគេមិនបានផង មានរឿងអ្វីដែលគេមកធ្វើល្អឲ្យយើងបាន?
អ្នកណាៗ ដែលធ្វើអំពើមិនល្អ និយាយអាក្រក់គិតអាក្រក់ក្នុងលោកនេះនោះ តាមពិត ដោយធម្មជាតិគឺមិនមែនអ្នកនោះធ្វើ និយាយ និងជាអ្នកគិតនោះទេ នេះព្រោះអាស្រ័យហេតុ ៣ ដែលស្ថិតនៅក្នុងសន្ដានតែប៉ុណ្ណោះ។
ហេតុ ៣ គឺ លោភហេតុ ទោសហេតុ និង មោហហេតុ។ បើហេតុ ៣ នេះត្រូវបានលះអស់ពីចិត្តសន្ដានហើយ គឺមិនមានអ្នកណាធ្វើអាក្រក់សោះឡើយ។ ហេតុទាំង ៣ នេះឯង ដូចជាខ្មោចបិសាចដែលស្ថិតនៅក្នុងខ្លួនមនុស្សយើងអ៊ីចឹង។ ដូច្នេះ យើងមិនត្រូវក្រោធខឹងជាមួយមនុស្សណាម្នាក់ឡើយ។
បើយើងមិនក្រោធខឹងហើយ គឺយើងហ្នឹងឯងមាននូវសេចក្ដីសុខ។ សេចក្ដីសុខក្នុងការមិនក្រោធខឹងនេះ ព្រោះបានយល់ដឹងពីធម្មជាតិ ព្រោះមានអំណត់អត់ធន់ និងព្រោះមានមេត្តាជាដើម គឺជាបុណ្យបារមីដ៏ប្រសើរខ្ពង់ខ្ពស់។ បើសម្លាប់សេចក្ដីក្រោធហើយ ក្នុងលោកនេះមិនមានអ្នកណាសម្រាប់ឲ្យយើងសម្លាប់ ឬសូម្បីតែគ្រាន់តែស្អប់នោះឡើយ។ អ្វីៗជុំវិញជីវិតរស់នៅមានតែភាពមនោរម្យ ហាក់ដូចជាវិមានក្នុងព្រហ្មលោក។
រឿងក្នុងគ្រួសារសារសុបិន មានឆៅមានឆ្អិនគួរជិនណាយ
មានទុក្ខកង្វល់ពុំរសាយ លុះដល់ឃ្លាតឆ្ងាយបែរអាល័យ។
ចិត្តជាប់ជំពាក់ក្នុងកាមគុណ មានទុក្ខទារុណធ្ងន់ពេកក្រៃ
ប្រយោជន៍បាត់បង់តាមយប់ថ្ងៃ កាមគុណឧបមេយ្យបីដូចចោរ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ពន្លឺធម៌ព្រះពុទ្ធ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1536/___________________________________________________.jpg
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១១,១០៣ ដង)
ការប្រកួតកីឡា គេបានឈ្នះហើយ គេសប្បាយ ឯការបោះឆ្នោត បើមានអ្នកគាំទ្រភាគច្រើន គឺត្រូវឈ្នះហើយបានធ្វើជាអ្នកធំ។នៅក្នុងគ្រួសារ ជារឿងមនោសញ្ចេតនានៃមាតាបិតា ភរិយាស្វាមី កូនប្រុសស្រី ។ល។ ដូច្នេះ មិនមែនជារឿងប្រកួតប្រជែង និងមិនមែនចេះតែប្រកាន់យកមតិភាគច្រើននោះទេ។ ម្នាក់ៗមានតួនាទីរៀងៗខ្លួន ត្រូវចេះគោរពតួនាទីរបស់ខ្លួន មានការអ្វីៗត្រូវពិគ្រោះពិភាក្សាមេគ្រួសារជាអ្នកសម្រេចក្នុងចិត្តការងារ ប៉ុន្តែការសំខាន់គឺម្នាក់ៗត្រូវមានធម៌ក្នុងខ្លួន។
