images/articles/2702/32s55stpic.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៨,៣៧៤ ដង)
នាងពិម្ពាយសោធរារាហុលមាតា ជាកន្សៃសារពេជ្ញ នៃព្រះសិទ្ធត្ថជាសព្វញ្ញុបរមពោធិសត្វ
កន្សៃសារពេជ្ញ (ន.) ស្រីជាអគ្គមហេសីរបស់ព្រះបរមពោធិសត្វជាបច្ឆិមជាតិ ក្នុងកាលដែលនៅជាគ្រហស្ថ ឬដែលបានត្រាស់ហើយ ក៏គង់នៅហៅស្រីនោះថា កន្សៃសារពេជ្ញ :
កាលនោះ ព្រះអង្គជាព្រាហ្មណ៍ ឈ្មោះសុមេធៈ តាក់តែង ផ្លូវសម្រាប់ថ្វាយព្រះពុទ្ធទីបង្ករ ទ្រង់ឃើញ ធម៌ទាំងពួង កាលស្ដេចមកដល់ ខ្ញុំជាកញ្ញា កើតក្នុងត្រកូល ព្រាហ្មណ៍ ឈ្មោះនាងសុមិត្តា បានចូលទៅកាន់ទីប្រជុំ ។
ខ្ញុំយកផ្កាឧប្បល ៨ ក្ដាប់ ដើម្បីបូជាព្រះសាស្ដា បានឃើញឥសីដ៏ឧត្ដម ក្នុងកណ្ដាលនៃជន ។ កាលនោះ ខ្ញុំបានឃើញព្រះសម្ពុទ្ធ ទ្រង់ខានយាងមកអស់កាលយូរ ទ្រង់មានព្រះទ័យ ប្រកបដោយ ករុណា ក៏បណ្ដាលឲ្យចិត្តត្រេកអរក្រៃលែង ហើយសំគាល់ថា ជីវិតរបស់អាត្មាអញប្រកបដោយផល ។កាលនោះ ខ្ញុំបានឃើញសេចក្ដីព្យាយាមប្រកបដោយផល របស់ឥសី នោះ ទាំងចិត្តរបស់ខ្ញុំ ក៏ជ្រះថ្លាក្នុងព្រះពុទ្ធ ដោយកុសលកម្ម មានក្នុងកាលមុន ។
ខ្ញុំញ៉ាំងចិត្តឲ្យជ្រះថ្លាក្រៃ លែង ក្នុងឥសីមានចិត្តខ្ពង់ខ្ពស់ ហើយទូលថា បពិត្រឥសី ខ្ញុំ មិនឃើញវត្ថុដទៃ ដែលគួរថ្វាយទេ ខ្ញុំសូមថ្វាយផ្កាទាំងឡាយ ដល់លោក ។បពិត្រឥសី ផ្កា ៥ ក្ដាប់ ចូរមានដល់លោក ផ្កា ៣ ក្ដាប់ ចូរមានដល់ខ្ញុំ បពិត្រឥសី ផ្កាទាំងឡាយ ចូរជារបស់ស្មើ គ្នា មួយអន្លើដោយឥសីនោះ ដើម្បីប្រយោជន៍ដល់ ពោធិញ្ញាណរបស់ព្រះអង្គ ។
(វចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត , សុត្តន្តបិដក ខុទ្ទកនិកាយ អបទាប ថេរិយាបទាន កុណ្ឌលកេសវគ្គ យសោធរាថេរិយាបទាន បិដកលេខ ៧៦ ទំព័រ ១៨០)
ដោយខេមរ អភិធម្មាវតារ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2694/5645tpic.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៣៣,៧៩៤ ដង)
កាលព្រះមានព្រះភាគទ្រង់រំលត់ខន្ធចូលកាន់ព្រះនិព្វានហើយ ព្រះបាទអជាតសត្តុបាននាំព្រះបរមសារីរិកធាតុដែលព្រះអង្គបានទទួលអំពីចំណែកបែងចែក មកសាងព្រះស្តូបហើយធ្វើបុណ្យឆ្លង ។ឧបាសិកាអ្នកក្រុងរាជគ្រឹះម្នាក់ បដិបត្តិសរីរកិច្ចអំពីព្រឹកហើយ គិតថា នឹងបូជាព្រះសាស្ដា បានកាន់យកផ្កាននោង ៤ ទងដែលខ្លួនបានមក មានសទ្ធាកើតឆន្ទៈឧស្សាហៈឡើងក្នុងចិត្តយ៉ាងមុតមាំ មិនបានគិតដល់អន្តរាយក្នុងដំណើរផ្លូវ ជាអ្នកមានមុខឆ្ពោះទៅកាន់ព្រះស្តូប ។
ខណៈនោះ មានមេគោកូចខ្ចីមួយបោលស្ទុះទៅដោយរហ័ស បានជល់ឧបាសិកានោះឲ្យអស់ជីវិត ។ នាងធ្វើកាលកិរិយាក្នុងខណៈនោះឯង បានកើតក្នុងតាវត្តិង្សសួគ៌ាស្ថាន ។ កាលសក្កទេវរាជស្ដេចយាងក្រសាលឧទ្យាន នាងបានប្រាកដខ្លួនព្រមទាំងរថ គ្រប់សង្កត់ទេពធីតាទាំងអស់ដោយរស្មីរបស់ខ្លួន នៅកណ្ដាលស្រីទេពនាដកៈទាំងពីរកោដិកន្លះ ដែលជាបរិវាររបស់សក្កទេវរាជនោះ ។
សក្កទេវរាជបានទតឃើញនាងយ៉ាងនោះហើយ ទ្រង់មានព្រះទ័យភ្ញាក់ផ្អើលកើតសេចក្ដីអស្ចារ្យដូច្នេះថា កីទិសេន នុ ខោ ឱឡារិកេន កម្មុនា អយំ ឯទិសិំ សុមហតិំ ទេវិទ្ធិមុបាគតា ដោយកម្មជាឱឡារិកយ៉ាងណាហ៎្ន ទើបទេពធីតានេះមានឫទ្ធិដ៏ធំក្រៃលែងយ៉ាងនេះ ? យ៉ាងនេះហើយ ទើងទ្រង់សួរទេពធីតានោះដោយគាថាទាំងឡាយនេះថា
ម្នាលនាងដ៏ចម្រើន មានសំពត់លឿង មានទង់លឿង ស្អិតស្អាង ដោយគ្រឿងប្រដាប់មានពណ៌លឿង មានអវយវៈលាបដោយខ្លឹម ចន្ទន៍លឿង ទ្រទ្រង់ផ្កាឧប្បលលឿង ។មានប្រាសាទ និងទីដេកលឿង មានទី អង្គុយលឿង មានភោជនលឿង មានឆ័ត្រលឿង មានរថលឿង មានស៊ែលឿង មានផ្លិតលឿង ។ នាងបានធ្វើអំពើដូចម្តេច ក្នុងភពជារបស់មនុស្ស ក្នុងកាលមុន ម្នាលទេវតា យើងសួរហើយ នាងចូរប្រាប់ នេះជាផលនៃកម្មអី្វ ?
