images/articles/3222/_________________________________.jpg
ផ្សាយ : ២០ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៤,៧៤៧ ដង)
អ្នកទាំងឡាយ ចូរស្តាប់បច្ចេកពុទ្ធាបទាន ដូចតទៅនេះ
នតង្គៈ ជាអ្នកប្រាជ្ញ ជាបុត្រនៃនាងទេវីក្នុងដែនវេទហៈ បានសួរព្រះតថាគត កាលគង់នៅក្នុងវត្តជេតពនថា ឮថាព្រះ បច្ចេកពុទ្ធទាំងឡាយរមែងមាន តើព្រះបច្ចេកពុទ្ធជាអ្នកប្រាជ្ញ ទាំងនោះ រមែងកើតឡើង ដោយហេតុដូចម្តេចខ្លះ ។ គ្រានោះ ព្រះសព្វញ្ញុពុទ្ធដ៏ប្រសើរ ព្រះអង្គស្វែងរកនូវគុណដ៏ធំ ទ្រង់បែរ ទៅត្រាស់នឹងព្រះអានន្ទដ៏ចម្រើន ដោយព្រះសូរសៀងដ៏ពីរោះ ថា ពួកជនណា មានការកសាងបានធ្វើទុកហើយ ក្នុងសំណាក់នៃព្រះពុទ្ធទាំងពួង តែមិនទាន់បានមោក្ខធម៌ក្នុងសាសនានៃព្រះជិនស្រីទេ ។
ជនទាំងនោះ ជាអ្នកប្រាជ្ញ ជាអ្នកមាន ប្រាជ្ញាមុតថ្លាវៀរលែងតែព្រះពុទ្ធទាំងឡាយ រមែងបាននូវបច្ចេក ពោធិញ្ញាណ ដោយប្រធាន នៃសង្វេគនោះផង ដោយអារម្មណ៍ ដ៏ស្តើងស្តួចនោះផង ក្នុងលោកទាំងមូល វៀរលែងតែតថាគត ចេញ មិនមានបុគ្គលណាស្មើ នឹងព្រះបច្ចេកពុទ្ធឡើយ តថាគត នឹងសម្តែងនូវគុណ ត្រឹមតែសង្ខេបនេះ របស់ព្រះបច្ចេកពុទ្ធទាំង ឡាយនោះ ( អ្នកទាំងឡាយចូរស្តាប់នូវគុណ ) របស់ពួកព្រះ បច្ចេកពុទ្ធ ជាមហាមុនី ដោយប្រពៃចុះ ។
អ្នកទាំងឡាយ កាល ប្រាថ្នានូវភេសជ្ជៈ ដ៏ប្រសើរផុតគឺព្រះនិញ្វន ចូរមានចិត្តជ្រះថ្លា ទាំងអស់គ្នា ស្តាប់នូវពាក្យដ៏ពីរោះ ដូចជាទឹកឃ្មុំផ្លឹត របស់ព្រះ មហាឥសី ដែលត្រាស់ដឹងឯង ។ ព្រះបច្ចេកពុទ្ធទាំងឡាយ ដែលមកប្រជុំគ្នា មានព្យាករណ៍ មានទោស មានវត្ថុ នៃសេចក្តី រសាយចិត្ត ទាំងមានហេតុដែលបានសម្រេច នូវពោធិញ្ញាណ ផ្សេង ៗ គ្នា ។
( ព្រះបច្ចេកពុទ្ធទាំងនោះ ) មានសេចក្តីសំគាល់ ក្នុងការរសាយចិត្ត ក្នុងវត្ថុដែលប្រកបដោយរាគៈ មានចិត្តរសាយក្នុងលោក ដែលគេត្រេកអាល លះបង់នូវបបញ្ចធម៌ និងកិលេសជាត ដែលញុំាងសត្វឲ្យអន្ទះសារ ហើយបាន សម្រេចនូវពោធិញ្ញាណ ក្នុងទីនោះឯង ។ បុគ្គលទម្លាក់ចោល នូវអាជ្ញា ចំពោះសត្វទាំងពួង មិនបៀតបៀននូវសត្វទាំងនោះ សូម្បីសត្វណាមួយទេ ទាំងជាអ្នកអនុគ្រោះ ចំពោះប្រយោជន៍ ដោយមេត្តាចិត្ត គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
បុគ្គលទម្លាក់ចោលនូវអាជ្ញា ចំពោះពួកសត្វទាំងពួង មិនបៀត បៀន ចំពោះសត្វទាំងនោះ សូម្បីសត្វណាមួយទេ មិនបាន ប្រាថ្នានូវបុត្រ ( ទៅហើយ ) តើនឹងប្រាថ្នានូវសម្លាញ់អំពីណា គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ សេចក្តីស្រលាញ់ របស់សត្វដែលនៅច្រឡូកច្រឡំគ្នា រមែងមាន ឯសេចក្តីទុក្ខនេះមានឡើង ព្រោះអាស្រ័យសេចក្តីស្រឡាញ់ បុគ្គលកាលឃើញទោស ដែលកើតអំពីសេចក្តីស្រលាញ់ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
បុគ្គលមានចិត្តជាប់ជំពាក់ កាលអនុគ្រោះចំពោះពួកមិត្តនិងសំឡាញ់ រមែងញុំាងប្រយោជន៍ឲ្យវិនាស បុគ្គលកាលឃើញនូវភ័យ ក្នុងសេចក្តីសិ្នទ្ធស្នាលនុ៎ះ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ សេចក្តីស្រឡាញ់ ក្នុងបុត្រនិងភរិយា ដូចជាឫស្សីមានមែកចាក់កណ្តាញ់ បុគ្គល កាលមិនជាប់ជំពាក់ ដូចជាទំពាំងឫស្សី គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ ឯង ដូចកុយរមាស ។ ម្រឹគក្នុងព្រៃ មិនជាប់ចំណង ដើរទៅ រកចំណីតាមចំណង់បាន យ៉ាងណា វិញ្ញូជនកាលបើប្រាថ្នា សេរីភាព ( យ៉ាងនោះ ) គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ ការហៅរក រមែងមានក្នុងកណ្តាលនៃសម្លាញ់ គឺ ក្នុងលំនៅ ក្នុងទីបំរើ ក្នុងការដើរ ក្នុងការត្រាច់ចារិក បុគ្គល កាលប្រាថ្នានូវសេរីភាព ដែលពួកជនពាលមិនប្រាថ្នា គប្បីប្រព្រឹត្តម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ ល្បែងនិងតម្រេក រមែងមាន ក្នុងកណ្តាលនៃសម្លាញ់ ទាំងសេចក្តីស្រលាញ់ដ៏ធំទូលាយ រមែងមានក្នុងបុត្រទាំងឡាយ បុគ្គលកាលខ្ពើមរអើម ចំពោះ ការញ្រត់ប្រាសចាកសត្វនិងសង្ខារជាទីស្រលាញ់ គប្បីប្រព្រឹត្ត តែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
បុគ្គលជាអ្នកនៅជាសុខ ក្នុង ទិសទាំង ៤ មិនមានថ្នាំងថ្នាក់ចិត្ត ត្រេកអរក្នុងវត្ថុតាមមាន តាមបាន ជាអ្នកអត់ធន់ ចំពោះអន្តរាយ ជាអ្នកមិនតក់ស្លុត គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បព្វជិតពួកខ្លះ ឬពួក គ្រហស្ថ ដែលនៅគ្រប់គ្រងផ្ទះខ្លះ គេសង្រ្គោះបានដោយកម្រ បុគ្គលអ្នកមិនមានសេចក្តីខ្វល់ខ្វាយ ចំពោះពួកកូននៃបុគ្គលដទៃ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ វីរបុគ្គលលះបង់ នូវវត្ថុទាំងឡាយ ជាគ្រឿងប្រាកដរបស់គ្រហស្ថ កាត់បង់នូវ ចំណង របស់គ្រហស្ថទាំងឡាយ ដូចដើមរលួសផ្អុងជម្រុះ ស្លឹក គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