មានធម៌ក្នុងខ្លួន ទើបអាចបណ្ដេញអធម៌ឲ្យចេញពីខ្លួនបាន នេះជាការយកឈ្នះខ្លួនឯង ហើយគ្រប់គ្រងខ្លួនដោយសតិសម្បជញ្ញៈ។មានធម៌ក្នុងខ្លួនឈ្មោះថា មានខ្លួនជាទីពឹង និងមានសុខក្នុងខ្លួនឯង ដោយមិនវង្វេងស្វែងរកសុខក្នុងវត្ថុដទៃ មនុស្សដទៃជាខាងក្រៅឡើយ។មានធម៌ក្នុងខ្លួន នាំឲ្យមិនកើតទុក្ខជាមួយនឹងរឿងគ្រប់យ៉ាង គឺទាន់ពេលភ្លាមៗ ដែលបានទទួលដឹងនូវរឿងនោះឯង។ ការមិនកើតទុក្ខ គឺជាសុខដ៏វិសេសស្រេចតែម្ដង ដោយការស្ងប់តណ្ហា។
មានធម៌ក្នុងខ្លួន ទើបដឹងថាបញ្ហាមិនមែនអ្នកដទៃធ្វើឲ្យខ្លួនឯងទេ គឺបញ្ហានៅក្នុងចិត្តរបស់ខ្លួន ព្រោះតែសេចក្ដីប្រកាន់។ ការមិនប្រកាន់ជាសុខដ៏ក្រៃលែង។មានធម៌ក្នុងខ្លួន នាំឲ្យមិនប្រកាន់ទៅក្នុងរឿងទាំងពួង ព្រោះបានដឹងអំពីធម្មជាតិតាមសេចក្ដីពិត។ ក្នុងជីវិតមនុស្ស សត្វទាំងអស់គឺជាធម្មជាតិ មានរូបធាតុ មាននាមធាតុ ប្រព្រឹត្តទៅតាមហេតុ។
មានធម៌ក្នុងខ្លួន នាំឲ្យយល់ដឹងអំពីធម្មជាតិគ្រប់យ៉ាងថា មិនគួរប្រកាន់មាំឡើយ។ ធម្មជាតិរមែងតែងតែកើតឡើងហើយវិនាសទៅវិញ គឺការវិនាសប្រែប្រួលជាម្ចាស់លើធម្មជាតិ។មានធម៌ក្នុងខ្លួន នាំឲ្យមានចិត្តទំនេរមិនមានកង្វល់ក្នុងការហួងហែងជីវិត ហួងហែងបញ្ចក្ខន្ធឡើយ។ ការមិនកង្វល់ និងការមិនប្រកាន់ទើបជាទីពឹងពិតក្នុងជីវិតនឹងក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា។មានធម៌ក្នុងខ្លួន ទើបដឹងថា សេចក្ដីសុខមិនមែននៅលើការយកឈ្នះអ្នកដទៃនោះទេ គឺសេចក្ដីសុខរមែងមានហេតុនៃសេចក្ដីសុខដោយឡែកផ្សេង មានដូចនេះជាដើមគឺ:
សុខព្រោះមិនបៀតបៀនអ្នកដទៃ
សុខព្រោះសន្សំសេចក្ដីល្អ
សុខព្រោះការព្រមព្រៀងគ្នា
សុខព្រោះមានបញ្ញាយល់ដឹងការពិត
សុខព្រោះការមិនក្រោធខឹង
សុខព្រោះការមិនប្រកាន់
សុខព្រោះការឲ្យអភ័យ
សុខព្រោះការមិនយកទុក្ខមកដាក់ខ្លួន
សុខព្រោះការបានឈ្នះខ្លួនឯង។
រឿងរ៉ាវនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ ពេលខ្លះគឺមិនអាចនាំយកហេតុផលមកជជែកគ្នាបានឡើយ ព្រោះរឿងរ៉ាវវានៅពីលើហេតុផលដែលយើងចង់និយាយទៅទៀត ដូច្នេះមានតែការសម្រួល មានតែសម្បទាន និងការយល់ដឹងអំពីសេចក្ដីពិតហើយព្រមទទួលប៉ុណ្ណោះ ទើបវាជាការល្អ។
មានការបែកបាក់គ្នាច្រើនណាស់ គឺមកអំពីការប្រកាន់ហេតុផលរៀងៗខ្លួន ចង់យកឈ្នះគ្នា ដោយអាងហេតុផលដែលខ្លួនមាន ដោយប្រកាន់ថាហេតុផលរបស់ខ្លួនត្រឹមត្រូវ ឯម្ខាងទៀតមិនមានហេតុផលអ្វីឲ្យត្រឹមត្រូវឡើយ ម្ល៉ោះហើយទីបំផុតចុងក្រោយក៏ត្រូវបែកគ្នា។ ហេតុផលគឺពិតជារបស់ល្អហើយ តែត្រូវប្រើឲ្យសមជាមួយគ្នានឹងករណីព្រមទាំងពេលវេលាផង។