សូម្បីទេពធីតានោះក៏បានព្យាករដល់សក្កទេវរាជដោយគាថាទាំងឡាយនេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចម្រើន វល្លិឈ្មោះកោសាតកី (វល្លិននោងព្រៃ) ជាជាតិវល្លិល្វីង ដែលគេមិនត្រូវការ ខ្ញុំម្ចាស់មានចិត្តជ្រះថ្លា បាននាំ យកផ្កាននោងព្រៃនោះ ៤ ទង ទៅបូជាព្រះស្តូប ។ ឧទ្ទិសចំពោះព្រះសរីរធាតុ នៃព្រះសាស្តា ខ្ញុំម្ចាស់កំពុងមានចិត្តប្រព្រឹត្តទៅ ក្នុងព្រះធាតុនៃព្រះមានព្រះភាគនោះ មិនបានក្រឡេកមើលផ្លូវគោនោះ ។
គ្រានោះ មេគោមកជល់ខ្ញុំម្ចាស់ ដែលមានអធ្យាស្រ័យមិនទាន់ដល់ព្រះស្តូប (ស្លាប់ទៅ) បើខ្ញុំម្ចាស់សន្សំបុណ្យនោះ សម្រេចម្ល៉េះសមជាមានសម្បតិ្តដ៏លើលុបជាងនេះ ។
បពិត្រព្រះអង្គជាធំជាងទេវតា នាមមឃវៈ ជាទេវកុញ្ជរ ខ្ញុំម្ចាស់បានលះបង់រាងកាយជាមនុស្ស មកកើតជាមួយនឹងព្រះអង្គ ព្រោះកម្មនោះ ។
នាកាលធ្វើសង្គាយនា ព្រះធម្មសង្គាហកាចារ្យទាំងឡាយពោលថា ព្រះឥន្ទ្រ នាមមឃវៈ ជាទេវកុញ្ជរ ជាធំជាងទេវតាក្នុងជាន់ត្រៃត្រឹង្ស បានស្តាប់ពាក្យនេះហើយ ក៏ញុំាងទេវធីតាឲ្យជ្រះថ្លា ក្នុងភពតាវត្តឹង្សហើយ បានពោលពាក្យនេះ នឹងមាតលិទេវបុត្រ ។
បន្ទាប់មក សក្កទេវរាជ ក៏បានសម្ដែងធម៌ដោយគាថាទាំងឡាយនេះដល់ទេវបរិស័ទ ដែលមានព្រះមាតលីជាប្រធានថាម្នាលមាតលិ អ្នកចូរមើលសេចកី្តអស្ចារ្យ នេះជាផលនៃកម្មដ៏វិចិត្រ ទេយ្យវត្ថុសូម្បី បន្តិចបន្ទួចដែលគេធ្វើហើយ ជាបុណ្យ មានផលច្រើន ។កាលបើចិត្តជ្រះថ្លា ចំពោះព្រះតថាគតជាសម្ពុទ្ធ ឬសាវ័ករបស់ព្រះតថាគតហើយ ទក្ខិណាទាន ឈ្មោះថាមានផលតិចមិនមែនឡើយ ។ម្នាលមាតលិ អ្នកចូរមក យើងទាំងឡាយនឹងបូជាព្រះធាតុព្រះតថាគតឲ្យលើសលុប ជាងនេះទៅទៀត ការសន្សំនូវបុណ្យទាំងឡាយ រមែងនាំមកនូវសេចកី្តសុខ ។
កាលព្រះតថាគតឋិតនៅកី្ត បរិនិព្វានទៅកី្ត បើតាំងចិត្តស្មើ ផលក៏ស្មើ ដ្បិតថាសត្វ ទាំងឡាយ មានការតម្កល់ចិត្តទុកជាហេតុ ទើបទៅកាន់សុគតិបាន ។ទាយកទាំងឡាយ រមែងទៅកាន់ស្ថានសួគ៌បាន ព្រោះធ្វើការបូជា ចំពោះព្រះតថាគត ទាំងឡាយណា ព្រះតថាគតទាំងនោះ បានកើតឡើងក្នុងលោក ដើម្បីប្រយោជន៍ ដល់ជនច្រើន ។
នាកាលសក្កទេវរាជត្រាស់យ៉ាងនេះរួចហើយ ស្ដេចសក្កៈជាទេវានមិន្ទៈទ្រង់រម្ងាប់នូវសេចក្ដីឧស្សាហៈក្នុងការក្រសាលព្រះឧទ្យាន ហើយទ្រង់ត្រឡប់អំពីឧទ្យាននោះ ទ្រង់ធ្វើការបូជាព្រះចូឡាមណីចេតិយអស់ ៧ ថ្ងៃ ដែលជាបូជនីយដ្ឋានដែលទ្រង់បូជាជារឿយៗ ។
សម័យខាងក្រោយមកទៀត ស្ដេចសក្កទេវរាជ បានពោលរឿងនោះថ្វាយ ដល់ ព្រះនារទត្ថេរដែលទៅកាន់ទេវលោក ព្រះថេរៈក៏ប្រាប់រឿងនោះដល់ព្រះធម្មសង្គាហកាចារ្យ ទាំងឡាយ ព្រះសង្គាហកាចារ្យទាំងឡាយនោះ ក៏បានលើករឿងនោះឡើងកាន់ការធ្វើសង្គាយនា ដោយប្រការដូច្នេះឯង ។
ចប់ បីតវិមានវត្ថុ ។ (សុត្តន្តបិដក ខុទ្ទកនកាយ ឥត្ថិវិមាន មញ្ជិដ្ឋកវគ្គ បីតវិមានវត្ថុ បិដកលេខ ៥៥ ទំព័រ ៩៩ និង អដ្ឋកថា ឈ្មោះ បរមត្ថទីបនី)ថ្ងៃអាទិត្យ ០៦ កើត ខែភទ្របទ ឆ្នាំរកា នព្វស័ក ព.ស. ២៥៦១ ម.ស. ១៩៣៩ ច.ស. ១៣៧៩ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ២៧ ខែ សីហា គ.ស. ២០១៧ ។ដោយខេមរ អភិធម្មាវតារ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2457/2016-06-14_10_21_13-_____________________________________pdf_-_Adobe_Acrobat_Pro_DC.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៤,៧២៤ ដង)
នឹងសម្ដែងអំពីវលាហកស្សជាតក តាមបទបាឡីថា យេន កាហន្តិ ឱវាទន្តិ ដូច្នេះជាដើម ។ សេចក្ដីក្នុងបាឡីជាតកនោះថា ក្នុងវេលាមួយនោះព្រះបរមសាស្តាជាគ្រូនៃយើងព្រះអង្គទ្រង់គង់នៅវត្តជេតវនរាម បានសម្ដែងនូវធម៌ទេសនា ១ បទនោះថា យេន កាហន្តិ ឱវាទន្តិ ដូច្នេះជាដើមចំពោះនឹងភិក្ខុម្នាក់ជាអ្នកអប្សុកចាកធម៌វិន័យក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ។