បើបុគ្គលបាន សម្លាញ់ជាអ្នកប្រាជ្ញ មានបញ្ញាខ្ជាប់ខ្ជួន ជាអ្នកប្រព្រឹត្តត្រូវគ្នា មានធម៌ជាគ្រឿងនៅដ៏ល្អ គប្បីជាអ្នកមានស្មារតីគ្របសង្កត់ នូវអន្តរាយទាំងពួង ហើយមានចិត្តរីករាយ ប្រព្រឹត្តជាមួយ សម្លាញ់នោះចុះ ។ បើបុគ្គលមិនបានសម្លាញ់ ជាអ្នកប្រាជ្ញ មាន បញ្ញាខ្ជាប់ខ្ជួន ជាអ្នកប្រព្រឹត្តត្រូវគ្នា មានធម៌ជាគ្រឿងនៅដ៏ ល្អទេ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចព្រះរាជាទ្រង់លះបង់នូវដែន ដែលទ្រង់ឈ្នះហើយ ឬដូចដំរីឈ្មោះមាតង្គៈ ( លះបង់នូវហ្វូង កាលត្រាច់ទៅ ) ក្នុងព្រៃ ។
តាមពិតយើងសរសើរនូវការបរិបូណ៌ ដោយសម្លាញ់ហើយ តែបុគ្គលគួរគប់រកសម្លាញ់ ដែល មានគុណប្រសើរជាងខ្លួន ឬសម្លាញ់មានគុណស្មើនឹងខ្លួន បើ រកមិនបានពួកសម្លាញ់ទាំងនុ៎ះទេ គប្បីជាអ្នកបរិភោគនូវចតុប្បច្ច័យដែលមិនទោស ហើយប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលឃើញនូវកងមាសទាំងពីរ ដែលកូនជាងមាស ធ្វើសម្រេចល្អហើយ រណ្តំគ្នាត្រង់កដៃ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ ឯការឆ្លើយឆ្លងដោយវាចាក្តី ការជាប់ជំពាក់ក្តី ជាមួយនឹងបុគ្គលគម្រប់ពីរ របស់អញ ដូចកងមាស មួយគូមានយ៉ាងនុ៎ះ បុគ្គលកាលរំពឹងឃើញ នូវភ័យនុ៎ះ ក្នុង កាលខាងមុខ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
ពិតណាស់ កាមទាំងឡាយដ៏វិចិត្រ មានរសផ្អែម ជាទីរីករាយនៃ ចិត្ត រមែងញាំញីនូវចិត្ត ដោយសភាពដ៏ប្លែក ៗ បុគ្គលឃើញ ទោស ក្នុងកាមគុណទាំងឡាយហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលឃើញនូវភ័យនុ៎ះ ក្នុងកាមគុណទាំង ឡាយថា នេះជាចង្រៃ ជាបូស ជាឧបទ្រព ជារោគ ជាសរ ទាំង ជាភ័យ របស់អញហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលគ្របសង្កត់ នូវសត្រូវទាំងអស់នុ៎ះ គឺ ត្រជាក់ ក្តៅ គម្លាន សម្រេក ខ្យល់និងកំដៅថ្ងៃ របោមនិងសត្វលូន ហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ ដំរីមានខ្លួន សមរម្យមាំមួន មានសម្បុរដូចផ្កាឈូក កាលលះបង់ហ្វូង ហើយនៅក្នុងព្រៃ គួរដល់អធ្យាស្រ័យ យ៉ាងណា បុគ្គលគប្បី ប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ ឯងដូចកុយរមាសយ៉ាងនោះឯង ។
បុគ្គលបាន នូវសាមយិកវិមុត្តិ ដោយហេតុណា ហេតុនោះ មិនមែនជាទី តាំងនៃបុគ្គលអ្នកត្រេកអរក្នុងពួកទេ បុគ្គលពិចារណានូវពាក្យ នៃព្រះពុទ្ធជាអាទិច្ចពន្ធុហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលកន្លងចម្រូងគឺទិដ្ឋិ ដល់នូវធម៌ទៀង គឺមគ្គទី ១ មានមគ្គ ( ដ៏សេស ) បានហើយ មិនមានអ្នកដទៃដឹកនាំ ព្រោះ ដឹងថា អាត្មាអញមានញាណកើតឡើងហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែ ម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលមិនជាប់ចិត្ត ( ក្នុងអាហារ ) មិនកុហក មិនស្រេកឃ្លាន មិនលុបគុណគេ កម្ចាត់បង់មោហៈ ដូចជាទឹកចត់ មិនមានទីអាស្រ័យនៅគឺតណ្ហា ក្នុងលោកទាំងពួងហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
បុគ្គល គប្បីវៀរស្រឡះ នូវសម្លាញ់អាក្រក់ អ្នកមិនឃើញនូវសេចក្តី វិនាស អ្នកអាស្រ័យនៅ ក្នុងកម្មមិនស្មើ មិនគប្បីគប់រកនូវ សម្លាញ់ ដែលជាប់ជំពាក់ ដែលស្រវឹង ( ក្នុងកាមគុណ ) ដោយខ្លួនឯង គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គល គប្បីគប់រកនូវបុគ្គល ជាពហុសូត្រ អ្នកទ្រទ្រង់ធម៌ អ្នកប្រកប ដោយគុណដ៏ក្រៃលែង មានប្រាជ្ញាវាងវៃ បុគ្គលដឹងច្បាស់នូវ ប្រយោជន៍ទាំងឡាយ គួរបន្ទោបង់សេចក្តីសង្ស័យ គប្បីប្រព្រឹត្ត តែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលមិនអើពើ មិនអាឡោះ អាល័យ នូវល្បែងផង តម្រេកផង កាមសុខក្នុងលោកផង ជា អ្នកវៀរស្រឡះចាកគ្រឿងស្អិតស្អាង អ្នកពោលនូវពាក្យសច្ចៈ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
បុគ្គលលះបង់ នូវ កាមទាំងឡាយតាមចំណែក គឺបុត្រ ភរិយា បិតាមាតា ទ្រព្យ សម្បត្តិ ស្រូវ អង្ករ និងផៅពង្សហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ កាមគុណនេះ ជាគ្រឿងជាប់ជំពាក់ ឯសេចក្តីសុខ ក្នុងកាមនុ៎ះ មានប្រមាណតិច កាមគុណនុ៎ះមាន សេចក្តីត្រេកអរតិច បុគ្គលអ្នកមានគំនិតប្រាជ្ញា លុះដឹងច្បាស់ ថា កាមគុណនុ៎ះ ដូចជាដំបៅពកដូច្នេះហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលទម្លាយនូវសំយោជនៈ ដូចត្រី ក្នុងទឹកទម្លាយនូវសំណាញ់ មិនត្រឡប់មក រកសំយោជនៈ វិញ ដូចភ្លើងឆេះ ( មិនត្រឡប់វិញ ) គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯងដូចកុយ រមាស ។ បុគ្គលមានចក្ខុដាក់ចុះ មានជើងមិនរពឹស ជាអ្នក គ្រប់គ្រងឥន្រ្ទិយ រក្សាចិត្តទុក ( ដោយល្អ ) មិនជោកជាំ មិន រោលរាល ( ដោយកិលេស ) គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយ រមាស ។