សរុបសេចក្ដីមក បើមានការភ្លាងភ្លាត់អ្វី កុំចេះតែមកបន្ទោសគ្នា ប្រកែកគ្នា ត្រូវមានគុណធម៌ប្រចាំចិត្តសម្រាប់ដោះស្រាយនូវបញ្ហនោះៗ។
រឿងក្នុងគ្រួសាការសម្ដែង ដូចល្ខោនគេតែងលេងប្រឌិត
គួរកុំប្រកាន់ល្ខោនជីវិត សិក្សាការពិតបរមត្ថធម៌។
អ្វីៗបីដូចជាខ្ចីគេ ដូចឆ្អឹងទទេតែបិទជ័រ
កាមគុណបីដូចការតាំងគភ៌ ញាប់ញ័រប្រសូតសោយសោកា។
ទ្រទ្រង់គុណធម៌សាងក្ដីស្ងប់ បានអ្វីគ្រប់ចប់តណ្ហា
អស់ទុក្ខកង្វល់អស់ប្រាថ្នា លែងសោយសោកាសុខពិតហោង។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ពន្លឺធម៌ព្រះពុទ្ធ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1546/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ២០,៩០៥ ដង)
លក្ខណៈមនុស្សពូកែ
មនុស្សយើងពូកែផ្សេងៗគ្នា ខ្លះពូកែខ្លាំង ខ្លះពូកែល្មម ខ្លះពូកែច្រើនមុខ ខ្លះពូកែតែមួយមុខ។ ភាពខ្លាំងពូកែរបស់មនុស្សយើងនេះឯង ធ្វើឲ្យមនុស្សយើងអាចរស់នៅបាន ព្រោះយកភាពខ្លាំងពូកែរបស់ខ្លួននោះមកប្រើក្នុងការប្រកបអាជីវកម្ម ចិញ្ចឹមជីវិតព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារ។ អ្នកណាពូកែខ្លាំង អ្នកនោះក៏បានផលតបស្នងច្រើន អ្នកណាពូកែល្មម អ្នកនោះក៏បានផលថយចុះទៅ
images/articles/1543/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៨,៩១៧ ដង)
ពិចារណាថាជាការដាក់ទោសខ្លួនឯងឲ្យសមចិត្តសត្រូវ
ធម្មតាសត្រូវរមែងប្រាថ្នាអាក្រក់ ចង់ឲ្យកើតនូវសេចក្ដីវិនាសហិនហោចដល់គ្នានឹងគ្នា។
មនុស្សក្រោធនឹងសាងនូវសេចក្ដីវិនាសឲ្យដល់ខ្លួនឯងច្រើនយ៉ាង ដោយសត្រូវមិនចាំបាច់ធ្វើអ្វីលំបាកផងក៏បានសមចិត្តរបស់គេ ដូចជា សត្រូវប្រាថ្នា សូមឲ្យវាមិនល្អមិនស្អាត មានពណ៌សម្បុរអាក្រក់ ឬសូមឲ្យវាដេកជាទុក្ខ
images/articles/1542/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១៨,៣៩៣ ដង)
យស និង អយស
ការមានយស និងការអត់យស ក៏ជាព្រឹត្តិការណ៍មួយ ដែលសត្វលោកគ្រប់គ្នាត្រូវតែប្រឈមមុខ ដោយមិនអាចជៀសផុត។
យស តែងធ្វើហឫទ័យរបស់មនុស្សជាច្រើនឲ្យសប្បាយរីករាយភ្លើតភ្លើន និងទទួលបានដោយសេចក្ដីសោមនស្ស។
អយស គឺជាព្រឹត្តិការណ៍មួយ ដែលមនុស្សជាច្រើន ភ័យខ្លាច និងមិនចង់ឲ្យកើតឡើងជាដាច់ខាត តែគ្រប់គ្នាមិនអាចគេចវេសបានឡើយ