គ្រានោះព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ហៅភិក្ខុនោះចូលមកគល់ លុះចូលមកដល់ហើយព្រះអង្គក៏ត្រាស់សួរថា នែភិក្ខុអ្នកឯងមានចិត្តរាយមាយរវើរវាយ មិនសប្បាយក្នុងធម៌នឹងវិន័យរបស់តថាគតមែនឬអ្វី ភិក្ខុនោះក៏ក្រាបបង្គំទូលថា ពិតមែនដូចព្រះដ៏មានព្រះភាគទ្រង់ជ្រាបនោះហើយ ទើបព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់សួរតទៅទៀតថា ចុះហេតុអ្វីក៏អ្នកមិនសប្បាយក្នុងសាសនាតថាគតនេះ ភិក្ខុនោះទូលថា ឯហេតុដែលខ្ញុំព្រះករុណាមិនសប្បាយនោះព្រោះខ្ញុំព្រះករុណាបានជួបប្រទះនូវស្រីម្នាក់ មានរូបរាងល្អព្រមទាំងមានគ្រឿងអលង្កា ប្រដាប់កាយដ៏រុងរឿងផង ហើយខ្ញុំព្រះករុណា ក៏មានសេចក្ដីស្នេហាកើតឡើងដោយអំណាចនៃកិលេសធម៌នោះឯង ។ អានទាំងស្រុង ចុចទីនេះ
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2402/57by546gfy5y6ybh76v5urty5h6grtfydg.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ២០,៥០៥ ដង)
រឿងព្រះបច្ចុបដ្ឋានសញ្ញកត្ថេរ
(បិដកលេខ ៧៣ ទំព័រ២៨ និងអដ្ឋកថា)
ព្រះបច្ចុបដ្ឋានសញ្ញកត្ថេរនេះ លោកធ្លាប់បានបំពេញកុសលមកហើយ ក្នុងកាលនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធអង្គមុនៗ ការសន្សំបុណ្យទាំងឡាយ ក្នុងកាលនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធអង្គមុនៗ ការសន្សំបុណ្យទាំងឡាយ ដែលជាឧបនិស្ស័យនៃវិវដ្ដៈ ក្នុងភពមួយនោះ លោកបានកើតក្នុងកំណើតយក្ស ក្នុងកាលនៃព្រះមានព្រះភាគព្រះនាមអត្ថទស្សី កាលខាងក្រោយមក ព្រះអង្គក៏ទ្រង់បរិនិព្វានទៅ ព្រោះតែការមិនបានឃើញ ពេលដែលព្រះអង្គទ្រង់គង់ព្រះជន្មនៅ ទើបមានសេចក្ដីសោកស្ដាយយ៉ាងខ្លាំង។ ក្នុងកាលនោះ អគ្គសាវករបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធអត្ថទស្សីមានព្រះនាមថា សាគរ កាលទូន្មាន (យក្សនោះ) ទើបពោលថា ការបូជាព្រះសារីរិកធាតុ របស់ព្រះមានព្រះភាគ រមែងមានផលច្រើន ដូចការបូជាដែលគេធ្វើហើយក្នុងកាលព្រះមានព្រះភាគទ្រង់គង់ព្រះជន្មនៅ ព្រោះអំណាចនៃចិត្តដែលជ្រះថ្លា (ហេតុដូច្នេះ) អ្នកចូលកសាងព្រះស្ដូបចុះ!។ យក្សបានស្ដាប់ហើយ កើតសេចក្ដីជ្រះថ្លា ទើបបបួលគ្នាកសាងស្ដូប (ព្រះចេតិយ) រួចបញ្ចុះព្រះបរមសារីរិកធាតុ និងបានបូជាព្រះស្ដូបដែលតម្កល់ ព្រះសារីរិកធាតុនោះហើយ ចុតិអំពីកំណើតយក្ស បានសោយសម្បត្តិព្រះឥន្ទ្រក្នុងទេវលោក និងសម្បត្តិស្ដេចចក្រពត្តិក្នុងមនុស្សលោក។ ក្នុងពុទ្ធុប្បាទនេះ បានកើតក្នុងត្រកូលដែលមានទ្រព្យច្រើនក្នុងនគរសាវត្ថី ដឹងក្ដីហើយ ជ្រះថ្លាក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា បានចេញបួស មិនយូរប៉ុន្មាន ក៏បានជាព្រះអរហន្ត។
ក្នុងកាលជាខាងក្រោយមក លោករលឹកឃើញនូវបុព្វកម្មរបស់ខ្លួន ក៏កើតសោមនស្ស កាលប្រកាសនូវអំពើនោះឲ្យប្រាកដច្បាស់ ដែលខ្លួនប្រព្រឹត្តហើយក្នុងកាលមុន ទើបពោលគាថាទាំងនេះថា
កាលព្រះសុគតព្រះនាមអត្ថទស្សី ទ្រង់បរិនិព្វានទៅ ខ្ញុំបានកើតកំណើតយក្ស ក្នុងលំដាប់ស្មើគ្នា កាលនោះ ខ្ញុំបានដល់នូវយស។
(ខ្ញុំគិតថា) ឱហ្ន៎! យស ដែលអាត្មាអញបានហើយ មិនល្អសោះ ពន្លឺភ្លឺស្វាងក្នុងរាត្រីមិនល្អ ការរះឡើងនៃព្រះអរុណក៏មិនល្អ ព្រោះថា កាលដែលភោគអាត្មាអញនៅមានព្រះសម្ពុទ្ធមានចក្ខុទ្រង់បរិនិព្វានទៅ។
សាវកឈ្មោះ សាគរៈ បានដឹងច្បាស់ នូវតម្រិះរបស់ខ្ញុំលោកមានប្រាថ្នានឹងស្រង់ខ្ញុំឡើង ទើបនិមន្តមកកាន់សំណាក់ខ្ញុំ (ហើយប្រាប់ថា) នែបុរសអ្នកមានប្រាជ្ញាល្អ អ្នកយំសោកធ្វើអ្វី អ្នកកុំខ្លាចឡើយ អ្នកចូរប្រព្រឹត្តធម៌ចុះ ការបរិបូណ៌ដោយពូជ គឺកុសលរបស់សត្វទាំងអស់ ព្រះពុទ្ធទ្រង់បានប្រគល់ឲ្យហើយ។