បុគ្គលលះបង់នូវភេទគ្រហស្ថ ដូចដើមបារិច្ឆត្តព្រឹក្ស ដែលមានស្លឹកដាច់ហើយ មានសំពត់កាសាយៈ ចេញបួស ហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលមិនធ្វើ នូវសេចក្តីប្រាថ្នា ក្នុងរសទាំងឡាយ ជាអ្នកមិនល្មោភ មិនចិញ្ចឹមនូវបុគ្គលដទៃ ជាអ្នកត្រាច់ទៅសព្វច្រក មិនជាប់ចិត្ត ក្នុង ត្រកូលមួយ ៗ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលលះបង់នូវហេតុ ជាគ្រឿងរារាំង ៥ យ៉ាង របស់ចិត្ត បន្ទោបង់នូវឧបក្កិលេសទាំងពួង ទាំងមិនអាស្រ័យ ( ដោយ តណ្ហានិងទិដ្ឋិ ) កាត់បង់នូវទោស នៃសេចក្តីស្រឡាញ់ហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
បុគ្គលធ្វើនូវសុខ ទុក្ខ សោមនស្សនិងទោមនស្ស ក្នុងកាលមុន ឲ្យនៅពីក្រោយខ្នង បាននូវឧបេក្ខាជាសមថៈដ៏ស្អាត គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូច កុយរមាស ។ បុគ្គលប្រារព្ធព្យាយាម ដើម្បីដល់នូវព្រះនិញ្វន មានចិត្តមិនរួញរា មានការប្រព្រឹត្តមិនខ្ជិលច្រអូស មានសេចក្តី ប្រឹងប្រែងដ៏មាំមួន ប្រកបដោយ កម្លាំងកាយនិងកម្លាំងបញ្ញា ហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលកាល មិនលះបង់នូវឈានដ៏ស្ងប់ស្ងាត់ ( ចាកសត្វនិងសង្ខារ ) ជា អ្នកប្រព្រឹត្ត នូវធម៌ដ៏សមគួរក្នុងធម៌ទាំងឡាយ អស់កាលជានិច្ច ពិចារណានូវទោស ក្នុងភពទាំងឡាយហើយ គប្បីប្រព្រឹត្ត តែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលកាលប្រាថ្នា នូវការអស់ តណ្ហា ជាអ្នកមិនប្រហែល មិនល្ងង់ មានការចេះដឹង មានស្មារតី មានធម៌ពិចារណាហើយ ជាបុគ្គលទៀង មានសេចក្តី ខ្មីឃ្មាត គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
បុគ្គលកាល មិនតក់ស្លុត ក្នុងលក្ខណៈ មានមិនទៀងជាដើម ដូចសីហៈមិន តក់ស្លុត ក្នុងសំឡេងទាំងឡាយ មិនជាប់ជំពាក់ ក្នុងធម៌ទាំង ឡាយ មានខន្ធជាដើម ដូចខ្យល់មិនជាប់នឹងសំណាញ់ មិនប្រឡាក់ដោយលោភៈជាដើម ដូចស្លឹកឈូក មិនប្រឡាក់ដោយ ទឹក គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ សីហៈជាសេ្តច សត្វ មានចង្កូមជាកម្លាំង ប្រព្រឹត្តគ្របសង្កត់ កំហែងនូវពួក ម្រឹគ យ៉ាងណា បុគ្គលគប់រកនូវសេនាសនៈដ៏ស្ងាត់ ( មានព្រៃ ជាគ្រឿងអាង ) ក៏យ៉ាងនោះដែរ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូច កុយរមាស ។
បុគ្គលកាលចម្រើន នូវមេត្តា ឧបេក្ខា ករុណា និងមុទិតា ជាហេតុរួចចាកកិលេស ក្នុងកាលដ៏គួរ មិនខឹង សម្បានឹងលោកទាំងពួង គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ បុគ្គលលះបង់នូវ រាគៈផង ទោសៈផង មោហៈផង ហើយទំលាយចេញនូវសំយោជនៈ មិនតក់ស្លុត ក្នុងការអស់ ទៅនៃជីវិតហើយ គប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។ ពួកជនមានប្រយោជន៍ជាហេតុ ទើបគប់រកផង បម្រើផង ឯ ពួកមិត្តដែលឥតហេតុ គេរកបានដោយក្រ ក្នុងថ្ងៃនេះ ឯពួក មនុស្សអ្នកមានបញ្ញា ប្រាថ្នាប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ឈ្មោះថាជា មនុស្សមិនស្អាត បុគ្គលគប្បីប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ដូចកុយរមាស ។
ពួកព្រះបច្ចេកពុទ្ធ មានសីលបរិសុទ្ធ មានប្រាជ្ញាបរិសុទ្ធល្អ មានចិត្តតម្កល់មាំ ប្រកបរឿយ ៗ នូវព្យាយាមជា គ្រឿងភ្ញាក់រឭក អ្នកពិចារណានូវសង្ខារ ឃើញនូវធម៌ដ៏វិសេស ដឹងច្បាស់នូវធម៌ ដែលជាអង្គនៃមគ្គនិងពោជ្ឈង្គ ។ ពួក ជនជាអ្នកប្រាជ្ញណា ចម្រើននូវសុញ្ញតវិមោក្ខ អប្បណិហិតវិមោក្ខនិងអនិមិត្តវិមោក្ខ ក្នុងសាសនានៃព្រះជិនស្រីហើយ តែ មិនសម្រេច នូវភាពជាសាវ័កទេ ពួកជនជាអ្នកប្រាជ្ញនោះ គង់ បានជាព្រះបច្ចេកពុទ្ធ ត្រាស់ដឹងឯង ។
ពួកជននោះ ជាអ្នកមាន ធម៌ដ៏ច្រើន មានធម្មកាយដ៏សម្បូណ៌ មានចិត្តជាធំ ឆ្លងនូវទុក្ខ និង ឱឃៈទាំងពួង មានចិត្តខ្ពង់ខ្ពស់ផុត ជាអ្នកឃើញនូវប្រយោជន៍ដ៏ក្រៃលែង គឺព្រះនិញ្វន មានឧបមាដូចសីហៈ ( តែង ប្រព្រឹត្តតែម្នាក់ឯង ) ដូចកុយរមាស ។ ព្រះបច្ចេកពុទ្ធទាំង ឡាយ ជាបុគ្គលមានឥន្រ្ទិយស្ងប់ មានចិត្តស្ងប់ស្ងាត់ មានចិត្ត ជាសមាធិ ប្រព្រឹត្តដោយប្រាជ្ញា ចំពោះសត្វ ក្នុងទីបំផុតដែន ដូចប្រទីបឆ្លុះ បំភ្លឺក្នុងលោកខាងមុខ និងលោកនេះ ជាអ្នកប្រតិបត្តិ ដើម្បីប្រយោជន៍ដល់ពួកសត្វ ។ ព្រះបច្ចេកពុទ្ធទាំងឡាយ ជាធំជាងជន លះកិលេសជាគ្រឿងរារាំងទាំងពួងហើយ ជា ប្រទីបនៃលោក មានរស្មីដូចមាសដុំ ជាទក្ខិណេយ្យបុគ្គលដ៏ល្អ របស់សត្វលោក ដោយឥតសង្ស័យ ជាបុគ្គលសម្រេចដោយ និរោធសមាបត្តិ ជារឿយ ៗ ។
