ការ​ស្រឡាញ់​វត្ថុ​មាន​វិញ្ញាណ​និង​ឥត​វិញ្ញាណ​ ហើយ​ប្រឹង​ប្រែង​ស្វែង​រក​ទាំង​យប់​ថ្ងៃ​ មិនគិត​អំពី​ការ​នឿយ​ហត់​ ព្រួយ​លំបាក​ឬយ៉ាងណា​ៗ​ ឲ្យ​តែ​ពី​ខាង​មាន​បាន​តាម​បំណង​របស់​ខ្លួន​ ឯ​វត្ថុ​អស់​ទាំង​នោះ​សោត​ក៏​គ្រាន់​តែ​ជា​គ្រឿង​ទំនុក​បម្រុង​ជប់​លៀង​អា​យុ​ជីវិត​របស់​ខ្លួន​ ឲ្យ​បាន​គង់​វង្ស​និង​សុខ​ស្រួល​ប៉ុណ្ណោះ​.. ចុច​អាន​បន្ត​ មើល​មិន​ឃើញ​ចុច​ទីនេះ​

មនុស្ស​យើង ត្រូវ​ពឹងពាក់​អាស្រ័យ​គ្នាជានិច្ច ប៉ុន្តែ មនុស្ស​ដែល​យើងពឹង​បាន​ច្រើន​ជា​ទីបំផុត គឺខ្លួន​យើង ។ ព្រះ ពុទ្ធអង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់ទូន្មានថា ឪ ខ្លួន​ជាទីពឹងនៃ​ខ្លួនឯង ឱ នេះ ជាការ​ពិតដែល​អាចពិសោធ​បានគ្រប់​ពេលវេលា ។ព្រះអង្គ ទ្រង់ត្រាស់​បន្តមួយឃ្លា​ទៀតថា ឪ ខ្លួន​ដែល​ហ្វឹកហាត់​បានល្អ ហើយ ឈ្មោះថា​បាននូវទីពឹង​ដែលគេបាន​ដោយកម្រ ឱ នេះ ជាកា​រ​សម្តែងឱ្យ​ឃើញថា

ធម៌​ធ្វើ​បុគ្គល​ឲ្យ​ជា​សមណៈ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ​ជាម្ចាស់ ទ្រង់​ត្រាស់​ទេស​នា​អំពី​ឈ្មោះ​ថា សមណៈ និង​ធម៌​របស់​សមណៈថា៖ សមណា សមណាតិ វោ ភិក្ខវេ ជនោ សញ្ជានាតិ ម្នាល​ភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ! មហាជន​តែង​ស្គាល់​ឈ្មោះ​អ្នក​ទាំង​ឡាយ​ថា​ជា​សមណៈ, ចំណែក​ឯ​អ្នក​ទាំង​ឡាយ​សោត កាល​បើ​មាន​គេ​សួរ​ថា "លោក​ជា​អ្វី?" អ្នក​ទាំង​ឡាយ​ក៏​មុខ​ជា​ប្ដេជ្ញា​ខ្លួន​ថា "​យើង​ទាំង​ឡាយ​ជា​សមណៈ" ដូច្នោះដែរ,

ដើម្បីជោគជ័យក្នុងជីវិត មនុស្សយើងត្រូវតែដើរក្នុងផ្លូវរបស់ខ្លួនឯងឲ្យបានមាំមួន ជាផ្លូវ​ដែលព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ត្រាស់ចង្អុលប្រាប់ ប្រយ័ត្នកុំឲ្យធ្លាក់អំពីផ្លូវរបស់ខ្លួន ដោយអំណាចខ្យល់នៃលោកធម៌ណាមួយនោះឡើយ នៅខាងចុងនៃសុខវគ្គ ( វគ្គទី ១៥ នៃព្រះគាថាធម្មបទ ) ព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា ធីរញ្ច បញ្ញញ្ច ពហុស្សុតញ្ច ធោរយ្ហសីលំ វតវន្តមរិយំ តំ តាទិសំ សប្បុរិសំ សុមេធំ ភជេថ នក្ខត្តបថំវ ចន្ទិមា ។ បុគ្គលគួរសេពគប់សប្បុរស ជាអ្នកប្រាជ្ញ មានប្រាជ្ញាទាំងជាអ្នកចេះដឹងច្រើនផង មានកិរិយានាំទៅនូវធុរៈជាប្រក្រតី ( ឲ្យបានដល់ព្រះអរហត្ត ) ផង មានសីលវត្ត និងធុតង្គវត្តផង ជាអរិយៈឆ្ងាយចាកកិលេសផង មានបញ្ញាល្អផង ប្រាកដដូច្នោះៗ ឲ្យដូចជាព្រះចន្ទគប់រកនូវផ្លូវនក្ខត្តឫក្ស យ៉ាងនោះឯង ។ ដកស្រង់ពីសេៀវភៅ សិក្សាព្រះសូត្រភាគ ១១ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