បុគ្គលណា បូជាព្រះសម្ពុទ្ធជាំលោកនាយក ដែលទ្រង់គង់ព្រះជន្មនៅក្ដី បូជាព្រះសារីរិកធាតុរបស់ព្រះជិនស្រី សូម្បីប៉ុនគ្រាប់ស្ពៃ ដែលទ្រង់បរិនិព្វានទៅហើយក្ដី កាលបើមានចិត្តសេចក្ដីជ្រះថ្លាស្មើ បុណ្យដែលដល់នូវភាពដ៏ធំ ក៏ស្មើគ្នា ព្រោះហេតុនោះ អ្នកចូលកសាងព្រះស្ដូប ហើយបូជាព្រះជិនធាតុទាំងឡាយចុះ!។
ខ្ញុំបានស្ដាប់នូវព្រះវាចា នៃព្រះសាគរៈហើយ បានធ្វើពុទ្ធស្ដូប (គឺព្រះចេតិយតម្កល់នូវព្រះសារីរិកធាតុ) ព្រមទាំងបានបម្រើព្រះស្ដូបដ៏ប្រសើររបស់ព្រះពុទ្ធមុនីអស់៥ឆ្នាំ។
បពិត្រព្រះអង្គជាធំជាងសត្វទ្វេបាទ ជាចម្បងក្នុងលោកទ្រង់ប្រសើរបំផុតជាងនរជន ខ្ញុំបានសោយនូវសម្បត្តិ ហើយបានសម្រេចព្រះអរហន្ត ព្រោះកុសលកម្មនោះ។
ក្នុងកប្បទី៧០០ អំពីភទ្ទកប្បនេះទៅ ខ្ញុំបានជាស្ដេចចក្រពត្តិ៤ដង មានប្រាជ្ញាក្រាស់ដូចផែនដី បរិបូណ៌ដោយរតនៈ៧ប្រការ មានកម្លាំងច្រើន។
បដិសម្ភិទា ៤ វិមោក្ខ៨ និងអភិញ្ញា៦ ខ្ញុំបានធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់ហើយ ទាំងព្រះពុទ្ធសាសនា ក៏ខ្ញុំបានប្រតិបត្តិហើយ។
បានឮមកថា ព្រះបច្ចុបដ្ឋានសញ្ញកត្ថេរមានអាយុ បានសម្ដែងនូវគាថាទាំងនេះ ដោយប្រការដូច្នេះ។
បច្ចុបដ្ឋានសញ្ញកត្ថេរាបទាន
និងអដ្ឋកថា ឈ្មោះវិសុទ្ធជនវិលាសិនី ចប់
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ សារីរិកធាតុបូជានិសំសោ
រៀបរៀងដោយ លោក ង៉ែត សុផាន់
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2401/5eeby55evrthb5gyhge45ryb65vrtdftgn5brtdfy.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៣២,៨៥៣ ដង)
រឿងប្រេតអ្នកពោលតិះដៀលការបូជាព្រះសារីរិកធាតុ
(បិដកលេខ៥៦ ទំព័រ៨៨ និងអដ្ឋកថា)
កាលព្រះមានព្រះភាគ ស្ដេចទ្រង់បរិនិព្វាន ទៅចន្លោះដើមសាលព្រឹក្សទាំងគូក្នុងសាលវ័ន នៃពួកមល្លក្សត្រ ដែលជាទីឆៀងចូលទៅក្នុងក្រុងកុសិនារា (ក្រោយមក ទោណព្រាហ្មណ៍) និងធ្វើការចែកព្រះធាតុ។ ព្រះបានអជាតសត្តុ បានទទួលចំណែកនៃព្រះធាតុចំនួន២នាឡិ បានកសាងព្រះស្ដូប បញ្ចុះព្រះបរមសារីរិកធាតុរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ នៅនាក្រុងរាជគ្រិះ។
សួរថា តើធ្វើយ៉ាងណា?
ឆ្លើយថា គឺព្រះរាជា បានដង្ហែតាំងតែអំពីក្រុងកុសិនារារហូតដល់ក្រុងរាជគ្រិះ ក្នុងចម្ងាយផ្លូវ២៥យោជន៍។ ក្នុងចន្លោះផ្លូវនោះ ទ្រង់បានឲ្យឈប់រវាងផ្លូវ៨ឧសភៈ(ម្ដងៗ) ដើម្បីឲ្យមហាជនបានបូជា គ្រប់កន្លែងដែលបានឈប់នោះ។ ដោយការនឹករលឹកដល់ព្រះពុទ្ធគុណ ទើបធ្វើការបូជា យ៉ាងឱឡារិកគគ្រឹកគគ្រេងឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ រហូត៧ឆ្នាំ ៧ខែ ៧ថ្ងៃ។ ពួកមនុស្សក្នុងទីនោះ រាប់ប្រមាណមិនបាន នាំគ្នាធ្វើចិត្តឲ្យជ្រះថ្លាក្នុងព្រះបរមសារីរិកធាតុ ក្រោយពីស្លាប់ បានចូលទៅកើតក្នុងឋានសួគ៌ ដោយអំណាចនៃការបូជាចំពោះព្រះសារីរិកធាតុ។ ចំណែកពួកជនដែលជាមិច្ឆាទិដ្ឋិ មានចិត្តវិបល្លាស ព្រោះជាបុគ្គលមិនមានសទ្ធា ដោយការយល់ខុសរបស់ខ្លួន បាននាំគ្នាតិះដៀលថា តាំងតែអំពីព្រះសមណគោតមបរិនិព្វានទៅ ពួកយើងរវល់តែលេងនូវគ្រឿងប្រគំ ការងាររបស់ពួកយើងវិនាសអស់ហើយ ក៏មានចិត្តប្រទូសរ៉ាយកើតឡើង សូម្បីក្នុងវត្តដែលគួរឲ្យកើតសេចក្ដីជ្រះថ្លា បែរជាតិះដៀល ពួកជនមានប្រមាណ៨៦០០០នាក់ ក្នុងទីនោះ បានទៅកើតក្នុងអបាយភូមិ (ដោយការតិះដៀលព្រះបរមធាតុ)។ (ក្នុងកាលនោះ មាន) ភរិយា កូនស្រី និងកូនប្រសារស្រីរបស់កុដុម្ពិកៈម្នាក់ ដែលបរិបូរណ៌ដោយទ្រព្យសម្បត្តិក្នុងក្រុងរាជគ្រឹះនោះឯង មានចិត្តជ្រះថ្លា នាំគ្នាគិតថា ពួកយើងនឹងធ្វើការបូជាព្រះធាតុ ទើបកាន់យកនូវសក្ការៈទាំងឡាយ មានផ្កាកម្រង