សុភាសិតរបស់ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ ទាំងឡាយ រមែងប្រព្រឹត្តទៅ ក្នុងមនុស្សលោក ព្រមទាំងទេវ លោក ពួកជនណាស្តាប់ហើយ តែមិនបានធ្វើតាម សុភាសិត មានសភាពដូច្នោះទេ ពួកជនពាលនោះឯង រមែងធ្លាក់ទៅរង ទុក្ខទាំងឡាយ រឿយ ៗ ។ សុភាសិត របស់ព្រះបច្ចេកពុទ្ធទាំង ឡាយ ផ្អែមល្ហែមដូចទឹកឃ្មុំផ្លិតដែលហូរចុះ ពួកជនណាបាន ស្តាប់ហើយ ប្រកបនូវសេចក្តីប្រតិបត្តិតាមយ៉ាងនោះ ពួកជន នោះ ប្រកបដោយប្រាជ្ញា រមែងឃើញនូវសច្ចធម៌ ។
គាថាដ៏ ខ្ពង់ខ្ពស់ណា ដែលព្រះបច្ចេកពុទ្ធទាំងឡាយ ជាអ្នកឈ្នះកិលេស សម្តែងហើយនោះ ព្រះសម្ពុទ្ធជាសីហៈក្នុងសក្យវង្ស ទ្រង់ខ្ពង់ខ្ពស់ជាងជន ទ្រង់ចេញបព្វជ្ជាហើយ បានប្រកាសទុក ដើម្បី ការដឹងច្បាស់នូវធម៌ ។ សុភាសិតទាំងនេះ ដែលព្រះ បច្ចេកពុទ្ធទាំងនោះ សំដែងផ្សេង ៗ គ្នា ដើម្បីអនុគ្រោះដល់សត្វ លោក ព្រះសយម្ភូដូចជាសីហៈ ទ្រង់ប្រកាសទុកហើយ ដើម្បី ញុំាងសំវេគធម៌ សង្គហធម៌ និងឧបាយប្រាជ្ញា ឲ្យចម្រើនឡើង ។
ចប់ បច្ចេកពុទ្ធាបទាន ។
បិដក ភាគ ៧២ - ទំព័រទី ១៦
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/3318/qqas222etpic.jpg
ផ្សាយ : ២០ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៤,០១៧ ដង)
សម្តេចព្រះមង្គលទេព្វាចារ្យ អ៊ុម ស៊ុម ប្រសូតនៅថ្ងៃសុក្រ ១២កើត ខែមាឃ ឆ្នាំមមី ពុទ្ធសករាជ ២៤៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩១៨ នៅភូមិជំនាប់ ឃុំជីរោ ស្រុកត្បូងឈ្មុំ ខេត្តកំពង់ចាម ។ បិតានាមមាស អ៊ុម មាតានាមសុខ មឹះ ជាកសិករប្រកបរបរធ្វើចម្ការ ។ ក្នុងនោះសម្តេចមានបងប្អូនបង្កើត១២នាក់ ប្រុស៧នាក់ ស្រី៥នាក់ សម្តេចជាកូនទី១២ ។
អំពីជីវភាពផ្នួស
យោងតាមសៀវភៅ «មហាបុរសពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសខ្មែរ» ឱ្យដឹងថា អាយុបាន១៦ឆ្នាំ ឪពុកម្តាយបានអនុញ្ញាតឱ្យកូនប្រុសអ៊ុម ស៊ុម បួសជាសាមណេរនៅវត្តនទីរង្សី ហៅវត្តជីរោ ស្រុកត្បូងឃ្មុំ ខេត្តកំពង់ចាម ។ លុះអាយុ២១ឆ្នាំ បានឧបសម្បទាជាភិក្ខុ ក្នុងពទ្ធសីមា វត្តនទីរង្សី ហៅវត្តជីរោ ក្នុងសំណាក់ព្រះនាគមុនី ជាឧបជ្ឈាយ៍ ។ ឧបជ្ឈាយ៍បានដាក់នាមបញ្ញត្តិថា សង្ឃត្ថរោ។
បន្ទាប់មកបានបន្តការសិក្សាព្រះបរិយបត្តិធម៌ នៅវត្តកោះគល់ ស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម រួចមកបន្តការសិក្សានៅវត្តសារាវ័ន្តតេជោ ក្រុងភ្នំពេញ ដរាដល់ប្រឡងជាប់សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់។ អំពីចំណេះវិជ្ជា កិច្ចការបម្រើព្រះពុទ្ធសាសនា និងប្រទេសជាតិ ឆ្នាំ១៩៥០ ភិក្ខុអ៊ុម ស៊ុម បានប្រឡងជាប់សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ បច្ចុប្បន្នហៅថា ពុទ្ធិកវិទ្យាល័យព្រះសុរាម្រឹត។ ក្រៅពីភាសាខ្មែរ និងភាសាបាលី ភិក្ខុអ៊ុម ស៊ុម បានសិក្សាភាសាបារាំង និងភាសាអង់គ្លេស អាចប្រើការបាន ។
អាស្រ័យដោយសមត្ថភាព ចំណេះដឹងទាំងវិជ្ជាផ្លូវលោក និងផ្លូវធម៌ ភិក្ខុអ៊ុម ស៊ុម ត្រូវបានទទួលនាទីជាអាចារ្យបង្រៀនភាសាបាលីជាច្រើនឆ្នាំ នៅវត្តសារាវ័ន្តតេជោ វត្តសំពៅមាស ក្រុងភ្នំពេញ និងវត្តនទីរង្សី ខេត្តកំពង់ចាម ។ ភិក្ខុអ៊ុម ស៊ុម បានជួយបណ្តុះបណ្តាលឱ្យកើតមានសាលាបាលីរង សាលាធម្មវិន័យ ព្រមទាំងជួួយជ្រើសរើសគ្រូអាចារ្យទៅបង្រៀនតាមទី ផ្សេងៗផង ។
ទន្ទឹមនឹងការរីកចម្រើននៃសំណង់ព្រះពុទ្ធសាសនា លោកគ្រូអាចារ្យអ៊ុម ស៊ុម ក៏បានយកព្រះទ័យទុកដាក់ចំពោះប្រទេសជាតិ ដូចជាការកសាងសាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ផ្លូវថ្នល់ អណ្តូងទឹក ស្រះទឹកជាដើម ទាំងវិស័យសង្គមកិច្ច មានការជួយសង្គ្រោះអ្នកក្រខ្សត់ ជនពិការ អ្នកជំងឺរបួស សម្រាកក្នុងមន្ទីរពេទ្យដែរ ។ ក្នុងនោះព្រមទាំងបានអប់រំអំពីសីលធម៌ និងជីវភាពរស់នៅក្នុងសង្គមឱ្យបានថ្លៃថ្នូរចំពោះព្រះសង្ឃ និងគ្រហស្ថ ជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។
ស្នាព្រះហស្តក្នុងការតែងនិពន្ធ
១-បញ្ចធម៌
២-ត្រៃលោកគោកត្រៃលក្ខណ៍
៣-រកធម៌
៤-បំភ្លឺបុណ្យ
៥-ជុំវិញបញ្ហាបួស
៦-ព្រះសទ្ធម្មលា
៧-ទស្សនៈព្រះពុទ្ធសាសនា
៨-បញ្ហាឧបាសក
៩-គុណសីល
១០-សុខរបស់គ្រហស្ថ
១១-អានិសង្សសីល
១២-កុរុធម៌ ជាដើម ។ ក្រៅពីនោះមានអត្ថបទជាច្រើនទៀតដែលបានចុះផ្សាយក្នុងទស្សនាវដ្តីកម្ពុជសុរិយា ។