images/articles/1541/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ២២ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១០,១៥៧ ដង)
ពិចារណាថាយើងក្រោធគឺសាងទុក្ខឲ្យខ្លួនឯង
គប្បីពិចារណាក្នុង ៧ចំណុចនេះ
១- ប្រហារផ្លូវចិត្តខ្លួនឯងព្រោះសេចក្ដីក្រោធ បើយើងត្រូវចោរបៀតបៀន ក៏ចំពោះតែផ្លូវកាយប៉ុណ្ណោះ ឯចំណែកខ្លួនឯងវិញ ព្រោះការខឹងក្រោធកើតឡើង បានប្រហារ បានបៀតបៀន បានដុតរោលដល់សន្ដានចិត្តរបស់ខ្លួនឯង ព្រោះហេតុនេះ បើយើងគិតថា មេត្តាគេមិនបានទេ គឺសូមកុំភ្លេចមេត្តាខ្លួនឯងឲ្យសោះ
images/articles/1564/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៩ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១១,៩៨២ ដង)
ពិចារណាអានិសង្សរបស់មេត្តា
ធម៌ដែលផ្ទុយគ្នាពីសេចក្ដីក្រោធ គឺមេត្តា។ សេចក្ដីក្រោធមានទោស បង្កផលអាក្រក់ដ៏ក្រៃលែង យ៉ាងណាមេត្តាក៏មានគុណ បង្កផលល្អច្រើនក្រៃលែងដូច្នោះដែរ។ កាលបើដូចនេះ ទើបគួររម្ងាប់សេចក្ដីក្រោធ ហើយតាំងចិត្តមេត្តាមកជំនួសវិញ ឲ្យមេត្តាហ្នឹងឯង ជួយកម្ចាត់កម្ចាយ និងការពាររាំរាំងសេចក្ដីក្រោធ រហូតដល់បានឈ្នះជាស្នាពរ។
images/articles/1569/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៩ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៥,៥៨៩ ដង)
ការពិចារណា ហេតុផល និង បដិបត្តិក្នុងការឲ្យទាន
សូមឲ្យពុទ្ធបរិស័ទទាំងឡាយ ជាមនុស្សធ្ងន់ក្នុងហេតុផល ព្រោះថាអ្វីៗទាំងអស់ក្នុងលោកយើងនេះ សុទ្ធតែមានហេតុផលទាំងអស់។ អំពើអាក្រក់ក៏មានហេតុនៃអំពើអាក្រក់ អំពើល្អក៏មានហេតុនៃអំពើល្អដែរ។ ធម៌ទាំងឡាយសុទ្ធតែកើតពីហេតុ ប្រព្រឹត្តទៅតាមហេតុ ធម៌ទាំងឡាយមិនគួរប្រកាន់ថាជារបស់មាំមួនឡើយ។
images/articles/1570/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៩ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១៧,៧១១ ដង)
- សេចក្ដីក្រោធមិនល្អឡើយ។
- សេចក្ដីក្រោធជាស្នឹមនៃបញ្ញា ដូចជាស្នឹមនៃសស្ត្រាវុធ។
- សេចក្ដីក្រោធបង្កការវិនាស។
- សេចក្ដីក្រោធញ៉ាំងចិត្តឲ្យកម្រើក។
- បុគ្គលអ្នកក្រោធមិនដឹងថាសេចក្ដីក្រោធគឺជាភ័យដែលកើតឡើងក្នុងខ្លួនឡើយ។
- នៅពេលណាសេចក្ដីក្រោធគ្របសង្កត់ នៅពេលនោះមានតែភាពងងឹតប៉ុណ្ណោះ។
- ពីតិចទៅច្រើន សេចក្ដីក្រោធចេះតែចម្រើនព្រោះមកអំពីការមិនអន់ធន់។