និងគ្រឿងក្រអូបជាដើម ប្រុងដើម្បីនឹងទៅកាន់ទីតម្កល់ព្រះធាតុ។ កុដុម្ពិៈនោះគិតថា កឹ អដ្ឋិកានំ បូជនេន ប្រយោជន៍អ្វីដោយការបូជាឆ្អឹងទាំងឡាយ (នោះ) ទើបជេរពួកស្ត្រីទាំងនោះ ដោយពោលតិះដៀលចំពោះការបូជាព្រះសារីរិកធាតុ។ តែស្ត្រីទាំងនោះ មិនបានអើពើនឹងពាក្យរបស់គាត់ទេ ក៏នាំគ្នាទៅក្នុងទីនោះ ធ្វើការបូជាព្រះសារីរិកធាតុហើយ ទើបត្រឡប់មកផ្ទះ មិនយូរប៉ុន្មាន ក៏ធ្វើមរណកាល ហើយទៅកើតក្នុងទេវលោក។ ចំណែកកុដុម្ពិកៈនោះត្រូវសេចក្ដីក្រោធគ្របសង្កត់ មិនយូរប៉ុន្មាន ស្លាប់ហើយ ទៅកើតក្នុងពួកប្រេត ព្រោះបាបកម្មនោះ។
ក្រោយមក ថ្ងៃមួយ ព្រះមហាកស្សបៈមានអាយុ បានសម្ដែងនូវឥទ្ធាភិសង្ខារ(គឺសម្ដែងឫទ្ធិ) ដោយប្រការដែលពួកមនុស្សអាចឃើញប្រេតទាំងនោះ និងទេវតាទាំងនោះបាន លុះធ្វើយ៉ាងនេះហើយ ក៏ឈរត្រង់ទីលានព្រះចេតិយ សួរប្រេតអ្នកដែលពោលតិះដៀលព្រះសារីរិកធាតុនោះ ទាំងនេះថា
អ្នកឋិតនៅព្ធដ៏អាកាស មានក្លិនអាក្រក់ស្អុយផ្សាយចេញឯពួកដង្កូវក៏នាំគ្នារុកស៊ីមាត់របស់អ្នកដែលមានក្លិនស្អុយ តើអ្នកបានធ្វើអំពើអ្វីក្នុងកាលមុន?
ព្រោះកាលផ្សាយទៅនៃក្លិនស្អុយ និងមាត់ដែលមានកដង្កូវរុកស៊ីនោះ (បានជាពួកសត្វ ដែលប្រព្រឹត្តទៅតាមកម្ម) កាន់យកគ្រឿងសស្ត្រា មកវះ (មាត់ដំបៅ) រឿយៗ ហើយស្រោចដោយទឹកខារ (ទឹកក្រុត) ថែមទៀត។
អំពើអាក្រក់អ្វី ដែលអ្នកបានធ្វើដោយកាយ វាចា ចិត្ត? ព្រោះវិបាកនៃកម្មអ្វី អ្នកទើបបានទទួលសេចក្ដីទុក្ខយ៉ាងនេះ? ប្រេតនោះ ក៏បានទូលប្រាប់ដល់លោកថា
បពិត្រលោកអ្នកនិរទុក្ខ (កាលមុខ) ខ្ញុំជាឥស្សរៈ លើទ្រព្យ និងស្រូវអង្ករច្រើនណាស់ នៅក្នុងក្រុងរាជគ្រឹះ ដែលគួររីករាយ មានភ្នំឡោមព័ទ្ធជុំវិញ។
(កាលពីជាតិមុន) ស្រីនេះជាភរិយារបស់ខ្ញុំ ស្រីនេះជាកូនស្រីរបស់ខ្ញុំ ស្រីនេះជាកូនប្រសាររបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានហាមឃាត់ពួកគេ ដែលនាំគ្នាកាន់យកកម្រងផ្កា ផ្កាឧប្បល និងគ្រឿងលាបស្រលាបដែលមានតម្លៃ ទៅកាន់ព្រះស្ដូប (ដើម្បីបូជាព្រះធាតុ) បាបកម្មនោះ គឺខ្ញុំបានធ្វើទុក្ខហើយ។
ពួកខ្ញុំមានចំនួន ៨៦០០០នាក់ បានទទួលទុក្ខវេទនាចំពោះខ្លួន ដែលបានតិះដៀលនូវការបូជាព្រះស្ដូបហើយ ទើបឆេះនៅក្នុងប្រេតវិស័យ ដែលដូចជានរក ព្រោះមានការលំបាកយ៉ាងខ្លាំង។
នាកាលបុណ្យដង្ហែ ដែលគេបូជាឧទ្ទិស្ដូបនៃព្រះអរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធ កំពុងតែប្រព្រឹត្តទៅ ពួកជនណាប្រកាសទោសក្នុងការបូជាព្រះស្ដូប(ដូចជាខ្ញុំ) ពួកជននោះ តែងងាកចេញចាកបុណ្យ (តែម្យ៉ាង)។
លោកម្ចាស់ សូមទតមើល នូវពួកទេពអប្សរទាំងនេះដែលទ្រទ្រង់ផ្កាកម្រង តាក់តែងកាយ កំពុងតែហោះមក (តាមអាកាស) ទេពអក្សរទាំងនោះ ដែលបានសម្រេច (ដោយសម្បត្តិទិព្វ) មានយសបរិវារ កំពុងតែសោយនូវផលនៃការបូជា (ព្រះសារីរិកធាតុ) ដោយកម្រងផ្កា។
(បពិត្រលោកម្ចាស់កស្សបៈ) ពួកនាង ជាអ្នកមានបញ្ញាបានឃើញផលដ៏អស្ចារ្យ ដ៏ចម្លែក ដែលគួរព្រឺរោម (នៃបុណ្យដ៏តិចតួចនោះ) តែងធ្វើការនមស្ការ ពោលថា (នមោ នមោ) ចំពោះព្រះមហាមុនីអង្គនោះ។
(លំដាប់នោះ) ប្រេតនោះមានចិត្តតក់ស្លុត កាលសម្ដែងកម្មដែលខ្លួនគប្បីធ្វើតទៅ ទើបពោលថា
ខ្ញុំទៅអំពីបេតលោក (នេះ) ហើយ (បើ)បានកំណើតជាមនុស្ស ខ្ញុំនឹងជាអ្នកមិនប្រមាទ ហើយនឹងធ្វើការបូជាព្រះស្ដូប(ដែលតម្កល់នូវព្រះសារីរិកធាតុ) រឿយៗដោយពិត។
ព្រះមហាកស្សបៈ ដែលប្រេតពោលប្រាប់យ៉ាងនេះហើយ ទើបធ្វើរឿងនោះឥ្យជាអត្ថុប្បត្តិហេតុ សម្ដែងធម៌ដល់បរិស័ទដែលមកប្រជុំគ្នាព្រមហើយ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ សារីរិកធាតុបូជានិសំសោ
រៀបរៀងដោយ លោក ង៉ែត សុផាន
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2341/23rfas.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៧០,៣០០ ដង)