អំពីតួនាទី
ឆ្នាំ១៩៥៧ បានទទួលតួនាទីជាចៅអធិការស្តីទី នៅវត្តកែវព្រះភ្លើងភ្នំពេញ ។
ឆ្នាំ១៩៦០ បានទទួលតួនាទីជាគ្រូសូត្រស្តាំ នៅវត្តសារាវ័ន្តតេជោភ្នំពេញ ។
ឆ្នាំ១៩៥៦ បានទទួលតួនាទីជាសមាជិកក្រុមជំនុំប្រែព្រះត្រៃបិដក នៅពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ក្រសួងធម្មការ ភ្នំពេញ ។
ឆ្នាំ១៩៦៩ បានទទួលតួនាទីជាសមាជិកថេរសភា ជាលេខាធិការបោះពុម្ពវចនានុក្រមខ្មែរលើកទី៥ អមសម្តេចព្រះសង្ឃរាជជួន ណាត និងជាសមាជិកសកម្មរបស់ពុទ្ធិកសមាគមកម្ពុជរដ្ឋ ផ្នែកការងារធម្មទូត ។
អំពីសមណសក្តិ
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៥៧ រៀងមកលោកគ្រូអាចារ្យអ៊ុម ស៊ុម បានទទួលសមណសក្តិទីជាឋានានុក្រមនិងជារាជាគណៈដូចថតទៅ ៖
-ជាបាឡាត់ភទ្ទបាល (ទីឋានានុក្រម) ។
-ជាព្រះវិន័យធរ (ទីឋានានុក្រម) ។
-ជាព្រះធម្មបិដក(ទីរាជាគណៈថ្នាក់ចត្វា) ។
-ជាព្រះញាណវង្ស (ទីរាជាគណៈថ្នាក់ត្រី) ។
-ជាព្រះសាសនសោភ័ណ(ទីរាជាគណៈ ថ្នាក់ទោ ) ។
អំពីការបាត់បង់ភាពផ្នួស នាឆ្នាំ១៩៧៥ដល់១៩៧៨
ឆ្នាំ១៩៧៥ សភាពការណ៍ប្រទេសជាតិ បានជួបប្រទះនូវគ្រោះមហន្តរាយនៃរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ។ ព្រះសង្ឃទូទាំងប្រទេស បានចាប់ផ្សឹក និងសម្លាប់ចោល ហើយនឹងយកទៅធ្វើជាទាសករ ដូចជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដទៃៗទៀត ។ ចំណែកឯវត្តអារាម សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ត្រូវបានកម្ទេចចោលទាំងស្រុង ។
ព្រះសង្ឃក៏ត្រូវបានជម្លៀសចេញពីវត្តសារាវ័ន្តតេជោ និងបានទៅគង់នៅវត្តនានា ក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ។ បន្ទាប់មកពួកអង្គការខ្មែរក្រហមចាប់ឱ្យធ្វើពលកម្ម និងផ្សឹកពីភេទជាព្រះសង្ឃ ។
អំពីផ្នួសលើកទី២
ថ្ងៃ៧ មករា ១៩៧៩ ប្រជាពលរដ្ឋបានរំដោះសង្គ្រោះឱ្យរស់រានមានជីវិតផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ដោយរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ។ អ្វីៗដែលជាប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ព្រះពុទ្ធសាសនា ត្រូវបំផ្លាញនាសម័យនោះ ក៏មានជីវិតរស់ឡើងវិញយ៉ាងផុលផុស ។ លោកអាចារ្យអ៊ុម ស៊ុម ក៏ត្រូវបានរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា អញ្ជើញពីវត្តសំរោងបុរី ស្រុកត្បូងឃ្មុំ ខេត្តកំពង់ចាម មកបំពេញឧបសម្បទា នៅវត្តឧណ្ណាលោម នៅថ្ងៃទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៨០ ដោយបានទទួលនាមបញ្ញត្តិដដែលថា សង្ឃត្ថេរ ។
ក្រោយពីបានបំពេញឧបសម្បទាថ្មីហើយ ភិក្ខុសង្ឃត្ថេរោ បានមកគង់នៅវត្តឧណ្ណាលោម និងបានយកព្រះទ័យទុកដាក់បម្រើកិច្ចការក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា និងការងារប្រទេសជាតិ ដោយឥតគិតពីការនឿយហត់ ។ ដោយបានដឹកនាំព្រះពុទ្ធសានាជាមួយនឹងសម្តេចអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតីទេព វង្ស (កាលណោះនៅជាព្រះវិន័យធរ) ព្រោះថានៅពេលរំដោះភ្លាមមានបព្វជិតជាច្រើនដែលបានបួសជាចេតនាកម្ម ក៏ត្រូវបានសម្រួលឱ្យបួសឡើងវិញតាមបញ្ញត្តិកម្មឱ្យស្របតាមពុទ្ធានុញ្ញាតនិងពុទ្ធប្បញ្ញត្តិ ។
ឆ្នាំ១៩៨១ ព្រះសង្ឃត្ថេរោ បានទទួលនាទីជាអនុប្រធានរណសិរ្សរដ្ឋធានីភ្នំពេញ និងជាសមាជិកនៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិរណសិរ្សសាមគ្គីកសាងការពារមាតុុភូមិកម្ពុជា ។ បន្ទាប់មកព្រះអង្គបានទទួលនាទីជាប្រធានសង្ឃរដ្ឋធានីភ្នំពេញ ទទួលបន្ទុកដឹកនាំគ្រប់គ្រងព្រះសង្ឃទាំងអស់នៅក្នុងក្រុង និងបានទទួលឋានៈជាសមាជិកគណៈអធិបតីកិត្តិយស នៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិរណសិរ្សសាមគ្គីកសាងការពារមាតុភូមិកម្ពុជា និងជាសមាជិកសង្ឃនាយករងទី២ នៃគណៈមហានិកាយ ។
ឆ្នាំ១៩៨៨ ក្នុងខែមិថុនា តាមសំណូមពរ និងសេចក្តីជ្រះថ្លារបស់សម្តេចហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី ភិក្ខុសង្ឃត្ថេរ បានស្រាវជ្រាវរកឃើញព្រះសារីរឹកធាតុ ព្រមទាំងសម្ភាររបស់ព្រះសក្យមុនីចេតិយខ្លះទៀត យកទៅធ្វើបុណ្យពុទ្ធាភិសេក និងដង្ហែទៅតម្កល់ទុកនៅព្រះសក្យមុនីចេតយវិញយ៉ាងឧឡារឹក នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៨៩ ។
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៤កើត ខែទុតិយាសាធ ឆ្នាំមមី ត្រស័ក ព.ស ២៥៣៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា ១៩៩១ ភិក្ខុសង្ឃត្ថេរ ត្រូវបានតែងតាំងជាចៅអធិការវត្តមហាមន្ត្រី រដ្ឋធានីភ្នំពេញ និងជាអនុគណខណ្ឌចំការមន ភ្នំពេញនាឆ្នាំ១៩៩១ ។