- សេចក្ដីក្រោធជាទីគោចរនៃអ្នកខ្សត់បញ្ញា។
- ទោសៈមានសេចក្ដីក្រោធជាសមុដ្ឋាន។
- គ្រោះអ្វីក៏មិនស្មើរនឹងទោសៈដែរ។
- ចង្រៃកាឡកិណីអ្វីឲ្យដូចជាទោសៈមិនមាន។
- សម្លាប់សេចក្ដីក្រោធបាន ទើបដេកជាសុខ។
- សម្លាប់សេចក្ដីក្រោធបាន ទើបមិនមានសោក។
- បុគ្គលក្រោធរមែងមានពណ៌សម្បុរសៅហ្មង។
- បុគ្គលក្រោធដែលកាន់យកនូវប្រយោជន៍បានហើយ បែរទៅជាកើរក្នុងផ្លូវវិនាសវិញ។
- បុគ្គលដែលត្រូវសេចក្ដីក្រោធគ្របសង្កត់ តែងដើរទៅក្នុងផ្លូវនៃការវិនាសទ្រព្យ។
- បុគ្គលដែលត្រូវសេចក្ដីក្រោធគ្របសង្កត់ តែងដើរទៅក្នុងផ្លូវនៃការវិនាសទ្រព្យ។
- បុគ្គលដែលត្រូវសេចក្ដីក្រោធគ្របសង្កត់ តែងដើរទៅក្នុងផ្លូវនៃការវិនាសយស។
- ញាតិមិត្តទាំងឡាយ រមែងគេចចេញពីមនុស្សដែលត្រូវសេចក្ដីក្រោធគ្របសង្កត់។
- បុគ្គលក្រោធ រមែងមិនឃើញធម៌ រមែងមិនដឹងប្រយោជន៍ មិនដឹងហេតុផល។
- បុគ្គលដែលត្រូវសេចក្ដីក្រោធគ្របសង្កត់ហើយមិនមានសល់អ្វីដែលជាទីពឹងឡើយ។
- បុគ្គលក្រោធ ហ៊ានសម្លាប់សូម្បីតែមាតាបង្កើតរបស់ខ្លួន។
- សេចក្ដីក្រោធជាប្រធាននៃសេចក្ដីវិនាស។
- បុគ្គលក្រោធរមែងដេកជាទុក្ខ។
- បុគ្គលក្រោធរមែងនិយាយច្រើន។
- បុគ្គលក្រោធរមែងនិយាយអាក្រក់។
- ឈ្នះសេចក្ដីក្រោធបានដោយការមិនក្រោធ។
- ឈ្នះខ្លួនឯងប្រសើរជាង។
- បុគ្គលមិនក្រោធតបចំពោះអ្នកដែលក្រោធហើយឈ្មោះថាឈ្នះសង្គ្រាមដែលគេឈ្នះបានដោយកម្រ។
- បុគ្គណាដឹងថាអ្នកដទៃក្រោធហើយ មានសតិស្ងប់រម្ងាប់ បុគ្គលនោះឈ្មោះថាបានបំពេញនូវប្រយោជន៍ទាំងពីរ គឺប្រយោជន៍ខ្លួនឯង និងប្រយោជន៍អ្នកដទៃ។
- ចិត្តនៃបុគ្គលក្រោធ ប្រៀបដូចជាដំបៅ។
- បុគ្គលអ្នកក្រោធច្រើន ដូចរណ្ដៅលាមកដែលគេចាក់ទឹកចូលកូរវឹក បុគ្គលនោះគេមិនគួរសេពគប់ទេ។
- បុគ្គលដែលត្រូវសេចក្ដីក្រោធគ្របសង្កត់ រមែងលះបង់ចោលនូវកុសលធម៌។
- គប្បីលះកាត់នូវសេចក្ដីក្រោធដោយបញ្ញា។
- អំណត់គឺសេចក្ដីអត់ធន់ជាគ្រឿងដុតបង់នូវបាប។
- បុគ្គលណាធ្វើបាបដោយខ្លួនឯង បុគ្គលនោះរមែងសោហ្មងដដោយខ្លួនឯង។
- បុគ្គលណាមិនធ្វើបាបដោយខ្លួនឯង បុគ្គលនោះរមែងមិនសៅហ្មងដោយខ្លួនឯង។
- សៅហ្មងឬមិនសៅហ្មងជារបស់ចំពោះខ្លួន។
- អ្នកដទៃមិនអាចញ៉ាំងអ្នកដទៃឲ្យបរិសុទ្ធបានទេ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ វិធីរម្ងាប់សេចក្ដីក្រោធ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