ពាក្យ​ថា​បព្វជិត បុគ្គល​ដែល​សម្លាប់​ឬ​បៀតបៀន​គេ​តាម​អំពើ​ចិត្ត ដែល​ឥតអធិវាសនក្ខន្តី នោះ ដោយ​ហោច​ទៅ សូម្បី​តែ​សម្លាប់​សត្វ​តូចៗ មាន​ល្បោម​និង​មូស​ជាដើម ឲ្យ​វិនាស​ចាក​ជីវិត ក៏​ហៅ​ថា បព្វជិត មិន​កើត។ ព្រោះ​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ពោល​ដូច្នោះ? ព្រោះហេតុ​មិន​ទាន់​បណ្ដេញ​បំបរមន្ទិល​នៅ​ឡើយ, លុះ​តែ​ជា​អ្នក​បណ្ដេញ​បំបរ​មន្ទិល​ចោល​ចេញ ទើប​ហៅ​ថា បព្វជិត បាន, ដូច​មាន​ពុទ្ធភាសិត​ថា៖

ការប្រកាន់ថាមានតួខ្លួន អាចជាអ្នក​ធ្វើទាន រក្សាសីល ចំរើនសមថកម្មដ្ឋាន​បានទាំងអស់ ប៉ុន្តែ​មិនអាច នៅក្នុងការ​ប្រកាន់ថាជាតួខ្លួន អ្នកលើកវិបស្សនាពិចារណា អារម្មណ៍ បានជា​ដាច់​ខាត ពីព្រោះ​បើវានៅ​តែក្នុងការ សំគាល់​ថា មានតួខ្លួនអញ​ជាអ្នក​បង្គាប់សតិ​ឱ្យរលឹកដឹង​តែ អារម្មណ៍នេះ មិនរលឹកដឹង​អារម្មណ៍នោះ និង ប្រកាន់ថា មានខ្លួនជាអ្នក​ធ្វើវិបស្សនា​ទេនោះ

ផលប៉ះពាល់​នៃ​គ្រឿង​ញៀន​ចំពោះ​ផ្នែក​ផ្លូវ​ចិត្ត និង​ផ្លូវ​កាយ តើ​គ្រឿង​ញៀន​ជា​អ្វី? គ្រឿង​ញៀនគឺ​ជា​សារធាតុ​គីមី ឬ​រុក្ខជាតិ នៅពេល​ដែល​យើង​ប្រើ​ទៅ វា​មាន​ឥទ្ធិពល​រំញោច​យ៉ាង​ខ្លាង​លើ​ផ្លូវចិត្ត និង​ផ្លូវ​កាយ ដូច​ជា​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មាន​អារម្មណ៍​រវើរវាយ អណ្ដែតអណ្ដូង ឬ​ក្លាហាន​ខុស​ពី​លក្ខណៈ​ធម្មតា ដែល​មនុស្ស​គ្រប់​រូប​មាន អាច​ធ្វើ​អោយ​ស្ពឹក​ស្រពន់ បំបាត់​ភាព​ចុកចាប់​និង​ភាព​អស់កម្លាំង

កាយពហុសាធារណតោ ( កាយនេះ​ជាសាធារណៈ​ដល់សត្វ ( ដង្កូវ ) និង​បច្ច័យ​នៃ​សេចក្ដី​ស្លាប់​មាន​ច្រើន​ប្រភេទ ) បទ​ថា កាយ​ពហុសាធារណតោ មាន​អធិប្បាយ​ថា កាយ​នេះ​ជា​សាធារណៈ​ដល់​សត្វ​ច្រើន​ប្រភេទ គឺ ជាដំបូង​ជា​សាធារណៈ​ដល់​ពួង​កិមិជាតិ ( ដង្កូវ ) ៨០ ត្រកូល ក្នុង​កិមិជាតិ​ទាំង​ឡាយនោះ ត្រកូវ​ណា​អាស្រ័យ​ស្បែក​ក្រៅ ក៏​ស៊ីស្បែក​ក្រៅ ត្រកូល​ណា​ដែល​អាស្រ័យ​ស្បែក​ក្នុង ក៏​ស៊ី​ស្បែក​ក្នុង ដែល​