ថ្ងៃសុក្រ ២កើត ខែកត្តិក ឆ្នាំមមែ ត្រីស័ក ព.ស ២៥៣៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩១ ភិក្ខុសង្ឃត្ថេរ ត្រូវបានតែងតាំងជាព្រះមង្គលទេពាចារ្យសមណស័ក្តិទីរាជាគណៈថ្នាក់ទី១ (ថ្នាក់ឯក) ។
ថ្ងៃពុធ ២រោច ខែផល្គុន ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩២ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ទ្រង់ឡាយព្រះហស្តលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យតែងតាំងព្រះមង្គលទេពាចារ្យ ទីជាសម្តេចព្រះមង្គលទេពាចារ្យ ។
ឆ្នាំ១៩៩៣ សម្តេចព្រះមង្គលទេពាចារ្យ អ៊ុម ស៊ុម ត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គាថាធិការនៃពុទ្ធិកសិក្សាជាតិ ទទួលបន្ទុករៀបចំពុទ្ធិកសិក្សាក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។
ទំនាក់ទំនងការងារក្រៅប្រទេស
ទន្ទឹមនឹងការងារព្រះពុទ្ធសាសនា និងការងារប្រទេសជាតិ ដែលសម្តេចបានរួមចំណែកយ៉ាងខ្លាំងក្លានៅក្នុងប្រទេស សម្តេចបានទៅបំពេញការងារជាប្រយោជន៍ពុទ្ធសាសនា និងប្រទេសជាតិ នៅក្រៅប្រទេសជាច្រើនថែមទៀត គឺថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩០ សម្តេចបាននិមន្តទៅធ្វើទស្សនកិច្ចការងារនៅសហរដ្ឋអាមេរិក លើកទី១ រយៈពេល១ខែ បានចំនួន៨រដ្ឋ ។
ថ្ងៃទី៨ កក្កដា ឆ្នាំ១៩៩២ សម្តេចបាននិមន្តទៅធ្វើទស្សនកិច្ចការងារលើកទី១នៅប្រទេសបារាំង ។ ថ្ងៃដដែលនោះបានបន្តដំណើរពីប្រទេសបារាំង ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកម្តងទៀត នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដើម្បីពិភាក្សាអំពីដំណើររការងារពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សា ជាមួយនឹងព្រះភិក្ខុ ចន្ទវណ្ណោ អ៊ុង មាន (អតីតនិស្សិតទៅរៀននៅឥណ្ឌា) ។
ថ្ងៃទី២១-៦ ខែមករា-មីនា ១៩៩៣-៩៤ សម្តេចបាននិមន្តទៅធ្វើទស្សនកិច្ចការងារនៅប្រទេសចិន លើកទី១ ទី២ និងលើកទី៣ ។
ថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ១៩៩៣ សម្តេចបាននិមន្តទៅក្រុងកណ្ឌមណ្ឌូប្រទេសនេប៉ាល់ ដើម្បីចូលរួមធ្វើសិក្ខាសាលា ។
ថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ១៩៩៤ សម្តេចបាននិមន្តទៅក្រុងព្យុងយ៉ាងប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ដើម្បីប្រជុំដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះខ្មែរ ។
ថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ១៩៩៨ សម្តេចបាននិមន្តទៅចូលរួមសន្និសីទពុទ្ធសាសនានៅក្រុងកូឡាឡាំពួរ ប្រទេសស្រីលង្កា ។
ក្រៅពីនេះ សម្តេចបាននិមន្តទៅទស្សនកិច្ចនៅសហភាពសូវៀត៣ដង ប្រទេសម៉ុងហ្គោលី៣ដង សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម៧ដង សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ៣ដង និងប្រទេសថៃជាច្រើនដង ។
សម្តេចព្រះមង្គលទេពាចារ្យ ត្រូវបានព្រះសង្ឃនិងគ្រហស្តពុទ្ធបរិស័ទទូទៅទាំងសិស្សគណ ទាំងមិនមែនជាសិស្សគណ គោរពប្រតិបត្តិ ស្រឡាញ់ និងទទួលយកដំបូន្មាន គ្រប់ៗគ្នា។ សម្តេចត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានទូទៅចាត់ទុកថាជាព្រះមហាថេរពហុសូត្រមួយអង្គ ដែលមានចំណេះដឹង និងពិពិសោធន៍ ចាស់ទុំក្នុងផ្លូវព្រះពុទ្ធសាសនា និងផ្លូវលោក (ជា គាន, ជីវប្រវត្តិសម្តេចអ៊ុម ស៊ុម បោះពុម្ពលើកទី១ឆ្នាំ២០០០) ៕
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2074/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១២,២៣៣ ដង)
នាទីភរិយាចំពោះស្វាមី
នាងជាភរិយា កាលបើស្វាមីបានបំពេញនាទីចំពោះខ្លួនហើយ ក៏គប្បីបំពេញនូវតួនាទី ៥ យ៉ាង ចំពោះស្វាមីខ្លួនវិញគឺៈ
១. ចាត់ចែងការងារក្នុងផ្ទះដោយល្អប្រពៃ មានកិច្ចការចង្ក្រាន ឆ្នាំង មើលរៀបចំឥវ៉ាន់ ទ្រព្យសម្បត្តិ មើលខ្ញុំបំរើធ្វើការងារ។ ល។ រៀបចំផ្ទះសម្បែងឲ្យរៀបរយ ស្អាតបាត មានអនាម័យ គួរចង់នៅ ដូចសុភាសិតថា " ដំណេកដេកជាខ្នាត
images/articles/2076/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ២៦,៥៩០ ដង)
មិត្តគួរសេពគប់មាន៤ប្រភេទ
១. មិត្តមានឧបការៈមាន ៤ យ៉ាង
ក- មិត្តរក្សាមិត្ត ពេលដែលមិត្តធ្វេសប្រហែល មនុស្សដែលល្អ កាលបើឃើញមិត្តបាត់បង់ស្មារតីនៅក្នុងរឿងអ្វីមួយ ដូចជានៅក្នុងរឿងការងារ ឬក៏ក្នុងការសិក្សាជាដើម ហើយធ្លោយខ្លួនប្រព្រឹត្តអបាយមុខផ្សេងៗ ក៏ជួយការពារ ឬក៏ជួយនិយាយដាសតឿនមិត្ត ឲ្យមានស្មារតីឡើងវិញ មិនមែននិយាយតែអំពីខាង