កាលពីព្រេងនាយ មានព្រះមហាក្សត្រមួយអង្គសោយរាជ្យនៅនគរណារាណសី ទ្រង់បានចេញទៅប្រពាតព្រៃមួយ ។ សោភ័ណភាពស្រស់ឆើតឆាយនៃបុផ្ឆាជាតិ រុក្ខជាតិ នឹងផ្លែឈើផ្សេង ៗ បានធ្វើឲ្យទ្រង់សព្វព្រះទ័យជាខ្លាំង ។ សោយសេចក្តីសោមនស្សរីករាយជាមួយនឹងសោភ័ណភាពទាំងនោះ ទ្រង់ក៏បានយាងកំសាន្តចូលជ្រៅទៅ ៗ ក្នុងទ្រូងព្រៃ ។
images/articles/2293/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៧៤,៩២០ ដង)
រឿង សេះឈ្មោះបណ្ឌវៈ
ក្នុងអតីតកាល បានមានព្រះរាជាទ្រង់ព្រះនាមថា សាមៈ ក្នុងក្រុងពារាណសី។ ព្រះពោធិសត្វបានជាអមាត្យអ្នកបង្រៀនអត្ថនិងធម៌របស់ព្រះរាជាអង្គនោះ។ ក៏ព្រះរាជាទ្រង់មានសេះមង្គល ឈ្មោះបណ្ឌវៈ។ អ្នកគង្វាលសេះរបស់ព្រះអង្គឈ្មោះ គិរិទត្ត ជាមនុស្សខ្ចក។ សេះឃើញអ្នកគង្វាលសេះនោះចាប់ខ្សែបង្ហៀរ (ដឹក) នាំមុខហើយ ក៏សម្គាល់ថា "អ្នកគង្វាលសេះនេះ
images/articles/2275/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ២២,៦៨៥ ដង)
រឿងដំរីឈ្មោះមហិឡាមុខ
ក្នុងអតីតកាល ព្រះរាជាព្រះបាទព្រហ្មទត្ត ក្នុងព្រះនគរពារាណសី បានមានដំរីមង្គល ឈ្មោះមហិឡាមុខ ជាសត្វមានសីល បរិបូរណ៍ដោយមាយាទ មិនចេះបៀតបៀនអ្នកណាម្នាក់ឡើយ។
ក្រោយមក ថ្ងៃមួយ ក្នុងពេលរាត្រី ពួកចោរមកហើយបានអង្គុយប្រឹក្សាគ្នា នៅក្បែររោងដំរីរបស់ព្រះរាជាអង្គនោះ ថា "ពួកយើង ត្រូវទំលាយឧម្មង្គ (រូង) យ៉ាងដូច្នេះ,
images/articles/2042/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៩២,៧៨៥ ដង)
រឿងសូករប្រេត
(ព្រះនារទត្ថេរសួរថា) កាយទាំងមូលរបស់អ្នក មានសម្បុរដូចមាស មានរស្មីភឺ្លស្វាង សព្វទិស តែមាត់របស់អ្នកដូចមាត់ជ្រូក តើអំពីភពមុន អ្នកបានធ្វើអំពើ ដូចម្តេច ។
(ប្រេតតបថា) បព្រិតព្រះនារទៈ ខ្ញុំជាបុគ្គលបានសង្រួមកាយ តែមិនសង្រួមវាចា ព្រោះហេតុនោះ បានជាខ្ញុំមាសម្បុរបែបនោះ ដូចលោកម្ចាស់បានឃើញស្រាប់ហើយ បពិត្រព្រះនារទៈ ខ្ញុំសូមទូលរឿងនោះ
images/articles/2041/435rwerewfjktyt.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១៧,៩៣១ ដង)
(សមណេរសួរថា) អ្នកទៅមុនគេបង្អស់ជិះដំរីស ឯអ្នកទៅកណ្តាលគេ ជិះរថ ទឹមសេះអស្សតរ ចំណែកកញ្ញាមកខាងក្រោយគេ ទៅដោយវភ្លឺស្វាងរុងរឿង សព្វទិសទាំង ១០ ។ ឯអ្នកទាំងឡាយ (ដែលមកក្រោយគេបង្អស់) មានដៃកាន់ដំបង មានមុខជោកដោយទឹកភ្នែកមានខ្លួនបែកធ្លាយ ហើយផឹកនូវខ្ទុះនិងឈាម នៃគ្នានិងគ្នា ជាអាហារ អ្នកទាំងឡាយ កាលកើតជាមនុស្ស តើបានធ្វើអំពើដូចម្តេចខ្លះ ។
(នាងប្រេតតបថា) បុគ្គលណាទៅដោយដំរីស ដ៏ប្រសើរមានជើង ៤ មុនគេ បុគ្គលនោះ ជាបុត្រច្បងរបស់ខ្ញុំ បានថ្វាយទានហើយ ក៏បានជួបសេចក្តីសុខ ។ បុគ្គលណាទៅដោយរថទឹមសេះ ៤ មានដំណើរល្អក្នុងទីកណ្តាល បុគ្គលនោះជាបុត្តកណ្តាលរបស់ខ្ញុំ ជាអ្នកមិនកំណាញ់ ជាម្ចាស់ទានដ៏រុងរឿង ។ នារីណាប្រកបដោយបញ្ញា មានភ្នែកថ្លាដូចម្រឹគ ទៅដោយវក្រោយគេ នារីនោះ ជាធីតាពៅបង្អស់របស់ខ្ញុំ ជាអ្នកមានសេចក្តីសុខតែងរីករាយ តាមចំណែកផលទានពាក់កណ្តាល ។ អំពីជាតិមុន ជនទាំងនុ៎ះ ជាអ្នកមានចិត្តជ្រះថ្លា បានឲ្យទានដល់ពួកសមណៈ និងព្រាហ្មណ៍ ចំណែកយើងខ្ញុំទាំងឡាយវិញ ជាអ្នកកំណាញ់ ជេរប្រទេចផ្តាសា សមណព្រាហ្មណ៍ ទាំងឡាយ ឯជនទាំងនេះ លុះឲ្យហើយទើបគេបម្រើ (ដោយកាមគុណ) ចំណែកពួកយើងទើបក្រៀមស្ងួត ដូចដើមបបុស ដែលហាលថ្ងៃដូច្នោះ ។
(សមណេរសួរថា) ភោជនាហារ របស់អ្នកទាំងឡាយ ដូចម្តេចទៅ ទីដេក របស់អ្នកដូចម្តេចទៅ ចុះអ្នកទាំងឡាយមានបាបធម៌ដ៏ក្រៃលែង ញ៉ាំងអត្តភាពឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ ដូចម្តេច ភោជនាហារទាំងឡាយដ៏ច្រើន មិនមែនជារបស់តិចតួចឡើយ ឥឡូវនេះ អ្នកដល់នូវសេចក្តីទុក្ខ ព្រោះប្រាសចាកសេចក្តីសុខ ។