images/articles/2093/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៨,០០១ ដង)
ភ្លើងជីវិត
ភ្នែក ត្រចៀក ច្រមុះ អណ្ដាត កាយ ចិត្ត រូប សម្លេង ក្លិន រស ផោដ្ឋព្វៈ ធម្មារម្មណ៍៍ និងវិញ្ញាណដែលដឹងច្បាស់នូវអារម្មណ៍ទាំងនោះ ព្រមទាំងវេទនា ទាំងឡាយដែលសោយតាមទ្វារភ្នែក ទ្វារត្រចៀក ទ្វារត្រចៀក ទ្វារច្រមុះ ទ្វារអណ្ដាត ទ្វារកាយ ទ្វារចិត្ត គឺជាតួជីវិតដែលជារបស់ក្ដៅ។
នៅក្នុងអាទិត្តបរិយាយសូត្រ ព្រះមានព្រះភាគទ្រង់ត្រាស់សម្ដែងអំពីរបស់ក្ដៅ
images/articles/2125/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៦២,៩៣៣ ដង)
អានិសង្សនៃមេត្តាចេតោវិមុត្តិ
សម័យមួយ ព្រះដ៏មានព្រះភាគទ្រង់គង់ក្នុងវត្តជេតពន របស់អនាថបិណ្ឌិកសេដ្ឋី ជិតក្រុងសាវត្ថី ។ ព្រះដ៏មានព្រះភាគទ្រង់ត្រាស់នឹងភិក្ខុទាំងឡាយដូច្នេះថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ មេត្តាចេតោវិមុត្តិ ដែលបុគ្គលធ្វើឲ្យថ្នឹក ចម្រើនធ្វើឲ្យរឿយ ៗ ធ្វើឲ្យដូចជាយាន ធ្វើឲ្យដូចជាទីនៅ បានតាំងទុករឿយ ៗ បានសន្សំទុក បានប្រារព្ធល្អហើយ មានអានិសង្ស ៨ ប្រការជាប្រាកដ ។
images/articles/2126/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៥៥,១៦២ ដង)
ឥទ្ធិពលរបស់សន្មតិក្នុងលោកនេះខ្លាំងណាស់ តែវាជាសំបករបស់មនុស្សទេ មិនមែនជាខ្លឹមរបស់មនុស្សឡើយ ។សេចក្ដីសំខាន់របស់កាំបិតនៅត្រង់មុត មិនមែននៅត្រង់ដងទេ ទោះបីកាំបិតនោះមានដងមាស តែបើមិនមុតក៏ប្រើឲ្យបានប្រយោជន៍ជាកាំបិតមិនកើតដែរ ។
មនុស្សម្នាក់រវល់តែស្វែងរកមាស រកពេជ្រមកប្រដាប់ដងកាំបិតបណ្ដោយឲ្យកាំបិតច្រែះស្នឹមខូច មុខលែងមុត តែម្នាក់ទៀតព្យាយាមសំលៀងមុខកាំបិតជានិច្ច ឯដងកាំបិតវិញ គ្រាន់តែជាឈើសម្រាប់ចាប់ឲ្យល្មមដៃប៉ុណ្ណោះ ក្នុងសេចក្ដីនេះ អ្នកសំលៀងកាំបិតទើបបានដឹងអំពីសារៈសំខាន់របស់កាំបិតពិតប្រាកដ ។ការចេះដឹង និងការប្រព្រឹត្តល្អ ព្រមទាំងសេចក្ដីស្ងប់គឺជាសារៈខ្លឹមសារនៃជីវិត ដូច្នេះទើបគួរស្វែងរកខ្លឹមសារទាំងនេះមកប្រដាប់ជីវិត ទើបជីវិតមានខ្លឹមសារពិតប្រាកដ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ មេរៀនជីវិត
រៀបរៀងដោយ លោកគ្រូអគ្គបណ្ឌិត ប៊ុត សាវង្ស
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2165/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១២,៨២០ ដង)
សុត្តន្តបិដក ខុទ្ទកនិកាយ ឧទាន បិដកលេខ ៥២ ( ទំព័រ ៣៤៧ )
ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ ។ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់គង់លើប្រាសាទរបស់មាគារមាតាក្នុងបុព្វារាម ជិតក្រុងសាវត្ថី ។ សម័យនោះឯង ចៅស្រីដែលជាទីស្រឡាញ់ពេញចិត្ត របស់នាងវិសាខាមិគារមាតា ធ្វើមរណភាព ។ គ្រានោះ វិសាខាមិគារមាតា មានសម្ពត់សើម មានសក់សើម ចូលទៅគាល់ព្រះមានព្រះភាគទាំងថ្ងៃត្រង់
images/articles/2166/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១៩,២០០ ដង)
ជនសូត្រ ទី ២ បិដក ៤១ ទំព័រ ១៣៥ - ១៣៦
កាលបើផ្ទះ ត្រូវភ្លើងឆេះ ជនម្ចាស់ផ្ទះបានជញ្ជូនភាជន៍ណាចេញផុត ( អំពីផ្ទះ ) ឬទ្រព្យណាក្នុងផ្ទះនោះ ( ដែលគេជញ្ជូនចេញហើយ ) ភ្លើងឆេះមិនបាន ទ្រព្យនោះ រមែងបានជាប្រយោជន៍របស់គេ យ៉ាងណា សត្វលោកដែលត្រូវភ្លើងជរា និងមរណៈឆាបឆេះ គួរប្រញាប់ជញ្ជូនទ្រព្យចេញឲ្យផុត ( អំពីផ្ទះគឹរាងកាយ ) ដោយការឲ្យទាន
images/articles/2175/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៩,៦៩២ ដង)
លាភបលិពោធ
បច្ច័យ ៤ ឈ្មោះថា លាភ សួរថា បច្ច័យ ៤ នោះ ជាបលិពោធបានយ៉ាងណាខ្លះ? ឆ្លើយថា ក៏ក្នុងទីដែលភិក្ខុមានបញ្ញាទៅ មនុស្សទាំងឡាយរមែងថ្វាយបច្ច័យ មានបរិវារច្រើន (ក្នុងទីដែលទាយកនិមន្តបុណ្យ)។ កាលលោកអនុមោទនា សម្ដែងធម៌ដល់មនុស្សទាំងនោះ រមែងមិនបានឱកាសបំពេញសមណធម៌។
តាំងពីអរុណរះឡើងរហូតដល់បឋមយាម នៅច្រឡូកច្រឡំជាមួយមនុស្ស
images/articles/2190/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៧,៩៥៤ ដង)
មនុស្សយើងម្នាក់ៗ ត្រូវការសភាពត្រជាក់ចិត្តចង់បាននូវសេចក្ដីស្ងប់ចិត្ត ហើយគិតធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យខ្លួនបានសប្បាយចិត្តជារៀងរាល់ថ្ងៃ បុគ្គលខ្លះគិតដូច្នេះហើយក៏ទៅដើរលេងតាមឆ្នេរសមុទ្រខ្លះ ព្រៃភ្នំខ្លះ ទៅកាន់ប្រាសាទបុរាណខ្លះ ទៅកាន់ឧទ្យានផ្កាតូច ធំខ្លះ ទៅកាន់ស្រុកឆ្ងាយជិតខ្លះ ទៅមើលល្បែងរបាំច្រៀងរាំខ្លះ ស្ដាប់តន្ត្រីខ្លះ ជិះយានជំនិះតាមដងវិថីតូចធំខ្លះទៅកាន់ទីផ្សារលក់ទំនិញខ្លះរហូតដល់ ហ៊ានបរិភោគទឹកស្រវឹង ទៀតផង គឺដើម្បីឲ្យខ្លួនបានសប្បាយ បានត្រជាក់ចិត្តរួចផុតអំពីគំនរភ្លើងគឺសេចក្ដីទុក្ខសោក ប៉ុន្តែការដើរទស្សនាទាំងអស់នេះមិនអាចបានធូរស្រាលអំពីសេចក្ដីទុក្ខសោកបានឡើយ ឬបើបានធូរស្រាលខ្លះនោះក៏បានបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះប្រៀបដូចជាថ្នាំស្ពឹកដែលគេចាក់ដើម្បីកុំឲ្យឈឺក្នុងរយៈពេលខ្លី គឺ១ម៉ោង២ម៉ោង ឬ១ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះការដើរគ្រប់ទីកន្លែងមិនមែនជាដំណោះស្រាយធ្វើឲ្យធូរស្រាលបានត្រជាក់ចិត្តដូចជាការធ្វើទានរក្សាសីលចំរើនមេត្តាចិត្តព្រោះការរក្សាសីលជាដើមទើបអាចរំលត់នូវសភាពក្ដៅក្រហាយក្នុងចិត្តបាន គប្បីជ្រាបថាសេចក្ដីសុខមិនមែននៅឆ្ងាយអំពីក្នុងចិត្តរបស់ខ្លួនទេ ហើយសេចក្ដីទុក្ខ ក៏នៅក្នុងចិត្តដែរ ដូច្នេះការត្រាច់ទៅកាន់ទីឆ្ងាយៗ ក៏មានចិត្តរួមដំណើរទៅជាមួយដែរ ដូច្នេះសេចក្ដីទុក្ខក៏វាមាននៅក្នុង ទីនោះបើមានបញ្ញានោះឯងក៏រំលត់នូវសេចក្ដីទុក្ខនោះបាន។
- មនត្រជាក់ទេ បើនៅតែឱបភ្លើង
- មិនត្រជាក់ទេ បើនៅតែប្រកាន់
- មិនត្រជាក់ទេ បើនៅតែជាប់ជំពាក់
- មិនត្រជាក់ទេ បើនៅតែខឹងក្រោធច្រើន
- មិនត្រជាក់ទេ បើនៅតែមានគំនិតខូច
- មិនត្រជាក់ទេ បើនៅតែមានគំនិតយល់ខុស
- មិនត្រជាក់ទេ បើនៅតែច្រណែនអ្នកដទៃ
- មិនត្រជាក់ទេ បើនៅតែទ្រុស្ដសីល
- មិនត្រជាក់ទេ បើមិនមានបញ្ញា
នត្ថិ សន្ដិ បរំ សុខំ
ពុំមានសេចក្ដីសុខដទៃ ក្រៅអំពីសេចក្ដីស្ងប់ឡើយ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ មេត្តាចិត្ត
រៀបរៀងដោយ កែវ វិមុត្ត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ
images/articles/2229/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៦៤,៨០៨ ដង)
សេចក្តីអស្ចារ្យរបស់ព្រះមានព្រះភាគ
បិដកលេខ ៧៧ ទំព័រ ១៤
ព្រះសារីបុត្រមានប្រាជ្ញាច្រើន ជាអ្នកឈ្លាសក្នុងសមាធិនិងឈាន ឋិតនៅលើភ្នំឡិជ្ឈកូដ ឃើញព្រះលោកនាយក ។ សម្លឹងមើលព្រះសម្ពុទ្ធទ្រង់ប្រសើរជាងរតនៈ ហាក់ដូចជាដើមរាំងភ្នំ ដែលមានផ្ការីកស្គុះស្គាយ ដូចព្រះចន្ទកណ្តាលអាកាស ឬ ដូចជាព្រះអាទិត្យត្រជាក់ ។ ឃើញព្រះលោកនាយក មានរស្មីផ្សាយចេញមួយព្យាមរុងរឿង
images/articles/2230/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៩,៩១២ ដង)
ធាតុភាជនីយកថា
បិដកលេខ ៧៧ ទំព័រ ២៣៦
ព្រះមហាគោតម ជាជិនស្រីប្រសើរ ទ្រង់និព្វានក្នុងនគរកុសិនារា ព្រះធាតុផ្សាយទៅក្នុងប្រទេសនោះ តាមចំណែក គឺព្រះធាតុមួយចំណែក បានទៅព្រះបាទអជាតសត្តុ មួយចំណែកបានទៅក្រុងវាសាលី មួយចំណែកបានទៅក្រុងកបិលព័ស្តុ មួយចំណែកបានទៅដែនអល្លកប្បកៈ មួយចំណែកបានទៅ ក្រុងរាមគ្រាម មួយចំណែកបានទៅ
images/articles/2243/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៥៨,១៩៣ ដង)
សច្ចភាពនៃជីវិត
- ការកើតមកជាមនុស្ស ហើយជាអ្នកមាននូវទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដម្ភ គឺជាផលនៃកុសលកម្ម ដែលឲ្យបដិសន្ធិមកបានទទួលផល ដែលច្រើនទៅដោយកុសលវិបាក។
- ទ្រព្យសម្បត្តិលើលោកនេះ វាមិនមែនជារបស់ជនកំណាញ់នោះទេ តែបុគ្គលកំណាញ់ដែលវង្វេងមិនស្គាល់ការពិត ចេះតែសំគាល់ថា របស់អញ។ អញជាអ្នកមាន ជាសេដ្ឋី ជាគហបតី។ ពិតមែន
images/articles/2251/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៣៥,០៨៨ ដង)
វត្ថុដែលគួរបូជា មាន ៤ ប្រភេទ
១. បូជនីយបុគ្គល អ្នកដែលគួរដល់ការសំពះ ថ្វាយបង្គំបានដល់ព្រះពុទ្ធ ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ ព្រះអរិយសាវ័ក មាតាបិតា គ្រូ ឧបជ្ឈាយាចារ្យ អ្នកមានឧបការៈ អ្នកមានគុណផ្សេង ៗ ដែលបែងចែកតាមលំដាប់គុណដូច្នេះ ការបូជាដោយរឭកដល់បដិបទារបស់បុគ្គលខ្ពង់ខ្ពស់ គឺ ព្រះពុទ្ធ ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ និងព្រះអរិយសាវ័ក ជាហេតុនៃការដល់នូវសុគតិ និងព្រះនិព្វាន
images/articles/2278/Untitled-1-Recovered.jpg
ផ្សាយ : ១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ៣,៥៧៧ ដង)
អាការរោគរបស់លោភៈមហារីកចិត្ត
១- មាយា ការលាក់ពុធ មាយានេះបានសេចក្ដីថា មិនបានប្រកាសនូវសេចក្ដីស្មោះត្រង់ មិនមាននូវសច្ចភាព អាចប្រព្រឹត្តទៅមុសាវាទក៏បាន ជួនកាលមិនបានគ្រប់អង្គជាមុសាវាទទេ ក៏នៅក្នុងលក្ខណៈនៃមាយាដែរ គឺការលាក់បាំងនូវកំហុស។ រឿងមាយាដែលនាំឲ្យកើតមុសាវាទគឺមានច្រើនបែប ច្រើនយ៉ាងណាស់ជួនកាលយើងមិនឈឺទេ យើងចង់ឲ្យអ្នក