(នាងប្រេតតបថា) យើងខ្ញុំទាំងឡាយ សម្លាប់នូវគ្នានឹងគ្នា ហើយក្របផឹកនូវខ្ទុះនិងឈាម ទុកជាផឹកច្រើន ក៏មិនបាត់ស្រេកឃ្លាន យើងខ្ញុំទាំងឡាយ ក៏នៅតែស្រេកឃ្លានដដែល ។ ជនទាំងឡាយណា ជាអ្នកមិនចែកចាយឲ្យទាន ជនទាំងនោះ លុះលះលោកនេះទៅហើយ រមែងទៅកើត ក្នុងឋានយមលោក តែងខ្សឹកខ្សួល ដូចយើងខ្ញុំទាំងឡាយ ជនទាំងឡាយណា បាននូវសម្បត្តិទាំងឡាយ ហើយ តែជាអ្នកកំណាញ់ មិនបរិភោគផង មិនធ្វើបុណ្យផង ។ ជនទាំងនោះ ជាអ្នកមានសេចក្តីស្រេកឃ្លានគ្របសង្កត់ ក្នុងលោកខាងមុខ ក្នុងកាលជាខាងក្រោយមក ជនទាំងនោះ រមែងឆេះរោលរាលក្តៅ ក្រហាយ អស់កាលជាយូរអង្វែង ព្រោះបានធ្វើនូវកម្មមានផលជាទុក្ខ តែទទួលផលជាទុក្ខ មានផលដ៏ក្តៅក្រហាយ ។ ទ្រព្យសម្បត្តិជារបស់មិនទៀង ជីវិតក្នុងលោកនេះ ជារបស់មិនទៀត បណ្ឌិតដឹងនូវរបស់មិនទៀង តាមសភាពរបស់មិនទៀងហើយ គប្បីធ្វើនូវទីពឹង ។ ជនទាំងឡាយណា អ្នកឈ្លាសក្នុងព្រះសទ្ធម្មដឹងច្បាស់យ៉ាងនេះ ជនទាំងនោះឈ្មោះថា ជាអ្នកមិនធ្វេសប្រហែសក្នុងទាន ព្រោះបានស្តាប់ពាក្យនៃព្រះអរហន្តទាំងឡាយ ។
ចប់ រឿងនាគប្រេត
ដកស្រង់ពីព្រះត្រៃបិដកភាគ ៥៦ ទំព័រ ១៤-១៧
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1980/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១៣,២០៥ ដង)
រឿងឧព្វរីប្រេត
(ព្រះសង្គីតិកត្ថេរទាំងឡាយ ពោលថា) ស្តេចរបស់ពួកជនអ្នកនៅក្នុងដែនបញ្ចាល ទ្រង់ព្រះនាមព្រហ្មទត្ត ព្រះអង្គប្រសើរក្នុងរាជសម្បត្តិ លុះដល់ថ្ងៃនិងយប់កន្លងទៅ ស្តេចក៏ទ្រង់សោយទិវង្គត ។ អគ្គមហេសីរបស់ស្តេចនោះ ឈ្មោះនាងឧព្វរី បានទៅកាន់ទីស្មសាន ហើយទ្រង់ព្រះកន្សែង កាលមិនឃើញស្តេចព្រហ្មទត្ត ក៏ទ្រង់ព្រះកន្សែងថា ឱព្រះបាទព្រហ្មទត្ត ។
ឥសី ជាអ្នកប្រាជ្ញ បរិបូណ៌ដោយចរណៈ
images/articles/1941/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១០,៤៥៥ ដង)
រឿងក្នុងលោកនៃគំនិត
នៅពេលដឹងរឿងអ្វីមួយ ភ្លេចរលឹកដឹងការពិត នេះជាការ ភ្លេចរបស់អ្នកស្តាប់ធម៌ បដិបត្តិធម៌ មិនមែនជាការភ្លេចនៃអ្នកមិន បានស្តាប់ធម៌នោះទេ ព្រោះថា បុគ្គលដែលមិនបានស្តាប់ធម៌ គឺ មិនយល់ពីធម៌ពិតឡើយ ។អ្នកដែលស្តាប់ធម៌ យល់ធម៌ហើយ តែនៅតែភ្លេច ព្រោះ ការភ្លេចនេះ ជាធម៌ពិតមួយបែប ដែលមានបច្ច័យឱ្យកើតឡើង ។
ការស្តាប់ព្រះធម៌អំពីការពិតរឿយៗ ព្រមដោយកុសលធម៌ផ្សេងៗ ទៀត រមែងជួយជាឧបការៈឱ្យមានសតិរលឹកដឹងដល់ការពិត ។ ការពិតជាអារម្មណ៍នៃសេចក្តីសុខចិត្ត ។ក្នុងរឿងអ្វីក៏មានការពិតដែរ ការពិតគឺជាសច្ចធម៌ដែលមាន បច្ច័យឱ្យកើតក្នុងលោក ៦ លោកណាមួយ មានលោកភ្នែក ជាដើម ។ នេះគឺជាធម៌ល្អិតល្អន់ ដែលព្រះដ៏មានព្រះភាគទ្រង់ ត្រាស់សម្តែង សូម្បីគ្រាន់តែការឃើញរូប ដែលគ្រប់គ្នាមានរាល់ ថ្ងៃ ប៉ុន្តែដោយច្រើនគឺមិនធ្លាប់បានពិចារណាឱ្យដឹងសេចក្តីពិតនៃ សភាវធម៌ឡើយ រហូតដល់បាត់បង់ជីវិតទៅ ។
ចំពោះការឃើញ នេះ ត្រូវផ្តើមពិចារណាឱ្យយល់ច្បាស់តាមពិតថា ឃើញមានពិត ឯចំណែកលោកដែលត្រូវឃើញគឺរូបារម្មណ៍ ក៏មានពិតដែរ ។សភាវធម៌ជាធម៌ពិត ដែលកំពុងប្រាកដក្នុងខណៈនេះ សែន លំបាកនឹងដឹងការពិតថា មិនមែនជាសត្វបុគ្គលតួខ្លួន ព្រោះហេតុ តែការសម្គាល់ខុស ធ្លាប់មានអស់កាលដ៏យូរណាស់មកហើយ ។
រូបារម្មណ៍ដែលជាអារម្មណ៍នៃចក្ខុវិញ្ញាណ គ្រប់ពេលវេលា ទាំងអស់ មិនខុសពីរូបថតឬរូបក្នុងទូរទស្សន៍ឡើយ គឺជាលោក មួយដោយឡែកតែឯង ជាសភាវធម៌ម៉្យាងដែលមានពិត ជាបរមត្ថ មិនមែនសត្វ មិនមែនវត្ថុអ្វីទាំងអស់ ។ រូបារម្មណ៍ជាលោកក្នុង អរិយវិន័យ មិនមែនជាទីកន្លែងផ្ទះសំបែងភូមិស្រុកប្រទេសនគរ ឬ ផែនដីព្រៃភ្នំអ្វីៗដែលជារឿងក្នុងលោកនៃគំនិតនោះឡើយ បញ្ញា ចែកចិត្តឃើញ ដោយឡែកពីចិត្តគិតក្នុងមនោទ្វារ កំណត់ដឹងនូវ សភាវធម៌ដែលជាបរមត្ថមានពិតក្នុងលោក ។
ទាន់ពេលដែលឮសំឡេង ក៏នឹកគិតដល់សំឡេងអ្វីៗ មាន សេចក្តីថាដូចម្តេច ។ បញ្ញាកំណត់ដឹងសំឡេងជាធម៌ដែលមានពិត ប្រាកដត្រង់សោតប្បសាទ សំឡេងមិនមែនជារឿងអ្វីទាំងអស់ រឿងអ្វីៗ ស្រេចហើយតែចិត្តគិត ។ ពេលខ្លះយើងខឹងនឹងរឿង ដូចជា កូនចៅធ្វើសំឡេងខ្លាំងៗ រកសម្រាន្តមិនបាន ទាំងដែល ពេលនោះក៏មានធម៌ពិតកំពុងប្រាកដដែរ ព្រោះថា បើមិនមានធម៌ពិតទេ បានអ្វីឮ តែនេះទៅជាខឹងក្រោធក្នុងរឿង ដោយបោះបង់ ធម៌ពិតចោល ព្រោះមិនមានសតិរលឹកដឹងសភាវៈដែលមានពិត ។
ចូរកុំភ្លេចថា ឮសំឡេងអ្វីក៏ដោយ ពេលណាក៏ដោយ គឺចិត្តឮជាធម៌ ដែលមានពិត ធ្វើកិច្ចជំនួសយើងក្នុងលោក ដូច្នេះ ពេលដែល សម្រាន្តមិនលក់ បានឱកាសសិក្សាធម៌ពិត រំដោះខ្លួនចេញចាក លោក ។កុំភ្លេចថា របស់ដែលមានពិតនោះ គឺមានត្រឹមតែជា ធម៌ពិត ជាសភាវៈផ្សេងៗគ្នាក្នុងទ្វារទាំង ៦ ឯរឿងក្នុងលោកនៃ គំនិត មិនមែនជាសភាវៈដែលមានពិតនោះទេ គ្រាន់តែជារឿង ទៅតាមការចាំ និង ទៅតាមការគិតប៉ុណ្ណោះ ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ជំនួយសតិភាគ១៦
រៀបរៀងដោយ អគ្គបណ្ឌិត ធម្មាចារ្យ ប៊ុត-សាវង្ស ។
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/1905/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ២៥,៨៧២ ដង)
រឿងប្រេតប្ដីប្រពន្ធ
ក្នុងសម័យពុទ្ធកាល មានត្រកូលព្រាហ្មណ៍មួយក្នុង ក្រុងពារាណសី។ ត្រកូននោះមាន កូន ៣ នាក់ ប្រុស ២ ស្រីមួយពៅបង្អស់ កូនទាំងបីនេះ ជាពួកម៉ាក់មិត្រភក្តិរាប់អានគ្នាជាមយយ ឧបាសក ឧបាសិកា ចំណាយទ្រព្យធ្វើបុណ្យទាន ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា។ ចំណែកខាងព្រាហ្មណ៍ប្ដីប្រពន្ធដែល ជាមាតាបិតាកូនទាំង៣ នោះជាបុគ្គលកំណាញ់គ្មានសទ្ធា មិច្ឆាទិដ្ឋិ
images/articles/1907/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ២២,៦៦៨ ដង)
រឿងនាងលតា
(គុណនៃការរក្សាឧបោសថសីល តាំងពីក្មេងដរាបដល់ចាស់)
កាលព្រះសម្ពុទ្ធបរមគ្រូ គង់នៅក្នុងជេតវនមហាវិហារ ជាអារាមរបស់អនាថ បណ្ឌិតសេដ្ឋីនាក្រុងសាវត្ថី។ កាលនោះមានធីតាម្នាក់ឈ្មោះនាងលតា ជាកូនរបស់ សាវត្ថីឧបាសក។ នាងលតាធីតានោះជាស្ត្រីមានប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃ ចេះដឹងនូវច្បាប់ ព្រះពុទ្ធសាសនាជាច្រើនមាតាបិតាបានរៀបឲ្យមានគូស្វាមីភរិយា
images/articles/1781/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០១ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១៩,១៨៧ ដង)
គុណានិសង្សនៃខន្តីយ៉ាងអស្ចារ្យ
អ្នកប្រាជ្ញដ៏មានប្រាជ្ញា គួរឃើញគុណានិសង្សរបស់ខន្តីយ៉ាងអស្ចារ្យ ដូច ទីឃាវុកុមារ ដែលបានសោយរាជ្យជាមហាក្សត្រិយ៍ក្នុងនគរពីរ ក៏ព្រោះអានិសង្សរបស់ខន្តីនេះឯង។
សូមនាំរឿងនោះមកសម្ដែងជាឧទាហរណ៍ដូចតទៅនេះ៖
រឿង ទីឃាវុកុមារ
កាលព្រះបាទព្រហ្មទត្ត គ្រងរាជសម្បត្តិនៅក្រុងពារាណសីដែនកាសី,
images/articles/1782/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ០១ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៤៨,១១៨ ដង)
បដិបត្តិបែបឲ្យការអនុគ្រោះដល់គ្នា
-សួរៈ ចំពោះអ្នកដែលពេញចិត្តក្នុងការបដិបត្តិធម៌ ត្រូវធ្វើយ៉ាងណា រវាងតួនាទីគ្រប់គ្រងគ្រួសារ និង ការគេចខ្លួនទៅស្វែងរកសច្ចធម៌ តើបុថុជ្ជនគប្បីសម្រេចចិត្តយ៉ាងណា ដើម្បីឲ្យមានតុល្យភាព តាមផ្លូវចិត្ត?
-ឆ្លើយ (១) មិនត្រូវធ្វើតាមតែការពេញចិត្តរបស់ខ្លួននោះទេ ត្រូវយល់ និង ឃើញដល់ចិត្តអ្នកដទៃផង។ ការយល់ចិត្តអ្នកដទៃក៏ជារឿងរបស់បញ្ញាត្រូវដឹងថា